Την ώρα που η Ελλάδα δείχνει απούσα από κάθε σημαντική εξέλιξη στην ανατολική Μεσόγειο και μιλά για πλήρη απομόνωση του Ερντογάν, ο Τούρκος πρόεδρος μόνο απομονωμένος δεν δείχνει. Αντιθέτως αυτή τη στιγμή έχει καταφέρει να αναδειχτεί σε έναν από τους δυο σημαντικότερους παίκτες στην περιοχή, με τον δεύτερο να είναι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν. «Γήπεδο» τους, αυτή τη στιγμή, είναι η Λιβύη. Ωστόσο, τα πράγματα δεν σταματούν εκεί.

Ο Ερντογάν ξεκίνησε τις κινήσεις του στη λιβυκή σκακιέρα συνάπτοντας στρατιωτική συμφωνία με την διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση εθνικής ενότητας της Λιβύης και μνημόνιο για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών ανάμεσα στις δυο χώρες, παρακάμπτοντας την Ελλάδα. Ακολούθησε η ανακοίνωση της απόφασής του, να στείλει στρατό στη Λιβύη, παραβλέποντας για μια ακόμη φορά τις διεθνείς αντιδράσεις. Αντιδράσεις, όχι ακριβώς αθώες, αφού προέρχονται από βασικούς εμπλεκόμενους στην περιοχή.

Γαλλία, Ιταλία, ΗΠΑ, Αίγυπτος, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Αλγερία, Ρωσία, πλέον και Τουρκία, έχουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο εμπλακεί στη Λιβύη που βρίσκεται σε πόλεμο εδώ και περίπου μία δεκαετία μετά την αιματηρή ανατροπή του καθεστώτος Μουάμαρ Καντάφι.

Η Τουρκία είναι στην πραγματικότητα η τελευταία χώρα που εμπλέκεται χρονικά στη Λιβύη, έχει όμως ήδη καταφέρει να αποκτήσει ρόλο «κλειδί». Το δεύτερο κλειδί κρατά στα χέρια του ο Βλαντιμίρ Πούτιν. Η…απουσία των ΗΠΑ από το πεδίο επέτρεψε αυτή την εξέλιξη. Εκ πρώτης όψεως Ερντογάν και Πούτιν ανήκουν σε αντίπαλα στρατόπεδα στη Λιβύη. Η Τουρκία στηρίζει την κυβέρνηση εθνικής ενότητας υπό τον Φάγιεζ αλ Σάρατζ ενώ η Ρωσία τον αντιμαχόμενο στρατηγό Χαλίφα Χαφτάρ.

Ωστόσο, στην υπόθεση υπάρχει περισσότερο ζουμί. Άγκυρα και Μόσχα έχουν αποδειχτεί ισχυροί σύμμαχοι το τελευταίο διάστημα και είναι κοινώς συνομολογούμενο ότι τους ενώνει το κοινό ενδιαφέρον για τη δημιουργία ενός άξονα Βορρά – Νότου που θα ανακόψει τον άξονα Ανατολής – Δύσης που σχηματίζουν ΕΕ, ΗΠΑ και Ισραήλ. Πρόκειται στην πραγματικότητα για μια σύγκρουση με γεωπολιτικό και φυσικά οικονομικό υπόβαθρο που αφορά την κυριαρχία στην ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή.

Ενδιαφέρον που περνά φυσικά από την πλούσια σε πετρέλαιο Λιβύη. Δεν αποκλείεται λοιπόν, το κοινό συμφέρον να οδηγήσει και πάλι Ρωσία και Τουρκία σε μία αμοιβαία αποδεκτή λύση στη Λιβύη, όπως έγινε και στη Βόρεια Συρία. Αυτό ίσως βρίσκεται ήδη στα σκαριά αφού σχεδόν αμέσως με την εμπλοκή της Τουρκίας στο λιβυκό, Πούτιν και Ερντογάν, συμφώνησαν στην Κωνσταντινούπολη να καλέσουν τις δυο πλευρές Σάρατζ και Χαφτάρ σε εκεχειρία και να τις οδηγήσουν στο τραπέζι των – δύσκολων ομολογουμένως – διαπραγματεύσεων.

Μια πρώτη προσπάθεια για συμφωνία κατάπαυσης πυρός έγινε τη Δευτέρα στη Μόσχα, υπό τον Ρώσο ΥΠΕΞ Σεργκέι Λαβρόφ και τον Τούρκο ομόλογο του Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Δεν τελεσφόρησε θετικά αφού ο στρατηγός Χαλίφα Χαφτάρ ζήτησε αρχικά χρόνο μέχρι το πρωί της Τρίτης για να αποφασίσει και τελικά αποχώρησε. Ωστόσο, θεωρείται δεδομένο ότι οι πιέσεις προς αυτή την κατεύθυνση θα συνεχιστούν. Μάλιστα η Τουρκία έστειλε τα μηνύματά της με τον Ερντογάν να δηλώνει ότι «η Άγκυρα εργάζεται για να εξασφαλίσει πως η εκεχειρία θα γίνει μόνιμη».

Στο μεταξύ, την Κυριακή θα πραγματοποιηθεί στο Βερολίνο διάσκεψη για τις εξελίξεις στη Λιβύη, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Σε αυτή θα συμμετάσχει ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Έχουν κληθεί επίσης οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Βρετανία, η Γαλλία, η Κίνα, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Δημοκρατία του Κονγκό, η Ιταλία, η Αίγυπτος, η Αλγερία, η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Αφρικανική Ένωση και ο Αραβικός Σύνδεσμος.

Η Ελλάδα, ωστόσο, θα απουσιάζει. Υπενθυμίζεται ότι ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, στις 29 Δεκεμβρίου 2019 είχε δηλώσει στο Βήμα: «Θέλουμε να έχουμε λόγο στις εξελίξεις στη Λιβύη. Ζήτησα, και θα το ζητήσω ακόμη πιο επιτακτικά, να συμμετάσχουμε και εμείς στη διαδικασία του Βερολίνου. Γιατί συμμετέχει η Τουρκία και όχι η Ελλάδα;». Η επιθυμία του πάντως δεν εισακούστηκε. Υπενθυμίζεται ότι χθες, εκπρόσωπος του γερμανικού ΥΠΕΞ, διευκρίνισε ότι η Διαδικασία του Βερολίνου – όπως ονομάζονται οι γερμανικές προσπάθειες για την αναζήτηση ειρηνικής λύσης για τη Λιβύη – «συνεργάζεται με εκείνα τα κράτη που έχουν άμεση επιρροή στην κατάσταση στη Λιβύη».

Η Ελλάδα εδώ μένει για ακόμη μια φορά εκτός των εξελίξεων, ενώ η Τουρκία έχει τις ευκαιρίες να προωθήσει τις θέσεις της. Αυτό μπορεί να αποδειχτεί πολύ επιζήμιο για τη χώρα μας, όχι μόνο υπό το βάρος των εξελίξεων εντός της Λιβύης, αλλά κυρίως γιατί αν ο Ερντογάν πάρει το παιχνίδι της Λιβύης, μπορεί να πάρει και το παιχνίδι της ανατολικής Μεσογείου.