Έγγραφο – διαμαρτυρία, που αφορά τα σοβαρά προβλήματα της διαδικασίας χορήγησης πολιτικού ασύλου στη χώρα, παρέδωσε την προηγούμενη εβδομάδα η γνωστή μη Κυβερνητική Οργάνωση Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ) στην ηγεσία του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη.

Το ΕΣΠ κάνει λόγο για κατ’ ουσία απαγόρευση πρόσβασης στη διαδικασία ασύλου για τους αλλοδαπούς, αγνόηση των ευάλωτων περιπτώσεων αλλά και των παραπεμπτικών ακόμη και από αστυνομικές διευθύνσεις. Παράλληλα επισημαίνει χρόνια προβλήματα κατά τη διάρκεια των συνεντεύξεων και απροσπέλαστη γραφειοκρατία για τους αιτούντες άσυλο, τους αιτούντες ανανέωσης δελτίων και αδειών παραμονής για τα παιδιά τους. Την ίδια ώρα παραμένουν τα σοβαρά προβλήματα στις πύλες εισόδου ενώ οι αρχές έχουν φθάσει στο σημείο να μην αναγνωρίζουν ούτε καν το καθεστώς διεθνούς προστασίας που έχουν αποκτήσει αλλοδαποί σε άλλα κράτη της ΕΕ.

«Μπλόκο» στις αιτήσεις για πολιτικό άσυλο

Στο επίκεντρο της ατελέσφορης πολιτικής βρίσκεται η Διεύθυνση Αλλοδαπών Αθηνών της Π. Ράλλη, όπου καθημερινά συρρέουν εκατοντάδες αλλοδαποί που συνήθως αποχωρούν ύστερα από πολύωρη αναμονή χωρίς να έχουν εξυπηρετηθεί ή ενημερωθεί. Όπως σημειώνεται «από τον Ιούλιο 2009, οπότε και άρχισε η εφαρμογή του ΠΔ για το πολιτικό άσυλο, η πρόσβαση στη διαδικασία ασύλου έχει στην ουσία καταργηθεί» καθώς έχει περιορισθεί στην αποδοχή δέκα αιτημάτων εβδομαδιαίως. Στην επιστολή του ΕΣΠ αναφέρονται περιπτώσεις Σομαλών αιτούντων άσυλο οι οποίοι καταβάλλουν προσπάθειες ακόμη και οκτώ μηνών προκειμένου να υποβάλλουν αίτημα ασύλου. Επίσης «παρατηρείται το παράδοξο να μην επιτρέπεται η είσοδος στην Π. Ράλλη σε άτομα που φέρουν υπηρεσιακό σημείωμα του τμήματος Ασφαλείας της Διεύθυνσης Αερολιμένα Αθηνών… και παρόλο που επιδεικνύουν τα υπηρεσιακά σημειώματα οι αστυνομικοί υπάλληλοι τους ζητούν να επιστρέψουν προσκομίζοντας παραπεμπτικό σημείωμα του ΕΣΠ».

Προβλήματα στις ανανεώσεις των δελτίων και των αδειών παραμονής

Εξίσου σοβαρά προβλήματα σημειώνονται στην ανανέωση δελτίων αιτούντος πρόσφυγα. Όπως αναφέρει το ΕΣΠ παρατηρούνται φοβερές καθυστερήσεις με αποτέλεσμα οι αιτούντες άσυλο να χάνουν την εργασία τους ή το δικαίωμά τους σε επιδόματα ενώ αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο ακόμη και να συλληφθούν. Ανάλογα προβλήματα αντιμετωπίζουν και όσοι έχουν λάβει καθεστώς επικουρικής προστασίας από το ελληνικό κράτος. Ακόμη και μετά από εμπρόθεσμες αιτήσεις η απάντηση στο αίτημά τους για ανανέωση καθεστώτος μπορεί να καθυστερήσει ακόμη και 2 χρόνια κατά τα οποία στερούνται των δικαιωμάτων που προβλέπονται, όπως η δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Επιπροσθέτως, σοβαρά προβλήματα πρόσβασης αντιμετωπίζουν και οι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες που περιμένουν περισσότερο από έξι μήνες προκειμένου να χορηγηθεί στα παιδιά τους άδεια παραμονής.

