Δεκατρεις ιστορίες αστυνομικής βίας. Δεκατρεις εξεγέρσεις. Σάββατο 20 Δεκεμβρίου. Παγκόσμια Ημέρα εναντίον της Κρατικής Τρομοκρατίας.

Απρίλιος 1992, Λος Άντζελες, ΗΠΑ

Μετά την αθώωση των αστυνομικών που κακοποίησαν σοβαρά στις 29.04.92, τον Αφροαμερικανό, Ρόντει Κίνγκ, χιλιάδες πολίτες ξεχύθηκαν στους δρόμους, για τις επόμενες έξι μέρες, σηματοδοτώντας τη μεγαλύτερη εξέγερση στην ιστορία της πόλης. Ακολούθησε η καταστολή της από δυνάμεις του στρατού.

Το ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό ανεργίας, το πλήγμα που υπέστη από την τότε εθνική οικονομική κρίση η πολιτεία και η μακρά ιστορία ιδιαίτερα βίαιων ρατσιστικών εγκλημάτων από την μεριά της αστυνομίας του Λος Άντζελες συνιστούσαν το σκηνικό της εποχής στην αμερικανική πόλη όταν ανακοινώθηκε η αθωωτική απόφαση του δικαστηρίου, πυροδοτώντας την οργή των πολιτών.

Οι τοπικές συμμορίες βρήκαν την ευκαιρία να λύσουν τις διαφορές τους στους δρόμους, ενώ κακοποιοί προέβησαν σε μπαράζ λεηλασιών. Συνολικά έχασαν τη ζωή τους 56 άνθρωποι, συνελήφθησαν περί τις 10.000 άτομα ενώ οι ζημιές δημόσιας & ιδιωτικής περιουσίας ανήλθαν στα 900 περίπου εκατομμύρια δολάρια.

Ταυτόχρονα με το Λος Άντζελες σημειώθηκαν διαδηλώσεις σε πολλές άλλες πόλεις της χώρας, όπως το Σαν Φρανσίσκο, τη Νέα Υόρκη, το Σικάγο, το Σιάτλ, το Μαϊάμι καθώς και στο Τορόντο του Καναδά.

Δεκέμβριος 1995, Μπρίξτον, Αγγλία

Ο 26χρονος Γουέιν Ντάγκλας, πεθαίνει στις 13.12.1995, ενώ βρίσκεται στο αστυνομικό τμήμα της περιοχής για ανάκριση υπόθεσης κλοπής. Ειρηνική διαμαρτυρία έξω από το τμήμα γρήγορα μετατράπηκε σε σφοδρή σύγκρουση μεταξύ πολιτών και αστυνομίας.

Εκατοντάδες κόσμου έστησαν οδοφράγματα και αντιστάθηκαν στις επιθέσεις των δυνάμεων ασφαλείας, για πέντε ώρες. Οι πολίτες δήλωναν: «Ο κόσμος στήνει οδοφράγματα, υπάρχουν εκατοντάδες κόσμου έξω, κυρίως νέοι άνθρωποι, μαύροι και λευκοί και είναι όλοι της περιοχής, δεν είναι από αλλού. Ο κόσμος αντιδρά και για το θάνατο του Ντάγκλας αλλά και για την κατάσταση που επικρατεί τώρα στο Μπρίξτον. Προσπαθούν να μας κάνουν θέρετρο για τους γιάπηδες, κλείνουν τις επιχειρήσεις μας, ρίχνουν τις τιμές για να αγοραστούν τα σπίτια μας για ένα κομμάτι ψωμί, κλείνουν τις βιβλιοθήκες κι ανοίγουν στέκια για γιάπηδες».

Η αστυνομία φοβούμενη επανάληψη των επεισοδίων του 1981, πάλι στο Μπρίξτον, μετά το θάνατο μιας γυναίκας εξαιτίας της αστυνομίας, απέκλεισαν άμεσα την περιοχή και προέβησαν σε ισχυρή καταστολή των κινητοποιήσεων.

