Ακούγοντας το νέο τραγούδι που μοιράζονται και μιλάει για τη νέα Βαρβαρότητα, σκέφτηκα άλλη μια φορά πως κι οι δυο τους συνεχίζουν να κάνουν λόγο και μουσική αυτό που νιώθουμε κι αυτό είναι κέρδος κυρίως για εμάς. Έπεσε δε το τραγούδι πάνω στη φασιστική επίθεση στον Γ. Μπουτάρη, κάτι αναμενόμενο για τον Γ. Αγγελάκα αφού «Το σκοτάδι του εθνικισμού και της θρησκοληψίας που κάποτε έλυνε κι έδενε στην πόλη μας και που με τη δημαρχία του Μπουτάρη περιορίστηκε στα ιερά του λαγούμια κάποια στιγμή θα ξέσπαγε» αλλά και για τον Π. Παυλίδη που βλέπει τους ιδεολογικούς απογόνους εκείνων που λοιδορούσαν τους πρόσφυγες παππούδες του να δηλώνουν σήμερα ότι τους εκφράζουν.

Οι δυο τους πάλι στη σκηνή το Σάββατο 2 Ιουνίου στην Πλατεία Νερού για μια ακόμα κοινή βουτιά στα τραγούδια που άλλοτε σπάνε κόκαλα κι άλλοτε σε δροσίζουν σαν αεράκι, με τις εντάσεις και τις παύσεις τους. Δυο σπουδαίοι δημιουργοί  μεγαλώνουν ωραία, μιλούν στο Τvxs.gr για τη σχέση τους, τη δημιουργία, την εποχή μας, τη βαρβαρότητα, τον έρωτα τον χρόνο τον ναρκισσισμό.

Ποια ήταν η πρώτη φορά που ένιωσε ο καθένας να τον αφορά η τέχνη του άλλου, με αφορμή ποιο τραγούδι ποια συναυλία ίσως;

Γ.Α. Είναι ωραία τα παλιά, μεγάλα δέντρα στέκονται δίπλα στο ποτάμι και κοιτάνε. Αμέσως μετά τα ξύλινα σπαθιά μ’ αυτό το θαυμάσιο βαλσάκι από τον πρώτο του  δίσκο “Αφού λοιπόν ξεχάστηκα” γοητεύτηκα και αισθάνθηκα πως ο Παύλος έμπαινε σ’ ένα μονοπάτι ακόμα πιο μοναχικής εμπνευσμένης και τίμιας τραγουδοποιϊας. Αργότερα όταν με τους 100ºC και τους B movies συναντιόμασταν σε διάφορα καλοκαιρινά φεστιβάλ πρόσεξα πως τα βράδια που παίζαμε μαζί είχαν μια ιδιαίτερη δύναμη και χαρά. Έτσι ξύπνησε μέσα μου η ιδέα να κάνουμε μερικά live μαζί.  

Π.Π. ΄Ακουσα για πρώτη φορά Τρύπες λίγο μετά την κυκλοφορία του πρώτου τους δίσκου. Το ’84 νομίζω. Φυσικά αισθάνθηκα κατευθείαν ότι με αφορά. Παρόλα αυτά ήταν στα «9 Πληρωμένα τραγούδια» που με άγγιξε συνολικά αυτό που έκανε ο Γιάννης και το γκρουπ. Ήταν ίσως και ο ήχος της μπάντας πια πιο συμπαγής και εγώ είχα τ αυτιά μου πιο ανοιχτά και η στιχουργική είχε φτάσει σε ένα επίπεδο που σου έδινε την αίσθηση ότι τώρα θα γίνει πανικός- και έγινε. Νομίζω ότι μετά απ’ αυτόν τον δίσκο ακούσαμε όλοι και τους προηγούμενους δίσκους τους πιο καθαρά.

