Ποιος διαμορφώνει την αισθητική του δημόσιου χώρου και με ποιους όρους; Αυτό το ερώτημα έχει τεθεί πολλές φορές, κυρίως μετά από εικαστικές παρεμβάσεις των δήμων με γλυπτά που έχουν θεωρηθεί κακόγουστα ή μη εναρμονισμένα με το περιβάλλον. Επανέρχεται ξανά, μετά τις έντονες αντιδράσεις για τον στολισμό της Αθήνας τα φετινά Χριστούγεννα.

Ο δήμος Αθηναίων αποφάσισε να μοιράσει τους κεντρικούς δρόμους και τις πλατείες σε μεγάλους χορηγούς, άρα αρχής εξαρχής η αισθητική προσέγγιση αλλάζει κάθε που στρίβεις γωνία στην πρωτεύουσα της χώρας. Η Βασ. Σοφίας έχει το γούστο του Ιδρύματος Ωνάση, η Πανεπιστήμιου της Coca Cola, η Ακαδημίας και η Έρμου της Protergia και ούτω καθεξής (* αναλυτικά η λίστα στο τέλος του άρθρου). 

Τα βέλη έπεσαν στην αρχή σκληρά, στο Ίδρυμα Ωνάση για τον φωτισμό – μυγοσκοτώστρα όπως έγραψαν οι περισσότεροι, ενώ τα πυρά δέχτηκε ο δήμος και το ίδρυμα και από τον συμπολιτευόμενο τύπο, όταν η διευθύντρια του ιδρύματος Αφροδίτη Παναγιωτάκου, απαντώντας στις αντιδράσεις θεωρήθηκε από πολλούς προσβλητική. Κι αυτό γιατί είπε πως, την αισθητική αυτή επιβραβεύουν οι νεότεροι, αφήνοντας αιχμές πως αντιδρούν οι ηλικιωμένοι που δεν γνωρίζουν από πρωτοπορία, ενώ έκανε αναφορά στην «εθνική» μας φωτίστρια, χαρακτηρισμός που σχολιάστηκε επίσης αρνητικά ευρέως. Ενάντια στο Ίδρυμα και στις δηλώσεις της τάχθηκαν και ανθρωποι που έχουν υπερασπιστεί το όντως αξιόλογες προτάσεις της Στέγης Γραμμάτων και τεχνών.

Το αίσθημα που εισέπραξαν πολλοί, είναι η σνομπίστικη επίπληξη των «ειδικών» περί τέχνης και αισθητικής. Φυσικά μετά την Βασ. Σοφίας ήρθε ο στολισμός της Πανεπιστήμιου που σκόρπισε άφθονο γέλιο στο διαδίκτυο με χαρακτηρισμούς όπως «ιπτάμενα χταπόδια», «παύλες στις τσούχτρες», «όποιος ρίξει τα πιο πολλά ούφο κερδίζει» κλπ. Το θέμα της αισθητικής και ιδιαίτερα στον δημόσιο χώρο είναι τεράστιο και μακάρι να ανοίξει με αυτήν την ευκαιρία ένας διάλογος, ώστε ο δημόσιος χώρος να μην θεωρείται κάθε φορά τσιφλίκι του εκάστοτε δημάρχου ο οποίος δεν μπορεί να δημιουργήσει έστω μία πρόταση ώστε να θέσει κάποια όρια στους χορηγούς για να μην γίνει η Αθήνα τσίρκο.