Απρίλιος 2000, Γαλλία

Στις 19.04.2000 ένας 23χρονος Αλγερινός, εκτελείται εν ψυχρώ από αστυνομικούς ενώ βρίσκεται στη θέση συνοδηγού σε κλεμμένο αυτοκίνητο προκαλώντας την οργή πολιτών . Με συνθήματα όπως «Αστυνομία – Δολοφόνοι» και «Δικαιοσύνη» το πλήθος έβαλε φωτιά σε κάδους και συγκρούστηκε με τις δυνάμεις καταστολής της αστυνομίας.

Η αστυνομία υποστήριξε ότι τα επεισόδια που ακολούθησαν ήταν έργο προβοκατόρων από άλλες περιοχές, κάτι που αντέκρουσαν οι κάτοικοι, οι οποίοι χαρακτήρισαν τη δολοφονία του αλγερινού άντρα «προμελετημένο έγκλημα».

Εκπρόσωποι της τοπική κοινωνίας κατήγγειλαν ότι η κυβέρνηση φέρεται στην περιοχή τους σαν χώρο πειραμάτων

Το συγκεκριμένο έγκλημα ήταν το τέταρτο τέτοιας φύσης μέσα σε τρία χρόνια, και στους θύτες των άλλων τριών περιπτώσεων επιτράπηκε να παραμείνουν ελεύθεροι ενώ τους απαγγέλθηκαν οι ελαφρότερες δυνατές κατηγορίες για ανθρωποκτονίας.

Ιούνιος 2003, Μπέντον Χάρμπορ, Μιτσίγκαν, ΗΠΑ

Στις 16.06.2003 ο 28χρονος αφροαμερικάνος Τέρανς Σάρν χάνει τη ζωή ύστερα από πρόσκρουση της μηχανής που οδηγούσε σε κτίριο. Οι αυτόπτες μάρτυρες καταγγέλλουν ότι υπεύθυνοι για το ατύχημα ήταν αστυνομικοί που εμβόλισαν με το όχημά τους τον μοτοσυκλετιστή, κάνοντας τον να χάσει τον έλεγχο.

Η εκδοχή της αστυνομίας ήταν διαφορετική: ισχυρίστηκαν ότι ο 28χρονος εντοπίστηκε να οδηγεί με ταχύτητα πάνω από 100 μίλια/ώρα και οι αστυνομική ξεκίνησαν καταδίωξη, παραμένοντας σε απόσταση ασφαλείας, ενώ δεν είχαν καμία σχέση με το ατύχημα.

Την επόμενη νύχτα από το θάνατο του νέου συγκεντρώθηκε πλήθος και έψαλε θρησκευτικούς ύμνους στη μνήμη του νεκρού – ώσπου δέχτηκαν επίθεση από την αστυνομία.

Η μακρά οικονομική παραμέληση του κράτους προς την κάποτε ισχυρή οικονομικά βιομηχανική πόλη του νοτιοδυτικού Μίτσιγκαν, όπου η ανεργία φτάνει το 40% και η πικρία από την βίαιη και ρατσιστική συμπεριφορά της αστυνομίας προς τους πολίτες, χαρακτήριζαν το κλίμα στην περιοχή.

«Ο θάνατος του Σταρν ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι» δήλωναν οι πολίτες, « Είναι πολλά τα χρόνια που υποφέρουμε από την κακοποίηση, μας φέρονται σαν να είμαστε ένα τίποτα, μας τραβολογάνε, μας πάνε στη φυλακή στήνοντας ψεύτικες υποθέσεις εις βάρος μας. Κουραστήκαμε πια.»

Τις επόμενες νύχτες πυρπολήθηκαν κτίρια της πόλης ενώ έλαβαν χώρα συγκρούσεις με αστυνομικές δυνάμεις. Τα ΜΜΕ εστίασαν στα καμένα κτίρια αμελώντας να αναφέρουν ότι από αυτά μόνο τα δύο δεν ήταν εγκαταλελειμμένα. «Τα ΜΜΕ αναρωτιούνται γιατί οι κάτοικοι του Μπέντον Χάρμπορ καταστρέφουν την ίδια τους την πόλη. Η απάντηση είναι απλή. Πολλοί νιώθουμε ότι η πόλη μας είναι ήδη κατεστραμμένη», έλεγαν τότε διαδηλωτές.

