«Οι τροπολογίες Πιερρακάκη και Πέτσα στον νόμο ΣΥΡΙΖΑ, θα κάνουν την Ελλάδα φθηνό προορισμό εγκατάστασης επενδύσεων κινηματογραφικών παραγωγών, προωθούν τον αθέμιτο ανταγωνισμό και ωφελούν μόνο τα μεγαθήρια της βιομηχανίας οπτικοακουστικού περιεχομένου. Στο νομοθετικό «έκτρωμα» Πέτσα, πχ, ο λεγόμενος φόρος Netflix δεν μπορεί να είναι τόσο χαμηλός, όσο προβλέπεται (1,5%)» λέει στο tvxs.gr ο πρώην υφυπουργός Ψηφιακής Πολιτικής Λ. Κρέτσος, με αφορμή τις αλλαγές που επιχειρεί η κυβέρνηση με  το άρθρο 69 του νομοσχέδιου του Υπουργείου Πολιτισμού που ψηφίζεται αύριο στη Βουλή, το οποίο έχει ξεσηκώσει τους Έλληνες κινηματογραφιστές και εργαζόμενους στον κινηματογράφο.

Το 2017, οι κινηματογραφιστές είχαν καλωσορίσει το σχέδιο νόμου του τότε υφυπουργού Λ. Κρέτσου που αφορούσε τα επενδυτικά κίνητρα (cash rebate) στον κινηματογράφο, που διαμορφώνονταν για πρώτη φορά στην Ελλάδα και είχε σαν στόχο να κάνει αφενός ελκυστικό προορισμό την Ελλάδα και αφετέρου να τονώσει την τοπική οικονομία. Σήμερα, δύο τροπολογίες (Πιερρακάκη και Πέτσα) που «πειράζουν» τον νόμο Κρέτσου, ξεσήκωσαν κύμα διαμαρτυρίας. Οι κινηματογραφιστές κατηγόρησαν την κυβέρνηση ότι σαν στόχο έχει να φεύγει δημόσιο χρήμα έξω αφήνοντας στην ανεργία τους Έλληνες εργαζόμενους στον κινηματογράφο αναγκάζοντας  τον υπ. ψηφιακής πολιτικής να κάνει διορθωτικές κινήσεις, οι οποίες  σύμφωνα με τον  Λ. Κρέτσο, «..κάνουν τα πράγματα χειρότερα». Την ώρα μάλιστα που ο πρώην υφυπουργός, έδινε τη συνέντευξη στο tvxs.gr (απόγευμα Τετάρτης) με νέα ανακοίνωση τους όλα τα σωματεία ζητούν την απόσυρση της σχετικής διάταξης.

Οι Έλληνες κινηματογραφιστές έχουν ήδη αντιδράσει στη νέα τροπολογία του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης που αλλάζει ριζικά το σχέδιο που είχε ψηφιστεί επί δικής σας υπουργίας, ζητώντας απόσυρση πριν από λίγο. Ποια είναι η γνώμη σας για τη νέα ρύθμιση;

Πρόκειται για μια τροπολογία, η οποία μπήκε εμβόλιμα στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Πολιτισμού για να μην τεθεί σε δημόσια διαβούλευση. Θεωρώ ότι είναι πρόχειρη, ενδεχομένως φωτογραφική και ότι αργά ή γρήγορα θα προκαλέσει παρενέργειες στην μέχρι τώρα επιτυχημένη εφαρμογή του κινήτρου του cash rebate.

Τί ακριβώς κάνει αυτή η ρύθμιση;

Ουσιαστικά καταργεί την εδαφικότητα των επιλέξιμων δαπανών σε ποσοστό 50% Με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο επιλέξιμες δαπάνες ενός οπτικοακουστικού έργου θεωρούνται μόνο όσες πραγματοποιούνται στην Ελλάδα. Η φιλοσοφία του μέτρου ήταν να γίνονται όσο το δυνατόν περισσότερες δαπάνες στην Ελληνική επικράτεια, να γίνονται επενδύσεις στις τοπικές οικονομίες και να δημιουργούνται περισσότερες θέσεις εργασίας και φορολογικά έσοδα στην Ελλάδα. Τώρα με την προτεινόμενη ρύθμιση, ένα 50% των επιλέξιμων δαπανών μιας παραγωγής μπορούν να γίνονται στο εξωτερικό και να αφορούν ξένα τιμολόγια και αμοιβές συντελεστών για συμμετοχή σε οπτικοακουστικά έργα εκτός Ελλάδας. Υπάρχει επομένως μια σαφή μεταφορά δημόσιων πόρων στο εξωτερικό και μια σαφή μείωση της ανταποδοτικότητας του μέτρου.

