Εάν σε κάτι συμφωνούν όλοι στον ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι «δεν πάει άλλο» – ότι, εν ολίγοις, 14 μήνες μετεκλογικής εσωστρέφειας μάλλον υπερβαίνουν τις αντοχές και του κόμματος και του εκλογικού του ακροατηρίου. Το πρόβλημα είναι πως σχεδόν όλοι διαφωνούν με όλους για το πως θα κλείσει αυτός ο κύκλος της εσωστρέφειας και του ανταγωνισμού μηχανισμών και, πολύ περισσότερο, για το πως θα προχωρήσει τελικά ο μετασχηματισμός και ο πολιτικός επαναπροσανατολισμός του ΣΥΡΙΖΑ, είτε με συνέδριο είτε χωρίς αυτό.

Ως εκ τούτου οι πρωτοβουλίες απο τον ίδιο τον Αλέξη Τσίπρα φαίνονται μονόδρομος και οι τελευταίες πληροφορίες θέλουν τον πρόεδρο του κόμματος να κάνει τις κινήσεις του απο αυτή κιόλας την εβδομάδα. Ο Αλέξης Τσίπρας φέρεται, κατα τους συνομιλητές του, να επιμένει «χωρίς καμία έκπτωση» στο στοίχημα του μετασχηματισμού του ΣΥΡΙΖΑ και της μετεξέλιξής του στην «μεγάλη προοδευτική παράταξη». Όπως επίσης φέρεται να έχει πλήρη επίγνωση των στενών χρονικών και πολιτικών περιθωρίων για την ανάκαμψη και αντεπίθεση της αξιωματικής αντιπολίτευσης – κοινώς δεν πιστεύει στην τακτική του «ώριμου φρούτου» για την φθορά της κυβέρνησης και γνωρίζει πως εάν ο Κυριάκος Μητσοτάκης περάσει χωρίς σοβαρές απώλειες την διπλή υγειονομική και οικονομική κρίση τα πράγματα για τον ΣΥΡΙΖΑ θα είναι πια πολύ δύσκολα.

Ολα αυτά ωστόσο δεν σημαίνουν απαραιτήτως ότι έρχονται – άμεσα τουλάχιστον – συντροφικές ρήξεις και μετωπικές συγκρούσεις. «Όσοι μιλούν με λογική εκκαθαρίσεων αγνοούν παντελώς την πολιτική κουλτούρα του Αλέξη Τσίπρα», λέει χαρακτηριστικά ένας απο τους παλαιότερους πολιτικούς του συνοδοιπόρους. Και σημειώνει ότι το στίγμα προθέσεων του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ το δίνει η ίδια η απόφασή του να ξεκινήσει την διαδικασία των αλλαγών με την σύγκλιση, εντός της εβδομάδας, της Πολιτικής Γραμματείας – δηλαδή, με ανοιχτή συζήτηση με όλες τις πλευρές και τάσεις του κόμματος.

Η επόμενη κίνηση, η οποία αναμένεται πριν απο την άνοδο του Αλέξη Τσίπρα στην Θεσσαλονίκη στις 19 Σεπτεμβρίου, θα είναι ο πολυσυζητημένος ανασχηματισμός των τομεαρχών και του προεδρικού επιτελείου. Εκεί, αρκετοί στην Κουμουνδούρου προεξοφλούν ευρύ ανακάτεμα της τράπουλας, μετά και τις πληροφορίες που φέρουν τον εκπρόσωπο του κόμματος Αλέξη Χαρίτση να αποχωρεί απο την θέση του με δική του επιθυμία και να εχει ζητήσει την μετακίνησή του σε πόστο του οικονομικού- παραγωγικού τομέα.

