Με δύο μικρές αλλά στρατηγικές νίκες στις αποσκευές του και με ανοιχτό μπροστά του τον επόμενο μεγάλο πόλεμο, ο Αλέξης Τσίπρας οδεύει σήμερα στη σύνοδο κορυφής της Μάλτας – μια σύνοδο, στην οποία αναπόφευκτα θα συναντηθούν ξανά προσφυγικό και Μνημόνιο.

Η χθεσινή απόφαση του Ecofin ν’ ανοίξει παράθυρο χαλάρωσης της λιτότητας λόγω προσφυγικού και η ντε φάκτο αποσύνδεση της αξιολόγησης από την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών καταγράφονται ως τα, εν δυνάμει τουλάχιστον, πρώτα ουσιαστικά κέρδη της κυβέρνησης στον δεκάμηνο πλέον μαραθώνιο με τους πιστωτές. Είναι όμως δύο νίκες που δεν έρχονται χωρίς παράπλευρες απώλειες και που δεν εξουδετερώνουν το επόμενο ναρκοπέδιο – εκείνο της μάχης του ασφαλιστικού.

Στο μέτωπο της ανακεφαλαιοποίησης, την «συνθηκολόγηση» της σκληρής φράξιας των πιστωτών σάλπισε ήδη ο ίδιος ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, προαναγγέλλοντας ουσιαστικά την αποδέσμευση των 10 δισ. για τις τράπεζες μέσα στην επόμενη εβδομάδα και αφού θα έχει κλείσει ο πρώτος – μόνον – κύκλος των προαπαιτούμενων. Η συμφωνία επ’ αυτών, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, βρίσκεται πλέον «πολύ κοντά» με ελάχιστες παραμέτρους να μένουν ανοιχτές σε κόκκινα δάνεια, 100 δόσεις και ισοδύναμα για τον ΦΠΑ στην εκπαίδευση.

Ο «έντιμος συμβιβασμός», ωστόσο, δεν έρχεται χωρίς σημαντικές παράπλευρες απώλειες. Οι πληροφορίες δείχνουν ότι το μοντέλο που προκρίνεται για την προστασία της πρώτης κατοικίας θα καλύψει τελικά το 55% έως 65% των οφειλετών έναντι του 95% που ήταν ο αρχικός στόχος της κυβέρνησης, γεγονός που σημαίνει ότι τουλάχιστον 120.000 δανειολήπτες θα βρεθούν εκτεθειμένοι. Ο Αλέξης Τσίπρας αναμένεται να εξαντλήσει τα πολιτικά περιθώρια συγκράτησης αυτών των απωλειών με τις επαφές που θα έχει στο περιθώριο της συνόδου κορυφής. Ωστόσο, πηγές κοντά στην διαπραγμάτευση αναγνωρίζουν πως το βασικό πλαίσιο έχει πλέον κλείσει και ότι το δίχτυ κοινωνικής προστασίας θα αφορά «μόνον τους αποδεδειγμένα μη έχοντες»…

Στο έτερο πεδίο, εκείνο της δημοσιονομικής χαλάρωσης λόγω προσφυγικού, η κυβέρνηση ίσως εγγράφει και τη μεγαλύτερη υποθήκη πολιτικών κερδών, υπό την προϋπόθεση ότι θα εξουδετερωθούν οι όποιες, πιθανότατες, νέες τορπίλες από τον σκληρό άξονα Σόιμπλε. Η χθεσινή απόφαση του Ecofin κάνει, ουσιαστικά, δεκτή την πρόταση Μοσκοβισί για ενεργοποίηση της ρήτρας «έκτακτων περιστάσεων» στην εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας και ανοίγει τον δρόμο για χαλάρωση των στόχων των εθνικών προϋπολογισμών όταν προσμετρηθούν οι επιπτώσεις της προσφυγικής κρίσης.

Η σχετική εισήγηση θα γίνει από την Κομισιόν, θα αφορά τους προϋπολογισμούς του 2015 και του 2016 και οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν μετά από ξεχωριστό αίτημα κάθε κράτους – μέλους και αφού διαπιστωθεί ότι, όντως, υπήρξε αύξηση των δημοσίων δαπανών που συνδέεται με το προσφυγικό. Στην πράξη, και εφ’ όσον δεν περάσει η, μειοψηφική μέχρι στιγμής στο Eurogroup, άποψη για εξαίρεση από το νέο καθεστώς ευελιξίας των χωρών που τελούν σε πρόγραμμα διάσωσης, πρόκειται για αποδοχή από την Ευρώπη της «ρήτρας προσφυγικού» στην εφαρμογή του Μνημονίου που, πρώτος και ευθέως, διεκδίκησε ο Αλέξης Τσίπρας.

Με αυτό το δεδομένο, σταθερή και στρατηγική επιλογή του πρωθυπουργού αποτελεί η επιμονή στην ανάδειξη, σε πρώτο πλάνο, και στην περαιτέρω αναβάθμιση του ρόλου της Ελλάδας στο προσφυγικό – το κορυφαίο, αυτή τη στιγμή, πρόβλημα της Ευρώπης. Εξ ου και στη σύνοδο κορυφής της Βαλέτας θα ποντάρει στο επικείμενο ταξίδι του στην Κωνσταντινούπολη και θα διεκδικήσει ρόλο μεσολαβητή ανάμεσα στην Ευρώπη και την Τουρκία στην προσπάθεια διαχείρισης της προσφυγικής κρίσης.

Τα τελικά κέρδη και στα δύο αυτά μέτωπα – ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών και προσφυγικό – θα αποτιμήσουν και το πολιτικό και οικονομικό κεφάλαιο με το οποίο η ελληνική κυβέρνηση θα μπει στην επόμενη, πιο σκληρή φάση του πολέμου: στη μάχη για το ασφαλιστικό, όπου οι οιωνοί δείχνουν ολικές ανατροπές και μετωπικές συγκρούσεις εντός και εκτός συνόρων. Εδώ οι αριθμοί δεν βγαίνουν, οι υποσχέσεις για προστασία των συντάξεων ακόμη και των ασθενέστερων κοινωνικών ομάδων κινδυνεύουν να ακυρωθούν εν τη γενέσει τους και ο πιο σκληρός αντίπαλος δεν είναι πλέον το Βερολίνο αλλά το ΔΝΤ, που έχει χρίσει το ασφαλιστικό ως πρώτη και καταλυτική προτεραιότητα της δικής του «μεταρρυθμιστικής» ατζέντας…