Νέα ισχυρή σεισμική δόνηση σημειώθηκε στις 21:09 της Τετάρτης (5/2) στην περιοχή μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου ο σεισμός ήταν μεγέθους 5 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, ενώ εννέα λεπτά νωρίτερα σημειώθηκε άλλη μία δόνηση 4,3 βαθμών.

Το επίκεντρο και των δύο σεισμών εντοπίζεται μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού.

ΕΚΠΑ για Σαντορίνη: Πάνω από 6.400 σεισμοί σε 10 ημέρες

Περισσότεροι από 6.400 σεισμοί σε διάστημα μόλις εννέα ημερών σημειώθηκαν στην Σαντορίνη και την Αμοργό, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Διεπιστημονικής Επιτροπής Διαχείρισης Κινδύνων και Κρίσεων του ΕΚΠΑ.

Η σεισμική ακολουθία που ξεκίνησε στις 26 Ιανουαρίου 2025, χαρακτηρίζεται από μια συνεχή και προοδευτική αύξηση τόσο στον αριθμό όσο και στην ένταση των σεισμικών δονήσεων. Από το σύνολο των καταγεγραμμένων σεισμών, περισσότεροι από 800 είχαν μέγεθος τουλάχιστον 2,5 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ.

Στις 2 Φεβρουαρίου καταγράφηκαν 5 σεισμοί με μέγεθος άνω των 4,5 βαθμών, στις 3 Φεβρουαρίου ο αριθμός αυξήθηκε σε 7, ενώ στις 4 Φεβρουαρίου έφτασε τους 9 σεισμούς, αναφέρει το ΕΚΠΑ.

Από τις 26 Ιανουαρίου έως τις 3 Φεβρουαρίου, η ημερήσια καταγραφή σεισμών με μέγεθος άνω των 2,5 βαθμών ακολούθησε μια αυξητική πορεία: 0, 1, 2, 6, 9, 25, 45, 340, και τελικά 437 σεισμοί.

Οι επιστήμονες του ΕΚΠΑ επισημαίνουν ότι το φαινόμενο παρουσιάζει τα χαρακτηριστικά ενός σεισμικού σμήνους, καθώς δεν υπάρχει ένας κύριος σεισμός με σαφώς μεγαλύτερο μέγεθος από τους υπόλοιπους.

Αντιθέτως, παρατηρείται μια συνεχής αύξηση του ρυθμού σεισμικότητας, σημειώνουν.

Τα επίκεντρα, αρχικά, εντοπίστηκαν στο μέσο της απόστασης μεταξύ Ανύδρου και Σαντορίνης, ενώ στη συνέχεια παρατηρήθηκε μια μετατόπιση προς τα βορειοανατολικά, με κατεύθυνση προς την Άνυδρο.

ΕΚΠΑ: Τα δύο πιθανά σενάρια

Το ΕΚΠΑ ανέφερε δύο πιθανά σενάρια:

• Το πρώτο προβλέπει τη συνέχιση της δραστηριότητας με σταδιακά μικρότερα μεγέθη και συχνότητα, αλλά για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, παρόμοια με την περίπτωση του σεισμικού σμήνους της Θήβας.
• Το δεύτερο σενάριο υποδεικνύει την πιθανότητα το τρέχον σμήνος να προκαλέσει τη διάρρηξη ενός σημαντικού τμήματος μεγάλου ενεργού ρήγματος, οδηγώντας σε έναν κύριο σεισμό. Σε αυτή την περίπτωση, η τρέχουσα δραστηριότητα θα χαρακτηριστεί εκ των υστέρων ως προσεισμική ακολουθία.

Παρά το γεγονός ότι η σεισμική δραστηριότητα εκδηλώνεται εντός του ενεργού ηφαιστειακού τόξου του Νοτίου Αιγαίου, οι επιστήμονες τονίζουν ότι δεν υπάρχει άμεση σύνδεση με κάποιο γνωστό ηφαιστειακό κέντρο. Αντιθέτως, φαίνεται να έχει ενεργοποιηθεί ένα σύστημα κανονικών ρηγμάτων στη θαλάσσια λεκάνη της Ανύδρου.