Και γιατί οι δημότες πληρώνουμε ακριβότερα φέτος παρά την επέλαση των χορηγών;

Πάμε τώρα να δούμε αν η επέλαση των χορηγών στον δημόσιο χώρο αυτά τα Χριστούγεννα, σημαίνει λιγότερο κόστος για τους πολίτες του δήμου. Οι γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς θα κοστίσουν στους δημότες της Αθήνας 850.000 ευρώ, δηλαδή 200 χιλιάδες ευρώ περισσότερα από τις περσινές. Γιατί συμβαίνει αυτό θα αναρωτηθείτε εύλογα από τη στιγμή που στο περσινό κόστος συμπεριλαμβανόταν και το κόστος των φωτισμών που φέτος έχουν αναλάβει οι χορηγοί γεγονός που κάνει τη διαφορά ακόμα μεγαλύτερη;

Γράφουμε ενδεικτικά δύο παραδείγματα που διαφωτίζουν την κατάσταση. Μια προβολή (mapping) με χριστουγεννιάτικα μοτίβα που ετοιμάζεται για την πρόσοψη της Βουλής θα μας κοστίσει 100.000 ευρώ αν και όπως λένε πολλοί είναι αμφίβολης αποτελεσματικότητας γιατί απαιτεί πλήρη συσκότιση του κτιρίου ακόμα και διακοπή κυκλοφορίας στην Αμαλίας. Για πυροτεχνήματα ο δήμος θα ξοδέψει 40.000 ευρώ ενώ μεγάλο είναι και το ποσό που θα διατεθεί για την trash διασκέδαση με τηλεοπτικούς ηθοποιούς, τραγουδιστές και μοντέλα. Εν τω μεταξύ στους κεντρικούς δρόμους της Αθήνας αλλά και σε τουριστικούς δρόμους όπως η Αδριανού στην Πλάκα, δεν βρίσκουμε σκουπιδοτενεκέ για να πετάξουμε την χαρτοπετσέτα μας ακόμα. 

Κεντρική Φωτογραφία άρθρου: Στολισμός στον πεζόδρομο της Διονυσίου Αρεοπαγίτου, μπροστά από το μουσείο της Ακρόπολης

Η λίστα με τους χορηγούς:

• Το «Ίδρυμα Ωνάση» την Βασιλίσσης Σοφίας από το ύψος του Hilton μέχρι το Σύνταγμα,
• Η «Coca–Cola» την πλατεία Συντάγματος και την Πανεπιστημίου,
• Η «Protergia» – τομέας Ενέργειας της MYTILINEOS- τον στολισμό και την εγκατάσταση του στην Ερμού, στην Ακαδημίας και στη Φιλελλήνων
• Η «COSMOTE» την Σταδίου
• Η «Παπαστράτος» την Διονυσίου Αρεοπαγίτου.
• Η «ΔΕΗ» την Χαλκοκονδύλη και την 3ης Σεπτεμβρίου,
• Η «AEGEAN» την Σκουφά και την Κανάρη,
• Ο Όμιλος «MOTOR OIL» μέσω της «nrg» την Αμαλίας,
• Η «Εθνική Τράπεζα» την Πλατεία Κοτζιά και την Αθηνάς
• Η «Εθνική Ασφαλιστική» την Συγγρού στο τμήμα μεταξύ Αγίου Σώστη και Κόμβου Καλλιρρόης.
• O «Παναθηναϊκός ΑΟ» φωτίζει την Αλεξάνδρας,
• Η «Ionian Hotel Enterprises SA» την Βασιλίσσης Σοφίας από το ύψος του Hilton μέχρι τη Λ. Αλεξάνδρας
• Η «Πειραιώς Real Estate και Picar» τη Βουκουρεστίου στο τμήμα μεταξύ Σταδίου και Πανεπιστημίου
• Οι «Athens Tiare Hotel», «ΑΤΤΙΚΑ ΑΡΤΟΠΟΙΕΙΑ», «Hondos Center» και η «Κίνηση Πολιτών Κέντρου Αθήνας» (ΚΙ.ΠΟ.Κ.Α.) την Ομόνοια
• Τα ξενοδοχεία «Wyndham Grand Athens», «Wyndham Athens Residence», «K29» (members of Zeus International) την Πλατεία Καραϊσκάκη
• Η Ελληνική Ζυθοποιία Αταλάντης (ΕΖΑ) την Πλατεία Αγίας Ειρήνης.