Σφοδρές αντιδράσεις προκαλεί τον τελευταίο καιρό στην Καβάλα η απόφαση της Μητρόπολης Φιλίππων Νεαπόλεως και Θάσου να μετατρέψει το εμβληματικό κτήριο της Στέγης Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών που πέρασε τα τελευταία χρόνια στα χέρια της, σε εκθετήριο ιερών κειμηλίων και χώρο εκδηλώσεων.

Πρόκειται για ένα σπουδαίο πολιτιστικό κέντρο στο οποίο έχουν κατά καιρούς φιλοξενηθεί οι μεγαλύτερες πνευματικές προσωπικότητες της σύγχρονης Ελλάδας μεταξύ των οποίων ο Μάνος Χατζιδάκις αλλά και ο Καβαλιώτης Γ. Χειμωνάς.

Στην πραγματικότητα, όπως καταγγέλλουν οι κάτοικοι η Μητρόπολη Φ.Ν.Θ. θέλει να μετατρέψει όλο το διώροφο κτίριο σε εκθετήριο Ιερών Κειμηλίων και χώρο εκδηλώσεων (ενώ στον ίδιο τετράγωνο διαθέτει ιδιόκτητη, πλήρως εξοπλισμένη αίθουσα εκδηλώσεων τουλάχιστον 500ατόμων). Ουσιαστικά θέλει να απαλλαχθεί από την παρουσία του Σ.Φ.Γ.Τ. Καβάλας στην ιστορική του έδρα σημειώνουν και υπενθυμίζουν ότι η Μητροπολη σκοπεύει να ανεγείρει και τρίτο όροφο, αλλοιώνοντας την διατηρητέα και παραδοσιακή μορφή της μοναδικής περιοχής, όπου συντηρείται μια συστάδα ιστορικών και διατηρητέων κτιρίων της πόλη της Καβάλας.

Το ιστορικό της υπόθεσης

Τον Γενάρη του 1960 ο Σύλλογος Καπνεμπόρων Καβάλας ανακοίνωσε επίσημα την απόφασή του να παραχωρήσει «εσαεί» τον πρώτο όροφο του κτιρίου του επί της οδού Κύπρου στον -ιδρυθέντα ήδη από το 1951 με πρωτοβουλία μεταξύ άλλων των Δημήτρη Λαζαρίδη και Γιώργου Χουρμουζιάδη- Σύνδεσμο Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών Καβάλας, ως έμπρακτη απόδειξη στήριξης της πνευματικής ζωής της πόλης. Όπως αποδεικνύεται εκ των υστέρων, η ανακοίνωση και η συμφωνία έγιναν μόνον προφορικά στηριζόμενες στη σχέση αναγνώρισης και εμπιστοσύνης των δύο πλευρών.

Σύμφωνα με τις καταγγελίες η κυριότητα του κτηρίου πέρασε στην Μητρόπολη το 2002 όταν οι εναποπομείναντες καπνέμποροι, πριν διαλύσουν και τυπικά το σύλλογό τους, αποφάσισαν να της μεταβιβάσουν το σύνολο του κτιρίου, χωρίς όμως μέχρι σήμερα να έχει σταματήσει η πνευματική του λειτουργία. Τέλος μέλη της Πρωτοβουλίας για την διάσωση της Στέγης με επιστολή τους προς την Υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη ζητούν την παρέμβαση της υπενθυμίζοντας την ιστορία του Συνδέσμου και του ιστορικού οικήματος.

Αναλυτικά η επιστολή διαμαρτυρίας προς την Υπουργό Πολιτισμού που υπογράφουν 551 προσωπικότητες από τα γράμματα και τέχνες:

«Κυρία Υπουργέ,

Με την με αριθμό 548892/1-12-2023 Απόφαση της Γενικής Διεύθυνσης

Αναστήλωσης Μουσείων και Τεχνικών Έργων του Υπουργείου Πολιτισμού (ΑΔΑ:ΡΠ6546ΝΚΟΤ-ΓΨΔ), εγκρίθηκε η μελέτη για την προσθήκη ορόφου, διαμόρφωσητων όψεων και αλλαγή χρήσης του Μεγάρου Καπνεμπόρων στην Καβάλα, σε μιαοδό, όπου συγκεντρώνεται η νεότερη ιστορία της πόλεως της Καβάλας, με μοναδικάιστορικά, διατηρητέα κτίρια- μνημεία, τα οποία με κόπο και αγώνα διασώθηκαν απότην αντιπαροχή και την «αξιοποίηση» της μεταπολεμικής Ελλάδας.