Αναλυτικά ολόκληρη η έκτακτη ανακοίνωση του ΕΚΠΑ για τους σεισμούς

«Κατά την περίοδο από 2 Φεβρουαρίου έως και τις πρώτες ώρες της 5ης Φεβρουαρίου 2025, η σεισμικότητα στη ζώνη Σαντορίνης-Αμοργού εντάθηκε ακόμη περισσότερο. Η ανάλυση σεισμολογικών δεδομένων έως και την 3η Φεβρουαρίου, η οποία επικαιροποιήθηκε με τη χρήση μηχανικής μάθησης, απέδωσε ένα πλήθος άνω των 1,300 σεισμών την 2η Φεβρουαρίου και άνω των 1,400 σεισμών την 3η Φεβρουαρίου, ξεπερνώντας συνολικά τους 6,400 σεισμούς από τις 26 Ιανουαρίου μέχρι και τις 3 Φεβρουαρίου, εκ των οποίων πάνω από 4,800 είχαν μέγεθος Μ³1.0 και πάνω από 800 είχαν μέγεθος Μ³2.5.

Ο αριθμός σεισμών με μέγεθος Μ³2.5 αυξάνεται σταδιακά ανά ημέρα, με πλήθος 0, 1, 2, 6, 9, 25, 45, 340, και 437 σεισμούς από τις 26 Ιανουαρίου μέχρι και τις 3 Φεβρουαρίου. Στις 2 Φεβρουαρίου εκδηλώθηκαν 5 σεισμοί με Μ³4.5, στις 3 Φεβρουαρίου 7 σεισμοί και στις 4 Φεβρουαρίου 9 σεισμοί. Το μέγεθος του μεγαλύτερου σεισμού ήταν 4.6 στις 2 Φεβρουαρίου, ενώ στις 3 και 4 Φεβρουαρίου εκδηλώθηκαν τρεις σεισμοί με μεγέθη 4.9-5.0 και άλλοι τέσσερις με μέγεθος 4.8. Κατά τις πρώτες ώρες της 5ης Φεβρουαρίου, η σεισμική δραστηριότητα συνεχίζεται πλησίον της Ανύδρου. Έχουν εντοπιστεί πάνω από 30 σεισμοί, με το μέγεθος του μεγαλύτερου σεισμού να φτάνει το 4.4.

Η κατανομή των σεισμικών επικέντρων στις 2 Φεβρουαρίου ξεκίνησε συγκεντρωμένη περίπου στο μέσο της απόστασης Ανύδρου-Σαντορίνης, και στη συνέχεια μετανάστευσε στα ΒΑ προς την Άνυδρο. Στις 3 Φεβρουαρίου, η σεισμικότητα παρέμεινε συσσωρευμένη κυρίως στα νοτιοδυτικά της Ανύδρου, ενώ μικρές συστάδες σεισμών εκδηλώθηκαν και σε περιοχές δυτικά και βόρεια της Ανύδρου, σε αποστάσεις γενικά μικρότερες των 10 km από αυτήν. Σύμφωνα με τα στοιχεία καθημερινής ανάλυσης σεισμικών δεδομένων του Εργαστηρίου Σεισμολογίας του ΕΚΠΑ, στις 4 Φεβρουαρίου παρέμεινε στην περιοχή κυρίως δυτικά της Ανύδρου, αλλά εξαπλώθηκε και λίγο ανατολικότερα. Κατά την περίοδο από 1 Φεβρουαρίου έως 4 Φεβρουαρίου, το άκρο της σεισμικά ενεργοποιημένης ζώνης φαίνεται να μετανάστευσε προς τα βορειοανατολικά με ταχύτητα ~4-5 χλμ/ημέρα (km/day) σε κατεύθυνση ~Β40°Α. Από την ανάλυση με μέθοδο μηχανικής μάθησης φαίνεται κατά τη διάρκεια διαφόρων εξάρσεων, η μετανάστευση να γίνεται με ακόμη μεγαλύτερη ταχύτητα κατά περιοχές, καλύπτοντας μικρότερες αποστάσεις.

Η έως τώρα σεισμική δραστηριότητα στη ζώνη Σαντορίνης-Αμοργού πιθανώς φέρει τα χαρακτηριστικά ενός σεισμικού σμήνους, καθώς δεν διακρίνεται κάποιος σεισμός με μέγεθος σαφώς μεγαλύτερο από όλους τους υπόλοιπους, ο οποίος θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως κύριος σεισμός. Επιπλέον, ο ρυθμός σεισμικότητας βαίνει αυξανόμενος, ενώ οι μετασεισμικές ακολουθίες χαρακτηρίζονται από φθίνουσα χρονική κατανομή σεισμών, με το μέγεθος του μεγαλύτερου μετασεισμού συνήθως να είναι μικρότερο από ~0.5 συγκριτικά με τον κύριο σεισμό. Αν και πιθανώς να πρόκειται για σμήνος που εμπεριέχει σεισμούς μεγάλων μεγεθών, συγκριτικά με άλλα πρόσφατα σεισμικά σμήνη στον Ελλαδικό χώρο, ένα ενδεχόμενο είναι να συνεχιστεί η δράση του αλλά με σταδιακά μικρότερα μεγέθη και μικρότερο πλήθος σεισμών, αλλά να διαρκέσει πολλούς μήνες, όπως στην περίπτωση του σεισμικού σμήνους της Θήβας.

