Από τα βιβλία Νεοελληνικής Γλώσσα της Γ’ Γυμνασίου που θα διανεμηθούν τον Σεπτέμβριο στους μαθητές, θα λείπει ένα κείμενο που αναφέρεται στο Παλαιστινιακό, καθώς, το υπουργείο Παιδείας λογόκρινε ρεπορτάζ του γνωστού δημοσιογράφου Πέτρου Παπακωνσταντίνου, το οποίο είχε δημοσιευθεί 22 χρόνια πριν στο «Κ» της Καθημερινής.

«Το θέμα δεν αφορά εμένα ούτε την Καθημερινή. Θέλουν να σβήσουν οτιδήποτε δημιουργεί συνειρμούς με την πρώτη μεγάλη γενοκτονία του 21ου αιώνα» λέει ο δημοσιογράφος στο tvxs.

Στο κείμενο με τον τίτλο «Μια γενιά που της έκλεψαν το χαμόγελο» που περιλαμβανόταν μέχρι σήμερα στα σχολικά βιβλία, ο Π. Παπακωνσταντίνου κάνει αναφορά στα λόγια ενός διακεκριμένου γιατρού και ακτιβιστή από τη Γάζα, του Ιγιάντ αλ Σαράχ, ο οποίος είχε πει σε ένα διεθνές συνέδριο πως «…ίσως το πιο τραγικό αποτέλεσμα της κατοχής για τα παιδιά της Παλαιστίνης, να μην είναι ούτε ο υποσιτισμός, ούτε οι τραυματισμοί, ούτε οι χαμένες ώρες στο σχολείο, ούτε οι χαμένες ευκαιρίες στη ζωή. Αλλά το γεγονός ότι κάτω από τα μάτια μας, μεγαλώνει μια γενιά που της έκλεψαν το χαμόγελο».

Διαβάζοντας το απόσπασμα μπορεί κάποιος που δεν γνωρίζει την ιστορία του πολύπαθου λαού, να θεωρήσει ότι πρόκειται για ένα πρόσφατο κείμενο, ενώ το ρεπορτάζ γράφτηκε πριν 22 χρόνια.

«Αυτό ακριβώς είναι που ενοχλεί» λέει ο Π. Παπακωνσταντίνου. «Το γεγονός ότι δημοσιεύθηκε 22 χρόνια πριν, υπενθυμίζει στον αναγνώστη ότι τα δεινά που ζουν σήμερα οι Παλαιστίνιοι δεν οφείλονται στα γεγονότα της 7ης Οκτώβρη του ’23, αλλά έχουν ρίζες στη μακρά κατοχή από το Ισραήλ. Πως δεν είναι ζήτημα ισλαμικής τρομοκρατίας, αλλά ζήτημα ισραηλινής κατοχής. Αυτό τους ενόχλησε και γι’αυτό αφαίρεσαν το ρεπορτάζ».

Το ρεπορτάζ του Π. Παπακωνσταντίνου αντικαταστάθηκε όπως γράφει το esos.gr με το παρακάτω κείμενο που δημιουργήθηκε μέσω εφαρμογής Τεχνητής Νοημοσύνης, με τίτλο «Τα παιδιά μπορεί να μεγαλώνουν διαφορετικά».

Ακολουθεί ολόκληρο το ρεπορτάζ που είχε δημοσιευθεί στην Καθημερινή και είχε αναφορά στη 2η Ιντιφάντα με τίτλο «Γάζα, η πόλη με τα παιδιά χωρίς χαμόγελο»:

Με νωπές, ακόμη, στη μνήμη μας τις ολέθριες εικόνες από τη Ραμάλα, τη Βηθλέεμ και την Τζενίν, την περασμένη άνοιξη, η κατάσταση που συναντήσαμε στην πόλη της Γάζας αυτήν την εβδομάδα θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί σχεδόν «φυσιολογική» – όσο φυσιολογικό μπορεί να είναι για έναν λαό να ζει καθημερινά υπό καθεστώς απαρτχάιντ. Πολύ πριν από το χάραμα, χιλιάδες Παλαιστίνιοι εργάτες περιμένουν υπομονετικά να υποστούν σωματικό έλεγχο στις μεγάλες ουρές που σχηματίζονται στο σημείο ελέγχου Ερέγ, προκειμένου να πάνε να βγάλουν το μεροκάματο σε ισραηλινά εργοστάσια.

