Την ίδια στιγμή που η ελληνική κυβέρνηση αλλά και η Ευρωπαϊκή Ένωση επιδίδονται σε αλλεπάλληλους γύρους «πειθούς» για την επανάκαμψη της αξιοπιστίας της ελληνικής και ευρωπαϊκής οικονομίας, ο αμερικανικός οίκος Citigroup μείωσε την τιμή στόχου για τις μετοχές 15 ευρωπαϊκών τραπεζών, μεταξύ των οποίων και 5 ελληνικών.

Συγκεκριμένα, η αμερικανική τράπεζα μείωσε τη σύστασή της για την Εθνική Τράπεζα σε ‘hold’ από ‘buy’. Επίσης, μείωσε τη τιμή στόχο για την EFG Eurobank στα 4,25 ευρώ δίνοντας σύσταση ‘hold’ και για την ΑΤΕbank στα 0,75 ευρώ από 1 ευρώ με σύσταση ‘sell’. Ακόμη μείωσε την τιμή στόχο για την Marfin Popular Bank στα 1,85 ευρώ από 2 ευρώ που ήταν. Τέλος υποβάθμισε την Τράπεζα Κύπρου (4,5 ευρώ από 5) και άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες όπως οι BANCO POPULAR, BANCO SANTANDER, BNP PARIBAS και η CREDIT AGRICOLE.

Πρόκειται για το δεύτερο πλήγμα εναντίον ελληνικών τραπεζών, μετά την υποβάθμιση από τον οίκο Moody’s των τραπεζών Εθνική, Eurobank, Alpha Bank, ATEbank, Eμπορική και Γενική στις 15 Ιουνίου, μία μόλις ημέρα μετά την υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας, κατά τέσσερις βαθμίδες, από τη θέση «Α3» στη θέση «Ba1», που κατέταξε τη χώρα στην κατηγορία εκείνων που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν πρόβλημα αποπληρωμής του χρέους.

Σημειώνεται ότι ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ζαν Κλοντ Τρισέ επέκρινε χθες έμμεσα τον οίκο αξιολόγησης Moody’s για την υποβάθμιση της Ελλάδας, σε παρέμβασή του ενώπιον των μελών της Οικονομικής και Νομισματικής Επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, λέγοντας πως προτού η χώρα μας υιοθετήσει πρόγραμμα εξυγίανσης των δημοσιονομικών της, η αξιολόγηση της ήταν καλύτερη από τη σημερινή.

Στο μεταξύ την αισιοδοξία της για την πορεία της ελληνικής οικονομίας και τη σύντομη έξοδο από την κρίση, εξέφρασε η διοίκηση της Alpha Bank στη διάρκεια της σημερινής γενικής συνέλευσης των μετόχων της. Ο πρόεδρος της τράπεζας Γιάννης Κωστόπουλος εκτίμησε ότι « η χώρα βρίσκεται στη σωστή κατεύθυνση και θα εξέλθει δυνατότερη από την κρίση, έχοντας αποδείξει ότι όταν υπάρχει θέληση, υπάρχει και αποτέλεσμα». Είπε επίσης ότι τα στοιχεία της οικονομικής συγκυρίας δείχνουν ότι η ύφεση το 2010 δεν θα είναι τόσο μεγάλη όσο αναμένεται.

Εν τω μεταξύ, ο επικεφαλής του οίκου αξιολόγησης Moody’s Μπαρτ Οστερβελντ χαρακτηρίζει ως ένα εξαιρετικά απίθανο γεγονός αλλά όχι και αδιανόητο την αναδιάρθρωση χρέους της Ελλάδας. Όπως τόνισε, το ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης βραχυπρόθεσμα είναι κάτι που δεν μπορεί να το περιμένει κανείς ενώ μεσοπρόθεσμα δεν είναι κάτι το αδιανόητο αλλά έχει μικρή πιθανότητα.