Πως είναι να μοιράζεστε οι δυο σας τη σκηνή; Ποιες ποιότητες της κουλτούρας σας συναντιούνται εκεί;

Π.Π. Όταν βρεθήκαμε πέρσι μαζί στη σκηνή ήταν και λίγο ονειρικό… Έλεγες τώρα συμβαίνει στ’ αλήθεια αυτό; Για μένα ήταν σημαντική στιγμή βέβαια και μια πρόβα που κάναμε πριν πάμε να παίξουμε στη συναυλία για τον Φύσσα. Τρελλή ζέστη, καύσωνας απόγευμα σε μια αυλή κάπου στα Πετραλωνα, καταλαβαίναμε ότι μας ακούει κόσμος που δεν τον βλέπαμε από μπαλκόνια ίσως και διπλανές αυλές, γιατί ακουγόταν κάθε τόσο κι ένα μοναχικό χειροκρότημα η κάποιο “μπράβο παιδιά!”. Εγώ φοβόμουνα ότι θα πεταχτεί και κανένας που κοιμόταν να πει “σκάστε ρε…” .  Παίζαμε με ακουστικές κιθάρες. Ηταν σα να ανακαλύπτω απ’την αρχή κάποια απ τα τραγούδια μας. Στο πάλκο ήταν φοβερό όταν ανέβηκαν στη  “Γιορτή” και οι δυο μπάντες. Εκτός από εμάς τους δυο συναντιόνται εκεί και κάνα δυο γενιές μουσικών. Αυτο θα συμβεί περισσότερο αυτή τη φορά. Θα πούμε πιο πολλά τραγούδια μαζί.

Γ.Α. Μπορεί η αισθητική μας, η στιχουργία μας και ο ήχος μας με τις Τρύπες και τα Ξύλινα σπαθιά τη δεκαετία του ’90   να είχε διαφορές αλλά από τότε νιώθαμε πως μας ένωνε κάτι κοινό. Αντιστεκόμασταν όλοι μαζί  με τα τραγούδια μας,  την τρέλα μας και τη σκέψη μας στη νεοελληνική ανηθικοσοσιαλιστική αποχαλίνωση της εποχής.  Αργότερα κι εγώ κι ο Παύλος αφήσαμε πίσω μας το βόλεμα των θρύλων των 90’s χωρίς να μας εξασφαλίζει κανείς την καλλιτεχνική και βιολογική μας επιβίωση, ρισκάραμε από τη δίψα μας να ανακαλύψουμε καινούργιους ηχότοπους, αλλιώτικα  τραγούδια, κι ανοιχτές θάλασσες. Το ότι μετά από όλα αυτά τα χρόνια επιβιώνουμε πνευματικά δημιουργικά και βιολογικά είναι κάτι που αξίζει να το γιορτάσουμε και μαζί σε μερικές συναυλίες.

Ακούω συχνά ανθρώπους που αγαπούν τα τραγούδια σας να επιμένουν να συνεχίσετε κι άλλο παρέα. Πόσο μακριά μπορεί να πάει μια συνεργασία και από τι εξαρτάται η πορεία της;

Γ.Α. Τίποτα δεν σχεδιάζω όλα προκύπτουν από τη χαρά της στιγμής. Έτσι έγινε και με τη Νέα Βαρβαρότητα,το έγραψε ο Παύλος,το άκουσα και είπα “ωραίο πάμε να το τραγουδήσουμε”. Τι θα γίνει, που να το ξέρω; Η χαρά είναι ο μπούσουλας, αυτή μας οδηγεί.

Π.Π. ‘Ετσι είναι. Μέχρι στιγμής έγινε τελείως αυθόρμητα και χωρίς πλάνο. Ποιός ξέρει τι μπορεί να προκύψει;  Δεν έχουμε συζητήσει κάτι σχετικό.

Γράφετε κι οι δύο στίχους και μάλιστα έχετε δώσει στο παρελθόν λόγο στα συγκροτήματα που αγάπησε περισσότερο η γενιά μου. Ποια είναι η πρόκληση κάθε φορά όταν γράφετε και πότε νιώθετε ότι εκφράσατε αυτό που θέλετε να ειπωθεί;

Π.Π. Εγώ μετά τα Σπαθιά έκανα το “Αφού λοιπόν ξεχάστηκα” που ήταν εντελώς άλλος ήχος. Το είχα ανάγκη ν απομακρυνθώ από τον ήχο της μπάντας και με γοητεύει ακόμη και τώρα η ιδέα του ακουστικού ήχου. Μ ‘ αρέσει να πειραματίζομαι με τις ατμόσφαιρες αλλά μπορώ να πω ότι οι “καθαρές” παραγωγές καλλιτεχνών όπως ο Ben Harper μου έγιναν και λίγο εμμονή για ένα διάστημα. Τώρα  ξαναδιψάω για θόρυβο και ένταση και θα φανεί αυτό και στον επόμενο δίσκο και στις συναυλίες.

