Αφού η κυβέρνηση έβλεπε άπρακτη επί μήνες τις τιμές να ανεβαίνουν σε δυσθεώρητα ύψη – το βρεφικό γάλα και το λάδι είναι μόνο ελάχιστα από τα χαρακτηριστικά παραδείγματα – και τα ελάχιστα εναπομείναντα εισοδήματα των νοικοκυριών να εξαερώνονται κυριολεκτικά περνώντας μόνο το κατώφλι των σούπερ μάρκετ, αποφάσισε να συσκεφθεί στο Μαξίμου για το θέμα της ακρίβειας.

Η σύσκεψη, υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ξεκίνησε στις 10 το πρωί της Τετάρτης και αμέσως μετά ο υπουργός Ανάπτυξης Κώστας Σκρέκας, έκανε την εξειδίκευση των μέτρων.

Τα μέτρα κατά της ακρίβειας, που προανήγγειλε μιλώντας την Τρίτη, στο υπουργικό συμβούλιο, ο πρωθυπουργός, θα έχουν στόχο τη μείωση των τιμών, σε ένα «αρκετά ικανό ποσοστό», ώστε να λειτουργήσει «καταπραϋντικά», για το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών. Δηλαδή, η κυβέρνηση δεν θα ασχοληθεί με το να χτυπήσει την ρίζα του κακού, αλλά να «απαλύνει» τα «συμπτώματα». Κάτι σαν να προσπαθείς να αντιμετωπίσεις έγκαυμα τρίτου βαθμού με κρέμα προσώπου νυχτός δηλαδή.

Την Τετάρτη, σε δηλώσεις του πριν την έναρξη της σύσκεψης, ο Κ. Μητσοτάκης είπε ότι «στόχος μας είναι η διόρθωση των στρεβλών εμπορικών πρακτικών» και ότι η ενδυνάμωση της ΔΙΜΕΑ (Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου Αγοράς) και οι εντατικοί έλεγχοι στην αγορά μας βοήθησαν να κατανοήσουμε καλύτερα τους μηχανισμούς της αγοράς». Αυτό σημαίνει ότι μέχρι τώρα δεν την ήξερε.

Ακόμα είπε ότι τα νέα μέτρα αφορούν την αντιμετώπιση χρόνιων στρεβλώσεων στην ελληνική αγορά και αφορούν προϊόντα ευρείας χρήσης ενώ ανέφερε ότι θα υπάρξει «ειδική πρόνοια για το βρεφικό γάλα και ειδικότερα ότι θα υπάρξει πλαφόν στο περιθώριο του μεικτού του κέρδους».

Ολόκληρη η δήλωση του Κ. Μητσοτάκη:

Η μάχη για να τιθασεύσουμε την ακρίβεια και για να επιβάλουμε κανόνες εντονότερου ανταγωνισμού υπέρ του καταναλωτή, όπως γνωρίζετε, είναι μια μάχη διαρκής. Και στη μάχη αυτή αξιοποιούμε διαρκώς νέα εργαλεία πολιτικής μέχρι να καταλάβουν όλοι, και θα έλεγα ειδικά οι πολυεθνικές εταιρείες, ότι η Ελλάδα δεν είναι “μπανανία” και ότι ο πληθωρισμός της απληστίας δεν μπορεί να είναι ανεκτός.

Η ενδυνάμωση της ΔΙ.Μ.Ε.Α. και οι εντατικοί έλεγχοι οι οποίοι έγιναν τους τελευταίους μήνες στην αγορά, κυρίως δύσκολοι έλεγχοι που αφορούν τους παράγοντες κόστους και κερδοφορίας των βασικών προϊόντων που αποτελούν και το Καλάθι του Νοικοκυριού, μας έχουν βοηθήσει να κατανοήσουμε πολύ καλύτερα τους μηχανισμούς λειτουργίας της αγοράς.