Αλλοι από αυτούς προορίζονται για τα εργοστάσια και τα θερμοκήπια στο βόρειο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας, όπου 5.000 Ισραηλινοί έποικοι -σταγόνα στον ωκεανό των 1.200.000 Παλαιστινίων- ελέγχουν το σύνολο σχεδόν της βιομηχανικής παραγωγής, το μεγαλύτερο κομμάτι εύφορης γης και το 40% των υδάτινων αποθεμάτων. Οι Παλαιστίνιοι της Γάζας δεν μπορούν να επισκεφθούν τους συγγενείς τους στις πόλεις της Δυτικής Οχθης, που παραμένουν υπό στρατιωτική κατοχή, αλλά οι πιο τυχεροί από αυτούς μπορούν να προσφέρουν τη φθηνή εργατική τους δύναμη στην ισραηλινή βιομηχανία. Αυτό, στη γλώσσα της «διεθνούς κοινότητας», λέγεται «σταδιακή ομαλοποίηση»…

Δημογραφική βόμβα

Στην πόλη της Γάζας, ίσως την πιο πυκνοκατοικημένη περιοχή του πλανήτη, μαζί με το Χονγκ Κονγκ, ο επισκέπτης εντυπωσιάζεται από τρία πράγματα: τα σκονισμένα σοκάκια των προσφυγικών καταυλισμών, όπου το πιο συνηθισμένο μεταφορικό μέσο είναι το κάρο με το γαϊδουράκι, που λειτουργεί και σαν σχολικό «λεωφορείο». Το πλήθος που περιφέρεται άσκοπα ή απλώς μαζεύει ήλιο στις καρέκλες που απλώνονται παντού, σε δρόμους, προαύλια και πλατείες, καθώς ο πόλεμος και ο ισραηλινός αποκλεισμός έχουν παραλύσει κάθε οικονομική δραστηριότητα και η ανεργία ξεπερνάει το 50%. Και πάνω απ’ όλα, τις ατέλειωτες στρατιές των παιδιών, που παίζουν με τα πλαστικά (για την ώρα) όπλα τους σε κάθε γωνιά της πόλης. Μικρογραφία του αραβικού κόσμου, η Γάζα είναι μια πραγματική δημογραφική βόμβα: Το 60% του πληθυσμού της είναι κάτω των 18 ετών!

Σε σύγκριση με τη Δυτική Οχθη, η Γάζα πλήρωσε πολύ μικρότερο φόρο αίματος αυτήν την εφιαλτική, για τους Παλαιστίνιους, χρονιά. Οι Ισραηλινοί κάπου δεν θέλησαν, κάπου δεν μπόρεσαν να την καταλάβουν στρατιωτικά, εκτιμώντας ότι το κόστος θα υπερέβαινε κατά πολύ τη ζημιά. Αυτή η στενή λωρίδα γης προς τα σύνορα με την Αίγυπτο, αφενός μεν έχει μικρή οικονομική και στρατηγική σημασία για τις δυνάμεις κατοχής, αφετέρου δε αποτελεί το μοναδικό κομμάτι σε συμπαγή παλαιστινιακό πληθυσμό, εδαφική συνέχεια και τεράστια συγκέντρωση κατοίκων σε καταυλισμούς με στενά δρομάκια, που απειλούν να γίνουν νεκροταφεία για κάθε επιδρομέα. Από τον προσφυγικό καταυλισμό της Τζαμανία -τον μεγαλύτερο στα κατεχόμενα, με 200.000 κατοίκους- ξεκίνησε και η πρώτη και η δεύτερη Ιντιφάντα.