Ωστόσο, ένα δεύτερο ενδεχόμενο είναι το σμήνος αυτό να διεγείρει τη διάρρηξη ενός σημαντικού τμήματος μεγάλου ενεργού ρήγματος της περιοχής, δίνοντας έτσι έναν κύριο σεισμό, και στη συνέχεια η δραστηριότητα να πάρει τη μορφή μιας τυπικής μετασεισμικής ακολουθίας. Σε μια τέτοια περίπτωση, το σεισμικό σμήνος που έχει προηγηθεί του κύριου σεισμού θα χαρακτηριστεί (εκ των υστέρων) ως προσεισμική ακολουθία. Αν και η παρατηρούμενη σεισμική έξαρση λαμβάνει χώρα εντός του ενεργού ηφαιστειακού τόξου του Νοτίου Αιγαίου, δεν σχετίζεται άμεσα με κάποιο γνωστό ηφαιστειακό κέντρο, αλλά φαίνεται να έχει ενεργοποιήσει ένα σύστημα κανονικών ρηγμάτων, διεύθυνσης ΝΔ-ΒΑ στη θαλάσσια λεκάνη της Ανύδρου. Τα σεισμικά σμήνη, και ιδιαίτερα αυτά που βρίσκονται μέσα ή κοντά σε ηφαιστειακά περιβάλλοντα, συχνά διεγείρονται από διείσδυση ρευστών στον ρηξιγενή ιστό, τα οποία διευκολύνουν τις διαρρήξεις, σε συνδυασμό με τη μεταφορά τάσης που προκαλείται από τους ίδιους τους τεκτονικούς σεισμούς.

Οι δυνατότητες ανιχνευσιμότητας μικροσεισμών αναμένεται να βελτιωθούν, και οι αβεβαιότητες εντοπισμού των υποκέντρων να μειωθούν τις προσεχείς ημέρες, καθώς όλοι οι φορείς του Ενιαίου Εθνικού Δικτύου Σεισμογράφων εργάζονται για την πύκνωση του δικτύου τοπικών σταθμών. Σημειώνεται ότι στο πλαίσιο της εντατικής παρακολούθησης της τρέχουσας σεισμικής δραστηριότητας στη περιοχή Σαντορίνης-Αμοργού, μέλη των δύο Εργαστηρίων (Σεισμολογίας και Γεωφυσικής) του Τομέα Γεωφυσικής και Γεωθερμίας καθώς και της Διεπιστημονικής Επιτροπής Διαχείρισης Κινδύνων και Κρίσεων του ΕΚΠΑ θα μεταβούν στην Ίο και τη Σαντορίνη για εγκατάσταση και συντήρηση σεισμογράφων καθώς και για μετρήσεις εδαφικής παραμόρφωσης».

Κυκλάδες: Οι σεισμοί θα συνεχιστούν, ψυχραιμία συστήνουν οι επιστήμονες

Την εικόνα που υπάρχει μέχρι αυτή τη στιγμή για τους σεισμούς στις Κυκλάδες, με επίκεντρο την Σαντορίνη και τα ηφαίστειά της, παρουσίασαν το πρωί της Τετάρτης (5/2) οι επιστήμονες σε σύσκεψη στο υπουργείο Πολιτικής Προστασίας, υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, το μεσημέρι της Τετάρτης.

«Οι κάτοικοι θα συνεχίσουν να αισθάνονται δονήσεις και το επόμενο χρονικό διάστημα και θα πρέπει να είναι ψύχραιμοι γι’ αυτό. Η κατάσταση φαίνεται να πηγαίνει σε ένα καλύτερο σενάριο σε σχέση με τη σεισμική δραστηριότητα» τόνισε μεταξύ άλλων ο Κώστας Παπαζάχος, καθηγητής Γεωφυσικής και σεισμολογίας.

«Όλα τα επίκεντρα των σεισμών εντοπίζονται στην περιοχή βορειοανατολικά του ηφαιστείου Κολούμπου, δηλαδή στην περιοχή του ρήγματος της Ανύδρου και δεν εντοπίζονται προς την περιοχή του ρήγματος της Αμοργού» υπογράμμισε η ηφαιστειολόγος Εύη Νομικού.

Για κατολισθητικό κίνδυνο μίλησε ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ Ευθύμιος Λέκκας.

