Ένας χρόνος συμπληρώνεται σήμερα από την από την τραγωδία του Ιουλίου 2018 στο Μάτι Αττικής. Το πρωί τελέστηκε στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου ετήσιο μνημόσυνο στη μνήμη των 102 νεκρών που βρήκαν τραγικό θάνατο.

Στρίβοντας από τη λεωφόρο Μαραθώνος και μπαίνοντας στην είσοδο που οδηγεί στην περιοχή ο χρόνος φαντάζει σταματημένος. Τα σπίτια ερειπωμένα και οι δρόμοι ερημωμένοι. Στην Αργυρά Ακτή περίπου 10 άτομα κάνουν μπάνιο. Μέσα στην καρδιά του καλοκαιριού ο αριθμός αυτός φαντάζει μικρός μπροστά σε αυτά που είχε συνηθίσει η περιοχή.

«Έχει γίνει πολύ μεγάλη δουλειά αλλά ταυτόχρονα απέχουμε πάρα πολύ από αυτό που επιθυμούν οι κάτοικοι. Οι κάτοικοι εκείνο που επιθυμούν πρώτα από όλα είναι να ξαναγυρίσουν στα σπίτια τους. Αυτό σύμφωνα με τη διεθνή πρακτική απαιτεί ένα διάστημα 3-4 χρόνων. Σήμερα που έχει περάσει ένας χρόνος έχουν γίνει πάρα πολλές παρεμβάσεις όσον αφορά το περιβάλλον και έχουν αλλάξει πολλά πράγματα στο θεσμικό πλαίσιο που διέπει αυτή τη διαδικασία ανοικοδόμησης. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν η παρέμβαση που έχει γίνει όσον αφορά την καμένη οργανική ύλη και έχει απομακρυνθεί περίπου το 80%, ένα 20% παραμένει ακόμα μέσα σε οικόπεδα», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο δήμαρχος Ραφήνας – Πικερμίου, Ευάγγελος Μπουρνούς.

Το οικόπεδο που είναι συγκεντρωμένη η καμένη οργανική ύλη είναι το πρώτο πράγμα που αντικρίζει κανείς διασχίζοντας την Λ. Μαραθώνος απέναντι από την είσοδο του Νέου Βουτζά και εκατοντάδες μέτρα από το Κόκκινο Λιμανάκι. Τόνοι ανεξέλεγκτης καμένης οργανικής ύλης είναι συγκεντρωμένοι σε μία έκταση 25 στρεμμάτων. Ο όγκος είναι τεράστιος και η επικινδυνότητα του ιδιαίτερα υψηλή.

Την κατάσταση επιβεβαιώνει και ο δήμαρχος Ραφήνας- Πικερμίου αναφέροντας ότι υπάρχει ένα θέμα «με μία συγκέντρωση καμένων βλαστικών υπολειμμάτων σε μία έκταση 25 στρεμμάτων δίπλα στη Μαραθώνος την οποία έχουμε νοικιάσει εμείς για λογαριασμό του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών που υλοποιεί το έργο θρυμματισμού. Αυτή η αλυσίδα μεταφοράς θρυμματισμού απομάκρυνσης δεν λειτούργησε καλά με αποτέλεσμα το μεσοδιάστημα που δεν υπήρχε σύμβαση να προκαλέσει τη συσσώρευση. Έχει γίνει διαγωνιστική διαδικασία και αναμένεται εντός του Ιουλίου να υπογράψει ο ανάδοχος με ένα διάστημα 128 ημερών να απομακρυνθεί αυτή η καμένη οργανική ύλη. Δεν μεταφέρεται πλέον άλλη καμένη οργανική ύλη. H πρότασή μου προς την κεντρική κυβέρνηση είναι να διατεθούν αυτοκινούμενοι κλαδοθρυμματιστές ώστε επιτόπου να γίνεται ο θρυμματισμός και η διασπορά του»…

Την ανησυχία του για το ίδιο ζήτημα εκφράζει και ο εκπρόσωπος της επιτροπής πληγέντων στο Κόκκινο Λιμανάκι, Πέτρος Φράγκος υπογραμμίζοντας: «Η επιτροπή στο Μάτι, η επιτροπή στο Κόκκινο Λιμανάκι και ο Νέος Βουτζάς έχουμε στείλει κοινό έγγραφο που επισημαίνουμε αυτό τον κίνδυνο. Η ελλιπής υλοτόμηση, τα διάσπαρτα κλαδιά που βρίσκονται μέσα στα οικόπεδα σε συνδυασμό με τη βλάστηση, με την ξερή βλάστηση μπορούν να δώσουν έρπουσα φωτιά στο Κόκκινο Λιμανάκι και όποια σπίτια αυτά τα ελάχιστα που επισκευάζονται αυτή τη στιγμή θα δεχτούν μία νέα φωτιά. Πρέπει αυτή τη στιγμή εντός ενός μηνός να απομακρύνουν την καμένη φυτική και οργανική ύλη από το οικόπεδο το συγκεκριμένο γιατί αποτελεί μπαρουταποθήκη στην περιοχή ώστε να δεχτούμε μία πυρκαγιά».