Εδώ, οι Ισραηλινοί προσπάθησαν πριν από μήνες να εισβάλουν, αλλά αναγκάσθηκαν να υποχωρήσουν μέσα σε μισή ώρα, συναντώντας σφοδρή αντίσταση από μαχητές της Φατάχ, της Χαμάς και του Λαϊκού Μετώπου. Προτίμησαν, λοιπόν, τα «σίγουρα»: αεροπορικούς βομβαρδισμούς με F-16, επιλεκτικές δολοφονίες με ελικόπτερα «Απάτσι», ανατινάξεις κατοικιών για λόγους αντεκδίκησης, απελάσεις οικογενειών και πάει λέγοντας.

Τη νύχτα της 12ης Σεπτεμβρίου

Στην ανατολική Γάζα, ένα χιλιόμετρο από τα σύνορα με το Ισραήλ, συναντήσαμε έναν σεβάσμιο, λευκοφορεμένο ιμάμη,τον Χαμάντ Αμπντάλα Σαλέμ Ελες, αρχηγό 11μελούς οικογένειας, σε ένα σωρό ερειπίων που μέχρι πρότινος ήταν το σπίτι του. Το έγκλημά του ήταν ότι ένας από τους γιους του, ο Οσάμα, ανήκε στο ένοπλο τμήμα της ισλαμικής Χαμάς. O Οσάμα, οικονομολόγος από το Πανεπιστήμιο της Γάζας, σκοτώθηκε τον Νοέμβριο του 2001 σε ένοπλη σύγκρουση, στον εβραϊκό εποικισμό Γκας Γκατίβ. «Τη νύχτα της 12ης Σεπτεμβρίου», θυμάται ο γέροντας ιερέας «γύρω στα είκοσι ισραηλινά τεθωρακισμένα μπήκαν στη γειτονιά. Μας έβγαλαν όλους έξω, μας έδωσαν δέκα λεπτά διορία να πάρουμε κάποια πράγματα, έδιωξαν όλο τον κόσμο σε ακτίνα 200 μέτρων υπό την απειλή των όπλων, και ύστερα ανατίναξαν το σπίτι μου. Είπα στον αξιωματικό: «Μα, ο γιος μου είναι νεκρός, τι άλλο θέλετε»; «O γιος σου μας έβλαψε, τώρα θα πονέσετε κι εσείς»», ήταν η απάντησή του!

«Παράπλευρες απώλειες»

Σε έναν άλλο μαχαλά της Γάζας εκτυλίχθηκε, στις 22 Ιουλίου, αυτό που ο Αριέλ Σαρόν χαρακτήρισε δημόσια ως «μεγάλη επιτυχία του ισραηλινού στρατού», συγχαίροντας τους άνδρες του: η δολοφονία του Σαλά Σαχάντ, ηγετικού στρατιωτικού στελέχους της Χαμάς. Ενα αμερικανικό F-16 της ισραηλινής αεροπορίας έριξε μια βόμβα τρομερής εκρηκτικής ισχύος (ζύγιζε έναν τόννο) στο σπίτι όπου κρυβόταν ο Σαχάντ, καταστρέφοντας άλλες τέσσερις γειτονικές πολυκατοικίες. «Παράπλευρες απώλειες»: 16 άμαχοι. Οι μισογκρεμισμένοι τοίχοι φωνάζουν, με κόκκινα και μαύρα γράμματα, στον ξένο επισκέπτη: «Αυτά έκαναν τα αμερικανικά όπλα! Αυτή είναι η ισραηλινή ειρήνη»!

Ο 27χρονος εργάτης μετάλλου, Ραέντ Ματάρ, έχασε εκείνη τη νύχτα τη γυναίκα του, τα τρία του παιδιά, τη μητέρα του και άλλους δύο συγγενείς του. Τον βρήκαμε, δύο μήνες μετά, να τριγυρνάει σαν φάντασμα στα χαλάσματα ανάμεσα σε ένα μωρουδίστικο κρεβατάκι, ένα παιδικό παπούτσι, ένα τσακισμένο ποδήλατο. Με πολύ δυσκολία δέχθηκε να μας μιλήσει.

