Ως μνημείο προχειρότητας χαρακτηρίζουν καλλιτέχνες το Μητρώο που δημιούργησε το Υπουργείο Πολιτισμού, προκειμένου να καταγράψει τους εργαζόμενους στον πολιτισμό, ώστε να πάψει να είναι πλέον αχαρτογράφητο το τοπίο, όπως είπε η υπουργός Λίνα Μενδώνη σε προηγούμενη συνέντευξη Τύπου.

Αρχικά το υπουργείο σου δίνει μια δυνατότητα επιλογής: Είτε να δηλώσεις πως είσαι κάτοχος πτυχίου, είτε να δηλώσεις πως έχεις τουλάχιστον τέσσερα χρόνια προϋπηρεσίας. Αν δηλαδή σήμερα υπάρχει ένας Μπομπ Ντίλαν (σημ: νομπελίστας δημιουργός δεν έχει πτυχίο) και δραστηριοποιείται τρία χρονια στο χώρο των τεχνών δεν μπορεί να καταγραφεί στο μητρώο. Εξάλλου αυτό το μητρώο δεν περιλαμβάνει καν την κατηγορία τραγουδοποιοί, όπως θα δούμε παρακάτω. 

Με μια πρώτη ματιά, μπορεί κανείς να δει πως ενώ η μακριά λίστα, περιλαμβάνει εργαζόμενους από όλους τους χώρους της τέχνης, από άμεσα εξαρτημένους με τον χώρο έως πολύ έμμεσα, υπάρχουν καλλιτέχνες που δεν βρίσκουν την ιδιότητα τους μέσα στον κατάλογο και άλλοι που αναρωτιούνται γιατί συμπεριλήφθηκαν, όπως οι καθηγητές γλώσσας και λογοτεχνίας.

Για παράδειγμα, μπορεί κανείς να βρει την ιδιότητα καρατερίστας, αλλά όχι τραγουδοποιός. Υπάρχει η ιδιότητα Υπεύθυνος Βεστιάριου, αλλά λείπει ο κλάδος παραγωγής δίσκων (cd). Εκτός έχουν μείνει και πολλές ειδικότητες από το χώρο του κινηματογράφου. Kαι την ίδια ώρα, οι συντάκτες του Μητρώου, κομματιάζουν – ποιος ξέρει γιατί – κατηγορίες σε υποκατηγορίες. Για παράδειγμα αντί να υπάρχει η κατηγορία Κατασκευαστές  Μουσικών Οργάνων ή έστω και μια δεύτερη που να διαχωρίζει τους κατασκευαστές Παραδοσιακών Οργάνων, έχουμε Κατασκευαστές Πνευστών, Καταστευαστές Εγχόρδων έως και ξεχωριστή κατηγορία για τους Κατασκευαστές Χορδών από Έντερα! Επίσης έχουμε Ζωγράφους και Ζωγράφους Καλλιτέχνες ενώ απουσιάζουν οι κληρονόμοι έργων. 

Αυτή η καταμέτρηση, ίσως καταγράψει πάνω από 1 εκατομμύριο ανθρώπους που εργάζονται στον χώρο του πολιτισμού, αφού η βεντάλια των ειδικοτήτων είναι μεγάλη συμπεριλαμβάνει από τεχνίτες έως εκπαιδευτικούς. Αυτό δεν θα ήταν πρόβλημα, αν ήταν καλά οργανωμένος ο κατάλογος χωρίς ελλείψεις, αν είχε κάνει το υπουργείο έναν στοιχειώδη διαχωρισμό ανάμεσα στους επαγγελματίες και σε όσους και όσες έχουν ως δευτερεύουσα εργασία τους το καλλιτεχνικό επάγγελμα και τέλος εάν δεν υπήρχε ο κίνδυνος, να ακούσουμε κάποια στιγμή «οι καλλιτέχνες είστε πάρα πολλοί, δεν μπορεί η πολιτεία να σας στηρίξει». 