Γ.Α. Είτε παλιότερα με τις Τρύπες είτε σήμερα με τους 100ºC όποτε γράφω ένα στίχο και νιώθω πως έχω στα χέρια μου μια τίμια εμπνευσμένη φωτογραφία των συναισθημάτων και των σκέψεών μου της συγκεκριμένης στιγμής φροντίζω να γίνει τραγούδι. 

Μετά την πορεία των Τρυπών και των Ξύλινων Σπαθιών πειραματιστήκατε κι οι δύο με τον ήχο και τις μελωδικές γραμμές. Από που αντλείτε έμπνευση για τα νέα σας ηχητικά τοπία; Είναι μόνο τα ακούσματα που αγαπήσατε που σας κατευθύνουν σε μία αισθητική ή κι άλλα πράγματα;

Γ.Α. Ακούω πολύ μουσική αλλά αυτό δεν φτάνει για να κάνεις δικιά σου μουσική. Η έμπνευση όταν έρχεται καταλαβαίνεις πως χρησιμοποιεί τα ακούσματά σου, τις σκέψεις σου, τα συναισθήματά σου, τις αγωνίες σου. τις ιδέες σου. τις σχέσεις σου με τους γύρω σου και τον κόσμο, με τη ζωή και το θάνατο. Έχει το δικό της μαγικό φίλτρο που εγώ από μόνος μου δεν το έχω.

Π.Π. Δεν αισθάνθηκα ποτέ ότι υπάρχει κάποια πρόκληση στην οποία πρέπει ν’ ανταποκριθώ. Πολλές φορές πάω και σε κατευθύνσεις που ξέρω έτσι θα αιφνιδιάσω τον κόσμο που με παρακολουθεί, αλλά πάω από ένστικτο. Ακολουθώ την εσωτερική μου φωνή ακόμη κι όταν ξέρω ότι η εποχή δεν είναι και η πιο κατάλληλη ας πούμε για ενδοσκόπηση η για ατμοσφαιρικούς μοναχικούς περιπάτους. Αν είμαστε αληθινοί κάθε φορά αυτό αρκεί. Δεν κάνουμε ρεπορτάζ στο κάτω κάτω. Με παραξενεύουν οι κυνηγοί του επίκαιρου. Υπάρχουν ας πούμε “ερωτικά” τραγούδια και ερωτευμένα τραγούδια. Στα δεύτερα υπάρχει πάντα ένας κώδικας και μια στάση ζωής για όποιον κι αν μιλάνε. Ο τρόπος μας είναι μήνυμα από μόνος του. Την εποχή μας την αντανακλούμε έτσι κι αλλιώς με πολλούς τρόπους, καμιά φορά όχι τόσο εμφανείς.

Είναι μόνο ανάγκη η τέχνη;

Γ.Α. Δεν είμαι θεωρητικός της τέχνης αλλά νομίζω πως την αντιλαμβάνομαι σαν εργαλείο αυτογνωσίας. Έναν δρόμο που φωτίζει τα σκοτάδια μέσα μου και με εξελίσσει συναισθηματικά, νοητικά, πνευματικά ,κτλ ,κτλ.

Π.Π. Μπορεί να είναι τα πάντα όταν είναι αυθεντική. Ανοίγει κάποιος  ένα παράθυρο στον κόσμο είτε μ’ ένα τραγούδι είτε με μια ζωγραφιά μ’ ένα βιβλίο μια ταινία μια παράσταση και πάει λέγοντας. Και αλλάζει ο κόσμος κύριε. Γιατί όχι;

Όταν κοιτάτε πίσω στη μουσική σας διαδρομή που στέκεστε και πως αισθάνεστε;

Π.Π. Υπάρχουν σπουδαίοι και αγαπημένοι σταθμοί. ‘Εχουν περάσει αρκετά χρόνια πια και έχουμε μοιραστεί έντονες στιγμές με σπουδαίους φίλους. Κατι ζήσαμε…

Γ.Α. Δεν συνηθίζω να κοιτάω τις πίσω μου μουσικές σελίδες. Συμβαίνει βέβαια αναπάντεχα όταν ακούω ένα παλιό τραγούδι στο ραδιόφωνο ή το βάζει κανας φίλος. Τις περισσότερες φορές νιώθω όμορφα. «Ωραία,καθαρή φωτογραφία» σκέφτομαι, του τι ένιωθα και των ιδεών που με κατέτρεχαν τον καιρό που το ηχογραφούσα.