«Ηταν γύρω στα μεσάνυχτα. Κοιμόμαστε όλοι, οκτώ άτομα, σ’ αυτά τα δύο δωμάτια. Την επόμενη μέρα ήταν να γιορτάσουμε τα γενέθλια του μεγάλου μου γιου, του Μοχάμεντ, που θα έκλεινε τα τρία του χρόνια. Το μόνο που θυμάμαι είναι ότι ξύπνησα πλακωμένος από συντρίμμια, δέκα μέτρα μακριά από το κρεβάτι μου. Το κύμα μ’ έριξε από τον πρώτο όροφο κάτω στον δρόμο. Οταν με χίλια βάσανα κατάφερα να σηκωθώ, βρήκα δίπλα μου τον Μοχάμεντ και την κόρη μου την Ντάλια, πέντε χρόνων. Είχαν σκοτωθεί πάνω στον ύπνο τους. Ετρεξα πάνω, στον πρώτο όροφο, όπου βρήκα νεκρούς τον μικρό μου γιο, τον Αϊμάν, 18 μηνών και τη γυναίκα μου.

Σε μια άλλη γωνιά ήταν το πτώμα της μητέρας μου. Μόνο εγώ είχα την ατυχία να ζήσω. Ετσι το θέλησε ο Θεός…». Πριν φύγουμε, ο Ραέντ μάς πιάνει από το χέρι και μας οδηγεί εκεί που πρέπει να ήταν κάποτε ο χώρος με τα παιδικά παιχνίδια. Σπαρακτικά επίμονος, πασχίζει να ταξινομήσει τα χαλάσματα για χάρη μας: «Αυτό ήταν της Ντάλια, τούτο του Αϊμάν, το άλλο του Μοχάμεντ, εκείνο πάλι της Ντάλιας…». Τα λόγια του πνίγονται σε έναν γοερό λυγμό χωρίς δάκρυα.

Το αγαπημένο τους παιχνίδι

Λίγες ώρες αργότερα, στη συνάντηση Ευρωπαίων και Παλαιστινίων δημοσιογράφων που οργάνωσε το Παλαιστινιακό Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο Ιγιάντ αλ Σαράχ, γιατρός και ακτιβιστής για τα ανθρώπινα δικαιώματα, θα μας μιλήσει για μια άλλη αθέατη όψη του δράματος:

«Το πιο τρομερό, ίσως, υποπροϊόν της σύγκρουσης είναι η εμφάνιση μιας ολόκληρης γενιάς «παιδιών χωρίς χαμόγελο». Ολα τα παιδιά που γεννήθηκαν τα τελευταία 15 χρόνια έχουν άμεσες εμπειρίες πολέμου, θανάτου και καταστροφής. Το 54% των παιδιών μας έχουν σοβαρά μετα-τραυματικά ψυχολογικά προβλήματα και το 15% πάσχει από βαρύ, χρόνιο υποσιτισμό. H σύγκρουση στέρησε από αυτά τα παιδιά, αγόρια και κορίτσια, το ανδρικό πρότυπο, το πρότυπο του πατέρα που μπορεί να τους προσφέρει προστασία και ασφάλεια.

Ξέρετε, βέβαια, ότι το αγαπημένο παιχνίδι των παιδιών, εδώ στην Παλαιστίνη, είναι «Αραβες και Ισραηλινοί» όπως είναι αλλού το «κλέφτες κι αστυνόμοι». Στην πρώτη Ιντιφάντα εμφανίστηκε το εξής παράδοξο:

Πολλά παιδιά, δικά μας παιδιά, προτιμούσαν να παίζουν τους Ισραηλινούς, γιατί ταυτίζονταν στη συνείδησή τους με τη δύναμη, ενώ ο Αραβας ταυτιζόταν με την αδυναμία. Τώρα εμφανίζεται ένα άλλο φαινόμενο, που δεν ξέρω αν είναι λιγότερο ή περισσότερο ανησυχητικό: θέλουν να παίζουν τους μάρτυρες της Ιντιφάντα, ιδίως τους καμικάζι που κάνουν επιθέσεις αυτοκτονίας. Νιώθουν ότι ο μάρτυρας έχει την απόλυτη εξουσία, εξουσία πάνω στη ζωή και τον θάνατο – τον δικό του και των άλλων».