Στο υπάρχον αυτό διώροφο κτίριο δεν υπήρχαν ΜΟΝΟ τα γραφεία του ήδηδιαλυθέντος από πολλού, ιστορικού πλέον, Συλλόγου Καπνεμπόρων, αλλά κυρίως οΣύνδεσμος Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών Καβάλας (Σ.Φ.Γ.Τ.), ο οποίος ιδρύθηκε το1951, με πρωτοβουλία τότε του κράτους, που ενθάρρυνε τη σύσταση πολιτιστικώνοντοτήτων που θα αναβάθμιζαν πολιτιστικά την άνυδρη επαρχία και με πρωτεργάτες,μεταξύ πολλών άλλων, τους αείμνηστους Δημήτρη Λαζαρίδη και ΓιώργοΧουρμουζιάδη. Στον πολύτιμο αυτό πολιτιστικό σύλλογο προσχώρησε το πιοανήσυχο, μορφωμένο και προοδευτικό κοινό της πόλης και τον ανέδειξε γρήγορα στοκυριότερο όργανο παραγωγής πνεύματος, πολιτισμού και κουλτούρας γιατουλάχιστον δύο γενιές Καβαλιωτών.

Το 1960 ο Σύλλογος Καπνεμπόρων Καβάλας, στηρίζοντας αποφασιστικά τηνπνευματική ζωή της πόλης, παραχώρησε ΕΣΑΕΙ τον πρώτο όροφο του κτιρίου τουστον σύλλογό μας και έκτοτε άρχισε μια λαμπρή περίοδος πνευματικής, πολιτιστικήςκαι μορφωτικής δράσης, η οποία δεν διακόπηκε ούτε το 2002, όταν οιεναποπομείναντες καπνέμποροι, πριν διαλύσουν και τυπικά το σύλλογό τους,αποφάσισαν να μεταβιβάσουν το σύνολο του κτιρίου στην Μητρόπολη Φιλίππων,Νεαπόλεως και Θάσου. Ωστόσο ο Σ.Φ.Γ.Τ. Καβάλας λειτουργούσε κανονικά καιπαρήγαγε το σημαντικό του έργο. Από την αίθουσά του παρήλασε όλη η γενιά του’30 (από τον Καραγάτση μέχρι τον Θεοτοκά), από τον Παύλο Ζάννα έως τον Ε.Παπανούτσο και τον Ε. Κριαρά, τον Ιωάννη Κακριδή και τον Μάνο Χατζιδάκι, πουχάρισε και το πιάνο του μάλιστα, τον Σωκράτη Καραντινό να διευθύνει την θερινήστέγη του Κ.Θ.Β.Ε. από εδώ, τον Θάνο Μικρούτσικο να ενθουσιάζει το κοινό τουπαίζοντας στο πιάνο του Μάνου, τον Γιώργο Χειμωνά να συνδέεται ξανά με τηνγενέτειρά του και τον Παναγιώτη Μουλά να τον παρουσιάζει, τον ΜένηΚουμανταρέα να γράφει το ημερολόγιο της φανέλας με το νούμερο εννιά, γιατί τουτο ζήτησαν Καβαλιώτες φίλοι και να δημοσιεύεται περήφανα στο λογοτεχνικόπεριοδικό «Υπόστεγο» που εξέδιδε ο Σ.Φ.Γ.Τ. Καβάλας, όπως εξέδιδε παλαιότερακαι το περιοδικό «Σκαπτή Υλη», τον Παύλο Μάτεσι , την Ρέα Γαλανάκη, ζωγράφουςμε ατομικές εκθέσεις, όπως τον Βασιλείου, τον Γραμματόπουλο, την Κατράκη, τονΚαρρά, τον Σικελιώτη που χάρισε πίνακές του, το θεατρικό εργαστήρι με τον ΑντώνηΚούφαλη, που βραβεύεται σε διαγωνισμούς, αλλά και την κινηματογραφική Λέσχημε τον θερινό «Ζέφυρο» που φτιάχτηκε με προσωπική εθελοντική εργασία μας, όπωςκαι το θέατρό του εντός του κτιρίου, και τις παρουσίες των Γ.Ξ. Στογιαννίδη, Η.Χ.