Ελλάδα και γαλλογερμανικός άξονας υπέρ «φόρου Τόμπιν»

Υπέρ της επιβολής φόρων στις χρηματοοικονομικές συναλλαγές των τραπεζών τάχθηκε ο πρωθυπουργός, Γιώργος Παπανδρέου, με παρέμβασή του κατά τη διάρκεια τηλεδιάσκεψης στο παγκόσμιο συνέδριο της Διεθνούς Συνομοσπονδίας Συνδικάτων (ITUC), που πραγματοποιείται στο Βανκούβερ του Καναδά, συντασσόμενος με τη Γερμανία και τη Γαλλία που έχουν ήδη ταχθεί υπέρ του μέτρου αυτού. Η πρακτική αυτή είναι γνωστή ως «φόρος Τόμπιν».

Υπενθυμίζεται ότι κατά τη τακτική θερινή Σύνοδο Κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών που διεξήχθη την προηγούμενη Πέμπτη, οι ηγέτες της ΕΕ κατέληξαν σε συμφωνία για να επιβάλλουν φόρους στις τράπεζες στις χώρες τους και να προωθήσουν την ιδέα ενός παγκόσμιου φόρου επί των χρηματοοικονομικών συναλλαγών στη σύνοδο κορυφής της G20 στο Τορόντο την ερχόμενη εβδομάδα.

Ο «φόρος Τόμπιν» έκανε την εμφάνιση του στις αρχές τις δεκαετίας του ’70, όταν το «σύστημα Bretton Woods», το οποίο όριζε της νομισματικές ισοτιμίες διεθνώς, βάσει του κανόνα του χρυσού, άρχισε να καταρρέει. Η αγορά συναλλάγματος τότε απελευθερώθηκε και οι κερδοσκόποι οργίασαν. Ο αμερικανός οικονομολόγος Τζέιμς Τόμπιν πρότεινε τότε την επιβολή ενός φόρου που, όπως ο ίδιο έλεγε, θα έριχνε «άμμο στους τροχούς της κερδοσκοπίας». Ο «φόρος Τόμπιν» θα επιβαλλόταν σε κάθε κίνηση στην αγορά συναλλάγματος, αποτρέποντας τους κερδοσκόπους να επενδύουν βραχυπρόθεσμα στις αξίες των νομισμάτων. Ο συγκεκριμένος φόρος επανήλθε στην επικαιρότητα με την παγκόσμια οικονομική κρίση και συζητήθηκε έντονα στη διεθνή κοινότητα, με τον αμερικανό Νομπελίστα οικονομολόγος, Τζόζεφ Στίγκλιτς, να προτείνει την επιβολή μίας παραλλαγής του «φόρου Τόμπιν» ώστε να ελεγχθούν τα κερδοσκοπικά παιχνίδια στις διεθνείς χρηματοοικονομικές συναλλαγές.

Ο Έλληνας πρωθυπουργός αναφέρθηκε εκτενώς στα κερδοσκοπικά παιχνίδια που παίχτηκαν σε βάρος της Ελλάδας και υποστήριξε την πρόταση για επιβολή φόρων στις χρηματοοικονομικές συναλλαγές των τραπεζών, λέγοντας πως «θέλουμε αγορές που να υπηρετούν το λαό, καθιστώντας την παγκοσμιοποίηση πιο ανθρώπινη».

Κατά την παρέμβαση του ο Έλληνας πρωθυπουργός κλήθηκε να σχολιάσει και τα αίτια που οδήγησαν την ελληνική οικονομία στο δύσκολο σημείο που βρίσκεται σήμερα. Αναφερόμενος λοιπόν στα αίτια της κρίσης, ο κ.Παπανδρέου υποστήριξε πως δεν ήταν το κράτος πρόνοιας αυτό που δημιούργησε την κρίση, αλλά το γεγονός το γεγονός ότι «είχαμε μια κακή διαχείριση της οικονομίας από την προηγούμενη συντηρητική κυβέρνηση, που δημιούργησε ένα μεγάλο χρέος».

Ομοιότητες και διαφορές με την κρίση της Αργεντινής

Στο μεταξύ, την ίδια στιγμή που αναλυτες βλέπουν πολλές ομοιότητες στην κρίση του 2001 στην Αργεντινή με την κρίση που ταλανίζει την Ελλάδα τους τελευταίους μήνες και οι φήμες για κήρυξη πτώχευσης και έξοδο από το ευρώ οργιάζουν, μελέτη της Eurobank. Υποστηρίζει ότι υπάρχουν 5 βασικές διαφορές στην πορεία των 2 χωρών.

