Παρότι μόλις 26 χρονών, ο Λευκορώσος δημοσιογράφος, που συνελήφθη με «κρατική αεροπειρατεία» από τις αρχές της χώρας του, Ρόμαν Προτάσεβιτς, σε πτήση της Ryanair από την Αθήνα προς το Βίλνιους της Λιθουανίας, ωστόσο έχει προλάβει να παίξει σημαντικό ρόλο στο κίνημα της αντιπολίτευσης κατά του «ισόβιου προέδρου» της χώρας Αλεξάντερ Λουκασένκο.

Ads

Γεννημένος το 1995, από την εφηβεία του ενεπλάκη σε εθνικιστικά ακροδεξιά κινήματα κατά του καθεστώτος, με έντονη συμμετοχή στις κινητοποιήσεις των αρχών της δεκαετίας του 2010. Μέχρι το 2012 ήταν συνδιαχειριστής μεγάλου αντικαθεστωτικού γκρουπ στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης VKontakte, την οποία τελικά «χάκαραν» οι Αρχές.

Μπήκε στο τμήμα δημοσιογραφίας στο κρατικό πανεπιστήμιο της Λευκορωσίας, αλλά σύντομα απεβλήθη. Ωστόσο, ξεκίνησε να εργάζεται ως δημοσιογράφος σε αντιπολιτευόμενα ΜΜΕ της χώρας, αλλά και σαν φωτορεπόρτερ.

Το 2012 είχε συλληφθεί ως διαχειριστής αντιπολιτευόμενων ομάδων στα κοινωνικά μέσα. Τότε ήταν μέλος του «Νέου Μετώπου» (Young Front), μιας κεντροδεξιάς φιλοευρωπαϊκής οργάνωσης που διοργάνωνε διαμαρτυρίες κατά του Λουκασένκο.

Ads

Επιπλέον αγωνιζόταν για την εξάπλωση της χρήσης της λευκορωσικής γλώσσας, αντί των ρωσικών.

Το 2013-2014 πήρε μέρος στις διαδηλώσεις στο Μαϊντάν το Κίεβο ενώ έχει καταγραφεί σε φωτογραφία να συμμετέχει σε καταστροφή του αγάλματος του Λένιν φέροντας επάνω του την λευκορωσική σημαία.

Το 2017, κατηγορήθηκε από τις Αρχές για συμμετοχή σε μη εγκεκριμένη κινητοποίηση, αλλά στο δικαστήριο κατάφερε να αποδείξει ότι βρισκόταν σε άλλο σημείο την συγκεκριμένη χρονική περίοδο.

Το 2019, φοβούμενος τη σύλληψή του, μετακόμισε στην Πολωνία όπου πέρυσι ζήτησε τελικά πολιτικό άσυλο. Από εκεί ξεκίνησε να συνδιευθύνει το κανάλι Nexta στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης του Telegram, η οποία έχει εξελιχθεί σε ένα δημοφιλές βήμα για τους εχθρούς του Λουκασένκο ώστε να ανταλλάσσουν πληροφορίες και να διοργανώνουν διαδηλώσεις κατά της κυβέρνησης.

Τον Αύγουστο του 2020 το συγκεκριμένο κανάλι κατέστη η βασική πηγή ενημέρωσης στη Λευκορωσία κατά την διάρκεια των προεδρικών εκλογών, καθώς οι Αρχές προσπάθησαν να σταματήσουν την πρόσβαση των πολιτών στο διαδίκτυο. Έγινε έτσι το μέσο αποκάλυψης των παρατυπιών στις εκλογές και συντονισμού των μαζικών κινητοποιήσεων διαμαρτυρίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε μία εβδομάδα εγγράφηκαν στο συγκεκριμένο κανάλι 800.000 νέοι χρήστες. Ο Προτάσεβιτς «βγήκε» από το Nexta τον επόμενο μήνα.

Δύο μήνες αργότερα, στις 5 Νοεμβρίου, οι Αρχές της Λευκορωσίας άσκησαν δίωξη εναντίον του, μαζί με τον άλλο συνδιαχειριστή του καναλιού, για οργάνωση μαζικών επεισοδίων, μαζικής διατάραξης της τάξης, υποκίνηση των εχθρών της πολιτείας με βάση την επαγγελματική ιδιότητα.

Στις 19 Νοεμβρίου η λευκορωσική KGB τον ενέταξε στην λίστα τρομοκρατών που σχετίζονται με «μαζικές ταραχές».

Παρά ταύτα, ο Προτάσεβιτς συνέχισε να εργάζεται από την Πολωνία, αυτή την φορά για άλλο κανάλι του Telegram που παλαιότερα διατηρούσε ακτιβιστής μπλόγκερ που σήμερα είναι υπό κράτηση.

Ο Πρωτάσεβιτς έχει και νεοναζιστικό και αντικομμουνιστικό υπόβαθρο. Είναι οπαδός του αποσπάσματος Pahonia4, μιας πολιτοφυλακής της Λευκορωσίας που έχει πολεμήσει παράλληλα με το νεοναζιστικό τάγμα Αζόφ στον εμφύλιο πόλεμο της Ουκρανίας μετά τον Μαϊντάν.

Την Κυριακή, ο Προτάσεβιτς επέστρεφε στη Λιθουανία από την Ελλάδα, όπου παραβρέθηκε προκειμένου να καλύψει τη συμμετοχή στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών της ηγέτιδας της λευκορωσικής αντιπολίτευσης, Σβετλάνα Τιχάνοφσκαγια.

Η πτήση, η οποία μετέφερε περίπου 170 επιβάτες είχε κανονική διάρκεια τριών ωρών. Καθώς προσέγγιζε τα σύνορα μεταξύ Λευκορωσίας και Λιθουανίας, το μαχητικό τζετ μπήκε στη μέση.

Αν κατηγορηθεί και καταδικαστεί για τρομοκρατία, μπορεί να αντιμετωπίσει ακόμη και τη θανατική ποινή.

Οι κατηγορίες για υποκίνηση δημόσιας αναταραχής και κοινωνικού μίσους φέρουν ποινή φυλάκισης άνω των 12 ετών.