Το Μάτι δεν θυμίζει σε τίποτα αυτό που ήταν, ωστόσο προσπαθεί να επανέλθει στην «κανονικότητα», δίχως όμως να γνωρίζει κανείς πόσο διάστημα απαιτείται.

«Έχουν γίνει αναπλάσεις δημοτικών και δημοσίων χώρων, δενδροφυτεύσεις. Έχουν επισκευαστεί κτιριακές δημοτικές και δημόσιες υποδομές οι οποίες υπήρχαν στη δική μου διοικητική περιφέρεια. Το μεγάλο στοίχημα ήταν στις 11 Σεπτεμβρίου 2018 που ξεκινούσε η σχολική χρονιά οι τέσσερις σχολικές μονάδες να είναι λειτουργικές. Το στοίχημα έγινε εφικτό να πετύχει. Επομένως ταυτόχρονα με τη βοήθεια στους πυρόπληκτους συμπολίτες μας λειτουργούσε από πίσω ένας μηχανισμός επιδιόρθωσης των υποδομών. Τις πρώτες μέρες η αρωγή ήταν μεγάλη προς τους κατοίκους ώστε η ζωή τους να βρει μία «κανονικότητα». Σήμερα υπάρχει μία αποκατάσταση όχι αυτή η οποία είναι επιθυμητή, υπάρχει ένα μεγάλο έργο ανάπλασης των οικισμών με δημόσια κρατική αρωγή. Είναι η πρώτη φορά που γίνεται αυτό με 100% δημόσια κρατική αρωγή. Υπάρχει μία μεγάλη δουλειά υπάρχει και ένα πολύ μεγάλο έργο ακόμα μπροστά μας», τονίζει ο κ. Μπουρνούς.

Μέσα ωστόσο στο ανάγλυφο τοπίο της περιοχής διακρίνονται ακόμα τα καμένα σπίτια αλλά και οι δυσκολίες πρόσβασης στη θάλασσα από αυθαιρεσίες στον αιγιαλό.

«Όσο και να σας φανεί παράξενο και είναι σχήμα οξύμωρο τα περισσότερα κτίρια που είναι στο μέτωπο της θάλασσας είναι νόμιμα. Διότι η παραλιακή οδός είχε το χαρακτήρα από παλιά της επαρχιακής οδού και όταν επιτρεπόταν πριν το 2003, η κατά παρέκκλιση οικοδομησιμότητα των οικοπέδων μπροστά σε επαρχιακούς ή που είχαν μέτωπο σε επαρχιακούς για εθνικούς δρόμους, χτίστηκαν αυτά τα σπίτια. Για παράδειγμα οι ξενοδοχειακές μονάδες είναι νόμιμες. Η παραβατικότητα υπάρχει σε άλλα σημεία, υπάρχουν σπίτια που είναι μέσα σε ρέματα, υπάρχουν σπίτια που είναι στον αιγιαλό που δεν επιτρέπεται αλλά αυτά που βλέπετε στο παράκτιο μέτωπο κατά μήκος του οδικού άξονα κατά βάση είναι νόμιμα», εξηγεί ο κ. Μπουρνούς.

Σύμφωνα με τον περιφερειάρχη Γιώργο Πατούλη, «είναι σαφές ότι υπήρξαν αυθαιρεσίες, υπήρξαν αυθαίρετα, νομιμοποιήθηκαν και από το κράτος». Στόχος ωστόσο του νέου περιφερειάρχη είναι η δημιουργία ασφαλών και υγιών πόλεων. «Πρέπει να φτιάξουμε ασφαλείς πόλεις, υγιείς πόλεις και σε αυτό θα πρέπει να συνεννοηθούμε όλοι μας», αναφέρει χαρακτηριστικά .

Ο φούρνος της περιοχής είναι το μοναδικό σημείο που έχει παραπάνω ζωή στο «τσακισμένο» Μάτι… Κανείς τους όμως δεν θέλει να μιλήσει γι αυτό που έγινε στις 23 Ιουλίου, διότι η πληγή όσο και να επουλωθεί θα παραμείνει τραύμα που δύσκολα θα ξεχαστεί…

Απόσπασμα από το οδοιπορικό του Γιώργου Κουβαρά και της Ιωάννα Καρδάρα για το ΑΠΕ-ΜΠΕ