Τα νέα μέτρα τα οποία θα εξειδικεύσει στη συνέχεια ο Υπουργός Ανάπτυξης έχουν ακριβώς ως στόχο να αντιμετωπίσουν χρόνιες στρεβλώσεις οι οποίες έχουν συσσωρευθεί επί πολλά χρόνια στην ελληνική αγορά και οι οποίες, δυστυχώς, έχουν γίνει εντονότερες ως αποτέλεσμα της εισαγόμενης πληθωριστικής κρίσης. Και έχουν οδηγήσει στο απαράδεκτο φαινόμενο αντίστοιχα προϊόντα πολυεθνικών εταιρειών να πωλούνται πολύ ακριβότερα στην Ελλάδα από ό,τι σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Αυτό προφανώς είναι κάτι το οποίο δεν μπορεί να συνεχίσει να γίνεται ανεκτό.

Οι παρεμβάσεις μας στοχεύουν πρωτίστως σε καθαρές τιμές τιμοκαταλόγου, περιορίζοντας τις συνολικές εκπτώσεις των προμηθευτών κατά 30% και μεταφέροντας αντίστοιχα το όφελος στον καταναλωτή. Αφορούν προϊόντα ευρείας χρήσης, όπως καθαριστικά σπιτιού, οδοντόκρεμες, αφρόλουτρα, σαμπουάν, βρεφικές πάνες, οπωροκηπευτικά.

Ειδική πρόνοια θα υπάρχει και για το ζήτημα του βρεφικού γάλακτος, όπου πράγματι είναι παντελώς αδικαιολόγητο γιατί οι τιμές στην Ελλάδα είναι τόσο ακριβότερες από τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Εκεί, όπως θα εξειδικεύσει αργότερα και ο αρμόδιος Υπουργός, θα μπει ένα πλαφόν στο περιθώριο του μεικτού κέρδους, έτσι ώστε οι τιμές να προσαρμοστούν σε λογικά για την Ευρώπη επίπεδα.

Με τα μέτρα αυτά σκοπός μας είναι να διορθώσουμε κατεστημένες στρεβλές εμπορικές πρακτικές και βασική μας προτεραιότητα παραμένει η προστασία του καταναλωτή και η εύρυθμη λειτουργία της αγοράς.

Θα ήθελα, τέλος, να προσθέσω ότι μας απασχολεί πολύ ως κυβέρνηση η οικονομική επιβάρυνση για τις νέες οικογένειες. Είναι κάτι το οποίο έχουμε αντιμετωπίσει ήδη μέσα από μια σειρά από μέτρα υποστήριξης των οικογενειών και θέλω να θυμίσω ότι η κυβέρνηση αυτή θέσπισε από το 2019 εφάπαξ βοήθημα, το οποίο καταβάλλεται σε δύο δόσεις, ύψους 2.000 ευρώ για κάθε παιδί το οποίο γεννιέται στην πατρίδα μας.

Αυτό βοηθάει πολύ μία νέα οικογένεια με τα πρώτα έξοδα τα οποία συνοδεύουν τη γέννηση ενός παιδιού, αλλά προφανώς υποστηρίζουν και την οικογένεια τους πρώτους μήνες με τις αυξημένες δαπάνες, είτε αφορούν σε βρεφικό γάλα, είτε αφορούν σε πάνες, είτε αφορούν σε μωρομάντηλα.

Και φυσικά έχουμε δρομολογήσει και μια σειρά από άλλες πρωτοβουλίες, όπως η αύξηση του αφορολόγητου κατά 1.000 ευρώ για οικογένειες με παιδιά, η αύξηση του επιδόματος παιδιού για τους δημόσιους υπαλλήλους, η επέκταση του επιδόματος μητρότητας στις ελεύθερες επαγγελματίες και στις αγρότισσες.

Άρα, και τα μέτρα τα οποία θα εξαγγελθούν στη συνέχεια ας τα δούμε και στα πλαίσια μιας συνολικής πολιτικής στήριξης της οικογένειας και ειδικά των νέων οικογενειών, αντιλαμβανόμενοι πλήρως το μεγάλο οικονομικό βάρος που η απόκτηση ενός παιδιού συνεπάγεται για μία νέα οικογένεια.