Μετά από μερικές νύχτες οι δρόμοι της πόλης ήταν γεμάτοι από δυνάμεις καταστολής και πλέον είχε μπει «καπάκι» στην εξέγερση, όχι όμως και στη δυσαρέσκεια των πολιτών.

Οκτώβριος 2003 Μοντέγκο Μπέι, Τζαμάικα

Αστυνομικοί πυροβολούν και σκοτώνουν στις 26.10.2003 δύο μεσήλικες, ισχυριζόμενοι ότι τα θύματα τους επιτέθηκαν – κάτι που διαψεύδουν οι αυτόπτες μάρτυρες.

Περί τις 4.000 άτομα συγκεντρώθηκαν σε διαδηλώσεις διαμαρτυρίας, μετά το γεγονός και η διαδήλωση κατέληξε σε συμπλοκές όταν η αστυνομία επιτέθηκε στο πλήθος με χημικά, πυροβολισμούς στον αέρα και χρήση βίας.

Νοέμβριος 2004, Παλμ Άιλαντ, Κουίνσλαντ, Αυστραλία

Ο θάνατος του 36χρονου αβορίγινα Κάμερον Ντουμαντζί στα χέρια της αστυνομίας μια ώρα μετά τη σύλληψή του για «διατάραξη τάξης», στις 27.11.2004, γίνεται αφορμή για μεγάλες κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας από μέλη της κοινότητας ιθαγενών της Αυστραλίας.

Το τοπικό αστυνομικό τμήμα, δικαστήριο και αστυνομικά φυλάκια παραδίδονται στις φλόγες . Αποστέλλονται αστυνομικές δυνάμεις από άλλες πόλεις και γρήγορα καταπνίγονται οι κινητοποιήσεις.

Δύο χρόνια αργότερα ο κατηγορούμενος αστυφύλακας για το θάνατο του 36χρονου, αθωώνεται, ενώ τον Οκτώβριο του 2008 καταδικάζεται σε 6 χρόνια φυλάκιση, ως υποκινητής της εξέγερσης του 2004, ο 40χρονος πλέον, διαδηλωτής Λέξ Γουότον.

Οκτώβριος – Νοέμβριος 2005, Γαλλίαα

Στις 27.10.2008 στο υποβαθμισμένο προάστιο του Παρισιού, Κλισύ Σου Μπουά, δύο έφηβοι πεθαίνουν από ηλεκτροπληξία σε υποσταθμό ηλεκτροδότησης, όταν κατέφυγαν εκεί μετά από αναίτια καταδίωξη από αστυνομικούς.

Ο τραγικός θάνατος των νέων, που έπαιζαν μπάλα στην περιοχή έως ότου τους προσέγγισε το περιπολικό, πυροδότησε τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις στην Γαλλία, μετά το Μάη του 1968.

Διαδηλωτές δήλωναν στα διεθνή ΜΜΕ ότι η εξέγερση ήταν το μέσο έκφρασης τους κατά της υψηλής ανεργίας, της γκετοποίησης των φτωχών και μεταναστών, της ακατάπαυστης αστυνομικής αυθαιρεσίας.

Μετά από μια εβδομάδα η εξέγερση είχε απλωθεί σε όλη τη Γαλλία. Στις 08.11 ο πρόεδρος της χώρας, Ζακ Σιράκ, κήρυξε τη Γαλλία σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης ενώ μια βδομάδα αργότερα, η γαλλική Βουλή εγκρίνει τρίμηνη παράτασή της, επιτρέποντας στις αρχές να επιβάλλουν απαγόρευση κυκλοφορίας, να κάνουν έρευνα από σπίτι σε σπίτι και να απαγορεύσουν τις δημόσιες συγκεντρώσεις.

Ένας νεκρός, περισσότεροι από 2.900 συλληφθέντες, χιλιάδες καμένα αυτοκίνητα και πολλά κτίρια, ήταν ο απολογισμός μετά την καταστολή των κινητοποιήσεων που διήρκεσαν 3 εβδομάδες.

Ιούνιος 2008 – Guizhou, Κίνα

Η απόπειρα της κινεζικής κυβέρνησης να ‘κουκουλώσει’ το βιασμό και τη δολοφονία μιας 17χρονης μαθήτριας από άτομα με σχέσεις με την τοπική αστυνομία, οδήγησαν σε εξέγερση περί τους 30.000 ανθρώπους, στην Κίνα τον περασμένο Ιούνιο.

