Συνέχεια στις αποκαλύψεις της ισραηλινής εφημερίδας Haaretz αναφορικά με την εκπαίδευση ξένων πρακτόρων στη χρήση του  Predator στην Αθήνα δίνει η ιστοσελίδα inside story, “φέρνοντας στο φώς” στοιχεία για τον τρόπο με τον οποίο οι ελληνικές αρχές διευκόλυναν την εταιρεία Intellexa του ισραηλινού Ταλ Ντίλιαν στην εξαγωγή του εν λόγω κακόβουλου λογισμικού σε χώρες όπως το Μπαγκλαντές.

Σημειώνεται πως διεθνείς οργανώσεις αλλά και το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ κατηγορούν το Μπαγκλαντές ότι παραβιάζει συστηματικά τα ανθρώπινα δικαιώματα των πολιτών του και περιορίζει την ελευθερία της έκφρασης, ενώ οι δυνάμεις ασφαλείας ταχείας επέμβασης έχουν διαπράξει εξωδικαστικές δολοφονίες, απαγωγές αντιφρονούντων, βασανιστήρια και παράνομες κρατήσεις.

Στη συγκεκριμένη χώρα μάλιστα χρησιμοποιείτο το σύστημα της NSO Pegasus τουλάχιστον ως το 2021.

Η Αθήνα ως μεσάζων

Επιπλέον, από επίσημα έγγραφα που δημοσίευσε η Haaretz προκύπτει ότι στη διευκόλυνση αυτών των προμηθειών κομβικό ρόλο διαδραματίζει και η Ελλάδα, αφού αξιωματούχοι από το Μπαγκλαντές επισκέφτηκαν τη χώρα μας πριν από την αγορά, για επίδειξη των δυνατοτήτων του συστήματος (Proof of Concept) και για εκπαίδευση. Και όλα αυτά σε γνώση των ελληνικών διπλωματικών αρχών, στις οποίες φαίνεται πως έχουν κοινοποιηθεί και οι τρεις επιστολές, που κάνουν αναφορά σε ένα όχημα για παρακολούθηση κινητών τηλεφώνων.

Η προμηθεύτρια εταιρεία ονομάζεται Passitora (πρώην Wispear), ενώ στην προμήθεια ρόλο διαδραματίζει και η ελβετική Toru Group, η οποία σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες λειτουργεί σε διάφορες αγορές ως ενδιάμεσος για λογαριασμό εταιρειών του ομίλου Intellexa.

Αγοραστής του κατασκοπευτικού εξοπλισμού ήταν το Εθνικό Κέντρο Ελέγχου Τηλεπικοινωνιών (National Telecommunication Monitoring Center, εν συντομία NTMC) του Μπαγκλαντές. Πρόκειται για έναν βραχίονα του υπουργείου Εσωτερικών της χώρας με αντικείμενο την παρακολούθηση της χρήσης του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης εντός συνόρων, τη διαδικτυακή λογοκρισία και την παρακολούθηση των επικοινωνιών των πολιτών.

Τα επίσημα έγγραφα από το Μπαγκλαντές, που αναφέρονται στην επίδειξη των δυνατοτήτων του κατασκοπευτικού συστήματος που προμηθεύτηκε το NTMC και στην εκπαίδευση των χειριστών του (οι επιδείξεις έγιναν στην Ελλάδα το 2021 και το 2022), αναφέρουν ότι αντίγραφό τους θα πρέπει να κοινοποιηθεί για πληροφόρηση και τις απαραίτητες ενέργειες μεταξύ άλλων στην «Πρεσβεία της Ελλάδας» στην Ντάκα. Στην πρωτεύουσα του Μπαγκλαντές η Ελλάδα διατηρεί άμισθο γενικό πρόξενο, ενώ όπως αναγράφεται στην ιστοσελίδα του υπουργείου Εξωτερικών, αρμόδια πρεσβεία για το Μπαγκλαντές είναι αυτή στο Νέο Δελχί της Ινδίας.

Από τη μεριά του το inside story απέστειλε γραπτές ερωτήσεις με email και στο γενικό προξενείο στην Ντάκα και στην ελληνική πρεσβεία στο Νέο Δελχί χωρίς να λάβει την παραμικρή απάντηση.

