Η συμπλήρωση των περιβόητων 100 ημερών στη διακυβέρνηση της χώρας βρίσκει το ΠΑΣΟΚ αφενός παρέα με τους ελεγκτές των Βρυξελλών, αφετέρου αντιμέτωπο με μια σειρά από ζητήματα τα οποία δεν «σηκώνουν» αναβολή. Ο πρωθυπουργός θα επιχειρήσει σήμερα, Τετάρτη, στο πλαίσιο προγραμματισμένης ειδικής συνέντευξης, να παρουσιάσει -όπως φάνηκε και από τις χθεσινές δηλώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου- έναν απολογισμό «με θετικό πρόσημο», ιδιαίτερα σε αντιδιαστολή με τα πεπραγμένα της ΝΔ.

Ούτως ή άλλως, οι δημοσκοπήσεις του «κάνουν το χατήρι», αφού δεν του στερούν το προβάδισμα των περίπου 10 μονάδων στην πρόθεση ψήφου. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά και ο Μίμης Ανδρουλάκης στο tvxs.gr, παρά τις δυσκολίες, ο Γιώργος Παπανδρέου παραμένει «καβάλα στις θετικές προσδοκίες». Το ζήτημα είναι κατά πόσο αυτό εκφράζει -και για πόσο θα το κάνει- την κοινωνική πλειοψηφία, η οποία φαίνεται ότι αγγίζει τα όριά της, εν μέσω πραγματικά δύσκολων συνθηκών, κυρίως στον τομέα της οικονομίας.

Εκατό «ημέρες προσαρμογής»

«Δεν είναι ακριβώς αυτές που είχε υποσχεθεί, ούτε αυτές που φανταζόταν ότι θα είχε διανύσει την εποχή που έθετε τη συγκεκριμένη προθεσμία», δηλώνει στο tvxs.gr, αναφορικά με τις πρώτες 100 ημέρες του ΠΑΣΟΚ, ο πολιτικός αναλυτής, Γιώργος Σεφερτζής, ο οποίος διαπιστώνει ότι «και ποσοτικά κανείς να κρίνει τα πράγματα, η εικόνα προκύπτει από το πόσα νομοσχέδια είχαν υπολογιστεί να κατατεθούν και πόσα τελικά κατατέθηκαν» -από τα 6 ν/σ έχουν προχωρήσει ουσιαστικά τα 2 (επίδομα αλληλεγγύης / αλλαγές στον Τειρεσία).

«Με αυτή την έννοια, πρόκειται περισσότερο για 100 ημέρες προσαρμογής παρά για 100 ημέρες παραγωγής», προσθέτει, εκφράζοντας, ωστόσο, την εκτίμηση ότι «οφείλει κανείς να αναγνωρίσει και το μέγεθος των προβλημάτων που προέκυψαν στην πράξη (κυρίως στην οικονομία) από αυτά που ενδεχομένως είχαν προδικαστεί ότι θα υπήρχαν προς αντιμετώπιση αλλά και το γεγονός ότι υπήρξε μία κινητικότητα που ασφαλώς δείχνει την πολύ μεγάλη διαφορά μιας κυβέρνησης που δρα, από μια κυβέρνηση που αδρανεί, όπως φαινόταν ότι συνέβαινε με την προηγούμενη διακυβέρνηση».

Flashback στο πρώτο υπουργικό συμβούλιο

Κατά τη διάρκεια της πρώτης συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου, ο πρωθυπουργός, πρόβαλλοντας το σύνθημα: «πρώτα ο πολίτης», αναφέρθηκε στις 10 προτεραιότητες που έθετε η κυβέρνηση για τις πρώτες 100 ημέρες:

1. Νοικοκύρεμα στα δημόσια οικονομικά.
2. Στήριξη των ασθενέστερων, των δανειοληπτών, των μικρομεσαίων.
3. Αναθέρμανση της οικονομίας.
4. Δίκαιο φορολογικό σύστημα.
5. Νέος εκλογικός νόμος.
6. Αυστηρότερο Πόθεν Έσχες.
7. Αποκέντρωση με ισχυρές περιφέρειες.
8. Διαφάνεια στις προμήθειες του Δημοσίου.
9. Αξιοκρατία στις προσλήψεις στο Δημόσιο χωρίς «γαλάζιες» και «πράσινες» συνεντεύξεις.
10. Σύγχρονο Εθνικό Σύστημα Υγείας.

Οι πολίτες «μας θέλουν αντιεξουσιαστές της εξουσίας, είμαστε οι καταλύτες της αλλαγής και όχι οι απολογητές της εξουσίας», είχε αναφέρει χαρακτηριστικά, υπογραμμίζοντας: «Δεν είμαστε απολογητές για την κατάσταση της διοίκησης, ούτε θα επιρρίπτουμε ευθύνες στην προηγούμενη κυβέρνηση. Είμαστε οι ενδιάμεσοι του πολίτη και της διοίκησης».