Όταν κοιτάτε μπροστά τι ονειρεύεστε;

Π.Π. Μπροστά μας ευτυχώς υπάρχει το άγνωστο. Εγω πάντα ονειρεύομαι την επόμενη βουτιά στο κενό. Οι σοφοί λένε ότι το νόημα είναι να ζήσουμε όσο βαθύτερα γίνεται το τώρα. Καλή ιδέα μου φαίνεται.

Γ.Α. Πως τα επόμενα 100 χρόνια θα ηχογραφήσω άλλους 37 δίσκους και θα γράψω 3 χοντρά βιβλία.

Το τελευταίο τραγούδι που μοιράζεστε μιλάει για τη νέα βαρβαρότητα. Τελικά πόσο διαφορετική είναι από την παλιά ή είναι διαχρονική;

Γ.Α. Η βαρβαρότητα της ευμάρειας με την αυτοκαταστροφική της αλαζονεία και αυτή  της ένδειας με το χάος, το σκοτάδι και τη βία της στο ίδιο σαθρό χώμα πατάνε. Σ’ αυτό της ανημποριάς μας να σκεφτούμε ορθά να κρίνουμε ορθά και το κυριότερο να αυτοκριθούμε ορθά.

Π.Π. Οταν έγραφα τους στίχους σ’ αυτό το τραγούδι κατάλαβα ότι θα μπορούσα να γράφω επί ώρες χωρίς σταματημό. Δυστυχώς, είναι πολύ εύκολο το θέμα. Κοιτάς απλά γύρω σου. Και μέσα σου βέβαια. Είναι σαν Allien. Καμιά φορά μεταμφιέζεται και σε “νέα τρυφερότητα”.

Γίναμε μάρτυρες της φασιστικής επίθεσης στον Γιάννη Μπουτάρη. Τα γεγονότα έγιναν στην πόλη που τη ζήσατε κι οι δύο. Πως αισθανθήκατε και τι σημαίνει αυτό για τη ζωή μας γενικά με δεδομένο ότι δεν είναι ένα μεμονωμένο περιστατικό;

Γ.Α. Φυσιολογικό μου φάνηκε. Το σκοτάδι του εθνικισμού και της θρησκοληψίας που κάποτε έλυνε κι έδενε στην πόλη μας και που με τη δημαρχία του Μπουτάρη περιορίστηκε στα ιερά του λαγούμια κάποια στιγμή θα ξέσπαγε.

Π.Π. Τους μπήκε στη μύτη. Δεν μπορούν να το χωνέψουν με τίποτα ότι θα ερχόταν κάποτε η στιγμή να μπει κάποιος από αυτούς φυλακή, όντας δήμαρχος της πόλης. Βλέπουμε επίσης ξεκάθαρα τη δύναμη της παραπληροφόρησης. Fake News είναι ο τίτλος αυτού του δράματος. Πριν ένα μήνα περίπου για πρώτη φορά στη ζωή μου έψαξα δωμάτιο  στη Σαλονίκη και δεν υπήρχε ούτε ένα διαθέσιμο σε αχτίνα τριάντα χιλιομέτρων και μάλιστα σε περίοδο κρίσης. Δεν μπορεί το παπαδαριό να ανεχτεί έναν άνθρωπο που πάει να ανοίξει τους ορίζοντες της πόλης και να αξιοποιήσει το παρελθόν της. Αφρίζουν με τη συγγνώμη του προς τους Εβραίους γιατί θυμίζει ο Μπουτάρης στις νέες γενιές ότι τους τρέχανε τα σάλια όταν γέμιζαν οι Γερμανοί τα βαγόνια για το Άουσβιτς και ότι πρωτοστάτησαν στη λεηλασία που ακολούθησε. ‘Ακουγα πριν λίγο κάποιον “έμπειρο”  δημοσιογράφο να απορεί που ο ανήλικος που  κλοτσούσε τον Μπουτάρη ήταν γιος ιερέα… Τι έκπληξη Θεέ μου!  Γιατι δεν απορούσαν όταν ο νομάρχης της περιοχής ήταν ντυμένος Ζορό;  Έμοιαζε λογικό; Εμένα  οι γιαγιάδες και οι παππούδες μου ήταν πρόσφυγες. Οι μεν από τη Σμύρνη  οι δε από τον Πόντο. Αυτοί οι φασίστες ήταν που τους κάνανε τη ζωή δύσκολη και τους τρομοκρατήσαν όταν έφτασαν εδώ.  Και τώρα χώνονται στις οργανώσεις αυτών που αποκαλούσαν τουρκόσπορους. Είναι απλά αιμοδιψείς και κουτοπόνηροι, ανιστόρητοι πατριδοκάπηλοι.