Πρώτα από όλα, η Ελλάδα συμμετέχει σε μία νομισματική ένωση και δεν πρόσδεσε μονομερώς το νόμισμά της σε ένα ξένο, όπως έκανε η Αργεντινή. Η αξιοπιστία της πολιτικής διατήρησης σταθερής ισοτιμίας με το δολάριο στην Αργεντινή ήταν υπό συνεχή και αυξανόμενη αμφισβήτηση, ενώ στην Ελλάδα η έξοδος από το ευρώ δεν είναι δυνατή νομικά.

Σημαντική για την ασφάλεια της ελληνικής οικονομίας είναι σύμφωνα με τη μελέτη και η ύπαρξη του μηχανισμού στήριξης των ΕΕ, ΕΚΤ και ΔΝΤ, καθώς αποτυχία της Ελλάδας θα σήμαινε αποτυχία του ευρώ γενικότερα, άρα η προσπάθεια ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας θα είναι μεγαλύτερη από ότι θα ήταν μια μονομερής επέμβαση του ΔΝΤ, όπως έγινε στην Αργεντινή.

Επιπλέον, το ελληνικό δημόσιο χρέος Γενικής Κυβέρνησης διακρατείται, στο 80%, από ξένους, μειώνοντας τα κίνητρα για εξώθηση της χώρας σε χρεοκοπία. Σημαντικό είανι επίσης το γεγονός ότι είναι σχεδόν εξολοκλήρου σε ευρώ και όχι σε ξένο νόμισμα, σε αντίθεση με την Αργεντινή όπου το 90% ήταν σε ξένο νόμισμα, καθιστώντας την εξυπηρέτησή του δύσκολη.

Οι αναλυτές της Eurobank εκτιμούν ότι στην Ελλάδα το τραπεζικό σύστημα είναι πολύ πιο ισχυρό, σε σχέση με αυτό της Αργεντινής που αντιμετωπίζει συναλλαγματικό κίνδυνο και το Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών Τραπεζών μπορεί να λειτουργήσει ως lender of last resort. Τέλος, στη μελέτη σημειώνεται ότι στην Αργεντινή η όλη προσπάθεια απέτυχε και λόγω της πολιτικής αστάθειας και της αδυναμίας επιβολής των αλλαγών με κοινωνικά δίκαιο τρόπο.

Καρατζαφέρης: «Η αγορά εκπέμπει σήμα κινδύνου»

Επίκαιρη ερώτηση κατέθεσε στη Βουλή προς τον πρωθυπουργό Γ.Παπανδρέου ο Γ.Καρατζαφέρης στην οποία επισημαίνει ότι «η αγορά εκπέμπει σήμα κινδύνου» και ρωτά τον πρωθυπουργό εάν θα λάβει «ουσιαστικά μέτρα για την τόνωση της αγοράς». Σύμφωνα με τον κ. Καρατζαφέρη «πάνω από 100.000 εμπορικές επιχειρήσεις βρίσκονται σε οικονομικό αδιέξοδο, ενώ περίπου 65.000 ετοιμάζονται να προχωρήσουν σε απολύσεις». «Παρά τη συνεχή συμπίεση του δυνητικού κέρδους τους στην οποία προβαίνουν χιλιάδες επιχειρήσεις μέσω προσφορών στα προϊόντα τους, η αποχή των καταναλωτών από τις αγορές συνεχίζεται. Η κυβέρνηση, από την άλλη πλευρά, καθυστερεί δραματικά την υλοποίηση του προγράμματος εγγυημένων δανείων σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις του ΤΕΜΠΜΕ για κάλυψη των χρεών τους, ενώ από τις κερδοφόρες επιχειρήσεις ζητά τριετή έκτακτη εισφορά» τονίζει ο πρόεδρος του ΛΑΟΣ και επισημαίνει πως «αυτό το εκρηκτικό ‘κοκτέιλ’ αντιαναπτυξιακών μέτρων, νέας επικείμενης αύξησης του πληθωρισμού -από 1η Ιουλίου που θα ενσωματωθούν οι τελευταίες αυξήσεις του ΦΠΑ- και έλλειψης ρευστότητας, οδηγεί μαθηματικά σε χιλιάδες λουκέτα, με δραματικές επιπτώσεις στην αύξηση της ανεργίας».