Ένας πρώτος απολογισμός

Ανάμεσα στις εξαγγελίες που σε γενικές γραμμές θεωρούνται ότι τηρήθηκαν τους πρώτους 3 μήνες είναι η μεσολάβηση του ΑΣΕΠ σε όλες τις προσλήψεις στο δημόσιο τομέα, η καθιέρωση της ηλεκτρονικής δημόσιας διαβούλευσης για κάθε νομοσχέδιο, η ίδρυση ξεχωριστού υπουργείου Περιβάλλοντος, η καταβολή επιδόματος αλληλεγγύης στους οικονομικά ασθενέστερους, το «πάγωμα» των τιμολογίων των ΔΕΚΟ για ένα χρόνο, η αντικατάσταση των πολυτελών υπηρεσιακών αυτοκινήτων με μικρότερα υβριδικά οχήματα, και η σύσταση εξεταστικών επιτροπών για την απόδοση τυχόν πολιτικών ευθυνών στα διαβόητα σκάνδαλα.

Από την άλλη πλευρά, «στα χαρτιά» έμειναν δεσμεύσεις όπως οι αυξήσεις πάνω από το ύψος του πληθωρισμού, η δυναμική επιστροφή του κράτους σε τομείς στρατηγικής σημασίας (ΟΤΕ, Cosco κ.ο.κ.), η αύξηση της επιστροφής ΦΠΑ στους αγρότες και η σταδιακή ενίσχυση του επιδόματος ανεργίας με στόχο να φτάσει το 70% του βασικού μισθού.

Στο μεταξύ, αναμένονται νομοσχέδια για τη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, την αντιμετώπιση της κρίσης στην αγορά εργασίας, την καταπολέμηση της ακρίβειας, τη φορολόγηση της εκκλησιαστικής περιουσίας κ.ά.

«Προσπαθεί» αλλά «απροετοίμαστη»

Ο κ. Σεφερτζής κρίνει έως σήμερα την κυβέρνηση επιτυχημένη «στο βαθμό που αντιδρά και προσπαθεί να βρει λύση», ωστόσο, «η κριτική ασκείται στο γεγονός ότι τελικώς μοιάζει να είναι περισσότερο απροετοίμαστη από όσο είχε φανεί ότι ήταν στο διάστημα πριν από τις εκλογές -θα έλεγα, μάλιστα, εδώ ότι οι ευθύνες της είναι βαρύτατες, καθώς είχε όλο το διάστημα μπροστά της να προετοιμαστεί για την αντιμετώπιση της κατάστασης».

Άλλωστε, δεν είναι λίγοι όσοι κάνουν λόγο για έλλειψη συντονισμού στη λειτουργία του κυβερνητικού σχήματος. Εξού και το πρόσφατο παράδειγμα της τροπολογίας για τις γονικές παροχές, κατά το οποίο ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος και γραμματέας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΠΑΣΟΚ, Χρήστος Παπουτσής, διαμήνυσε ότι οι βουλευτές του κόμματος δεν θα δεχθούν να κατατεθεί ξανά «άσχετη» τροπολογία, αφού τέτοιες πρακτικές δεν συνάδουν, όπως είπε, με τις θέσεις του πρωθυπουργού για τη διαφάνεια.

«Υπάρχει προφανής έλλειψη ενός αποτελεσματικού κέντρου συντονισμού των μελών της κυβέρνησης και των ενεργειών της τόσο σε πολιτικό, όσο και σε επικοινωνιακό επίπεδο. Βλέπουμε συχνά λάθη όπως αυτά με τα τέλη ή με το πιο πρόσφατο των γονικών παροχών», σημειώνει ο κ. Σεφερτζής, ο οποίος προχωρά ακόμη παραπέρα:

«Είναι αισθητές και οι διαφορές οι φιλοσοφικές που υπάρχουν ανάμεσα στα μέλη της κυβέρνησης αλλά κυρίως και οι αποκλίσεις των απόψεων ακόμη και για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης. Είναι πάρα πολύ χαρακτηριστικές οι διαφορές της σχολής της δημοσιονομικής πειθαρχίας και της σχολής των αναπτυξιακών προτεραιοτήτων. Θα έλεγα ότι εν μέρει είναι αναπόφευκτο για ένα μεγάλο και πολυσυλλεκτικό κόμμα, όπως το ΠΑΣΟΚ. Από την άλλη, σε μεγάλο βαθμό οι διαφορές των απόψεων αντανακλούν και τις διαφορές των συμφερόντων που συστεγάζονται κάτω από την ίδια κομματική στέγη. Όλοι γνωρίζουμε ότι οι προσεγγίσεις της λεγόμενης εκσυγχρονιστικής πτέρυγας δεν συμπίπτουν με εκείνες της πιο παραδοσιακής, πιο σοσιαλιστικής θα έλεγα, πτέρυγας του ΠΑΣΟΚ. Αλλά αυτό αντιστοιχεί ακριβώς και στις διαφορές που υπάρχουν μεταξύ των κοινωνικών ομάδων που εκπροσωπεί το ΠΑΣΟΚ ως μεγάλο κόμμα εξουσίας».