Παπαδημητρακόπουλο, Π. Μάρκογλου, Γ. Χουρμουζιάδη, Διαμαντή Αξιώτη.Κοντολογής μια κιβωτός μνήμης, ένα τοπόσημο πνεύματος, ένας όροφοςκουλτούρας, μια φωλιά μύησης, μια αίθουσα γεμάτη εκδηλώσεις και γερή αρματωσιάγια κάθε νέο, ήταν μέχρι σήμερα αυτό το κτίριο, όπου η χρήση του Σ.Φ.Γ.Τ. Καβάλαςπροείχε και κάλυπτε κάθε άλλη χρήση του, που μετατράπηκε σε δευτερεύουσα. Οιγενιές των Καβαλιωτών δεν γνωρίζουν το κτίριο σαν «Μέγαρο Καπνεμπόρων», αλλάσαν Σπίτι Πολιτισμού, μέχρι που η Μητρόπολη Φιλίππων Νεαπόλεως και Θάσουπροσπάθησε να διαγράψει μια πνευματική πορεία 65 χρόνων από την κοιτίδα του καινα αγνοήσει την παρουσία στο συγκεκριμένο κτίριο του ιστορικού μας συλλόγου.Η Μητρόπολη Φ.Ν.Θ. θέλει να μετατρέψει όλο το διώροφο κτίριο σεεκθετήριο Ιερών Κειμηλίων και χώρο εκδηλώσεων (ενώ στον ίδιο τετράγωνοδιαθέτει ιδιόκτητη, πλήρως εξοπλισμένη αίθουσα εκδηλώσεων τουλάχιστον 500ατόμων), ενώ στην πραγματικότητα θέλει να απαλλαχτεί από την παρουσία τουΣ.Φ.Γ.Τ. Καβάλας στην ιστορική του έδρα και παράλληλα σκοπεύει να ανεγείρει καιτρίτον όροφο, αλλοιώνοντας την διατηρητέα και παραδοσιακή μορφή της οδούΚύπρου, που είναι η μοναδική περιοχή, όπου συντηρείται μια συστάδα ιστορικών καιδιατηρητέων κτιρίων.

Είναι εγκληματική η τακτική της Μητρόπολης να αγνοεί την ύπαρξη τουΣ.Φ.Γ.Τ. Καβάλας και να επιδιώκει να τον εξώσει από την έδρα του, με επίκληση τηςως άνω Απόφασης του Υπουργείου Πολιτισμού, μετατρέποντας μια ζωντανή κυψέληδημιουργίας με μεγάλη ιστορική αξία σε ένα μουσείο και αλλοιώνοντας ταυτόχρονατην αρχιτεκτονική σύσταση της περιοχής με ένα τριώροφο κτίριο σε σύγχρονημορφή, αφού σκοπό έχουν να ξαναχτίσουν και να επαυξήσουν σε τετραγωνικά τουπάρχον κτίριο.Η μη αναφορά αυτής της «άϋλης» πολιτιστικής κληρονομιάς στην εν λόγωΑπόφαση δημιουργεί εύλογα υπόνοιες σκόπιμης απόκρυψής τους από την Υπηρεσίακαι τους μελετητές.

Κυρία Υπουργέ,Με την παρούσα ζητούμε την παρέμβασή Σας και την υποστήριξή Σας, ώστενα προασπίσουμε την κληρονομιά του νεότερου πολιτισμού της Καβάλας και να μηνεξωσθεί από την επί 65 έτη Στέγη του ο δραστήριος Σ.Φ.Γ.Τ. Καβάλας και ναπαραμείνει η διατηρητέα σειρά των κτιρίων ως έχουν, μακριά από οποιαδήποτεπαρέμβαση ετοιμάζει η Μητρόπολη Καβάλας, η οποία δεν θα έπρεπε να μάχεται τηνπνευματική ιστορία της πόλης, αλλά να την εγκολπώνεται και να συμβαδίζει μαζί της.Σίγουροι ότι θα τείνετε ευήκοον ους στις εκκλήσεις μας για την διάσωση τουΣ.Φ.Γ.Τ. Καβάλας, υπογράφουμε το παρόν οι κάτωθι:

(Μεταξύ άλλων)

Πρόδρομος Μάρκογλου, συγγραφέας, ποιητής, ιδρυτικό μέλος του ΣΦΓΤ

Διαμαντής Αξιώτης, συγγραφέας

Μάρθα Βασιλειάδη, Καθηγήτρια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας ΑΠΘ, συγγραφέας

Χαράλαμπος Γαμβρέλης, Αγιογράφος

Ευριπίδης Γαραντούδης, Καθηγητής Νεοελληνικής Λογοτεχνίας ΕΚΠΑΑ,

συγγραφέας, ποιητής, κριτικός λογοτεχνίας, δοκιμιογράφος

Θεόδωρος Γρηγοριάδης, συγγραφέας

Μανίνα Ζουμπουλάκη, δημοσιογράφος, συγγραφέας

Θόδωρος Θεοδωρίδης, δημοσιογράφος

Κώστας Καναβούρης, δημοσιογράφος, ποιητής

Αντώνης Κούφαλης, θεατρικός συγγραφέας

Κωνσταντίνος Κούφαλης, θεατρικός συγγραφέας

Βασίλης Λιόγκας, πρώην δημοτικός σύμβουλος

Μαίρη Μικέ, Καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας ΑΠΘ, συγγραφέας

Αργύρης Μπακιρτζής, αρχιτέκτονας, τραγουδοποιός

Εύα Οικονόμου Βαμβακά, ηθοποιός, σκηνοθέτις, καλλιτεχνική διευθύντρια

ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας

Γεωργία Τριανταφυλλίδου, ποιήτρια

Κοσμάς Χαρπαντίδης, δικηγόρος, συγγραφέας».