Η ενοικίαση εδαφών «ένας τρόπος για να σωθεί η Ελλάδα»

Το δανεισμό ελληνικών εδαφών προτείνει ως λύση για τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, ο καθηγητής γεωπολιτικής στο Κέντρο Διπλωματικών και Στρατηγικών Σπουδών στο Παρίσι, Michael Strauss, μέσα από την International Herald Tribune. Ο κ. Strauss εμφανίζει ως παράδειγμα την ενοικίαση του Hong Kong, του Κόλπου του Γκουαντάναμο, της διώρυγας του Παναμά και αυτήν της ναυτικής βάσης της Σεβαστούπολης, η οποία έχει μισθώνεται στο ρωσικό στόλο της Μαύρης Θάλασσας, για 30 δισ. ευρώ.

Ο δανεισμός περιοχών είναι «μέθοδος που χρησιμοποιούν συχνά τα κράτη» για να αποπληρώσουν τα χρέη τους, γράφει ο συγγραφέας του βιβλίου «Η ενοικίαση του κόλπου του Γκουαντάναμο», αφού πρόκειται για αμοιβαίως επωφελή συμφωνία, όπου «ο ένας από τους συμβαλλόμενους αποκομίζει πολύτιμα κεφάλαια, ενώ ο άλλος αποκτά πρόσβαση σε κρίσιμο ζωτικό χώρο». «Υπάρχουν πολλές χώρες που θα έβλεπαν θετικά την ενοικίαση περιοχών στην Ελλάδα, την Πορτογαλία, την Ισπανία και άλλα κράτη της Ευρώπης που αντιμετωπίζουν πρόβλημα» αναφέρει μεταξύ άλλων ο Strauss.

«Η Ελλάδα θα συμβάλλει περισσότερο στο Σύμφωνο Σταθερότητας απ΄ ό,τι οι άλλες χώρες»

Την εκτίμησή του πως η Ελλάδα θα έχει κάνει μέσα σε ελάχιστο χρόνο περισσότερα για το Σύμφωνο Σταθερότητας, απ΄ ό,τι άλλες χώρες μέσα σε πολλά χρόνια, εάν πετύχουν οι εξαγγελθείσες μεταρρυθμίσεις του Έλληνα πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου, εξέφρασε ο πρώην Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς και Ανταγωνισμού, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Μάριο Μόντι.

Όπως τόνισε ο πρώην Επίτροπος της ΕΕ, «κάποτε μπορεί να αξιολογούμε την κρίση στην Ελλάδα ως τη μεγαλύτερη μέχρι τώρα επιτυχία της Ολοκλήρωσης της Ευρωζώνης και του ευρώ». Ο κ. Μόντι εκτιμά ότι οι αντιδράσεις στην κρίση έφεραν μία σαφέστερη αποδοχή των «κανόνων του παιχνιδιού» και ως εκ τούτου ένα «τέλος της ευγένειας» στην ΕΕ, καθώς, όπως ο ίδιος υπενθύμισε, τα πράγματα ήταν διαφορετικά πριν από μερικά χρόνια, όταν δεν είχαν επιβληθεί κυρώσεις ούτε στη Γερμανία ούτε στη Γαλλία, παρά το γεγονός ότι αυτές το 2002 και το 2003 είχαν υψηλά ελλείμματα, ξεπερνώτας το όριο του Μάαστριχτ, του 3%.

Ο ίδιος πιστεύει πως, η ΕΕ μπορεί μεν να αντέδρασε αργά στην κρίση, όμως αυτό, κατά τη γνώμη του, δεν αποτελεί έκπληξη, καθώς, όπως αναφέρει, στις ΗΠΑ, που δεν αποτελούνται από 27 επί μέρους εθνικά κράτη, ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα έχει πολύ μεγάλα προβλήματα με την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεών του.