Επί της Χρεοκοπίας το 1897 η  Σμύριδα (σμυρίγλι) είχε τεθεί υπό την εποπτεία του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου (ΔΟΕ) και 100 χρόνια μετά το ακίνητο στο οποίο γινόταν ο έλεγχος των ποσοτήτων του σημαντικού ορυκτού αυτού  από την Υπηρεσία Σμύριδας έως και το 1924, μετατράπηκε  σε ταβέρνα!

Στη φωτογραφία που εκτιμάται πως έχει ληφθεί το 1890 και βρίσκεται σε γερμανικά Αρχεία καταγράφεται η αρχική όψη του κτιρίου και ο χώρος αποθήκευσης της Σμύριδας

Το ακίνητο με κωδικό ΔΚ 98, ιδιοκτησίας της ΕΤΑΔ -ως διάδοχη κατάστασης της πρώην Κτηματικής Εταιρείας του Δημοσίου- είναι έκτασης 3.000 τμ. Πρόκειται για ένα  το διώροφο πέτρινο κτίσμα που αφέθηκε να καταστραφεί βρίσκεται σε προνομιακό σημείο, μπροστά στη θάλασσα, στην παραλία  Λυώνα της  Νάξου.

Το διώροφο κτήριο, εγκαταλελειμμένο στα μέσα της δεκαετίας του 1980

Το ακίνητο  που είχε ερειπωθεί παραχωρήθηκε στις 25 Ιουλίου 2005  στην πρώην κοινότητα Κορώνου για «ναυταθλητική χρήση» σύμφωνα με το παραχωρητήριο που φέρει την υπογραφή του Γεώργιου Ξηραδάκη, τότε διευθύνοντος συμβούλου ΚΕΔ. 

Το παραχωρητήριο της ΚΕΔ προς το Δήμο Δρυμαλίας Νάξου

Αντί όμως για αυτή τη συγκεκριμένη χρήση που όριζε το παραχωρητήριο, αφέθηκε στην τύχη του κατέρρευσε και στη συνέχεια  εξελίχθηκε σε «αυλή» που χρησιμοποιείται από γειτονική ταβέρνα.

Πλέον αναγράφεται ως «πλατεία» στα έγγραφα της Κοινότητας και του Δήμου Νάξου, ενώ δεν είναι σαφής η καταγραφή του στα επίσημα τοπογραφικά της περιοχής .

Ο Λυώνας της Νάξου από τον 19ο ως και τις αρχές του 20ου αιώνα χρησιμοποιούνταν ως λιμάνι για τη μεταφορά της Σμύριδας που έφτανε με μουλάρια και γαϊδούρια από τα Ορυχεία της Κορώνου ύστερα από κοπιώδη προσπάθεια των σμυριδεργατών. Στιβάζονται σε σωρούς και γινόταν η καταμέτρηση στο διώροφο κτίριο για το οποίο υπάρχουν φωτογραφίες σε Γερμανικά Αρχεία. Στη συνέχεια με ένα μικρό σιδηρόδρομο που είχε τοποθετηθεί μέσα στη θάλασσα μεταφέρονταν στα πλοία τα οποία άφηναν το φορτίο  της Σμύριδας στις αποθήκες της Σύρου.

Η υπόθεση έχει απασχολήσει στο παρελθόν και το Συνήγορο του Πολίτη, που ζήτησε τη συμμόρφωση της Κοινότητας Κορώνου με την απόφαση παραχώρησης από την ΚΕΔ κάτι που δεν συνέβη. Αντιθέτως η προβλεπόμενη «εκθεσιακού πολιτιστικού χώρου» δεν υλοποιήθηκε ποτέ και στη θέση του κτιρίου υπάρχει μια τσιμεντένια κατασκευή με σκάλα προς τη θάλασσα.

Παραμένει αδιευκρίνιστο εάν η  ΕΤΑΔ ΑΕ που διαχειρίζεται τα έσοδα από την πώληση των ακινήτων που έχουν μπει στο Υπερταμείο έχει προβεί σε έλεγχο για την κατάσταση του ακινήτου και αν στη συνέχεια θα προχωρήσει στις απαιτούμενες ενέργειες για την απομάκρυνση της τσιμεντένιας κατασκευής, των τραπεζοκαθισμάτων και της αποκατάστασής του.

Πανοραμική άποψη της σημερινής κατάστασης. Στη θέση του κτηρίου υπάρχει μια τσιμεντένια κατασκευή που χρησιμοποιείται από ταβέρνα γα να σερβίρει με θέα τη θάλασσα. 

Σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχει ενδιαφέρον από επενδυτές για την απόκτηση της ιδιοκτησίας του κτηρίου ώστε να συνδυαστεί με τα κλειστά επί της ουσίας, ορυχεία της Νάξου, ως μία νέα εναλλακτική τουριστική πρόταση. Τα τελευταία χρόνια πληθώρα επισκεπτών κάνει πεζοπορίες και μπαίνει μέσα στις εγκαταστάσεις των ορυχείων βαθιά μέσα στο βουνό της περιοχής.

Η επένδυση θα γίνει στο πλαίσιο του Αναπτυξιακού Νόμου, όμως προϋπόθεση είναι ο έλεγχος και η προστασία του συγκεκριμένου ακινήτου και οικοπέδου από την ΕΤΑΔ ΑΕ. Τοπικές όμως δυνάμεις προσπαθούν ώστε να μην γίνει κανένας έλεγχος νομιμότητας για το κτίριο.