Διαπραγματευτικό όπλο στα χέρια του ΔΝΤ εν όψει της συζήτησης για την παραμονή ή μη του Ταμείου στην Ευρώπη γίνονται οι ελληνικές τράπεζες, σε ένα σκληρό, και εξαιρετικά επικίνδυνο στην παρούσα συγκυρία, πόκερ.

Πρόκειται για ένα πόκερ που κατά τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη υποκρύπτει «αποσταθεροποιητικές ενέργειες» – η δε χρονική στιγμή της κορύφωσής του δεν θεωρείται καθόλου τυχαία τόσο από ελληνικές όσο και από ευρωπαϊκές πηγές.

Το ΔΝΤ επιλέγει να κλιμακώσει την παρασκηνιακή πίεση για ελέγχους στους ισολογισμούς των τραπεζών, όπως και για νέα ανακεφαλαιοποίησή τους, εν μέσω του θολού πολιτικού τοπίου που διαμορφώνει στην Ευρώπη το αποτέλεσμα των γερμανικών εκλογών και σε μια προφανή προσάθεια να εκμεταλευθεί τους πιο σκληρούς συσχετισμούς που ενδεχομένως θα προκύψουν στην νέα κυβέρνηση του Βερολίνου. Η ήδη κατηγορηματική απαίτηση των γερμανών Φιλελευθέρων (FDP) να μετέχει το ΔΝΤ στα προγράμματα διάσωσης στην ευρωζώνη μπορεί να γίνει απρόβλεπτη σφήνα στους σχεδιασμούς για «διαζύγιο» Ταμείου και Ευρώπης σε περίπτωση συμμετοχής του FDP στην νέα κυβέρνηση Μέρκελ – γεγονός, που δεν λανθάνει της προσοχής του Ταμείου.

Οι απαιτήσεις ωστόσο του ΔΝΤ αποτελούν την απόλυτη «κόκκινη γραμμή» για την ΕΚΤ, η οποία αφ’ ενός θεωρεί ότι το πρόβλημα των ελληνικών τραπεζών δεν είναι η κεφαλαιακή τους επάρκεια αλλά τα κόκκινα δάνεια, και αφ’ ετέρου θεωρεί ότι μια νέα ανακεφαλαιοποίηση, ακόμη και με τα αδιάθετα 10 δις του τρίτου Μνημονίου, μπορεί να εκτροχιάσει τον σχεδιασμό ομαλής ολοκλήρωσης του ελληνικού προγράμματος το επόμενο καλοκαίρι και, πολύ περισσότερο, να απειλήσει συνολικά την ευστάθεια του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος.

Με αυτά τα δεδομένα, ο Μάριο Ντράγκι επιχειρεί διπλωματική ρελάνς και, προκειμένου να αποκρούσει τις πιέσεις του Ταμείου, φέρεται να αντιπροτείνει επιτάχυνση των stress tests των ελληνικών τραπεζών. Σύμφωνα με πληροφορίες που επικαλείται το Bloomberg, ο σχεδιασμός Ντράγκι προβλέπει ολοκλήρωση των τεστ αντοχής έως το τέλος Φεβρουαρίου, έτσι ώστε να έχει βγει από το τραπέζι το θέμα των τραπεζών στην τελική ευθεία αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος το επόμενο καλοκαίρι.

Το Ταμείο, ωστόσο, εξακολουθεί να πιέζει όχι μόνον για συμβατικά τεστ αντοχής αλλά για τους ελέγχους των ισολογισμών των τραπεζών (AQR) οι οποίοι, εκ των πραγμάτων, παραμένουν επιβαρρυμένοι όσο δεν επιλύεται το ζήτημα των κόκκινων δανείων.

Σ’ αυτό το περιβάλλον, τόσο η ελληνική όσο και η ευρωπαϊκή πλευρά διακρίνουν πολιτικές και οικονομικές σκοπιμότητες, οι σχέσεις και οι ισορροπίες μεταξύ ΕΚΤ, Κομισιόν και ΔΝΤ περιγράφονται  ως εξαιρετικά φορτισμένες, και οι μετοχές των ελληνικών τραπεζών εξακολουθούν να δέχονται σφυροκόπημα πωλήσεων που το τελευταίο διάστημα έχει οδηγήσει στην απώλεια περίπου του ενός τρίτου της αξίας τους.

Ενδεικτικές του κλίματος που διαμορφώνεται είναι οι σημερινές δηλώσεις του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη, ο οποίος τόνισε ότι «η στάση του ΔΝΤ έχει προκαλέσει σύγχυση» και είπε πως «είναι καθήκον όλων των αρμόδιων Θεσμών και Αρχών να αποκρούσουν αποσταθεροποιητικές ενέργειες».

Επεσήμανε ακόμη πως όταν η Κύπρος βγήκε από το μνημόνιο δεν ζητήθηκε περαιτέρω έλεγχος των τραπεζών, και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης αναρωτήθηκε μήπως ενδεχομένως κάποιοι επιθυμούν μέσω της Ελλάδας να λύσουν αλλά θέματα, όπως για παράδειγμα την παραμονή ή όχι του Δ.Ν.Τ στην Ευρώπη.

Παρά πάντως τις προσπάθειες διπλωματικής παρέμβασης Ντράγκι, νέα κύματα πίεσης ασκούνται προς την Αθήνα και από την ευρωπαϊκή πλευρά, καθώς τόσο η ΕΚΤ όσο και η Κομισιόν θεωρούν ότι το «κλειδί» για να αποκρουστεί η πίεση του Ταμείου για νέα ανακεφαλαιοποίηση είναι να λυθεί το ζήτημα των κόκκινων δανείων που βαρύνουν τα τραπεζικά χαρτοφυλάκια.

Με βάση τους μνημονιακούς στόχους και τις απαιτήσεις της ευρωπαϊκή εποπτικής αρχής, μέσα στο 2018 οι ελληνικές τράπεζες θα πρέπει να μειώσουν τα κόκκινα δάνεια κατά 18 δις ευρώ. Και για να επιτευχθεί αυτος ο στόχος οι ευρωπαίοι διαμηνύουν σε κάθε ευκαιρία ότι πρέπει να γίνει χρήση και επιθετικών εργαλείων, ήτοι των πλειστηριασμών….