Την θέσπιση προαιρετικής άρσης του τραπεζικού, χρηματιστηριακού και φορολογικού απορρήτου, αντί του υποχρεωτικού καθεστώτος που ισχύει σήμερα, φέρνει το νομοσχέδιο για το «Επιτελικό Κράτος», όπως προέκυψε από τις τοποθετήσεις της Γενικής Επιθεωρήτριας Δημόσιας Διοίκησης, Μαρίας Παπασπύρου, κατά τη συζήτηση στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής. 

Η επικεφαλής της υπό κατάργησης Αρχής – από το εν λόγω νομοσχέδιο – και αντικατάστασής της από την «Εθνική Αρχή Διαφάνειας» σημείωσε ότι η θέσπιση της προαιρετικής άρσης απορρήτου δύναται να επιφέρει ευνοϊκή ή διακριτή μεταχείριση υπόχρεων της δήλωσης. Μάλιστα, ανέφερε περιπτώσεις δημοσίων υπαλλήλων που βρέθηκαν με εκατομμύρια ευρώ στους λογαριασμούς τους και χωρίς τη θεσπισμένη υποχρεωτικότητα της άρσης των απορρήτων αυτές δεν θα είχαν διαλευκανθεί.

«Προκύπτουν κίνδυνοι στη λειτουργία και στην αποτελεσματικότητα του συστήματος ελέγχου των δηλώσεων πόθεν έσχες. Δεν υπάρχουν σαφείς προβλέψεις για τους υπόχρεους που υπάγονται στην αρμοδιότητα της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας. Δίνεται ευρύτατη ευχέρεια στον διοικητή να καθορίζει τη μέθοδο και τα μέσα ελέγχου. Δεν προβλέπεται υπαγωγή σε όργανο ελέγχου των ελεγκτών επιθεωρητών της Αρχής» σημείωσε και επισήμανε: 

«Έχει ήδη αρχίσει η ηλεκτρονική υποβολή των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης χωρίς να προβλέπεται μεταβατική κατάσταση ελέγχου για τις δηλώσεις που θα υποβληθούν και το κυριότερο: θεσπίζεται προαιρετική άρση των πάσης φύσεως απορρήτων – φορολογικού, τραπεζικού και χρηματιστηριακού – κατά τη διάρκεια ελέγχου των δηλώσεων πόθεν έσχες. Άρα, ελλοχεύει ο κίνδυνος να καταργηθούν οι προβλέψεις περί υποχρεωτικής άρσης απορρήτου στις δηλώσεις. Δεν είναι δυνατόν να γίνεται έλεγχος πόθεν έσχες χωρίς άρση απορρήτου».

Επίσης, η Μαρία Παπασπύρου τόνισε ότι δεν υπάρχει ρητή πρόβλεψη που να αφορά τις 40 εκκρεμείς πειθαρχικές προσφυγές της Γενικής Επιθεωρήτριας Δημόσιας Διοίκησης, οι οποίες έχουν ασκηθεί ενώπιον του ΣτΕ και του Διοικητικού Εφετείου. «Συνέπεια της εν λόγω παράλειψης, που ελπίζουμε να έγινε από αβλεψία, ενδέχεται να είναι η απόρριψη των προσφυγών ελλείψει ενεργητικής νομιμοποίησης του προσφεύγοντος οργάνου, γεγονός που θα πλήξει το δημόσιο συμφέρον» συμπέρανε.

Συνεχίζοντας, η Γενική Επιθεωρήτρια Δημόσιας Διοίκησης υποστήριξε ότι τόσο η ρύθμιση που αφορά τον καθορισμό ανωτάτου ορίου ηλικίας για την κατάληψη της θέσης του διοικητή της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας όσο και η αντίστοιχη για την κάλυψη των θέσεων επιθεωρητών ελεγκτών είναι αντισυνταγματικές. Κατά τα λεγόμενά της, ο λόγος είναι γιατί εισάγουν δυσμενή μεταχείριση συνδεόμενη με την ηλικία που αντίκειται στις αρχές της ισότητας και της αξιοκρατίας, όπως αυτές κατοχυρώνονται από το Σύνταγμα.

Ως προς το κόστος λειτουργίας της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, η Μαρία Παπασπύρου παρέθεσε πως το ύψος προϋπολογισμού θα ισοσκελιστεί κατά 100% με τους καταργούμενους φορείς. Επομένως, η ίδρυση της νέας Αρχής δεν αποφέρει εξοικονόμηση εσόδων. «Αυξάνονται κατ’ ανέλεγκτο τρόπο οι θέσεις μετακλητών στη νέα Αρχή. Θεσπίζεται αποζημίωση για συμμετοχή σε επιτροπές. Οι θέσεις των συνεργατών μπορεί να αυξάνει ανά κατηγορία ανάλογα με τις ανάγκες και κατά παρέκκλιση των διατάξεων ορίζονται οι απολαβές του διοικητή και προέδρου της αρχής ενώ για τις αποδοχές του πρώτου δεν ισχύουν ανώτατα όρια αποδοχών που ίσχυαν μέχρι σήμερα. Επίσης, προβλέπεται ειδικό μισθολογικό καθεστώς και μπόνους για το προσωπικό της Αρχής».

Τέλος, η Μαρία Παπασπύρου επιφυλάχθηκε για άσκηση κάθε νόμιμου δικαιώματός της ενόψει της ρητής κατάργησης του ΓΕΔΔ πριν τη λήξη της εκ του νόμου οριζόμενης πενταετούς θητείας της.