Και το σχόλιό του για τις επιθέσεις αυτοκτονίας: «A, βέβαια, πρέπει να τις σταματήσουμε. Αρκεί εσείς οι Δυτικοί να μας δίνετε κάθε χρόνο 1.000 τανκς, 100 F-16 και ένα δισεκατομμύριο δολάρια, όπως δίνετε στους Ισραηλινούς, ώστε να πολεμάμε επί ίσοις όροις και «πολιτισμένα», όπως λέτε. Μέχρι τότε, όμως, τι περιμένετε να κάνουμε; Μην έχετε αυταπάτες: όσο συνεχίζεται αυτή η κατάσταση, η κόλαση δεν θα είναι μόνο για μας. Θα είναι και για τις άλλες»!

Στην παραλία της Γάζας, μπροστά από το ξενοδοχείο που φιλοξενούσε τη συνάντηση, αντίκρισα μια εικόνα που περιγράφει καλύτερα από χίλιες λέξεις τη δεύτερη Ιντιφάντα, δύο χρόνια μετά την έκρηξή της. Πάνω σε ένα παρατηρητήριο, αγναντεύοντας την ταραγμένη θάλασσα, μια μοναχική σημαία της Παλαιστίνης, καταξεσκισμένη από τον αέρα αλλά όρθια, κυμάτιζε αγέρωχα με φόντο τον συννεφιασμένο ορίζοντα…

Η «οδύσσεια» του Καφάχ

Στις εγκαταστάσεις του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, στο κέντρο της Γάζας, συναντήσαμε τον Καφάχ αλ Αζούρ, έναν άνδρα 28 ετών, που ξεριζώθηκε από τη Ναμπλούς, αφήνοντας στη Δυτική Οχθη τη γυναίκα και τα τρία παιδιά του. H «οδύσσεια» του Καφάχ έχει πολλά να μας πει:

«Ισραηλινοί στρατιώτες μπήκαν στο σπίτι μας, στη Ναμπλούς, στις 19 Ιουλίου και συνέλαβαν εμένα, τον πατέρα μου, την αδελφή μου και έναν από τους δύο αδελφούς μου. Εψαχναν για τον άλλο αδελφό μου, που ήταν μαχητής στις «Ταξιαρχίες Αλ Ακσα» (της Φατάχ) και είχε πάρει μέρος στην ένοπλη αντίσταση, στην πολιορκία της Ναμπλούς. Με οδήγησαν σε μια στρατιωτική βάση, πάντα στη Ναμπλούς, με δεμένα μάτια και χειροπέδες.

Κάποια στιγμή, ακούστηκε μια μεγάλη έκρηξη. «T’ άκουσες»; με ρώτησαν. «Ηταν το σπίτι σου»! Το ανατίναξαν για να τιμωρήσουν την οικογένειά μας. Από εκεί μας πήγαν στη Ραμάλα όπου με ανέκριναν επί ώρες, δεμένο χειροπόδαρα. Στις 6 Αυγούστου μου είπαν ότι ο αδελφός μου είχε σκοτωθεί από ισραηλινό ελικόπτερο «Απάτσι» στην Τζενίν. Στο μεταξύ, το στρατοδικείο πρώτο και το Ανώτατο Δικαστήριο του Ισραήλ στη συνέχεια αποφάσισαν να μας απελάσουν, εμένα και την αδελφή μου, από τη Ναμπλούς στη Γάζα, σε αντίποινα για τη δράση του νεκρού, πλέον, αδελφού μου.

Στις 4 Σεπτεμβρίου ήρθε να με δει για πρώτη φορά στη φυλακή η γυναίκα μου, μαζί με το μωρό μας, το τρίτο μου παιδί, που είχε γεννηθεί ενώ εγώ ήμουν φυλακισμένος. Ούτε εγώ ούτε η Παλαιστινιακή Αρχή δεχθήκαμε να νομιμοποιήσουμε την απέλαση. Γι’ αυτό ήρθαμε εδώ, στον Ερυθρό Σταυρό και ζητήσαμε από τον OHE να παρέμβει. O Κόφι Ανάν έκανε κάποια δήλωση, καταδικάζοντας την πολιτική της «συλλογικής ευθύνης» που εφαρμόζουν οι Ισραηλινοί. Από ‘κει και πέρα, τι θα γίνει δεν ξέρω»…