Η κυβέρνηση ωστόσο ισχυρίζεται ότι  θα έρθουν περισσότερες και μεγαλύτερες παραγωγές από αυτή τη ρύθμιση. Το μέτρο εξάλλου θα αφορά μόνο τις μεγάλες παραγωγές και ειδικότερα αυτές που έχουν επιλέξιμες δαπάνες άνω των 8 εκατομμυρίων. Ο κ. Πιερρακάκης ισχυρίστηκε χθες στη Βουλή, ότι το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο του ΕΚΟΜΕ δεν είναι ικανό να φέρει μεγάλες παραγωγές στην Ελλάδα.

Νομίζω ότι η προσέγγιση της κυβέρνησης στο συγκεκριμένο πεδίο είναι απλοϊκή σε βαθμό παρεξηγήσεως. Σου λένε ότι αφού θα πληρώνουμε περισσότερα στις ξένες μεγάλες παραγωγές τότε αυτές θα έρθουν σίγουρα στην Ελλάδα. Προφανώς διαφεύγουν της προσοχής τους άλλα σημαντικά δεδομένα. Πρώτον, ότι το μέτρο του cash rebate λειτουργεί με μεγάλη επιτυχία με ένα εντυπωσιακό record 100 και πλέον επενδυτικών σχεδίων σε μόλις 2,5 χρόνια λειτουργίας. Πολλές διεθνείς συμπαραγωγές και πολλά projects έχουν ήδη συμφωνηθεί με Έλληνες παραγωγούς και εκτελεστές να πραγματοποιηθούν να γίνουν μέσα στο 2021. Άρα η νέα ρύθμιση είναι αχρείαστη ή μηδενικής επίδρασης, καθώς θα χρηματοδοτεί αυτό που λέμε στα οικονομικά της εργασίας deadweight employment δηλαδή θέσεις εργασίας και έσοδα που θα πραγματοποιούνταν έτσι και αλλιώς.

Δεν θα έρθουν όμως και νέα μεγάλα projects, αφού οι ξένοι παραγωγοί θα μπορούν πλέον να καλύψουν το 50% των επιλέξιμων δαπανών της παραγωγής;

Κυρία Λαμπρίδη οι μεγάλες παραγωγές θα έρθουν ανεξαρτήτως της ρύθμισης. Η Ελλάδα έχει μπει για τα καλά στο χάρτη, στα διεθνή φεστιβάλ και τηλεοπτικά δίκτυα και σταδιακά μπαίνουμε και στις all-you-can-eat streaming πλατφόρμες. Η ενσωμάτωση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για τα Οπτικοακουστικά μπορεί να φέρει πρόσθετους πόρους στο σύστημα χρηματοδότησης οπτικοακουστικών έργων και κυρίως να μετατρέψει την Ελλάδα από καταναλωτή υπηρεσιών streaming πλατφόρμες και σε χώρα παραγωγό.

Δεν πρέπει να υπάρχει άγχος, βιασύνη, άτσαλες κινήσεις, αλλά κυρίως έμφαση στο να ενισχύουμε διαρκώς το brand της χώρας ως ενός πλήρως αξιόπιστου κινηματογραφικού προορισμού. Και αυτό θα γίνει μέσα από την κατασκευή υποδομών, την ενίσχυση δεξιοτήτων, την εύρυθμη καθημερινή λειτουργία του ΕΚΟΜΕ. Να διασφαλίσουμε ότι θα γίνονται οι πληρωμές στην ώρα τους και ότι θα υπάρχει μια φιλική κουλτούρα προς την κινηματογράφηση από τις δημόσιες υπηρεσίες, τις τοπικές αρχές και την ίδια την κυβέρνηση.