Παρατηρούνται δε και παραβιάσεις των νομικών δεσμεύσεων που έχει αναλάβει η Ελλάδα για την προστασία των προσφύγων. Σύμφωνα με το ΕΣΠ χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα δύο Νιγηριανών με καθεστώς διεθνούς προστασίας στην Ιταλία. που έχουν καθεστώς διεθνούς προστασίας στην Ιταλία και βρίσκονται από το Μάρτιο του 2010 κρατούμενοι προς απέλαση στο αστυνομικό τμήμα Αμαρουσίου λόγω παραμονής στην Ελλάδα χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα. Παρά τις ενέργειες του ΕΣΠ, του Ερυθρού Σταυρού και της λεπτομερούς ενημέρωσης του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, μέχρι σήμερα δεν έχει υπάρξει καμία εξέλιξη.

Ζήτημα νομιμότητας της κράτησης και ελλιπής νομική υποστήριξη

Δυσχερής καθίσταται και η πρόσβαση σε πληροφορίες, νομική υποστήριξη και διερμηνεία εγγράφων των κρατουμένων στα σημεία εισόδου της χώρας. Στη πλειοψηφία τους οι πρόσφυγες αδυνατούν να καταλάβουν το περιεχόμενο των εγγράφων ενώ την ίδια ώρα όλο και συχνότερα όσοι υποβάλλουν αίτημα ασύλου στα σημεία εισόδου κρατούνται έως και τρεις μήνες. Εγείρονται μάλιστα ζητήματα νομιμότητας της κράτησης και στις περιπτώσεις διοικητικής κράτησης αλλοδαπών προς απέλαση, σε περιπτώσεις που είναι γνωστό εκ των προτέρων ότι η απέλαση δεν είναι δυνατή.

Συνεντεύξεις παρωδία – έλλειψη μεταφραστών

Εξίσου σοβαρό παραμένει σύμφωνα με το ΕΣΠ το πρόβλημα με τις συνεντεύξεις, τις οποίες χαρακτηρίζει παρωδία. Επί παραδείγματι, κρίθηκε ότι Μαροκινός πολίτης δεν αντιμετωπίζει φόβο δίωξης διότι ανήκει «στη φυλή Μπολιζάριο». Στην πραγματικότητα, ο αιτών είχε ισχυρισθεί ότι ήταν μέλος του «Πολισάριο» που δεν είναι φυλή, αλλά εθνικο-απελευθερωτικό κίνημα για την ανεξαρτησία της Δυτικής Σαχάρας. Σημαντικό ρόλο παίζει βέβαια η έλλειψη διερμηνείας για γλώσσες όπως η φαρσί (Ιράν), νταρί και παστούν (Αφγανιστάν), αμάρικ (Αιθιοπία) κλπ. Την ίδια ώρα σημειώνεται ότι οι υπάλληλοι δεν έχουν τον απαιτούμενο βαθμό εξειδίκευσης και δεν διερευνούν το δόκιμο του αιτήματός τους για πολιτικό άσυλο.

Ανενεργός ο θεσμός του επιτρόπου

Σε ο,τι αφορά το καίριο θέμα των ασυνόδευτων ανηλίκων, ο θεσμός του Επιτρόπου φαίνεται ότι παραμένει ανενεργός. «Σε πολλές περιπτώσεις ο Εισαγγελέας Ανηλίκων ή Πρωτοδικών ενημερώνεται και προβαίνει ως προσωρινός επίτροπος στις απαραίτητες ενέργειες για την αποστολή των ανηλίκων σε κέντρα υποδοχής ανηλίκων. Ωστόσο, η ύπαρξη Επιτρόπου είναι αναγκαία στη συνέχεια για πληθώρα ζητημάτων που αφορούν την επιμέλεια και εκπροσώπηση του ανήλικου στη διαδικασία ασύλου και σε τομείς όπως αυτός της εκπαίδευσης και της απασχόλησης» αναφέρει το ΕΣΠ.