Οι αρχές χαρακτήρισαν το θάνατο της κοπέλας «αυτοκτονία» προκαλώντας την οργή της οικογένειας και των πολιτών που ξεχύθηκαν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν. Όταν η αστυνομία επιτέθηκε στους διαδηλωτές για να τους διαλύσει πυροδοτήθηκαν συγκρούσεις που διήρκεσαν αρετές μέρες.

Οι πολίτες καταγγέλλουν ότι ο θείος της κοπέλας ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου από την αστυνομία όταν ζήτησε πληροφορίες για το θάνατο της μαθήτριας, ενώ υπάρχουν μαρτυρίες για τουλάχιστον τρεις ακόμα δολοφονίες διαδηλωτών, από την αστυνομία.

Οι ταραχές γρήγορα εξαπλώθηκαν σε όλη τη χώρα, ενώ το ίντερνετ κυριάρχησε στη διάδοση και την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τις κινητοποιήσεις και την δημοσίευση μαρτυριών από πολίτες.

Τα περιστατικά λαϊκής εξέγερσης στην Κίνα πυκνώνουν τα τελευταία χρόνια, με τους φοιτητές να πρωτοστατούν στα κινήματα, ενώ αναλυτές θεωρούν πως είναι συνέπεια της αυξανόμενης απόστασης ανάμεσα στις φτωχές και πλούσιες τάξεις.

Νωρίτερα τον Ιούνιο είχαν σημειωθεί κι άλλες ταραχές στη χώρα εξαιτίας του σοβαρού τραυματισμού πλανόδιας πωλήτριας από αστυνομικά όργανα.

Αύγουστος 2008 – Μόντρεαλ, Καναδάς

Η εκτέλεση του 18χρονου Λατινοαμερικάνου φοιτητή Φρέντι Βιγιανουέβα, στις 19.08.08, και ο τραυματισμός των δυο φίλων του από σφαίρες ανδρών της Αστυνομικής Υπηρεσίας του Μόντρεαλ προκάλεσε μεγάλο κύμα διαδηλώσεων στη καναδική πόλη.

Οι κατηγορούμενοι αστυνομικοί δήλωσαν ότι κατά τη διάρκεια επιχείρησης για τη σύλληψη ενός άνδρα περικυκλώθηκαν από 20 περίπου νεαρούς, οι οποίοι απείλησαν τη ζωή τους, με αποτέλεσμα να κάνουν χρήση του υπηρεσιακού τους όπλου προκειμένου να διαφύγουν. Αυτόπτες μάρτυρες, από την άλλη, καταγγέλλουν ότι ο Βιγιανουέβα και οι φίλοι τους απλά έπαιζαν μπάλα στο πάρκο, όπου υπήρχε πολύς κόσμος και δεν σημειώθηκε κανένα επεισόδιο.

Η βίαιη καταστολή των ειρηνικών διαδηλώσεων στη μνήμη του Βιγιανουέβα από τις δυνάμεις της αστυνομίας, εξόργισε τους πολίτες με αποτέλεσμα να ξεσπάσουν συγκρούσεις σε όλη την πόλη. Καμένα κτίρια, αυτοκίνητα, κι ένας αστυνομικός με σφαίρα στο πόδι, ο απολογισμός από τις συμπλοκές.

« Όλοι είμαστε θυμωμένοι. Η περιοχή όπου έγινε ο φόνος είναι μια γειτονιά όπου οι μετανάστες μαθαίνουν να εγκαταλείπουν τα όνειρά τους και τα παιδιά τους διδάσκονται πια ακριβώς είναι η θέση τους στην κοινωνία του Κεμπέκ. Αν τυχόν κάποιος το ξεχάσει, η αστυνομία είναι εκεί για το υπενθυμίσει άμεσα. Η ένταση είναι μεγάλη. Όλοι οι μετανάστες, από όπου κι αν προέρχονται, είναι εξοργισμένοι. Ξέρουν ότι θα μπορούσε να είναι οποιοσδήποτε από αυτούς, θα μπορούσε να είναι το παιδί του καθενός. Στο Μόντρεαλ, όπως παντού, η Αστυνομία είναι γνωστή για δύο πράγματα: για τη βιαιότητά της και το ρατσισμό που επιδεικνύει. Και δεν είναι μόνο οι μετανάστες που είναι εξοργισμένοι, μαζί τους είναι και όλοι οι φτωχοί της πόλης και δεν φοβούνται να το δείξουν. Οι αστυνόμοι τώρα κάνουν περιπολίες σε τετράδες, σπρώχνουν τον κόσμο έξω από τα πεζοδρόμια. Αυτό δεν βοηθάει, η οργή εξαπλώνεται…» δήλωναν οι διαδηλωτές τις ημέρες των συγκρούσεων.