Δεν είναι όμως θετικό να υπάρχει ένα έξτρα κίνητρο για τις μεγάλες διεθνείς παραγωγές;

Ίσως, αν αυτό με τα ξένα τιμολόγια περιοριζόταν σε ένα μικρότερο ποσοστό, ας πούμε 10% των δαπανών, να μπορούσα να συμφωνήσω. Το μεγάλο στοίχημα όμως για τη χώρα δεν είναι μόνο να έρχονται οι ξένες παραγωγές και ειδικά οι μεγάλες, αλλά και να τονώσουμε την εγχώρια οπτικοακουστική βιομηχανία. Επίσης το μεγάλο στοίχημα είναι και να ολοκληρώνονται τα γυρίσματα και οι εργασίες στην Ελλάδα με απόλυτη επιτυχία. Να εκπέμπει η χώρα διεθνώς ένα σήμα αξιόπιστου προορισμού κινηματογράφησης και καλλιτεχνικής δημιουργίας που συνδυάζει πολλά πλεονεκτήματα εκτός των οικονομικών κινήτρων. Αυτό που πρέπει να επιδιώκεται είναι όχι μόνο να έρχονται χρήματα και επενδύσεις από το εξωτερικό, αλλά να φεύγουν οι ξένοι παραγωγοί και συντελεστές έχοντας μόνο καλά λόγια να πουν για την Ελλάδα. Η φήμη μας είναι το πιο σημαντικό άυλο κεφάλαιο και δεν πρέπει να αποκτήσουμε μια φήμη ενός φθηνού προορισμού εγκατάστασης επενδύσεων.

Με τη νέα ρύθμιση οδεύουμε δηλαδή σε αυτό το μοντέλο του φθηνού προορισμού;

Ελπίζω πώς όχι. Οφείλω όμως να τονίσω μερικά σημεία που κάνουν την ρύθμιση προβληματική. Για παράδειγμα με ποιο μηχανισμό θα ελέγχει το ΕΚΟΜΕ (Εθνικό Κέντρο Οπτικοακουστικών Μέσων)  ξένα τιμολόγια από μια ή και περισσότερες χώρες; Ποιος θα μπορεί να διαπιστώσει αν υπάρχουν λάθη και παραλείψεις από τις εκθέσεις των ορκωτών λογιστών που προσλαμβάνεται για λογαριασμό μιας ξένης εταιρίας; Με ποιους μηχανισμούς θα ελέγχεται ότι τα τιμολόγια του εξωτερικού δεν θα είναι φουσκωμένα; Με τα ελληνικά τιμολόγια αυτό είναι σαφώς πιο εύκολο και αποτελούν φορολογητέο εισόδημα.

Η χθεσινή τροποποίηση της ρύθμισης δεν σας ικανοποιεί;

Νομίζω το έκανε χειρότερο με αποτέλεσμα η εφαρμογή του μέτρου να έχει ενδεχομένως και άλλες παρενέργειες. Αν για παράδειγμα μια παραγωγή βρίσκεται κοντά στο όριο των 4 εκατομμυρίων δαπανών στην Ελλάδα και 8 εκατομμυρίων συνολικά, δεν δημιουργείται μοιραία ο κίνδυνος να πραγματοποιηθεί μια εικονική αύξηση των επιλέξιμων δαπανών για να ενταχθεί το έργο στην ευνοϊκή ρύθμιση με το 50% των ξένων τιμολογίων; Εδώ μιλάμε για χρήματα και κόπους του ελληνικού λαού υπενθυμίζω.

Επίσης, η ρύθμιση αυτή δεν αποκλείει την περίπτωση πραγματοποίησης μόνο του 60% του επενδυτικού σχεδίου, οπότε σε αυτή την περίπτωση τα ελληνικά τιμολόγια θα αντιστοιχούν σε ακόμα μικρότερο ποσοστό. Αν ισχύσει αυτό όχι μόνο δεν θα έχουμε περισσότερα, αλλά πολύ λιγότερα γυρίσματα στην Ελλάδα.

