Αποφάσισα να μιλήσω με τον πάτερα Χαράλαμπο ιερέα στο χωριό Σοκαράς του Δήμου Γόρτυνας της Κρήτης, που εξόργισε τα φονταμενταλιστικά στοιχεία της εκκλησίας λέγοντας ότι θα μπορούσε ν’αλλάξει ο τρόπος μετάδοσης της Θείας Κοινωνίας, χωρίς να πλήττεται διόλου η ουσία της πίστης. Έπιασα τον εαυτό μου να μην έχει καμία διάθεση να κλείσει το τηλέφωνο. Αν και έχω αρθρογραφήσει πολλές φορές ενάντια σε μητροπολίτες, ιερείς και την ίδια την ιεραρχία της εκκλησίας που μπολιάζει με μίσος την κοινωνία, στην άλλη γραμμή του τηλεφώνου ακούω μια φωνή ήρεμη, συγκροτημένη, αποφασισμένη να υπερασπιστεί την ελευθερία της έκφρασης, τη δημοκρατία και την ίδια την ουσία του Χριστιανισμού που είναι η αγάπη.

O πατέρας Χαράλαμπος που προτιμά να διαβάζει βιβλία ψυχολογίας παρά θεολογίας τα οποία μελέτησε για χρόνια, που δεν φοβάται να πει ότι έχει κάνει ψυχανάλυση, που επιλέγει να οδηγεί τους πιστούς στο να ανακαλύψουν μόνοι τους τα αίτια μιας βλαπτικής για τους ίδιους συνήθειας από το να χαρακτηρίζει την πράξη τους «αμαρτία», που μιλάει χωρίς φόβο για τις σκοταδιστικές αντιλήψεις εκπροσώπων της εκκλησίας, εκφράζει μια φωτισμένη μειοψηφία στους κόλπους μιας ιεραρχίας που μάχεται κάθε τι προοδευτικό κι ανθρώπινο και ασκεί πολιτική με ρητορική πόλωσης και κηρύγματα μίσους. Τον ρώτησα αν είναι αλήθεια πως μετά τα εθνικιστικά συλλαλητήρια, τα οποία υποστήριξε με φανατισμό η εκκλησία, όντως αυξήθηκαν οι πιστοί στις ενορίες. Η απάντηση του:

«Είναι άδικο να συσπειρώνει η εκκλησία κόσμο μέσα από φωνές πόλωσης κι όχι μέσα από φωνές αγάπης. Θα έπρεπε να το θεωρούμε μομφή για τον εκκλησιαστικό χώρο να προσελκύει κόσμο από τα συλλαλητήρια. Εγώ θα ήθελα μια εκκλησία που επαίρεται όταν ο κόσμος την πλησιάζει γιατί τον βοηθάει να σκέπτεται και να αγαπά. Όχι όταν τον φανατίζει ουρλιάζοντας». 

• Η ανάρτησή σας στο fb εξόργισε κάποια sites εκκλησιαστικά που έσπευσαν να ζητήσουν την καθαίρεσή σας. Σας ξάφνιασε το γεγονός ή το περιμένατε;

Έχω φυσική ενορία που υπηρετώ 24 χρόνια και διατηρώ μια σελίδα στο fb. Δεν κάνω τον πνευματικό στο fb. Εκεί τοποθετούμαι για κάποια εκκλησιαστικά και κοινωνικά θέματα. Ξύπνησα ένα πρωί και είδα ότι διάφορα sites εκκλησιαστικά ζητούσαν την καθαίρεσή μου. Δεν έκαναν τον κόπο να διατυπώσουν έναν αντιρρητικό λόγο που θα ήταν θεμιτό αλλά με είπαν αιρετικό. Όσοι είμαστε χρόνια στον εκκλησιαστικό χώρο, ξέρουμε ότι υπάρχει μια πτέρυγα από εμπάθεια κινούμενη, που χαρακτηρίζει αιρετικούς ιερείς και φωνασκεί υπέρ των αποκαθηλώσεων. Δεν έπεσα λοιπόν από κανένα σύννεφο. Έχω πει πιο προχωρημένα πράγματα όλα αυτά τα χρόνια. 