«Η Σαντορίνη είναι ένα μοναδικό μέρος σε όλο τον κόσμο. Ίσως είναι το πιο όμορφο σημείο στον κόσμο και αυτό τεκμηριώνεται από το γεγονός ότι έχουμε να κάνουμε με την μεγαλύτερη καλντέρα της τάξεως των 8 επί 11 χιλιομέτρων, με την μεγαλύτερη έκρηξη στον κόσμο που έγινε πριν 3.500 χρόνια, με τον πολιτισμό που αναπτύχθηκε παράλληλα με τις διεργασίες του ηφαιστείου αλλά και με το μοναδικό φυσικό και οικιστικό περιβάλλον το οποίο έχει.

»Η Σαντορίνη λοιπόν, διαμορφώθηκε από αυτούς τους γεωδυναμικού κινδύνους και κυρίαρχα από τον ηφαιστειακό κίνδυνο, τον σεισμικό κίνδυνο, τον κατολισθητικό κίνδυνο και της διαβρώσεις. Αυτοί οι κίνδυνοι λοιπόν, δημιούργησαν και το μοναδικό ηφαιστειακό σύμπλεγμα της Σαντορίνης. Είναι επόμενο αυτοί οι κίνδυνοι να εκδηλώνονται κατά περιόδους και βεβαίως θα ασχοληθούμε στη συγκεκριμένη περίπτωση με τον κατολισθητικό κίνδυνο, ο οποίος είναι ένας κίνδυνος που διαμορφώνει συνεχώς τα μοναδικά πρανή της καλντέρας. Ο κίνδυνος λοιπόν, σε όλο το μήκος σχεδόν των πρανών της καλντέρας της Σαντορίνης είναι υψηλός, αλλά και η διακινδύνευση είναι υψηλή, δεδομένου ότι σε αυτά τα σημεία συγκεντρώνεται πλήθος κόσμου τουλάχιστον οκτώ μήνες κάθε χρόνο», αναφέρει ο κ. Λέκκας.

Ο Κώστας Παπαζάχος, καθηγητής Γεωφυσικής και σεισμολογίας, μίλησε για την εξέλιξη της έντονης σεισμικής δραστηριότητας που επικρατεί τις τελευταίες ημέρες στις Κυκλάδες και για το ηφαίστειο της Σαντορίνης.

«Ακόμη και σε μια ηφαιστειακή έκρηξη Σαντορίνη μιλάμε για ήπια φαινόμενα. Φαινόμενα τα οποία κάτοικοι χωρίς πολιτική προστασία μπόρεσαν να διαχειριστούν με πολύ μεγάλη επιτυχία τον 20ο αιώνα. Θα είμαστε μάλλον πολύ λιγότεροι αν δεν καταφέρουμε να κάνουμε το αντίστοιχο ακόμα και σε ένα τέτοιο σενάριο, το οποίο φυσικά δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή, απλά υπάρχει μια παραφιλολογία σε σχέση με το ηφαίστειο», ανέφερε αρχικά και στη συνέχεια σημείωσε:

«Το 2023 δεν είχαμε πολλούς σεισμούς μέσα στην καλντέρα. Κάποιοι σεισμοί σημειώθηκαν μόνο βορειοανατολικά από την Σαντορίνη, την περιοχή του Κολόμβου που πάντα έχει μια μόνιμη ποιότητα και που στην περιοχή της Αναβύσσου επίσης υπάρχει κάποια δραστηριότητα. Όμως όπως θα δούμε στο επόμενο σχήμα, το 24, ξαφνικά είχαμε την γένεση κάποιων σεισμών πάλι στο κέντρο της Καλντέρας. Τον Σεπτέμβριο λοιπόν του 2024 ξεκίνησε μία ήπια σεισμική δραστηριότητα με πάρα πολύ μικρούς σεισμούς, οι οποίοι κάποιοι έκαναν αισθητή από τους κατοίκους και για αυτό ενημερώσαμε την πολιτεία».

«Η περιοχή του ρήγματος έχει σπάσει σε μεγάλο βαθμό. Υπάρχουν κάποια κενά ακόμη ανάμεσα στα επίκεντρα τα οποία μπορούν να οδηγήσουν στη γέννηση κάποιου ισχυρότερου σεισμού. Τα σενάρια, ωστόσο, φαίνεται να είναι καλύτερα, καθώς η περιοχή που έχει μείνει είναι μικρότερη και πηγαίνουμε σε ένα πιο ευνοϊκό σενάριο. Σε κάθε περίπτωση οι κάτοικοι θα συνεχίσουν να αισθάνονται δονήσεις για το επόμενο χρονικό διάστημα και θα πρέπει να είναι ψύχραιμοι. Η κατάσταση φαίνεται να πηγαίνει σε ένα καλύτερο σενάριο», ανέφερε.