Το ερώτημα δεν είναι πια εάν θα εκκινήσει ο ελληνοτουρκικός διάλογος. Όλες οι πληροφορίες, από Βερολίνο, Βρυξέλλες αλλά και Αθήνα, συγκλίνουν στο ότι μέσα σ’ αυτή την εβδομάδα, και πριν από την ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής της Πέμπτης, θα ανακοινωθεί πλην θεαματικού απροόπτου, η επανέναρξη των διερευνητικών συνομιλιών Ελλάδας και Τουρκίας.

Το ερώτημα είναι με ποιους όρους, και με ποια ατζέντα, θα γίνει αυτός ο διάλογος. Και, επίσης, με ποιες διασφαλίσεις και εγγυήσεις – για την Ελλάδα αλλά και την Κύπρο -, θα προχωρήσουν αυτές οι συνομιλίες έτσι ώστε να μην γίνουν το βολικό, και προσχηματικό, όχημα με το οποίο ο Ταγίπ Ερντογάν θα αγοράσει χρόνο και θα εκτονώσει την διεθνή πίεση.

Εδώ, τα «κλειδιά» είναι δύο και επ’ αυτών θα παιχτεί και το σκληρό διπλωματικό παζάρι του επόμενου τριημέρου:

Το πρώτο είναι το εάν θα μπει τελικά, κι εάν θα αποφασιστεί στην σύνοδο κορυφής η δημιουργία του αυτόματου μηχανισμού κυρώσεων κατά της Τουρκίας, ο οποίος θα ενεργοποιηθεί αμέσως στην επόμενη προκλητική-παράνομη ενέργεια της Αγκυρας κατά της Ελλάδας. Αυτή μπορεί να είναι και η μόνη εγγύηση ότι ο όποιος διάλογος δεν θα καταλήξει προσχηματικός.

Το δεύτερο είναι το εάν θα γίνει δεκτή η απαίτηση της Κύπρου για διεύρυνση των κυρώσεων κατά της Αγκυρας (σε περισσότερα φυσικά και νομικά πρόσωπα), λόγω των συνεχιζόμενων παράνομων ενεργειών της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ.

Παραμένει άγνωστο το πόσο έντονα πιέζει η Αθήνα για τον αυτόματο μηχανισμό κυρώσεων. Είναι γνωστό όμως ότι δεν τον θέλει η, διαμεσολαβητής, Άνγκελα Μέρκελ, όπως δεν τον θέλουν και αρκετοί ακόμη ευρωπαίοι ακόμη και από την πλευρά του Νότου. Και είναι επίσης γνωστό πως πάνω σ’ αυτή την απροθυμία θα παίξει τα σκληρά του «χαρτιά» τις επόμενες ημέρες ο Ταγίπ Ερντογάν.

Το προσφυγικό, με το οποίο η Άγκυρα εκβιάζει συστηματικά και επιτυχώς το Βερολίνο, είναι το ένα από αυτά τα χαρτιά. Το δεύτερο βρίσκεται στην εργαλειοποίηση από την πλευρά της Άγκυρας του συνόλου των ευρωτουρκικών σχέσεων, με αιχμή την οικονομία.

Πολύ πιο απλά, ο Ερντογάν δεν θέλει ούτε καν προαναγγελία οικονομικών κυρώσεων, διότι αυτή μπορεί να αποτελέσει την χαριστική βολή για την, ήδη καταρρέουσα, λίρα και τις ασφυκτικά πιεζόμενες τουρκικές τράπεζες. Και διαμηνύει, με κάθε μέσο στην Ευρώπη, ότι εάν «σκάσει» στα χέρια του η τουρκική οικονομία μπορεί να «σκάσουν» μαζί και κάποιες από τις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές τράπεζες που έχουν ανοίγματα περίπου 200 δις δολαρίων στην Τουρκία.

Αυτή την εβδομάδα, το Bloomberg μετέδωσε ότι διεθνή hedge funds σορτάρουν κρατικά ομόλογα της ευρωζώνης διότι θεωρούν ότι η τουρκική τραπεζική και νομισματική κρίση θα έχει επιπτώσεις και στην Ευρώπη. Και σύμφωνα με το Foreign Policy, η έκθεση των ισπανικών και, δευτερευόντως, των γαλλικών τραπεζών στην Τουρκία φθάνει στα 90 δις δολάρια. Ειδικά το άνοιγμα των ισπανικών τραπεζών υπολογίζεται πάνω από τα 60 δις δολάρια. 

Όλα αυτά κάνουν προφανές το γιατί ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ δεν ήταν καθόλου θερμός στην προοπτική κυρώσεων κατά της Τουρκίας στην τελευταία ευρωμεσογειακή σύνοδο. Όπως κάνουν προφανές και το παιχνίδι που θα παίξει ο Ερντογάν έως την Πέμπτη.

Εξίσου θερμό αναμένεται το παρασκηνιο και στην υπόθεση της Κύπρου. Ο Guardian έγραψε προχθές ότι η Λευκωσία απειλεί να μπλοκάρει με βέτο τις ευρωπαϊκές κυρώσεις κατά της Λευκορωσίας εάν δεν διευρυνθούν οι κυρώσεις και κατά της Τουρκίας λόγω των παράνομων ενεργειών της στην κυπριακή ΑΟΖ.

Επίσης κατά τον Guardian, το κυπριακό βέτο έχει ενοχλήσει σφόδρα την ευρωπαϊκή ηγεσία και ευρωπαίοι αξιωματούχοι προειδοποιούν ότι «μπορεί να υπάρξουν συνέπειες για την Λευκωσία». Η πρώτη μάχη επ’ αυτού αναμένεται να δοθεί αύριο, Δευτέρα, στην συνεδρίαση του συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων.

Με την απειλή του κυπριακού βέτο όμως στο τραπέζι υπάρχουν δύο καίρια ερωτήματα για την Αθήνα: Το πρώτο είναι εάν θα παραμείνει στο δόγμα «η Κύπρος αποφασίζει, η Ελλάδα συμπαρίσταται». Το δεύτερο, το οποίο κατά πληροφορίες τίθεται ευθέως και από την Λευκωσία, είναι τι θα πράξει στην περίπτωση που η Τουρκία συνεχίσει την παράνομη δραστηριότητά της στην Κύπρο. Θα καθίσει, δηλαδή, η Ελλάδα σε τραπέζι διαλόγου με την Τουρκία, την ώρα που το Yavuz και το Barbaros θα κόβουν βόλτες στην κυπριακή ΑΟΖ;