Προσβάλλεται ο ανδρισμός τους από το Gay Pride. Θρασίδειλοι σε αγέλες, πάντα αυτό ήταν από την εποχή της ΕΠΕΝ. Θυμάμαι όταν είχα έρθει να σπουδάσω στις αρχές της δεκαετίας του ’80, την παραλία της Σαλονίκης γεμάτη με καφενεία και μπαρ, παντού φοιτητές μαζί με τις παλιότερες γενιές βιβλία, δίσκοι , συζητήσεις, ιδέες , μπάντες, και τώρα μοιάζει με κακόγουστο νεοπλουτίστικο επαρχιακό νυφοπάζαρο. Αν δεν υπήρχε και ο Μπουταρης να κάνει μια δυο κινήσεις προς τα μπρος θα ήταν μόνο θλίψη.  Στην άκρη της πόλης βέβαια υπάρχουν παιδιά που μαζεύουν σκουπίδια και ζουν τέτοιου είδους βία κάθε μέρα. Είχα διαβάσει κάπου τυχαία κάτι που είχε γράψει κάποιος λόγιος της πόλης τέσσερις αιώνες περίπου πριν, “όσο υπάρχει η Σαλονίκη όλοι θα’ χουν μια πατρίδα”. Ειναι παλιά πόλη αυτή. Νομίζω Νικηφόρος Χούμνος, η κάπως έτσι λεγόταν.

Πως προσπαθείτε να διαφυλάξετε το ανθρώπινο μέσα στη βαρβαρότητα και τι έχουμε τελικά στο οπλοστάσιό μας προκειμένου να την παλέψουμε;

Π.Π. Η βαρβαρότητα πάντα φουντώνει εκεί που δεν υπάρχει πνευματική καλλιέργεια. Και δεν εννοώ πτυχία. Η πνευματικότητα είναι το όπλο κατά της βαρβαρότητας. Πριν κάποια χρόνια μας θύμισε ο Γιάννης το στιχάκι απ την “Πλημμύρα” του Μάρκου. “Έπεσα για να το σώσω κόντεψα να την πληρώσω.” Επεσε όμως … και είπε και ένα τραγούδι… Αυτό εννοώ πνευματικότητα.

Γ.Α. Το χιούμορ την καθαρή σκέψη τη γνώση και την αγάπη.

Σήμερα τα τραγούδια που μας αφορούν έρχονται και μας βρίσκουν ή πρέπει να τα ψάξουμε τελικά;

Π.Π.  Είμαι τυχερός που έχω φίλους που ψάχνουν και μου στέλνουν λίστες με καταπληκτικές μουσικές. Σχεδόν δεν προλαβαίνω να τα απολαύσω όλα. Συμβαίνουν υπέροχα πράγματα.

Γ.Α. Δεν πρόκειται να σου μάθει κανείς που είναι το μέλι. Αν δεν σηκωθείς να ψάξεις μόνος σου θα τρως μια ζωή τις σκατούλες που θα σου δίνουνε και θα λες “νοστιμότατες”

Στην εποχή της υπερπληροφόρισης  πόσο αφήνουμε τα τραγούδια αλλά και τους ανθρώπους να μας πλησιάσουν;

Γ.Α. Τι να σου πω δεν ξέρω. Παρ΄όλο το άβολον της ηλικίας μου και ωραία τραγούδια ακούω και θαυμάσιους καινούργιους φίλους κάνω.

Π.Π. Καθένας έχει το μέτρο του.

Πως νιώθει σε μια εποχή μεγάλων ταχυτήτων ένας καλλιτέχνης που έχει ανάγκη τη βραδύτητα για να εμβαθύνει ή να αφεθεί;

Π.Π. Η σχέση  με τη βραδύτητα είναι εσωτερική υπόθεση. Πολύ χρήσιμη γιατί σε διευκολύνει να δεις τον κόσμο σε slow motion. Και εάν η δουλειά σου είναι να παρατηρείς και να περιγράφεις αργά η γρήγορα την αποζητάς. Αυτό δε σημαίνει βέβαια ότι εκεί που τιτιβίζουν τα πουλάκια υπάρχει η απαραίτητη βραδύτητα γιατί αν ίσχυε αυτό στις μεγαλουπόλεις δεν θα είχε γραφτεί ούτε ένα τραγούδι. Το κωμικό στοιχείο του σύγχρονου ανθρώπου των πόλεων είναι ότι μοιάζει με ποδήλατο. Αν σταματήσει να τρέχει, πέφτει. Το ηρωικό του στοιχείο είναι ότι μετατρέπει το θόρυβο σε τέχνη, η ακόμη καλύτερα ότι αναγνωρίζει μέσα στο θόρυβο  την κρυμμένη αρμονία.

