Για την κυβέρνηση ο εκλογικός νόμος και η ψήφος των ελλήνων του εξωτερικού είναι στρατηγικό «χαρτί» του πολιτικού της σχεδιασμού. Και μπορεί η δημόσια θέση της, ειδικά σε ό,τι αφορά την ψήφο των αποδήμων, να είναι το προσκλητήριο σε εθνική συνεννόηση και σε «μήνυμα ενότητας του ελληνισμού», στην πραγματικότητα όμως απλώς παίζει παιχνίδι τακτικής και «ψαρεύει» προθέσεις, κυρίως από την πλευρά του ΚΙΝΑΛ.

Η πραγματική επιδίωξη του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι να χρησιμοποιήσει τον εκλογικό νόμο ως διαπραγματευτικό χαρτί που θα καθορίσει την τελική στάση του τόσο στην επιλογή του επόμενου Προέδρου της Δημοκρατίας όσο και στο πότε θα πάει σε εκλογές.  Διεκδικεί την στήριξη του ΚΙΝΑΛ είτε στο σύνολο, είτε σε επιμέρους αλλά κρίσιμες παραμέτρους, του νέου εκλογικού συστήματος, πιέζοντας σε διπλό μέτωπο: Αφενός με το διαρκή διεμβολισμό του παλαιού ΠΑΣΟΚ και τον προσεταιρισμό στελεχών κυρίως του εκσυγχρονιστικού μπλοκ και, αφετέρου, με την απειλή των διπλών εκλογών που θα «κάψουν» την απλή αναλογική και θα συμπιέσουν περαιτέρω το κόμμα της Φώφης Γεννηματά. Και ως «δόλωμα», μέσω ανοιχτών διαύλων κατά τις πληροφορίες, προτείνει την συναινετική εκλογή Προέδρου προερχόμενου από την κεντροαριστερά, στην περίπτωση που το Κίνημα Αλλαγής δείξει πρόθεση συμπόρευσης με την ΝΔ στο νέο εκλογικό σύστημα.

Με δεδομένο, ωστόσο, το «απαγορευτικό» που έχει δείξει ήδη ο Γιώργος Παπανδρέου σε οποιαδήποτε συζήτηση περί αλλαγής του συνταγματικού άρθρου έτσι ώστε η απλή αναλογική να καταργηθεί από τις επόμενες κιόλας, και όχι τις μεθεπόμενες εκλογές, μένει μόνον ένα – καίτοι – καθοριστικό πεδίο άσκησης της τακτικής Μητσοτάκη: Η νομοθετική ρύθμιση για την ψήφο των ελλήνων του εξωτερικού η οποία, υπό προϋποθέσεις, μπορεί να επηρεάσει το εκλογικό αποτέλεσμα δια της αλλοίωσης του εκλογικού σώματος.

Εδώ, η κυβέρνηση μάλλον καθυστερεί σκοπίμως την κατάθεση της τελικής πρότασής της, παρ’ ότι την έχει προαναγγείλει – και περιγράψει – επανειλημμένα ο αρμόδιος υπουργός Εσωτερικών Τάκης Θεοδωρικάκος. Τα κίνητρα αυτής της καθυστέρησης είναι εμφανή: να ζυμωθεί κοινό πεδίο με το Κίνημα Αλλαγής έτσι ώστε η τελική ρύθμιση να συγκεντρώσει 180 ψήφους και να ισχύσει τουλάχιστον από τις μεθεπόμενες εκλογές.

Πρόκειται για μια προοπτική που δείχνει πιθανή, μετά τουλάχιστον την χθεσινή παρουσίαση της πρότασης του ΚΙΝΑΛ. Οι βασικοί άξονες της πρότασης προβλέπουν ότι οι έλληνες του εξωτερικού θα μπορούν να συμμετέχουν στις εκλογές με επιστολική ψήφο, η ψήφος τους θα προσμετράται στο συνολικό εθνικό εκλογικό αποτέλεσμα, και η πραγματική εκπροσώπηση των απόδημων εξασφαλίζεται με την δημιουργία μιας νέας ενιαίας «Περιφέρειας Ελλήνων Κατοίκων Εξωτερικού», που θα εκλέγει 5-7 βουλευτές, μέσω των ειδικών ψηφοδελτίων των κομμάτων.

Πρόκειται για μια πρόταση που, παρά την κριτική του ΚΙΝΑΛ προς την κυβέρνηση, βρίσκεται πολύ κοντά στην «φιλοσοφία» και το πλαίσιο που έχει περιγράψει η ΝΔ. Μόλις αυτή την εβδομάδα, άλλωστε, από την Νέα Υόρκη ο Τάκης Θεοδωρικάκος άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο χρήσης της δυνατότητας της επιστολικής ψήφου για τους έλληνες του εξωτερικού και προανήγγειλε ότι η «η ψήφος τους θα είναι ισοδύναμη με την ψήφο των υπολοίπων Ελλήνων». Από αυτά τα δύο μηνύματα προκύπτουν και οι δύο βασικές πιθανές συγκλίσεις με το ΚΙΝΑΛ, όπως και οι ισάριθμες δομικές διαφορές με τον ΣΥΡΙΖΑ: Πρόκειται για την επιστολική ψήφο και την προσμέτρηση της ψήφου των αποδήμων στο γενικό εκλογικό αποτέλεσμα, κάτι που ο ΣΥΡΙΖΑ απορρίπτει κατηγορηματικά στην δική του πρόταση, επισημαίνοντας ότι συνιστά στην πράξη αλλοίωση του εκλογικού σώματος της χώρας.

Εν προκειμένω, πρόκειται για μια αλλοίωση που ευνοεί τόσο την ΝΔ όσο και το ΚΙΝΑΛ/ΠΑΣΟΚ καθώς αμφότεροι έχουν πολύ πιο ισχυρούς δεσμούς με τα λόμπι της ομογένειας και των Αρχιεπισκοπών του εξωτερικού. Πρόκειται, ωστόσο, και για έναν σχεδιασμό που παραμένει ακόμη εξαιρετικά μετέωρος καθώς, πλην των άλλων, υπάρχει και άποψη συνταγματολόγων  σύμφωνα με την οποία η συγκεκριμένη διάταξη, ακόμη κι εάν πρόκειται να έχει ισχύ από τις μεθεπόμενες και όχι από τις επόμενες εκλογές, θα πρέπει να συγκεντρώσει 200 και όχι 180 ψήφους. Τέτοια πλειοψηφία στην παρούσα Βουλή δεν υπάρχει, αφού εκτός από τον ΣΥΡΙΖΑ αρνητικό είναι και το ΚΚΕ και τα δύο κόμματα μαζί συγκεντρώνουν 101 έδρες.