Μια άλλη Ευρώπη, την Ευρώπη των τειχών και των κλειστών συνόρων, επιχειρούν να θεμελιώσουν στη σημερινή σύνοδο κορυφής Βερολίνο και Βρυξέλλες με την ανοχή της φοβισμένης Γαλλίας και με σύνηθες, πλέον, υποζύγιο την Ελλάδα. 

Σ’ αυτήν την Ευρώπη η χώρα μας κινδυνεύει να μετατραπεί σε «μαύρο κουτί για τους πρόσφυγες», όπως λέει χαρακτηριστικά ο Αλέξης Τσίπρας στους Financial Times – ένα «μαύρο κουτί», στο οποίο δείχνουν να οδηγούν αναπόδραστα οι συνοριακοί φράχτες του βορρά και το σχέδιο της Κομισιόν για μονομερείς και, στην πράξη, κατασταλτικές επεμβάσεις της νέας Frontex στο Αιγαίο.

Η προσπάθεια της ελληνικής κυβέρνησης να αποκρούσει και να αμβλύνει τους συγκεκριμένους σχεδιασμούς διαγράφεται εξαιρετικά δύσκολη, με δεδομένο ότι η πρόταση της Κομισιόν έχει την ισχυρή στήριξη, εάν όχι πατρότητα, της Γερμανίας και βασίζεται στην, πάγια πια, πρακτική του κυνικού εκβιασμού με την απειλή «έξωσης» από τη συνθήκη Σένγκεν.

Η τακτική, πάντως, της κυβέρνησης στη νέα διήμερη μάχη των Βρυξελλών θα εστιάσει στην ανάδειξη των ευθυνών και των δεσμεύσεων της άλλης πλευράς, δηλαδή της ίδιας της Ε.Ε., για την δομική και όχι υποκριτική διαχείριση της προσφυγικής κρίσης, καθώς και στον ουσιαστικό ρόλο που θα πρέπει, αποδεδειγμένα, να αναλάβει η Τουρκία.

Το στίγμα της ελληνικής στάσης δίνει ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας με τις δηλώσεις του στους Financial Times, όπου τονίζει: «Η Ελλάδα κατηγορείται ότι δεν μπορεί να προστατεύσει τα σύνορά της αλλά δεν μας λένε τι περιμένουν να κάνουμε. Πρέπει να διασώζουμε τους ανθρώπους που βρίσκονται σε κίνδυνο να χάσουν τις ζωές τους. Αν αυτό που θέλουν είναι να τους επαναπροωθούμε, ας το πουν».

Αναφερόμενος, δε, στις πρακτικές των κλειστών συνόρων που εφαρμόζουν χώρες όπως τα Σκόπια, ο πρωθυπουργός προειδοποίησε: «Η Ελλάδα κινδυνεύει να γίνει μαύρο κουτί για πρόσφυγες αν οι ροές δεν μειωθούν… Η Σλοβενία, η Κροατία και η ΠΓΔΜ όλες πήραν την απόφαση να φιλτράρουν τους ανθρώπους ανάλογα με την εθνικότητά τους – για παράδειγμα δεν δέχονται όσους προέρχονται από την Βόρεια Αφρική και το Ιράν. Αυτό δεν είναι σωστό».

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές στη διήμερη σύνοδο κορυφής ο πρωθυπουργός θα επιμείνει ιδιαίτερα σε τρεις άξονες: Στην επιτάχυνση της διαδικασίας μετεγκατάστασης των προσφύγων, στην ουσιαστική συνδρομή της Τουρκίας για να μειωθούν οι ροές και, βεβαίως, στην τροποποίηση του σχεδίου της Κομισιόν για τη νέα ευρωπαϊκή συνοριοφυλακή, με στόχο οι όποιες επεμβάσεις της να έχουν την συγκατάθεση της εμπλεκόμενης χώρας – εν προκειμένω, της Ελλάδας.

Οι τελικές αποφάσεις στο θέμα της νέας συνοριοφυλακής και ακτοφυλακής δεν αναμένεται να ληφθούν στη σύνοδο και οι σχετικές διαπραγματεύσεις διαγράφονται πολύμηνες. Ωστόσο, το κοινό ανακοινωθέν που θα αποτελέσει την αφετηρία αυτής της διαπραγμάτευσης, έχει τη δική του σημασία και το βάρος της ελληνικής αντιπροσωπείας πέφτει στο να αποτραπούν διατυπώσεις που μπορεί να παγιδεύσουν τη χώρα μας.

Τη δική της, ιδιαίτερη, σημασία έχει και η προγραμματισμένη για σήμερα το πρωί κατ’ ιδίαν συνάντηση του Αλέξη Τσίπρα με τον Τούρκο ομόλογό του Αχμέτ Νταβούτογλου, ενώ ο Τούρκος πρωθυπουργός θα μετάσχει και στην «μίνι σύνοδο» που θα ακολουθήσει με την συμμετοχή οκτώ ευρωπαϊκών κρατών, μεταξύ των οποίων και της Ελλάδας.

Οι «8» – Γερμανία, Αυστρία, Ολλανδία, Βέλγιο, Σουηδία, Φινλανδία, Λουξεμβούργο και Ελλάδα – έχουν κατ’ αρχήν αποδεχθεί την προοπτική εθελοντικής επανεγκατάστασης προσφύγων από την Τουρκία, υπό την προϋπόθεση ωστόσο, της έμπρακτης τήρησης των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει και η Άγκυρα.