Τι γνώριζαν οι ελληνικές αρχές

Όπως επισημαίνεται στο δημοσίευμα της ιστοσελίδας, το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών οφείλει να είναι ενήμερο για τις εξαγωγές της Intellexa, που έχει έδρα στην Ελλάδα, ή άλλων σχετιζόμενων και συνεργαζόμενων με αυτήν εταιρειών, προς τρίτες χώρες εκτός ΕΕ, αφού είναι αρμόδιο να εκδίδει τις σχετικές άδειες για την εξαγωγή προϊόντων διττής χρήσης. Πρόκειται για κατηγορία προϊόντων που μπορεί να λειτουργούν καλόβουλα ή κακόβουλα (σαν όπλα), στην οποίαν ανήκουν και τα συστήματα παρακολούθησης και υποκλοπών. Τα προϊόντα διττής χρήσης πρέπει να εξάγονται μετά από ειδικές άδειες που δίνουν τα υπουργεία Εξωτερικών (Ελλάδα) ή Εμπορίου (Κύπρου) και πρέπει να διασφαλίζεται ότι δεν φτάνουν στα χέρια καθεστώτων που δεν σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα ή προωθούν την τρομοκρατία.

Σύμφωνα με το άρθρο 2 του νόμου που διέπει τη λειτουργία του υπουργείου των Εξωτερικών (κανονισμός Β 3562/6.08.2021 ΦΕΚ), ο υπουργός Εξωτερικών μεταβιβάζει στον γενικό γραμματέα του υπουργείου που είναι υπεύθυνος για τις διεθνείς οικονομικές σχέσεις και την εξωστρέφεια το δικαίωμα υπογραφής για τις αποφάσεις «εγκρίσεων, τροποποιήσεων, παρατάσεων, απορρίψεων εξαγωγής και επανεξαγωγής προϊόντων διττής χρήσεως από 1,5 έως και 5 εκατομμύρια ευρώ». Η ευθύνη της υπογραφής αν η αξία της εξαγωγής υπερβαίνει τα 5 εκατομμύρια, ανήκει στον υπουργό.

Σύμφωνα με πληροφορίες του inside story, ΕΥΠ και γραφείο πρωθυπουργού γνώριζαν τις χώρες στις οποίες έκανε εξαγωγή η Intellexa ή άλλες εταιρείες του Ταλ Ντίλιαν από την Ελλάδα και χάρη σε αυτές ο πρώην διοικητής της ΕΥΠ Παναγιώτης Κοντολέων σημείωνε ότι διασφάλιζε πληροφορίες από «13 χώρες» (προφανώς σε χώρες όπου είχαν εξαχθεί εν όλω ή εν μέρει προϊόντα του ομίλου).

Σε κατάθεσή του πάντως στην επιτροπή PEGA του ευρωκοινοβουλίου, ο επιθεωρητής των γαλλικών μυστικών υπηρεσιών είπε ότι δεν εμπιστεύεται τα ισραηλινά αντίστοιχα προϊόντα (λογισμικό κατασκοπίας), καθώς έτσι το Ισραήλ διασφαλίζει πρόσβαση σε ευαίσθητες πληροφορίες της Γαλλίας. Αργότερα παραδέχθηκε ότι η Γαλλία χρησιμοποιεί μόνο «μέρη» ισραηλινού λογισμικού συναρμολογώντας το προϊόν.

Τι προκύπτει από την ΕΔΕ του υπουργείου Εξωτερικών για την εξαγωγή του Predator

Τέλος, το ρεπορτάζ του inside story αποκαλύπτει πως Ένορκη Διοικητική Εξέταση που είχα διατάξει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών μετά τις αποκαλύψεις των New York Times για την εξαγωγή του Predator με έγκριση της ελληνικής κυβέρνησης έχει ολοκληρωθεί.

Η σχετική έκθεση παραδόθηκε στον γγ του ΥΠΕΞ Χάρη Λαλάκο για την επιβολή πειθαρχικών ποινών ή την παραπομπή στο πειθαρχικό συμβούλιο δύο υπαλλήλων, στους οποίους και καταλογίζει ευθύνες.