• Όπως;

Απέφευγα να μιλώ για εκκλησιαστικά πράγματα. Μιλώ  αξιοποιώντας εγκυκλοπαιδικές γνώσεις περί ψυχολογίας. Δεν έχω κάνει αντίστοιχες σπουδές ακόμα, αλλά διαβάζω εντατικά ψυχολογία και λογοτεχνία. Καθόλου θεολογία πια. 

• Γιατί;

Γιατί έχω διαβάσει αρκετά και έχει κλείσει αυτός ο κύκλος. Και για έναν επιπλέον λόγο. Είναι ένας χώρος όπου δεν υπάρχει διάλογος. Όποιος τον επιχειρήσει, εισπράττει εξοντωτικές συμπεριφορές. Η ψυχολογία με βοηθά περισσότερο να συνθέτω και τη δική μου ύπαρξη αλλά και να βοηθώ τους πιστούς. 

• Θέλετε να μας δώσετε ένα παράδειγμα;

Στην ενορία μου ξέρουν οι άνθρωποι ότι τα κηρύγματά μου έχουν πολλά στοιχεία ψυχολογίας. Προσπαθώ να μην λέω «αυτό είναι αμαρτία»,  αλλά να κάνω τον κόσμο να σκεφτεί γιατί υιοθετούμε αυτή τη συμπεριφορά. Η θεολογία θα πει ότι το κουτσομπολιό είναι αμαρτία. Εγώ προσπαθώ να κάνω τον άνθρωπο να καταλάβει γιατί ασχολείται με το κουτσομπολιό. 

• Γιατί δεν ενσωματώνει αυτή την επιστημονική γνώση η εκκλησία και για να βοηθήσει αλλά και για να παρακολουθήσει την εποχή;

Δεν μπορεί γιατί έχει έναν στατικό τρόπο που ερμηνεύει και γιατί ανάγει το παρελθόν σε απόλυτη αυθεντία. Αν μπει σε διάλογο θα αισθανθεί ότι αυτοακυρώνεται. 

Και σε κοινωνικό επίπεδο όποια νέα πραγματικότητα έρχεται, ο πρώτος θεσμός που πολεμά το νέο, που το δαιμονοποιεί, είναι ο χώρος της εκκλησίας. Αργότερα έρχεται και τα υιοθετεί βέβαια. Όταν ξεκίνησε η τηλεόραση να μπαίνει στα σπίτια, είχαν ξεθάψει θεωρίες που έλεγαν ότι θα αποχριστιανιστούμε. Έτσι έγινε και με το διαδίκτυο. Σήμερα στα χωριά έχουμε πολλές εθνότητες. Η εκκλησία μιλά για αλλοίωση του πολιτισμού μας, λέει ότι απειλείται η πίστη μας. Αργότερα θα έρθει και θα το αποδεχτεί. Στις απαρχές όλων των αλλαγών, το μεγαλύτερο ανάχωμα είναι η θρησκεία. Παντού, σε όλο τον κόσμο. 

Η επιστήμη έρχεται από την αρχαιότητα. Κι όμως, αυτή η διαπάλη θρησκείας και επιστήμης, έρχεται από τους αιώνες και θα επεκταθεί και σε άλλους αιώνες. 

• Δεν φοβάται η εκκλησία ότι χάνει τους πιστούς;

Θα φοβηθεί όταν τους χάσει. Δεν πειράζει, έστω κι έτσι γίνονται αλλαγές. Οι τάσεις στο εσωτερικό της είναι διαμετρικά αντίθετες. 

• Δεχτήκατε όμως και μεγάλη συμπαράσταση στην περιπέτεια αυτή

Πάρα πολύ μεγάλη. Ξέρετε, η διοίκηση της μητροπόλεώς μας δέχτηκε ασφυκτικό πέσιμο (για να το πω λαϊκά). Ζητούσαν την κεφαλή μου επί πινάκι. Μόλις έγινε γνωστό το θέμα άρχισαν να με υπερασπίζονται καθηγητές πανεπιστήμιου, γιατροί με μεγάλες θέσεις από όλη την Ελλάδα και δέχτηκε και η διοίκηση επιστολές από καθηγητή πανεπιστημίου του ΑΠΘ, μεταξύ άλλων. 