Το Μητρώο καλλιτεχνών, υποτίθεται ότι θα είναι ένα εργαλείο στα χέρια του υπουργείου και θα διευκολύνει, τόσο τους καλλιτέχνες όσο και τη δουλειά του υπουργείου. Δυστυχώς όμως σήμερα, έχουμε μπροστά μας μια εξαιρετικά πρόχειρη απόπειρα καταγραφής, η οποία μπορεί να προσθέσει προβλήματα στα ήδη υπάρχοντα.

Έχουμε ξαναγράψει ότι η υπουργός, είχε την ευκαιρία να αξιοποιήσει τους καταλόγους των Οργανισμών Συλλογικής Διαχείρισης, όπου υπάρχουν αναλυτικά γραμμένα τα στοιχεία καλλιτεχνών και δημιουργών.

Στοιχεία που δείχνουν και τον βαθμό εξάρτησης τους από την τέχνη τους και τα εισοδήματα τους, άρα θα υπήρχε ξεκάθαρη εικόνα των καλλιτεχνών που έχουν ως κύρια και ως δευτερεύουσα εργασία την τέχνη τους.

Ξεκινώντας από εκεί, θα μπορούσε να προχωρήσει και στις υπόλοιπες κατηγορίες που επιθυμεί να καταγράψει, θέτοντας τα σωστά ερωτήματα ώστε να γνωρίζει το υπουργείο όχι μόνο ποιοι εργάζονται στον πολιτισμό, αλλά και ποια είναι ακριβώς η σχέση τους με τον τομέα τους, αν φορολογούνται ή όχι για άλλες επαγγελματικές δραστηριότητες κλπ. Το γιατί δεν επιλέχθηκε αυτός ο πιο εύκολος και αποτελεσματικός τρόπος εκκίνησης, είναι κάτι που μόνο η υπουργός γνωρίζει. To tvxs.gr πάντως, θα επανέλθει με αναλυτικότερο ρεπορτάζ. 

Η απάντηση του υπουργείου Πολιτισμού

Μετά το ρεπορτάζ του Tvxs.gr και τις αντιδράσεις που έχουν προκληθεί στο χώρο των καλλιτεχνών, το υπουργείο Πολιτισμού εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία ωστόσο επιβεβαίωσε επί της ουσίας την προχειρότητα με την οποία προσέγγισε το θέμα του μητρώου καλλιτεχνών. «Προκειμένου να επισπευσθεί η διαδικασία καταγραφής των εργαζομένων στον Πολιτιστικό και Δημιουργικό Τομέα στην ειδική πλατφόρμα του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, οι υπηρεσίες του ακολούθησαν την Στατιστική Ταξινόμηση των Επαγγελμάτων (ΣΤΕΠ-92) η οποία βασίζεται στη διάρθρωση της Διεθνούς Τυποποιημένης Ταξινόμησης των Επαγγελμάτων του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας, όπως προσαρμόστηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ISCO-88 COM)», αναφέρει χαρακτηριστικά και προσθέτει: 

«Καθώς το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία τόσο με τους εργαζομένους στον πολιτισμό όσο και με το Υπουργείο Εργασίας, και καθώς έχει εντοπίσει ελλείψεις και αρρυθμίες στη διατύπωση επαγγελματικών κλάδων και ειδικοτήτων, θα προχωρήσει από κοινού με το Υπουργείο Εργασίας σε σχετικές συμπληρώσεις και διορθώσεις. Για τον σκοπό αυτό καλούμε να μας αποστείλετε σχετικές προτάσεις και επισημάνσεις στην ηλεκτρονική διεύθυνση [email protected] ώστε να επικαιροποιηθεί ο σχετικός κατάλογος. Πρόθεση του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού είναι η πλατφόρμα να μετεξελιχθεί σε ένα απολύτως δυναμικό εργαλείο το οποίο θα αποτυπώνει την πραγματική κατάσταση του Πολιτιστικού και Δημιουργικού Τομέα».