Γ.Α. Προσωπικά νιώθω ευγνωμοσύνη για τους ακροατές μου τους συνεργάτες και τους φίλους μου γιατί ο καθένας με τον τρόπο του με βοηθάει να μπορώ κάποιες εποχές να αποτραβιέμαι απ’ όλους και από όλα και έτσι να μπορώ να τα ξανασκέφτομαι όλα και να τα αγαπάω όλα.

Ποια είναι η πρόκληση της εποχής μας και ποια η μεγαλύτερη παγίδα;

Γ.Α. Η πρόκληση είναι να ξεπεράσουμε τους τρομαγμένους μας εαυτούληδες και η παγίδα είναι να ταυτιστούμε με τους τρομαγμένους μας εαυτούληδες.

Π.Π. Σε όλες τις εποχές πάντα μια ήταν η πρόκληση, να βγει ο άνθρωπος απ τον μικρόκοσμό του, να προσπαθήσει να κοιτάξει παραπέρα , να κατανοήσει, να ανυψωθεί πνευματικά και να μπορέσει να δει και να ενωθεί. Η Τέχνη έχει τέτοια καλώδια που ενώνουν τους ανθρώπους παρακάμπτοντας όρια, αγνοώντας σύνορα.. Και η επιστήμη τα έχει. Αλλά ελέγχεται σε τέτοιο βαθμό και χρηματοδοτείται με τέτοιο τρόπο ώστε να καταλήγει  ας πούμε περισσότερο τηλεκατευθυνόμενη. Και πάντα η παγίδα είναι η ίδια. Η απληστία. Ξεχνάμε ότι “αύριο η ψυχή μας κάνει πανιά”. Και αντί να ψάχνουμε το βάθος  ψάχνουμε το πλάτος και έτσι η ζωή μας αντί να μοιάζει με δροσερό βαθύ πηγάδι, μοιάζει με ρηχό απλωμένο βάλτο, τόπο για κράζοντες βατράχους και κώνωπες ανωφελείς.

Αλλάζει η έννοια ή το αίσθημα του έρωτα μέσα μας με τον χρόνο;

Γ.Α. Νομίζω αλαφραίνει και βαθαίνει μαζί.

Π.Π. Εγώ πάντα τον αντιλαμβάνομαι σαν έναν αέρα που σε παίρνει και σε σηκώνει. Ειναι ένα κενό. Καμια φορά σκέφτομαι, πόσοι πρόγονοί μου, άντρες και γυναίκες, κοιτάν μέσα απ’ τα μάτια μου αυτό που επιθυμώ. Κι έτσι κάπως προσπαθώ να καταλάβω τον παραλογισμό  και την υπερβολή που υπάρχει και στο φως του και στο σκοτάδι του. Πως έλεγε ο ποιητής,… ”είναι πολλών ανθρώπων παιδιά τα λόγια μας”, κάπως έτσι και για τους έρωτες. Στα όρια του ανεξήγητου.

Πόσο αποφύγατε τον ναρκισσισμό του προβολέα;

Γ.Α.  51%

Π.Π. Ποιος να ξέρει στ’ αλήθεια πόσο;  Ίσως ο προβολέας.

Για ποιον λόγο αξίζει να σωθεί  ένα τραγούδι, ένα βιβλίο;

Π.Π. Ούτε όλα τα βιβλία που άξιζαν σώθηκαν ούτε όλα τα τραγούδια που δεν άξιζαν καταστράφηκαν, οπότε γιατί να αναρωτιόμαστε;

Γ.Α. Ο χρόνος αποφασίζει, Αυτός ξέρει τους λόγους και συνήθως έχει δίκιο.

Τι είναι πιο σημαντικό από την τέχνη;

Γ.Α. Η δικαιοσύνη, η ουτοπία, ο αγώνας για έναν κόσμο που θα είναι από μόνος του τέχνη.