Σκηνικό παράλληλης έντασης σε Αιγαίο και Κύπρο στήνει η Τουρκία ρισκάροντας γενικευμένη κλιμάκωση στην ανατολική Μεσόγειο και προκαλώντας ανοιχτά Ευρωπαίους και αμερικανούς.

Η εμπρηστική τακτική Ερντογάν μετατρέπει και πάλι σε «θερμή ζώνη» τα Ιμια τα οποία χθες το βράδυ, και για πρώτη φορά μετά το 1996, χαρακτηρίστηκαν επισήμως από το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών ως τουρκικό έδαφος. Η διπλωματική αυτή κλιμάκωση ήρθε 24 ώρες μετά τον εμβολισμό του ελληνικού λιμενικού σκάφους «Γαύδος» από τουρκική ακταιωρό στην περιοχή των Ιμίων και, στην πράξη, ακύρωσε την πυροσβεστική τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν ο έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας και ο τούρκος ομόλογός του Μπιναλί Γιλντιρίμ.

Δεσμεύει με NAVTEX την περιοχή του Καστελόριζου

Η ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠΕΞ συνοδεύτηκε από σειρά κινήσεων που συντηρούν την ένταση και σε επιχειρησιακό επίπεδο, με την Αγκυρα να προχωρά χθες σε μπαράζ παραβιάσεων και παραβάσεων του εθνικού εναέριου χώρου και του FIR Αθηνών και να δεσμεύει με NAVTEX για αύριο Πέμπτη το σύμπλεγμα των νησιών του Καστελόριζου για διεξαγωγή άσκησης έρευνας και διάσωσης.

Την ίδια ώρα, όπως μετέδωσε η «Χουριέτ» 11 πολεμικά σκάφη της Τουρκίας και 8 της Ελλάδας παραμένουν στην ευρύτερη περιοχή των Ιμίων, ενώ με βάση το αποτύπωμα των κινήσεων του τουρκικών πλοίων που δημοσιεύει στην ιστοσελίδα του ο Μιχάλης Ιγνατίου (mignatiou.com) οι δύο βραχονησίδες τελούν, ουσιαστικά, σε καθεστώς ναυτικού αποκλεισμού από τουλάχιστον τρία σκάφη του τουρκικού λιμενικού που πραγματοποιούν συνεχείς περιπολίες.

Η αναβάθμιση της έντασης έχουν θέσει σε επαγρύπνηση την ελληνική διπλωματία αλλά και το Πεντάγωνο, ενώ ο υπουργός Αμυνας Πάνος Καμμένος ενημέρωσε χθες και το ΝΑΤΟ για την τουρκική προκλητικότητα. Τόσο στο ΥΠΕΞ, όσο και στο Μαξίμου η αυξημένη τουρκική κινητικότητα στα Ιμια συνδέεται με τον παράλληλο αποκλεισμό της γεώτρησης της ΕΝΙ στην κυπριακή ΑΟΖ και την δυσμενή μέχρι στιγμής για την Αγκυρα τουρκική στρατιωτική επιχείρηση κατά των Κούρδων στο Αφρίν.

«Σπάει» το μορατόριουμ του 1996;

Πέραν, ωστόσο, της αναμενόμενης εξαγωγής της έντασης και των διεκδικήσεων της Αγκυρας στα ενεργειακά οικόπεδα της Κύπρου, διπλωματικοί παράγοντες σημειώνουν ότι με την χθεσινή του ανακοίνωση το τουρκικό ΥΠΕΞ σπάει– έστω και ρητορικά – το μορατόριουμ των Ιμίων για πρώτη φορά μετά από 22 χρόνια.

Στην επίμαχη ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, με αφορμή τον περιστατικό του εμβολισμού, αναφέρεται ότι η «η ελληνική πλευρά, παραπλανά την κοινή γνώμη και παραποιεί τα γεγονότα όπως πάντα» και προστίθεται: «Η αλήθεια είναι πως ο γ.γ. του υπουργείου μας χθες (σ.σ. προχθές) το βράδυ κάλεσε τον γ.γ. του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών και τον ενημέρωσε πως στα (Καρντάκ) Ίμια, τα οποία ανήκουν στη χώρα μας, υπάρχει έντονη παρουσία των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων στον αέρα και στη θάλασσα».

Η απάντηση της Αθήνας ήρθε δια του εκπροσώπου του υπουργείου Εξωτερικών Αλέξανδρου Γεννηματά, ο οποίος δήλωσε ότι «η Τουρκία, μαζί με το μέτρο, έχει χάσει και τον κοινό νου. Εκτός από το να παραβιάζει το διεθνές δίκαιο, αποδεικνύει ότι δεν γνωρίζει ούτε γεωγραφία».

Με την αναφορά όμως ότι τα Ιμια «ανήκουν στην χώρα μας», η Αγκυρα προχωρά ένα βήμα παραπάνω ακόμη και από την δική της θεωρία των «γκρίζων ζωνών» και βάζει πλέον επισήμως θέμα τουρκικής κυριαρχίας στις βραχονησίδες. Ταυτόχρονα, με την υπερκινητικότητα του τελευταίου διαστήματος αμφισβητεί στην πράξη και την άτυπη συμφωνία του 1996, όπως αυτή είχε αποτυπωθεί στην γνωστή επιστολή του τότε αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Ουώρεν Κρίστοφερ στους ομολόγους του της Ελλάδας και της Τουρκίας Θεόδωρο Πάκαλο και Ντενίζ Μπαϊκάλ.

Η συμφωνία, με εγγυητή τις Ηνωμένες Πολιτείες, ανέφερε ότι οι δύο χώρες δεσμεύονται να μην αναρτούν σημαία και να μην τοποθετούν ένοπλες δυνάμεις στα Ιμια, καθώς και να μην κινούνται πλοία του Πολεμικού τους Ναυτικού κοντά στα νησιά.

Η συνομιλία Τσίπρα – Γιλντιρίμ

Χθες, η Ουάσιγκτον επέλεξε τακτική ίσων αποστάσεων προς Αθήνα και Αγκυρα, με τον εκπρόσωπο του Στέητ Ντηπάρτμεντ να καλεί και τις δύο πλευρές να πάρουν μέτρα για την αποκλιμάκωση της κατάστασης.

Στην κατεύθυνση αυτής της αποκλιμάκωσης φάνηκε να κινείται και η πρωτοβουλία Γιλντιρίμ για την τηλεφωνική συνομιλία του με τον Αλέξη Τσίπρα – μια συνομιλία, κατά την οποία ο τούρκος πρωθυπουργός φέρεται να διαβεβαίωσε το έλληνα ομολόγο του πως το περιστατικό του εμβολισμού δεν έγινε από πρόθεση.

Ωστόσο, η παράλληλη διπλωματική «νάρκη» από το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών θέτει ντε φάκτο υπό αμφισβήτηση τις συνολικές προθέσεις της Τουρκίας. Και, παρά την πάγια γραμμή της ψυχραιμίας, διατηρεί την Αθήνα και σε καθεστώς υψηλής επαγρύπνησης για τα επόμενα 24ωρα…