Στην προαναγγελία της μεταφορά του ΕΝΦΙΑ στην τοπική αυτοδιοίκηση μέσα στην τετραετία προχώρησε απότο βήμα της Βουλής ο υπουργός Εσωτερικών, Τάκης Θεοδωρικάκος, χωρίς πάντως να δώσει λεπτομέρειες και χρονοδιάγραμμα.

Υπενθυμίζεται ότι το εν λόγω «γαλάζιο» σχέδιο διατυπώθηκε πρώτη φορά από τον ίδιο τον Κυριάκο Μητσοτάκη πέρσι τον Σεπτέμβρη από το βήμα της ΔΕΘ, και προέβλεπε τόσο τον καθορισμό του ύψους του ΕΝΦΙΑ όσο και την είσπραξή του από τους Δήμους, με παράλληλη μείωση της κρατικής επιχορήγησης προς την τοπική αυτοδιοίκηση. Ήτοι, επρόκειτο για ένα σχέδιο μετατροπής του ΕΝΦΙΑ σε καθαρά ανταποδοτικό δημοτικό τέλος, το οποίο σε δημοσιονομικούς όρους θα έχει ένα συνολικό ύψος περί τα 2 δις ευρώ, όση περίπου είναι και η επιχορήγηση των Δήμων από τον κρατικό προϋπολογισμό.

Οι παραπάνω επισημάνσεις είχαν αυτομάτως εγείρει κρίσιμες γκρίζες ζώνες και σοβαρά ζητήματα ανισότητας, τα οποία έθεσαν στελέχη της τότε κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ ζητήματα, τα οποία αφορούν κυρίως τη ντε φάκτο διαμόρφωση Δήμων δύο ταχυτήτων.

Διότι οι μεν «πλούσιοι» και μεγάλοι Δήμοι, που διαθέτουν πολλά και ακριβά ακίνητα θα μπορούν να εισπράττουν μεγάλα ποσά από τον ΕΝΦΙΑ παρέχοντας ανάλογου επιπέδου υπηρεσίες και στους δημότες τους. Στον αντίποδα, οι «φτωχοί» Δήμοι, με λιγότερα και χαμηλότερης αξίας ακίνητα θα αντιμετωπίσουν σοβαρό ταμειακό πρόβλημα, με συνέπεια είτε να ανεβάσουν το ύψος του ΕΝΦΙΑ είτε να απαξιώσουν – ή και να εκχωρήσουν σε ιδιώτες – κρίσιμες κοινωνικές υπηρεσίες.

Μετά τις αντιδράσεις, η Νέα Δημοκρατία είχε επιχειρήσει τότε εκ των υστέρων να «ρετουσάρει» την πρότασή της, επιτείνοντας όμως τη σύγχυση και επιβεβαιώνοντας πως το πολυσυζητημένο σχέδιό της είναι προϊόν τουλάχιστον ελλιπούς μελέτης.

Ενδεικτικές της κατάστασης ήταν οι αντιφάσεις ανάμεσα στις εξαγγελίες Μητσοτάκη στη ΔΕΘ και στις διευκρινίσεις που είχε επιχιερήσει να δώσει με άρθρο του στο ΑΠΕ ο γραμματέας της ΝΔ (και νυν υφυπουργός Αθλητισμού) Λευτέρης Αυγενάκης. Στο εν λόγω άρθρο ο κ. Αυγενάκης αναφέρθηκε πλέον και σε «αναδιανεμητικό μηχανισμό» που θα αμβλύνει τις ανισότητες, γεγονός ωστόσο που αφενός δεν υπήρχε στην πρόταση του προέδρου του κόμματός του και, αφετέρου, ερχόταν σε πλήρη αντίθεση με τον ανταποδοτικό χαρακτήρα του μέτρου τον οποίο τόνισε ιδιαιτέρως ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Ο γραμματέας της ΝΔ έγραφε επίσης πως ο ΕΝΦΙΑ θα συνεχίσει αν εισπράττεται από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων.«Αναφορικά με τους φτωχότερους δήμους, στους οποίους οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων είναι πολύ μικρές, θα υπάρξει ένας αναδιανεμητικός μηχανισμός όπου οι Δήμοι με αυξημένες εισπράξεις ΕΝΦΙΑ θα δίνουν (αυτοματοποιημένα, μέσω του μηχανισμού είσπραξης) στους φτωχότερους δήμους», έγραφε ο Λευτέρης Αυγενάκης, ενώ ως προς το εισπρακτικό σκέλος ανέφερε: «Οι Δήμοι δεν θα παρεμβαίνουν στην είσπραξη και δεν χρειάζεται να δημιουργήσουν κανένα εισπρακτικό μηχανισμό. Η είσπραξη θα συνεχίσει να γίνεται μέσω της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), όπως συμβαίνει και σήμερα».

Σε ό,τι αφορά στο ζήτημα αντισυνταγματικότητας που εγείρει η επιβολή και ο καθορισμός του φόρου από τους Δήμους – ένα ζήτημα που επισημάνθηκε από αρκετές μεριές ο Λευτέρης Αυγενάκης είχε κάνει επίσης ένα βήμα πίσω από την αρχική θέση της ΝΔ και υποστήριζε στο άρθρο του: «Η επιβολή του φόρου θα γίνεται από το Υπουργείο Οικονομικών μετά από πρόταση του οικείου Δημοτικού Συμβουλίου. Συνεπώς δεν υπάρχει ζήτημα αντισυνταγματικότητας».