Το γεγονός όμως ότι η επιστροφή στις ξένες μεγάλες παραγωγές δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη των 12 εκατομμυρίων δεν είναι θετικό;

Ασφαλώς και όχι. Το όριο αυτό δεν καταργεί τη συνθήκη αθέμιτου ανταγωνισμού που φέρνει η ρύθμιση. Οι μικρές και μικρομεσαίες παραγωγές θα φορολογούνται στην Ελλάδα και οι πολύ μεγάλες θα παίρνουν μεγάλα ποσά πίσω. Νομίζω ότι μακροπρόθεσμα οι ταινίες μεσαίου προϋπολογισμού και κυρίως οι ευρωπαϊκές δεν θα έρχονται στην Ελλάδα, όπως σήμερα. Αυτό θα έχει σοβαρές συνέπειες και σε όρους καλλιτεχνικής δημιουργίας και στην απαραίτητη μεταφορά τεχνογνωσίας που χρειάζονται τα ελληνικά crews.

Επίσης η προηγούμενη λογική ήταν να δώσει κίνητρα για να γίνουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερες δαπάνες εδώ. The more you spend the more you take back. Θεωρώ ότι το πλαφόν των 12 εκατ. είναι αποθαρρυντικό για να έρθουν μεγάλες τηλεοπτικές σειρές, εκ των οποίων κάθε κύκλος επεισοδίων αντιστοιχεί σε δαπάνες πολλαπλάσιες των 12 εκατομμυρίων.

Τί πρέπει να γίνει;

Η μόνη πράξη ενός αυθεντικού damage control νομίζω είναι η απόσυρση της διάταξης και η έναρξη διαλόγου με τους φορείς και τους εργαζόμενους στον κλάδο. Ο κ. Πιερρακάκης είχε τη γενναιότητα να αναγνωρίσει δημοσίως το έργο του ΕΚΟΜΕ και την πολιτική πρωτοβουλία της προηγούμενης κυβέρνησης. Να επιδείξει την ίδια γενναιότητα και τώρα και να αποσύρει τη διάταξη γιατί αν ψηφιστεί δεν θα είναι εύκολο στη συνέχεια να αλλάξει. Όταν προσπαθείς να προσελκύσεις επενδύσεις δεν μπορείς να παίζεις με τις προσδοκίες και τους σχεδιασμούς της επιχειρηματικής κοινότητας. Όταν προσπαθείς να βελτιώσεις μια πολιτική δεν μπορείς να θυσιάζεις στον βωμό των γρήγορων αποτελεσμάτων τη βιωσιμότητα του εγχειρήματος και να προκαλείς αναστάτωση στους εργαζόμενους. Και όταν κάτι δουλεύει επιτυχώς, δεν χρειάζεται να το αλλάζεις εκ του προχείρου μόνο και μόνο για να πεις ότι κάτι έκανες και εσύ σαν κυβέρνηση. Τέλος, θεωρώ ότι στο νομοθετικό «έκτρωμα» Πέτσα ο λεγόμενος φόρος Netflix δεν μπορεί να είναι τόσο χαμηλός, όσο προβλέπεται (1,5%). Με αυτές τις λογικές των κυβερνητικών στελεχών διατρέχουμε σοβαρούς κινδύνους να χαθεί μια ιστορική ευκαιρία για τον κλάδο και συνολικά για τη χώρα προς όφελος των μεγαθηρίων της βιομηχανίας οπτικοακουστικού περιεχομένου.

Σήμερα οι δημοσιογράφοι απήργησαν γιατί ο κος Πέτσας, μείωσε τον υποχρεωτικό αριθμό εργαζομένων στα κανάλια και μείωσε και τις οφειλόμενες δόσεις προς όφελος των καναλαρχών. Το σχόλιό σας.

Ο κλάδος της ενημέρωσης χρειάζεται στήριξη. Αυτό όμως πρέπει να γίνει με κριτήρια και διαφάνεια και κυρίως με τρόπο ο οποίος διασφαλίζει θέσεις εργασίας. Το νομοσχέδιο Πέτσα είναι ένα νομοσχέδιο εκπλήρωσης των απαιτήσεων των καναλαρχών που θα οδηγήσει σε απολύσεις και περαιτέρω ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων στον χώρο της τηλεόρασης.