Τουλάχιστον 215 εκατομμύρια δόσεις εμβολίων για τον COVID-19 που αγοράστηκαν με κόστος περίπου 4 δισεκατομμυρίων από τα λεφτά των φορολογούμενων των χωρών της ΕΕ στο απόγειο της πανδημίας, έχουν από πεταχθεί πλέον στα σκουπίδια.

Όπως αποκαλύπτει το Politico, από τότε που εγκρίθηκαν τα πρώτα εμβόλια κατά του κορονοϊού στα τέλη του 2020, οι χώρες της ΕΕ έχουν παραλάβει συλλογικά 1,5 δισεκατομμύρια δόσεις (περισσότερες από τρεις για κάθε άτομο στην Ευρώπη). Πολλά από αυτά βρίσκονται τώρα σε χωματερές σε όλη την ήπειρο.

Οι υπολογισμοί που βασίζονται στα διαθέσιμα δεδομένα δείχνουν ότι οι χώρες της ΕΕ έχουν απορρίψει κατά μέσο όρο 0,7ενέσεις για κάθε μέλος του πληθυσμού τους. Στην κορυφή της κλίμακας βρίσκεται η Εσθονία, η οποία δέσμευσε περισσότερες από μία δόσεις ανά κάτοικο, ακολουθούμενη στενά από τη Γερμανία, η οποία επίσης πέταξε τον μεγαλύτερο όγκο ακατέργαστων ενέσεων.

Εάν αυτό το μέσο ποσοστό αποβλήτων προβλέπεται στην υπόλοιπη ΕΕ, θα ισοδυναμούσε με περισσότερα από 312 εκατομμύρια κατεστραμμένα εμβόλια.

Όπως αναφέρει το Politico, δεν είναι εύκολο να ανακαλύψεις πόσα εμβόλια έχουν πεταχτεί. Οι κυβερνήσεις, συμπεριλαμβανομένης της δεύτερης σε πληθυσμό χώρας της ΕΕ, της Γαλλίας, είναι απρόθυμες να αποκαλύψουν την κλίμακα των απορριμμάτων.

Οι υπολογισμοί του μέσου βασίζονται σε αριθμούς από 19 ευρωπαϊκές χώρες — 15 που έδωσαν άμεσα στοιχεία και τέσσερις όπου τα νούμερα αναφέρθηκαν στα τοπικά μέσα ενημέρωσης. Ορισμένα στοιχεία χρονολογούνται από αυτόν τον μήνα. Τα παλαιότερα προέρχονται από τον Δεκέμβριο του 2022.

Λόγω του ότι πέρασε και αρκετός χρόνος από τότε ο αριθμός των απορριπτόμενων εμβολίων πιθανότατα να είναι πολύ υψηλότερος.

Το Politico εκτιμά την αξία των 215 εκατομμυρίων χαμένων εμβολίων σε περισσότερα από 4 δισεκατομμύρια ευρώ, με βάση τις τιμές των εμβολίων που αναφέρθηκαν στα μέσα ενημέρωσης (δεν έχουν δημοσιοποιηθεί). Για τις χώρες που ανέφεραν μόνο τον συνολικό αριθμό των εμβολίων που καταστράφηκαν, χωρίς να τον αναλύσουν ανά τύπο εμβολίου, το μέσο χρησιμοποίησε μια σταθμισμένη μέση τιμή 19,39 €, υπολογιζόμενη από στοιχεία που δόθηκαν από χώρες που παρείχαν μεγαλύτερη ανάλυση.

Το ποσό αυτό ίσως να είναι μικρό σε σχέση με τον πραγματικό αλλά ισοδυναμεί τις δαπάνες για υγειονομική περίθαλψη στην Κροατία.

Πολλά από τα εν λόγω εμβόλια αγοράστηκαν στο απόγειο της πανδημίας το 2021, όταν η ΕΕ, οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο προσπαθούσαν να εξασφαλίσουν περιορισμένο αριθμό δόσεων. Ήταν κατά τη διάρκεια εκείνης της φρενήρης περιόδου που η ΕΕ συνήψε τη μεγαλύτερη σύμβαση αγοράς 1,1 δισεκατομμυρίων δόσεων από την Pfizer και τη BioNTech.

Είναι εύκολο να ξεχάσουμε πόσο αβέβαια ήταν τα πράγματα το 2021 και η συμφωνία της ΕΕ επικροτήθηκε εκείνη την εποχή. Όμως τόσο το μέγεθος όσο και η χρονική στιγμή της συμφωνίας αποδείχθηκαν προβληματικά. Οι χώρες εγκλωβίστηκαν στην αγορά δόσεων ακόμη και όταν η πανδημία υποχώρησε, ενώ οι προσπάθειες για δωρεά πλεοναζόντων ενέσεων σε τρίτες χώρες ματαιώθηκαν από τη μείωση της ζήτησης και τα ζητήματα logistics, αναφέρει το Politico.

Οι επιπτώσεις είναι περισσότερες από οικονομικές. Ερωτήματα σχετικά με τον τρόπο διαπραγμάτευσης του μεγάλου συμβολαίου της Pfizer έχουν απασχολήσει την Πρόεδρο της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν από τότε που οι New York Times ανέφεραν ότι ο επικεφαλής της ΕΕ είχε ανταλλάξει μηνύματα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Pfizer πριν από τη συμφωνία.

Επιπλέον, τα εμβόλια θα συνεχίσουν να έρχονται, με το αναθεωρημένο συμβόλαιο με την Pfizer να εμποδίζει τις ευρωπαϊκές χώρες να αγοράζουν εμβόλια τουλάχιστον έως το 2027.