Μια τέτοια μετακίνηση, εάν πραγματοποιηθεί, σημαίνει ντε φάκτο αναδιάταξη του οικονομικού επιτελείου όπου μέχρι σήμερα συμβιώνουν πολιτικά με μεγάλο κόπο οι Νίκος Παππάς και Ευκλείδης Τσακαλώτος. Οι σχέσεις των δύο είναι γνωστό πως βρίσκονταν σε επίπεδο παγετού πολύ πριν προκύψει η υπόθεση με τους κοριούς Μυωνή, από τότε όμως οι «53» δεν κρύβουν ότι θα επιθυμούσαν για απομάκρυνση του Νίκου Παππά. Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος άλλωστε ήταν εκείνος που στην θυελώδη συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας τον περασμένο Ιούνιο είχε προειδοποιήσει ότι ο ίδιος δεν σκοπεύει να είναι υπουργός σε μελλοντική κυβερνηση ΣΥΡΙΖΑ στην οποία θα συμμετέχει και ο Νίκος Παππάς.

Μια πλήρης αποχώρηση Παππά όμως απο την πρώτη γραμμή του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι ούτε εύκολη ούτε δεδομένη. Αφενός διότι θα έδινε στίγμα αποδυνάμωσης των υπέρμαχων του μετασχηματισμού και της διεύρυνσης του ΣΥΡΙΖΑ την οποία προωθεί ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας και, αφετέρου διότι, όπως λέγεται απο στελέχη της προεδρικής πτέρυγας,  θα έδινε στίγμα «κηδεμονίας του κόμματος απο τους 53». Κατα τα ίδια στελέχη, είναι το ίδιο στίγμα που επιχειρεί να αποδώσει η κυβέρνηση στον ΣΥΡΙΖΑ μετά την απόφαση να ψηφίσει το κόμμα παρών στην συμφωνία για την ΑΟΖ με την Αίγυπτο υπερ της οποίας είχαν ταχθεί ανοιχτά οι «53» και οι προερχόμενοι απο το εκσυγχρονιστικό ΠΑΣΟΚ.

Έτερο ερώτημα, με ειδικούς πολιτικούς συμβολισμούς, που μένει να απαντηθεί κατα τον κομματικό ανασχηματισμό είναι η αναβάθμιση ή μη της εκπροσώπησης των κεντροαριστερών συμμάχων, δηλαδή της Προοδευτικής Συμμαχίας. Εδώ, οι προθέσεις θα αποτυπωθούν και στο σχήμα που θα αναλάβει την εκπροσώπηση του κόμματος και την επικοινωνία εάν μετακινηθεί ο Αλέξης Χαρίτσης, καθώς ο σχεδιασμός – μέχρι στιγμής τουλάχιστον – προβλέπει και θέση αναπληρωτή εκπροσώπου. Στις συζητήσεις που έγιναν στην διάρκεια του καλοκαιριού υπήρξαν ισχυρές εισηγήσεις στην θέση αυτή, του αναπληρωτή εκπροσώπου, να τοποθετηθεί πρόσωπο είτε προερχόμενο απο την Προοδευτική Συμμαχία είτε ερχόμενο εκτός των κομματικών τειχών. Εξίσου ισχυρές όμως ήταν και οι αντιστάσεις και η τελική απόφαση Τσίπρα ίσως αποτελέσει κι ένα πρώτο μήνυμα για το μέχρι που μπορεί να φτάσουν οι ανατροπές και οι – μελλοντικές – ρήξεις…

Τσακαλώτος: Ποιο κόμμα θέλουμε

Σ’ αυτό το σκηνικό, την δική του πολιτική παράμετρο βαζει και το νέο άρθρο Τσακαλώτου στην Αυγή – ένα άρθρο με το οποιο ο τομεάρχης Οικονομικών επιχειρεί να ρίξει τους τόνους μετα την θύελλα που ειχε προκαλέσει η συνέντευξή του στην «Εποχή», αποκρούει όσους του χρεώνουν πρόθεση αμφισβήτισης του Αλέξη Τσίπρα και μιλά για «ενωτική και ριζοσπαστική» ανασύνταξη στο κομμα. Απαντά επισης στην κριτική του Παύλου Πολάκη, όπως και στος επικρίσεις για την φορολόγηση της μεσαιας τάξης και την δημιουργία του «μαξιλαριού» και υποδεικνύει ως βασικό ζήτημα για τον ΣΥΡΙΖΑ το «ποιο κόμμα θέλουμε».

