Ο Φίλιππος Σαχινίδης, πρώην υπουργός Οικονομικών και μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου του ΚΙΝΑΛ, σε άρθρο του την περασμένη εβδομάδα απηύθυνε μια πολύ ενδιαφέρουσα προτροπή προς την κυβέρνηση, σε ό,τι αφορά την κατανομή των κρατικών και ευρωπαϊκών ενισχύσεων στις επιχειρήσεις που πλήττονται από την πανδημία: «Είναι σημαντικό», τόνισε «η κυβέρνηση της ΝΔ να δώσει τη μάχη στην Ευρώπη ώστε να εξαιρεθούν από τις ενισχύσεις εκείνες οι εταιρείες, που έχουν ως βάση χώρες – φορολογικούς παραδείσους, στερώντας από τις χώρες τους φορολογικά έσοδα που τόσο έχουν ανάγκη για την αντιμετώπιση της κρίσης». Ο πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ ζήτησε, εν ολίγοις, να εξαιρεθούν από τα κρατικά και κοινοτικά πακέτα στήριξης όσες επιχειρήσεις διατηρούν off shore σε φορολογικούς παραδείσους.

Ads

Η συζήτηση δεν ανοίγει από το πουθενά και έχει ειδική αξία τόσο για την ηθική βάση και το κοινωνικο-οικονομικό μοντέλο αντιμετώπισης της κρίσης, όσο και για την «δίκαιη κατανομή των βαρών» της ύφεσης υπέρ της οποίας δεσμεύτηκε δύο φορές τις τελευταίες μέρες και ο έλληνας πρωθυπουργός.

Το θέμα έχει μπει με ένταση στην ευρωπαϊκή ατζέντα και, ήδη, τρεις χώρες, η Δανία, η Γαλλία και η Πολωνία, έχουν ανακοινώσει την πρόθεσή τους να αποκλείσουν από τις κρατικές ενισχύσεις – οι οποίες προέρχονται από τα χρήματα των φορολογουμένων – όσες εταιρίες έχουν την έδρα τους, ή διατηρούν θυγατρικές, σε φορολογικούς παραδείσους. Έχει σημασία το γεγονός ότι από τις 24 Απριλίου η Κομισιόν έχει ανακοινώσει επισήμως ότι, με βάση την ισχύουσα κοινοτική νομοθεσία, τα κράτη – μέλη έχουν τη δυνατότητα να μπλοκάρουν τη διάθεση κονδυλίων από τα «πακέτα του κορονοϊού» σε επιχειρήσεις που συνδέονται με off shore, ενώ στην κατεύθυνση του αποκλεισμού τους κινείται και η Ιταλία όπου ο υπουργός Εξωτερικών Λουίτζι ντι Μάιο έχει ζητήσει καθολική ευρωπαϊκή απαγόρευση.

Το σκεπτικό της εξαίρεσης το έθεσε καθαρά την περασμένη Παρασκευή ο υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας Μπρουνο ΛεΜερ: «Το θέμα δεν μπαίνει σε συζήτηση», είπε: «Θέλω να τονίσω, με μεγάλη ένταση, πως εάν μια επιχείρηση έχει τη φορολογική της έδρα, ή διατηρεί θυγατρικές, σε φορολογικούς παραδείσους, δεν μπορεί να επωφεληθεί από την κρατική οικονομική βοήθεια… Εάν η έδρα σου βρίσκεται σε φορολογικό παράδεισο, είναι προφανές πως δεν μπορεί να περιμένεις κρατική βοήθεια».

Ads

Με πολύ πιο αιχμηρό τρόπο περιέγραψε την ηθική και ανταποδοτική διάσταση του ζητήματος, σε άρθρο της, η ιταλική La Republicca: «Εχει γίνει πια καθαρό», έγραψε, «πως εκείνοι που δεν πληρώνουν τους φόρους τους, δεν είναι μόνον ένοχοι εγκλήματος, αλλά ένοχοι φόνου: εάν δεν υπάρχουν κρεβάτια στις εντατικές και αναπνευστήρες αποτελεί, κατά ένα μέρος, και δική τους ευθύνη».

«Οι επιχειρήσεις που εδρεύουν σε φορολογικούς παραδείσους, με βάση τις οδηγίες της ΕΕ, δεν μπορούν να λαμβάνουν αποζημιώσεις» για την κρίση του κορονοϊού αναφέρει η απόφαση που ήδη έχει θέσει σε εφαρμογή η κυβέρνηση της Δανίας, ενώ ο πολωνός πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέσκι προχώρησε ένα βήμα παραπέρα ζητώντας να μπει οριστικό και συνολικό «τέλος στους φορολογικούς παραδείσους που είναι ο όλεθρος των σύγχρονων οικονομιών».

Την πραγματική έκταση του εν λόγω «ολέθρου», στις παρούσες συνθήκες της πανδημίας, μάλλον την αποτυπώνουν τα στοιχεία του Tax Justice Network που επικαλείται το Business Insider: Κάθε χρόνο χάνονται φόροι περίπου 500 δις δολαρίων (460 δις ευρώ) μέσα από τις διαδρομές των φορολογικών παραδείσων που ακολουθούν πολυεθνικές και άλλες επιχειρήσεις προκειμένου να παρακάμψουν τις εθνικές νομοθεσίες και να φοροαποφύγουν.  Όπως επισημαίνει ο αναλυτής φορολογικών πολιτικών της Oxfam Κουέντιν Παρινέλο, το ποσό αυτό είναι κατά 250 φορές μεγαλύτερο από το ταμείο των 2 δις δολαρίων που προσπαθεί να δημιουργήσει ο ΟΗΕ για την αντιμετώπιση του κορονοϊού στις φτωχότερες του πλανήτη. Και είναι επίσης 250 φορές μεγαλύτερο από το «Ταμείο Ανασυγκρότησης» που επιχειρεί – επί ματαίω ακόμη – να στήσει η ευρωζώνη για να ανορθώσει τις οικονομίες των μελών της μετά την πανδημία…