Όλοι γνώριζαν πως το σκάφος με τους εκατοντάδες μετανάστες στα ανοιχτά της Πύλου χρειαζόταν βοήθεια, ωστόσο δεν την έλαβε ποτέ, με αποτέλεσμα σχεδόν 600 άνθρωποι να χάσουν τη ζωή τους. Αυτό υπογραμμίζει μεταξύ άλλων η Ευρωπαία Συνήγορος του Πολίτη, Emily O’Reilly, σχετικά με το ναυάγιο της Πύλου.

Σύμφωνα με τα έγγραφα που ελέγχθηκαν κατά τη διάρκεια της έρευνας, η Frontex προσφέρθηκε τέσσερις φορές να βοηθήσει τις ελληνικές αρχές παρέχοντας εναέρια επιτήρηση του Adriana, αλλά δεν έλαβε καμία απάντηση.

Οι ισχύοντες κανόνες, τονίζει η O’Reilly, υπαγορεύουν ότι η Frontex δεν είχε τη δυνατότητα να μεταβεί στη θέση του Adriana σε κρίσιμες στιγμές, χωρίς την άδεια των ελληνικών αρχών.

Κατά συνέπεια, όπως επισημαίνει, η υπηρεσία βρέθηκε στον τόπο του ναυαγίου μόνο δύο φορές – μία φορά για μικρό διάστημα με αεροπλάνο, δύο ώρες αφότου οι ιταλικές αρχές ειδοποίησαν για πρώτη φορά για το Adriana και στη συνέχεια 18 ώρες αργότερα με drone αφού το σκάφος είχε ήδη βυθιστεί.

Διαβάστε επίσης: Ναυάγιο στην Πύλο / Απόρρητο έγγραφο της Frontex εκθέτει τις ελληνικές αρχές – Δεν ήταν στόχος η διάσωση

Η έρευνα έδειξε επίσης ότι η Frontex δεν έχει εσωτερικές κατευθυντήριες γραμμές για την έκδοση σημάτων έκτακτης ανάγκης (π.χ. κλήσεις Mayday) και ότι δεν διασφαλίζεται ότι οι παρατηρητές θεμελιωδών δικαιωμάτων της υπηρεσίας συμμετέχουν επαρκώς στη λήψη αποφάσεων για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στη θάλασσα.

«Πρέπει να αναρωτηθούμε γιατί ένα σκάφος που τόσο προφανώς χρειαζόταν βοήθεια, δεν την έλαβε ποτέ, παρά το γεγονός ότι ένας οργανισμός της ΕΕ, οι αρχές δύο κρατών μελών, η κοινωνία των πολιτών και ιδιωτικά πλοία γνώριζαν την ύπαρξή του», σημειώνει με νόημα.

«Γιατί οι αναφορές για υπερπληθυσμό, προφανή έλλειψη σωσίβιων γιλέκων, παιδιά στο πλοίο και πιθανά θύματα δεν προκάλεσαν έγκαιρες προσπάθειες διάσωσης που θα μπορούσαν να σώσουν εκατοντάδες ζωές», προσθέτει.

«Η Frontex περιλαμβάνει την “ακτοφυλακή” στο όνομά της, αλλά η τρέχουσα εντολή και αποστολή της σαφώς υπολείπονται αυτής. Εάν η Frontex έχει καθήκον να συμβάλει στη διάσωση ζωών στη θάλασσα, αλλά τα εργαλεία για αυτό λείπουν, τότε αυτό είναι ξεκάθαρα ένα θέμα για τους νομοθέτες της ΕΕ.

Υπάρχει προφανής σύγκρουση μεταξύ των υποχρεώσεων της Frontex όσον αφορά τα θεμελιώδη δικαιώματα και του καθήκοντός της να υποστηρίζει τα κράτη μέλη στον έλεγχο της διαχείρισης των συνόρων», αναφέρει ακόμη.

Επιπλέον, η Συνήγορος του Πολίτη, υπογραμμίζει πως «η συνεργασία με τις εθνικές αρχές, όταν υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με την εκπλήρωση των υποχρεώσεων έρευνας και διάσωσης που έχουν αναλάβει, ενέχει τον κίνδυνο να καταστήσει την ΕΕ συνένοχη σε ενέργειες που παραβιάζουν θεμελιώδη δικαιώματα και κοστίζουν ζωές».