H επιδιωκόμενη ισορροπία, σε πρώτο χρόνο τουλάχιστον, επετεύχθη, οι αγορές και οι δανειστές εξέλαβαν μάλλον θετικά τα μηνύματα και τις εξαγγελίες Τσίπρα από τη Θεσσαλονίκη, και η – ήπια – μεταμνημονιακή στροφή της κυβέρνησης στην «αντιλιτότητα» περνά στην επόμενη φάση της, εκείνη της διαβούλευσης με τους θεσμούς.

Ads

Πρόκειται για μια διαβούλευση σε δύο σκέλη, το πρώτο αμιγώς τεχνοκρατικό και το δεύτερο – κατά την πάγια πρακτική – καθαρά πολιτικό. Και στα δύο μέτωπα, στόχος της κυβέρνησης είναι αφενός η διαμόρφωση συναινετικού πλαισίου για την, ήδη αποφασισμένη, ακύρωση των ψηφισμένων περικοπών στις συντάξεις και, αφετέρου, η διασφάλιση της μέγιστης ευελιξίας για τη, σταδιακή έστω, εφαρμογή όσο το δυνατόν περισσότερων μέτρων κοινωνικής ελάφρυνσης.

Ως προς το πρώτο ζητούμενο, οι οιωνοί από τις Βρυξέλλες είναι μάλλον ενθαρρυντικοί μετά την παρουσία Τσίπρα στη ΔΕΘ. Η Κομισιόν δεν σχολίασε μεν επισήμως την ομιλία του πρωθυπουργού, κοινοτικές πηγές ωστόσο φέρονται να αναγνώρισαν πως ο Αλέξης Τσίπρας έδειξε ότι δεν επιθυμεί να διαταράξει τη σχέση εμπιστοσύνης με τους δανειστές και επεσήμαναν πως όλες οι εξαγγελίες του συνοδεύτηκαν από την επισήμανση ότι θα τηρηθούν οι δεσμεύσεις και ο στόχος για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5%.

Η ίδια εικόνα εκπέμπεται και από τις αγορές, όπου βοηθούσης και της αποκλιμάκωσης των ανησυχιών για την Ιταλία, η απόδοση του ελληνικού δεκαετούς ομολόγου υποχώρησε σήμερα στο 4,14%.

Ads

Εντός αυτού του πλαισίου ανοίγει από αύριο και η, τεχνοκρατικού επιπέδου, διαβούλευση για το θέμα των συντάξεων με τους εκπροσώπους των θεσμών που έφθασαν ξανά σήμερα στην Αθήνα.  Όπως προκύπτει τόσο από κυβερνητικές, όσο και από κοινοτικές πηγές, θα είναι μια διαβούλευση χαμηλού βεληνεκούς, χωρίς άμεσες αποφάσεις και συστάσεις, όπου θα εξεταστούν τρεις βασικές παράμετροι: Το εάν όντως διασφαλίζεται ο στόχος για πλεόνασμα 3,5% το 2019 χωρίς να μειωθούν οι συντάξεις, το εάν ο υφιστάμενος δημοσιονομικός χώρος επιτρέπει και την παράλληλη εφαρμογή της μείωσης του ΕΝΦΙΑ και των ασφαλιστικών εισφορών που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός στην Θεσσαλονίκη, καθώς και το εάν η ακύρωση των περικοπών στις συντάξεις συνιστά υπαναχώρηση ή μη στο πεδίο των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων – ήτοι, εάν θέτει μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα σε κίνδυνο την βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος.
Τα αποτελέσματα αυτής της διαβούλευσης δεν αναμένεται να είναι ορατά το νωρίτερο πριν από τα μέσα Οκτωβρίου, οπότε και η Κομισιόν θα κληθεί να εγκρίνει το σχέδιο προϋπολογισμού που θα έχει καταθέσει η Αθήνα, ενώ οι τελικές αποφάσεις δεν είναι απίθανο να ληφθούν ακόμη και τον Δεκέμβριο.

Ήδη ωστόσο, η εικόνα που έχουν κυβερνητικές πηγές διαμορφώνει κλίμα αισιοδοξίας στο βασικό μέτωπο και προβληματισμό στα παράπλευρα πεδία. Κοινώς, στην κυβέρνηση θεωρούν ότι τα στοιχεία και τα μεγέθη που θα παρουσιαστούν για το υπερπλεόνασμα είναι αρκετά για να αποδείξουν ότι η μείωση των συντάξεων είναι μη αναγκαίο μέτρο. Θεωρούν επίσης πως εξίσου επαρκή είναι και τα στοιχεία που δείχνουν ότι υπάρχει ο δημοσιονομικός χώρος για ελαφρύνσεις στον ΕΝΦΙΑ και τις ασφαλιστικές εισφορές από το 2019.

Αντιθέτως, φαίνεται πολύ δύσκολο – έως αδύνατο – πλέον να υπάρξουν περιθώρια για να εφαρμοστούν τα θετικά αντίμετρα που θα συνόδευαν τις περικοπές στις συντάξεις, ήτοι και επί του πρακτέου να υπάρξουν άμεσα και περαιτέρω ελαφρύνσεις κυρίως σε ό,τι αφορά την φορολόγηση των φυσικών προσώπων.

Στοιχείο προβληματισμού για αρκετά κυβερνητικά στελέχη αποτελεί και το εάν ο σκληρός άξονας των δανειστών, κυρίως σε επίπεδο Eurogroup, θα επιμείνει στο ότι, ανεξαρτήτως της δημοσιονομικής ή μη αναγκαιότητας, η μείωση των συντάξεων αποτελεί διαρθρωτική μεταρρύθμιση που δεν πρέπει να εγκαταλειφθεί.

Επ’ αυτού όμως οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν σε πολιτικό επίπεδο. Κι εδώ, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές θα ρίξει το βάρος του και ο πρωθυπουργός στις διεθνείς επαφές που θα έχει το επόμενο διάστημα αρχής γενομένης από αύριο.

Αύριο το πρωί στις 9 ο Αλέξης Τσίπρας μιλά στο Ευρωκοινοβούλιο για το μέλλον της Ευρώπης, το πολιτικό ενδιαφέρον όμως εστιάζεται στις παράπλευρες συναντήσεις που θα έχει από απόψε με ευρωπαίους αξιωματούχους, ενώ οι διαβουλεύσεις θα ενταθούν στην άτυπη σύνοδο κορυφής του Σάλτσμπουργκ στις 20 Σεπτεμβρίου.