Μία τρίτη παράμετρος για τον κ. Σεφερτζή «αφορά στον τρόπο με τον οποίο ιεραρχούνται οι προτεραιότητες στην κυβερνητική ατζέντα. «Δεν δημιουργείται πάντοτε η εντύπωση ότι υπάρχει μία στρατηγική με αρχή, μέση και τέλος», εκτιμά.

Ο ίδιος, πάντως, «βλέπει» μία κυβέρνηση που «κάθε μέρα επιβεβαιώνει τις καλές της προθέσεις και την καλή της θέληση να αντιμετωπιστούν παράλληλα -κι εδώ είναι η ειδοποιός διαφορά- και το πρόβλημα της οικονομικής κρίσης και το πρόβλημα της πολιτικής κρίσης, δηλαδή του προτύπου διακυβέρνησης το οποίο εν πολλοίς ενέχεται και στην παραγωγή των αιτιών που μεγιστοποίησαν την οικονομική κρίση».

Αμείωτο το προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις

Δύο σφυγμομετρήσεις (ALCO για το Πρώτο Θέμα και MARC για το ΕΘΝΟΣ), οι οποίες δημοσιεύθηκαν την Κυριακή, καταγράφουν προβάδισμα του ΠΑΣΟΚ έναντι της ΝΔ κατά 9,2 και 10,6 μονάδες, αντίστοιχα. Ο κ. Σεφερτζής εξηγεί ανάμεσα σε άλλα: «Η προηγούμενη διακυβέρνηση έχει αξιολογηθεί με τόσο αρνητικό τρόπο, ώστε ασφαλώς δεν τίθεται θέμα, τουλάχιστον προς το παρόν, επιστροφής του πολιτικού εκκρεμούς στις ισορροπίες που υπήρχαν παλαιότερα, με πιο σφιχτές διαφορές μεταξύ των δύο κομμάτων. Το δεύτερο είναι ότι ασφαλώς υπάρχει μια σταθεροποιημένη πλειψοφηφία που αναγνωρίζει τις καλές προθέσεις. Αλλά αυτή η αναγνώριση τελεί υπό προθεσμία, διότι στην πολιτική τα πράγματα δεν κρίνονται από τις προθέσεις αλλά από τα αποτελέσματα».

Σημειώνεται ότι η έρευνα της ΜARC αναδεικνύει ως δημοφιλέστερο υπουργό τον -μάλλον αμφιλεγόμενο- Μιχάλη Χρυσοχοΐδη (Προστασίας του Πολίτη), ο οποίος έως σήμερα από τη μία πλευρά προκαλεί αίσθηση με τις μαζικές -λεγόμενες προληπτικές- προσαγωγές, από την άλλη πλευρά επιχειρεί να εξαντλήσει τα όρια της αυστηρότητας στα κρούσματα αστυνομικής αυθαιρεσίας. Ακολουθεί ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου (Οικονομικών) αλλά και ο Ανδρέας Λοβέρδος (Εργασίας).

«Φιλόδοξο σχέδιο» υπό δύσκολες συνθήκες

Πάντως, αυτό που μένει να φανεί, σύμφωνα με τον πολιτικό αναλυτή και επικοινωνιολόγο, Γιώργο Σεφερτζή, είναι «αν οι 100 μέρες, έστω και αν δεν είναι αυτές που είχε φανταστεί το ΠΑΣΟΚ, ήταν μέρες αναγκαστικής προσαρμογής». «Ότι έχει ολοκληρωθεί πλέον η προσγείωση στην πραγματικότητα, ότι έχουν ληφθεί οι οριστικές στρατηγικές αποφάσεις, και ότι από δω και πέρα υπάρχουν άλλες 100 μέρες μπροστά για να δούμε μια κυβέρνηση πολύ πιο συνεκτική, πολύ πιο ομοιογενή και κυρίως πιο αποφασιστική και αποτελεσματική. Να απλώνει μεν τα πάντα πάνω στο τραπέζι, πράγμα που φαίνεται να είναι η επιλογή της για το επόμενο διάστημα, αλλά και ταυτόχρονα να δίνει λύσεις με ένα συνεκτικό και ολοκληρωμένο τρόπο», όπως αναφέρει. Βέβαια, η κυβέρνηση «έχει την ατυχία να θέλει να εφαρμόσει ένα πάρα πολύ φιλόδοξο σχέδιο, υπό συνθήκες που δεν δημιουργούν περιθώρια πολυτελείας».