Οι ελπίδες για μείωση των τιμών στον «υγιή ανταγωνισμό»

Παρά το γεγονός ότι ο μύθος της αυτορρύθμισης της αγοράς, τον οποίο επικαλείται διαρκώς η κυβέρνηση, όχι μόνο δεν έχει φέρει τα αναμενόμενα αποτελέσματα, αλλά έχει οδηγήσει τις τιμές στα ύψη,  κυβερνητικοί αξιωματούχοι επιμένουν να εναποθέτουν τις ελπίδες για μείωση των τιμών στον «υγιή ανταγωνισμό». Έτσι, όπως είπε ο υπουργός Επικρατείας Άκης Σκέρτσος στην ΕΡΤ, σήμερα θα ανακοινωθούν μέτρα για τον «καλύτερο ανταγωνισμό στην αγορά προκειμένου να δημιουργηθούν συνθήκες καθαρότερων τιμών, και να λειτουργεί η αγορά όπως σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες».

Όπως, ας πούμε, στην Γερμανία που οι αγρότες έχουν ξεσηκωθεί επειδή δεν μπορούν να πληρώσουν ούτε καύσιμα για τα τρακτέρ δίχως κρατική βοήθεια, ή όπως στην Γαλλία που τα τελευταία χρόνια γνωρίζει ογκώδεις διαδηλώσεις και εξαιτίας της ακρίβειας.

Επίσης, ανέφερε ότι θα ανακοινωθούν μέτρα για την τιμή του βρεφικού γάλακτος, προκειμένου να «ενισχυθεί ο ανταγωνισμός για μείωση των τιμών του» ενώ σημείωσε ότι «η διατίμηση δημιουργεί προβλήματα και αυτό δεν το θέλουμε».

Πιο απλά, η διατίμηση, δηλαδή η ελάχιστη προστασία που μπορεί να προσφέρει το κράτος στην κοινωνία σε περιόδους άγριας κερδοσκοπίας «δημιουργεί πρόβλημα», αλλά η «αγορά» – η οποία κερδοσκοπεί – θα πάψει να το κάνει μετά την σημερινή σύσκεψη στο Μαξίμου.

Σύμφωνα με την ΕΡΤ αναμένεται να τεθούν «αυστηρότεροι κανόνες» στις προσφορές με «απώτερο στόχο την συγκράτηση των αρχικών τιμών από τους προμηθευτές με έμφαση στα καθαριστικά σπιτιού και στα απορρυπαντικά ρούχων αλλά και στα είδη προσωπικής υγιεινής (σαμπουάν, αφρόλουτρα, οδοντόκρεμες κ.α.)».

Ειδικά για τα δεμένα πακέτα 1+1 «επιδίωξη του αρμόδιου υπουργείου είναι να μπει τέλος στις διαρκείς πλασματικές προωθητικές ενέργειες και να προκύπτει πραγματικό όφελος για τον καταναλωτή».

Μεταξύ των μέτρων που βρίσκονται στο τραπέζι είναι σύμφωνα με πληροφορίες η επιβολή χρονικού περιορισμού των προσφορών αλλά και η υποχρέωση του προμηθευτή να αποδεικνύει ότι το προϊόν 1+1 είχε διατεθεί μεμονωμένα στην τιμή της προσφοράς.

Σχετικά με την τιμή του ελαιόλαδου ο υπουργός Επικρατείας διευκρίνισε πως «δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι σε αυτή τη φάση για το θέμα αυτό».

«Το λάδι είναι μια ειδική περίπτωση διότι έχει να κάνει και με συνθήκες κλιματολογικές, συνθήκες ελλείψεων που έχουν παρατηρηθεί. Δηλαδή υπάρχουν τοπικά και καιρικά φαινόμενα τα οποία επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την τιμή του. Δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι σε αυτή τη φάση για το λάδι. Σίγουρα πρέπει οι εταιρείες οι οποίες διαθέτουν τα προϊόντα λαδιού να λειτουργήσουν σε ένα περιβάλλον πιο έντονου ανταγωνισμού και τα περιθώρια κερδοφορίας σε σχέση με το προ κρίσης επίπεδο να ελέγχονται διαρκώς από το Υπουργείο Ανάπτυξης. (…) Όπου παρατηρούνται παρατυπίες, επιβάλλονται πρόστιμα».