Οκτώβριος 2008 Σαμαλούτ, Αίγυπτος

Μια 32χρονη γυναίκα, στον 9ο μήνα της εγκυμοσύνης της, πεθαίνει από εσωτερική αιμορραγία ύστερα από χτύπημα που δέχτηκε από αστυνομικούς, στις 09.10.2008. Οι αστυνομικοί προσπάθησαν να ερευνήσουν το σπίτι της, ισχυριζόμενοι ότι είχαν ένταλμα σύλληψης για τον κουνιάδο της και όταν η γυναίκα αρνήθηκε να υποχωρήσει από την πόρτα, την χτύπησαν προκαλώντας το θάνατό της από εσωτερική αιμορραγία.

Με την είδηση του θανάτου της γυναίκας, δεκάδες πολίτες ξεκίνησαν διαδηλώσεις, επιτιθέμενοι σε αστυνομικούς και τα οχήματά τους. Ανθρωπιστικές οργανώσεις σε ανακοινώσεις τους μετά τα επεισόδια έκαναν αναφορά στην « αχρείαστη βία και επικίνδυνα μεγάλη χρήση χημικών» εκ μέρους της αστυνομίας, προκειμένου να κατασταλούν οι αντιδράσεις.

Νοέμβριος 2008, Κάιρο, Αίγυπτος

Σε έφοδο της αστυνομίας για τη σύλληψη εμπόρου ναρκωτικών στις 23.11.08, σκοτώνεται από πυροβολισμό πολίτης, στου οποίου το διαμέρισμα εισέβαλαν εσφαλμένα τα όργανα της τάξης. Πάνω από 2.000 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν άμεσα μετά την είδηση του άδικου θανάτου και ξεκίνησαν συμπλοκές με την αστυνομία. Με ανεξέλεγκτη χρήση χημικών αερίων και ξυλοδαρμό του πλήθους επιτυγχάνεται η διάλυση του. Ένας διαδηλωτής εκπνέει στο νοσοκομείο εξαιτίας εισπνοής χημικών αερίων.

Δεκέμβριος 2008 – Αθήνα, Ελλάδα

Το βράδυ του Σαββάτου 06.12.2008, ο ειδικός φρουρός Επαμεινώνδας Κορκονέας, πυροβολεί και σκοτώνει τον 15χρονο μαθητή λυκείου Αλέξανδρο Γρηγορόπουλο, στην περιοχή των Εξαρχείων, στο κέντρο της Αθήνας.

Μέσα σε μια ώρα τα νέα έχουν απλωθεί στην πόλη ενώ σχηματίζεται η πρώτη αυθόρμητη πορεία διαμαρτυρίας κατά της αστυνομικής βίας. Σύντομα αρχίζουν οι συγκρούσεις με δυνάμεις των ΜΑΤ ενώ η σημειώνονται επεισόδια σε πολλές περιοχές της Αθήνας.

Η αστυνομία επιχειρεί καταστολή των διαδηλωτών με ανεξέλεγκτη χρήση βίας και χημικών ενώ σύντομα κινητοποιήσεις λαμβάνουν χώρα και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας αλλά και του εξωτερικού.

Εργασιακά σωματεία, φοιτητές, γονείς, μαθητές γυμνασίων και λυκείων, εκπαιδευτικό προσωπικό, άνθρωποι όλων των ηλικιών και ιδιοτήτων βγαίνουν στο δρόμο και μέχρι σήμερα, δεκατρείς μέρες μετά, οι κινητοποιήσεις συνεχίζονται τόσο στην Αθήνα όσο και αλλού.