Ξέρετε, δεν βγήκα τώρα από το λαγούμι μου. Τα λέω χρόνια αυτά. Είμαι χρόνια στον εκκλησιαστικό χώρο. Οι άνθρωποι εδώ χαίρονται για αυτό που είμαι. Για το ότι κάνω προσπάθεια να μπολιάσω τον εαυτό μου σε μια συγχρονισμένη γνώση. Μετά αυτό τους το δίνω, το παίρνουν και το χρησιμοποιούν στις ζωές τους. 

• Ακούγεστε συνειδητοποιημένος. Να υποθέσω ότι δεν μετανιώνετε;

Δεν έχω να μετανιώσω για κάτι και να ζητήσω συγγνώμη από κανέναν. Αυτοί ήθελαν να σκύψω το κεφάλι να ταπεινωθώ. Δεν έχω ουδεμία ενοχή και κανένα κίνητρο για μετάνοια.

• Ο αναγνώστης θα αναρωτηθεί γιατί φωνές σαν τη δική σας δεν ακούγονται στον δημόσιο διάλογο; Έχει σχέση με τους συσχετισμούς εντός της εκκλησίας; Αποτελούν την πλειοψηφία οι ιερείς που κηρύττουν την πόλωση ή ακόμα και το μίσος στην περίπτωση του προσφυγικού; Και γιατί η ιεραρχία ακολουθεί;  

Είναι η μεγάλη μερίδα, η πλειοψηφία. Στα ΜΜΕ αυτές οι φωνές που προβάλλονται, είναι εκείνες των συντηρητικών.  Ό,τι και να πει ο Αμβρόσιος, θα βγει στον τύπο. Όταν βγει ένας παπάς να κάνει κήρυγμα ενάντια στους πρόσφυγες, θα βγει πρώτος στα μέσα. 

Με πήρε κάποιος και μου λέει: Έχουμε έναν παπά, που όλη την ώρα κινδυνολογεί. Έχουμε λέει πάει στη Μητρόπολη και λέμε ότι δεν το αντέχουμε πια να πηγαίνουμε σε γάμους και κηδείες και να ακούμε ότι κινδυνεύει ο ελληνισμός και ο χριστιανισμός. Από τη Μητρόπολη μας είπαν, ότι αυτά τα κηρύγματα είναι αποδεκτά και εντός του πλαισίου! Κι εγώ αν έλεγα τέτοια, θα με εξυμνούσαν. Τώρα ζητούν την καθαίρεση μου. 

• Άρα λέτε ότι ο συσχετισμός των από κάτω αναγκάζει την ιεραρχία να υιοθετήσει αυτές τις ακραίες θέσεις;

Ναι. Πολλοί σκέφτονται νεωτερικά και δεν μπορούν να το πουν, γιατί ξέρουν ότι θα ακολουθήσει ισχυρός διωγμός. Δεν είναι τωρινό το φαινόμενο. Ο τρόπος που αντιμετωπίζει η εκκλησία αυτούς που λένε να είμαστε πιο ευέλικτοι σε κάποια ζητήματα είναι αυτός. 

Αν διαβάσετε τα παραλειπόμενα από την απολογία στην οποία εκλήθη ο Άρειος στην πρώτη οικουμενική σύνοδο, θα δείτε ότι πριν απολογηθεί πέσανε να τον φάνε στα δημόσια ουρητήρια που πήγε να κάνει την ανάγκη του και μαζί με τα ούρα του φύγανε και τα έντερα του. Ένας άνθρωπος όταν διαβάζει τέτοια πράγματα, φαντάζεστε τι φόβος τον κυριεύει. Όποιος μελετά αυτά που μελετήσαμε εμείς οι ιερείς, διακατέχεται από τέτοιον φόβο, που δεν μιλάει.

• Εσείς μιλήσατε όμως με θάρρος και ελευθερία. 

Είμαι 44 ετών. Δεν είχα καμιά ελευθερία, την κατέκτησα στην πορεία. Αυτό δεν μπορώ να το εκποιήσω, είναι η δουλειά που έχω κάνει με τον εαυτό μου για να στέκομαι στα πόδια μου. Γιατί αν την εκποιήσω, μετά τι θα λέω στον ταλαίπωρο εαυτό, που τον πήρα από δύσβατα μονοπάτια και τον ανέσυρα και τον έφερα σε ένα σημείο;