Από τη συζήτηση της πρότασης μομφής στη Βουλή έως την υπογραφή της συμφωνίας των Πρεσπών, η πολιτική σημειολογία των ημερών αφήνει μια καθαρή σφραγίδα: Τη δικαίωση της πρόβλεψης του Νίκου Βούτση ότι το Μακεδονικό μπορεί να οδηγήσει σε οριζόντια αναδιάταξη του πολιτικού χάρτη.

Ads

Οι πρώτες μετατοπίσεις, ρήξεις και υποθήκες σ’ αυτήν την αναδιάταξη καταγράφηκαν ήδη την εβδομάδα που πέρασε. Και το πρώτο μήνυμα που έδωσε ευκρινώς η θερμή – και σε πολλά επίπεδα τοξική και διχαστική – συζήτηση στη Βουλή ήταν η ηχηρή ανάνηψη του διπολισμού. Οι συμμαχίες, δε, που θα χτιστούν γύρω από αυτόν τον νέο διπολισμό, η εμβέλεια που θα αποκτήσει το δίλημμα «πρόοδος ή συντήρηση», καθώς και οι αντοχές των μικρότερων κομμάτων είναι τα στοιχεία που θα διαμορφώσουν το μετεκλογικό και μεταμνημονιακό πολιτικό τοπίο.

Το μεγάλο βήμα για τον ΣΥΡΙΖΑ

Για τον ΣΥΡΙΖΑ, η πολιτική αναμέτρηση επί της λύσης του Μακεδονικού παράγει ήδη πολιτικό αποτέλεσμα. Η συμφωνία Τσίπρα-Ζάεφ ενισχύει το διεθνές διπλωματικό κεφάλαιο της κυβέρνησης και του ίδιου του πρωθυπουργού, οι δίαυλοι και οι δεσμοί με τον ευρωσοσιαλιστικό χώρο ενισχύονται και απαντάται εμπράκτως, και δη σε ένα μείζον εθνικό θέμα, ένα από τα κύρια επιχειρήματα της κριτικής κατά του ΣΥΡΙΖΑ – εκείνο της αποτελεσματικότητας στη διακυβέρνηση.

Ads

Μαζί με την αυξημένη πολιτική αυτοπεποίθηση, έρχεται και η άνοδος της συσπείρωσης – την οποία διευκόλυνε ιδιαιτέρως και η πρόταση μομφής της ΝΔ -, ενώ όπως λέει χαρακτηριστικά έμπειρος κοινοβουλευτικός παράγοντας «ανοίγουν και οι εκλογικές δεξαμενές»: Η οξεία μετατόπιση της ΝΔ προς τα δεξιά φέρνει προσδοκίες στον ΣΥΡΙΖΑ για την προσέλκυση μετριοπαθών κεντρογενών ψηφοφόρων, ενώ ο κλονισμός του Κινήματος Αλλαγής δημιουργεί προνομιακά δεδομένα για την κυβέρνηση στον χώρο της κεντροαριστεράς. Εδώ δε, η θερμή υποστήριξη στη συμφωνία από τον Σταύρο Θεοδωράκη και η πλήρης διαφοροποίησή του από τη Φώφη Γεννηματά, διαμορφώνει ντε φάκτο πεδίο νέων συγκλίσεων, καίτοι από καμία πλευρά δεν τίθεται – και δεν υφίσταται – θέμα προεκλογικών συνεργασιών.

Το εάν και πώς θα κεφαλαιοποιηθούν όλα αυτά, βεβαίως, τελεί σε συνάρτηση και με την παράλληλη, καθοριστική διαπραγμάτευση για την έξοδο από το Μνημόνιο, ενώ πεδίο δύσκολης διαχείρισης έως τις εκλογές αποτελεί και η, εμφανώς πεπερασμένη πλέον, «συγκατοίκηση» με τους ΑΝΕΛ.

Η «σαμαροποίηση» της ΝΔ

Στη Νέα Δημοκρατία, το Μακεδονικό ήταν ο καταλύτης της ολικής «σαμαροποίησης» του κόμματος και της πλήρους μετατόπισής του προς την καθαρή δεξιά. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και οι επιτελείς του είχαν κινηθεί εξ αρχής, με βάση μια πρόβλεψη και μια αγωνία: Η πρόβλεψη ήταν πως η κυβέρνηση δεν θα φθάσει σε λύση για το Μακεδονικό και η αγωνία συνίστατο στη δημιουργία νέου κόμματος εκ δεξιών. Η πρόβλεψη δεν επαληθεύθηκε και εγκλώβισε τον πρόεδρο της ΝΔ στη γραμμή της πλήρους άρνησης και στον άξονα Σαμαρά – Αδωνι – Βορίδη. Σε ό,τι αφορά την αγωνία, παραμένει άδηλο εάν η πλειοδοσία υπερπατριωτισμού θα ανακόψει τις κινήσεις για δημιουργία νέων δεξιών σχηματισμών – σε πρώτο χρόνο, όμως, απειλεί να κόψει γέφυρες με το κέντρο.

Στο επιτελείο Μητσοτάκη εξακολουθούν να θεωρούν πως οι εν λόγω κεντρώες απώλειες μπορούν να υπερκαλυφθούν με την «δεξιά διεύρυνση» και ποντάρουν στο εκλογικό σώμα της βορείου Ελλάδας και στον εθνικό θυμικό ως το όχημα που μπορεί να φέρει την αυτοδυναμία.

Είναι μια εκτίμηση που δεν συμμερίζονται όλες οι πλευρές στην αξιωματική αντιπολίτευση, ενώ πρόδρομος – προεκλογικών ή μετεκλογικών – εξελίξεων μπορεί να είναι η εμβάθυνση του ρήγματος μεταξύ καραμανλικών και σαμαρικών. Η ευθεία σύγκρουση Σαμαρά με τον (προερχόμενο εκ του καραμανλικού μπλοκ) Πρόεδρο της Δημοκρατίας, η εκχώρηση της κομματικής «υπαρχηγίας» στους ακραίους του ΛΑΟΣ (Γεωργιάδη – Βορίδη) και η εγκατάλειψη του «μεσαίου χώρου» έχουν προκαλέσει έντονη δυσφορία στην πλευρά Καραμανλή. Ο ίδιος ο πρώην πρωθυπουργός, άλλωστε, φρόντισε να διαψεύσει όσους, εκ της Πειραιώς, προανήγγειλαν σκληρή τοποθέτησή του για το Μακεδονικό, και περιορίστηκε σε μια λιτή ανακοίνωση με την οποία υπερασπίστηκε την γραμμή της κυβέρνησής του το 2008 παραπέμποντας στην… ομιλία της Ντόρας Μπακογιάννη.

Η συμμαχία, δε, Καραμανλή – Ντόρας έχει τη δική της ιδιαίτερη σημασία, με δεδομένο ότι η ομιλία της πρώην υπουργού Εξωτερικών  περιλάμβανε, πέραν των άλλων, και οξύτατες αιχμές τόσο κατά του Αντώνη Σαμαρά όσο και κατά των «μετεγγραφών» από το ΛΑΟΣ…