Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, αναφερόμενος στη συμφωνία για τις επιχειρήσεις της Συμμαχίας στο Αιγαίο στο πλαίσιο αντιμετώπισης της προσφυγικής κρίσης, σημείωσε πως όσοι άνθρωποι διασώζονται στα ελληνοτουρκικά σύνορα από τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ θα επιστρέφουν στην Τουρκία. Παράλληλα διευκρίνισε πως ο ρόλος του ΝΑΤΟ είναι η υποβοήθηση των ακτοφυλακών Ελλάδας και Τουρκίας αλλά και της Frontex και όχι η αναχαίτιση πλοίων και η σύλληψη ανθρώπων.

Με παρέμβασή του στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Ευρωβουλής, ο Γενς Στόλτενμπεργκ υπογράμμισε πως ο ρόλος του ΝΑΤΟ αφορά κυρίως στην παροχή πληροφοριών που σχετίζονται με την αναγνώριση και την παρακολούθηση σκαφών που πλέουν στην περιοχή. Ωστόσο αν τα πλοία του ΝΑΤΟ εντοπίζουν στη θάλασσα ανθρώπους που κινδυνεύουν τότε θα τους διασώζουν όπως επιβάλλει το διεθνές Δίκαιο. Αν οι άνθρωποι αυτοί απέπλευσαν από την Τουρκία θα επιστρέφουν στις τουρκικές ακτές, όπως έχει συμφωνήσει το ΝΑΤΟ με την Τουρκία, τόνισε Στόλτεμπεργκ.

Συνεχίζοντας ανέφερε πως η επιτυχία του εγχειρήματος εξαρτάται από την Ελλάδα, την Τουρκία και τη Frontex και σημείωσε πως δεδομένου ότι η Ελλαδα είναι μέλος της ΕΕ ενώ η Τουρκία δεν είναι, ο ρόλος του ΝΑΤΟ συνίσταται μεταξύ άλλων και στο να γεφυρώσει αυτό το κενό. Ο Στόλτενμπεργκ τόνισε ότι η απόφαση συνεργασίας της ευρωπαϊκής υπηρεσίας ακτοφυλακής FRONTEX με το ΝΑΤΟ είναι από πολιτικής απόψεως πολύ σημαντική και προέβλεψε ότι η συμβολή του ΝΑΤΟ θα εκφραστεί με τη συμμετοχή δύο έως πέντε πλοίων.

Επισήμανε πως υπάρχουν στην παρούσα φάση ανοιχτά θέματα, δήλωσε όμως πεπεισμένος ότι η Ελλάδα και η Τουρκία στο θέμα της αντιμετώπισης του προσφυγικού πρέπει και μπορούν να συνεργαστούν. Ανέφερε πως αυτό συνέβη κατά την τελευταία υπουργική σύνοδο του ΝΑΤΟ όπου Ελλάδα και Τουρκία υπερψήφισαν την εμπλοκή της Συμμαχίας στις προσπάθειες για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης. Καταλήγοντας ο Στόλτενμπεργκ ανέφερε ότι το ΝΑΤΟ δεν σκοπεύει να αστυνομεύσει το Αιγαίο και ότι στόχος του είναι μεταξύ άλλων να βοηθήσει τις τουρκικές αρχές στην αντιμετώπιση των προσφυγικών ροών στα σύνορα όχι μόνο με την Ελλάδα αλλά και με τη Συρία, όταν αυτά ανοίξουν.

Η απάντηση Καμμένου για τις αξιώσεις της Τουρκίας

Εν τω μεταξύ, ο υπουργός Άμυνας Πάνος Καμμένος εξέφρασε τη βούληση της Ελλάδας να διαθέσει λιμάνια για ανεφοδιασμό των πλοίων της νατοϊκής δύναμης. Όπως είπε θα προηγηθεί η κατάρτιση ενός επιχειρησιακού σχεδίου της αποστολής τους, η οποία θα είναι ανατολικά των ελληνικών νησιών και προς τα μικρασιατικά παράλια. Αφορμή για τη δήλωση του Πάνου Καμμένου αποτέλεσε το αίτημα της νατοϊκής δύναμης για ανεφοδιασμό σε Ηράκλειο και Χανιά με την ελληνική πλευρά να προτείνει μεταξύ άλλων και τα λιμάνια της Λέρου και της Λήμνου. 

Σχετικά με τις πληροφορίες για απαιτήσεις της Τουρκίας που τινάζουν στον αέρα τη συμφωνία του ΝΑΤΟ και ειδικότερα ένα κείμενο που φέρεται να έχει κατατεθεί στη γενική γραμματεία του ανωτάτου στρατιωτικού διοικητή των συμμαχικών δυνάμεων στην Ευρώπη από την Τουρκία με τις αξιώσεις της, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας σημείωσε πως το εν λόγω κείμενο ούτε έχει πρωτοκολληθεί στη γενική γραμματεία του ΝΑΤΟ, ούτε έχει κοινοποιηθεί στα μέλη της Στρατιωτικής Επιτροπής. Μάλιστα ο ανώτατος στρατιωτικός διοικητής των συμμαχικών δυνάμεων στην Ευρώπη, στις κατευθυντήριες οδηγίες του για το επιχειρησιακό σχέδιο προς τη στρατιωτική επιτροπή δεν περιέλαβε ούτε ένα σημείο των αβάσιμων τουρκικών αξιώσεων που περιγράφονταν στο κείμενο, όπως επιβεβαίωσε ο υπουργός.

Εξάλλου ο Πάνος Καμμένος σημείωσε πως «έστειλε επιστολή στον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ και τον κάλεσε να εφαρμόσει την ομόφωνη συμφωνία», επισημαίνοντας πως η έλευση των πλοίων του ΝΑΤΟ για περιπολίες στο Αιγαίο θα πρέπει να είναι άμεση. Παράλληλα ο υπουργός Εθνικής Άμυνας σχετικά με τις νέες απαιτήσεις της Τουρκίας είπε πως «προσπαθεί να τινάξει στον αέρα τη συμφωνία» και για το λόγο αυτό θα έχει επικοινωνία και με την Γερμανίδα υπουργό Άμυνας. Ενδεικτικό είναι πως στρατιωτικός εκπρόσωπος της Τουρκίας κατά τη διάρκεια της τριμερούς συνάντησης Γερμανίας-Ελλάδας-Τουρκίας, προκειμένου να τακτοποιηθούν οι λεπτομέρειες των προτάσεων προς τη στρατιωτική επιτροπή, είπε οτι όσα λέει η πολιτική ηγεσία της Τουρκίας δεν πρόκειται να εφαρμοστούν και χρησιμοποίησε τον όρο «bullshit».

Ο Πάνος Καμμένος εκτιμά ωστόσο πως τα επόμενα εικοσιτετράωρα η Τουρκία θα έχει υπαναχωρήσει από τις θέσεις της πιεζόμενη από τις άλλες χώρες, οι οποίες απαιτούν να εφαρμοστεί κατά γράμμα η πολιτική απόφαση που έλαβε το ΝΑΤΟ για την παρουσία του στο Αιγαίο.