Αναφερόμενος στην συνέντευξη στην «Εποχή» και τα σχόλια Πολάκη, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος γράφει: «Κάποιοι σύντροφοι, πιστεύω καλοπροαίρετα, είδαν τη συνέντευξη με άλλο μάτι και έκριναν σκόπιμο να απαντήσουν δημόσια. Απόλυτα θεμιτό, απόλυτα εντός της λογικής του κόμματός μας, αν και θα προτιμούσα η συζήτηση να είναι πιο οργανωμένη και εμπεριστατωμένη.
Η πρώτη απάντηση ήρθε από τον σ. Παύλο Πολάκη. Συμφωνούμε σε πολλά. Θέλω να τους νικήσουμε επειδή το έχουν ανάγκη ο κόσμος της εργασίας και τα μεσαία στρώματα. Να νικηθεί αυτή η αυταρχική, ταξικά μεροληπτική, νεοφιλελεύθερη, αδιαφανής κυβέρνηση. Να προωθήσουμε την παραγωγική ανασυγκρότηση και τη μείωση των ανισοτήτων. Συμφωνώ σε όσα λέει για τη συμβολή του Αλέξη, του οποίου ο δημόσιος λόγος πραγματικά ήταν ο καθρέφτης των κοινωνικών μας αναφορών και έκανε γκελ στη νεολαία. Συμφωνώ και σε άλλα πολλά. Η δέσμευση δεν μπορεί να είναι άλλη παρά: Ένα δημοκρατικό κόμμα, όπου τα μέλη νιώθουν ότι έχουν λόγο, δικαιώματα και υποχρεώσεις. Όπου οι αποφάσεις μας δεσμεύουν όλες και όλους, υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι έχουν ληφθεί συλλογικά».

Για το «μαξιλάρι» και την οικονομική πολιτική λέει ότι «δεν μετανιώνει» και σημειώνει: «Το θέμα του «μαξιλαριού» το είχαμε συζητήσει πολύ πριν από τις εκλογές στο κυβερνητικό επίπεδο και είχαν εκφραστεί όλες οι απόψεις. Δεν το συζητήσαμε στο κόμμα και αυτό ήταν λάθος. Αφήσαμε εκτός των άλλων τα κομματικά μας μέλη έκθετα σε ψέματα και διαστρεβλώσεις. Η κριτική που ασκείται εκ των υστέρων ξεχνάει ότι, άσχετα από τα ταμειακά διαθέσιμα, είχαμε πριν και μετά το Μνημόνιο δημοσιονομικούς στόχους -και άρα ήταν οριοθετημένα τα ποσά που θα μπορούσαμε να δαπανήσουμε. Είχαμε όμως τη βούληση τα πλεονάσματα να διατεθούν υπέρ της κοινωνικής πλειοψηφίας».

«Το μεγαλο θέμα», καταλήγει, «είναι τι κόμμα θέλουμε. Κανείς, νομίζω, δεν διαφωνεί στο ότι θέλουμε ένα μεγάλο, ηγεμονικό αριστερό κόμμα. Ένα κόμμα που θα κυβερνήσει ξανά τη χώρα για να ενισχύσει τους ανθρώπους της κοινωνικής πλειοψηφίας. Για να μειώσει τις ανισότητες, να οικοδομήσει κοινωνικό κράτος, να ενισχύσει τα ατομικά και συλλογικά δικαιώματα… Ένα κόμμα της κοινωνικής πλειοψηφίας δεν θα μπορούσε να είναι ένα κόμμα αρραγούς ιδεολογικής ενότητας -δεν υιοθετώ βέβαια ούτε την παλιά κατάσταση του κόμματος πολιτικής ενότητας, που μας κόστισε είτε με το πλαδαρό κόμμα χωρίς ταυτότητα είτε με τον ΣΥΡΙΖΑ των συνιστωσών. Λέω όμως να συμφωνήσουμε στη μέθοδο.  Όχι επειδή έτσι αόριστα πρέπει ή επειδή μας έλειψαν τα γραφεία. Ζήσαμε όλη μας τη ζωή χωρίς αυτά. Αλλά διότι πιστεύουμε ότι η κοινωνία μάς έχει ανάγκη ενωμένους. Διότι και θέλουμε και μπορούμε να αλλάξουμε τα πράγματα».