O Kieran Allen, καθηγητής κοινωνιολογίας στο University College του Δουβλίνου και μέλος της οργανωτικής επιτροπής της Ενωμένης Αριστερής Συμμαχίας στην Ιρλανδία, βρέθηκε στην Αθήνα για το τετραήμερο συνέδριο «Μαρξισμός 2011». Μιλάει στο tvxs.gr για την Ιρλανδική και Ελληνική κρίση, τις αιτίες τους και την προοπτική εναλλακτικής λύσης.

Ads

Ο 57χρονος Kieran Allen είναι συγγραφέας πολλών βιβλίων, μεταξύ των οποίων «Το οικονομικό κραχ της Ιρλανδίας» (2009) και «Η Κέλτικη Τίγρη: Ο μύθος της κοινωνικής εταιρικής σχέσης» (2003).

Ο Ιρλανδός κοινωνιολόγος είναι κάθετα αντίθετος με τη λύση του ΔΝΤ και την πρακτική διάσωσης των τραπεζικών συστημάτων. Θεωρεί τον καπιταλισμό και το νεοφιλελεύθερο μοντέλο ως τις αιτίες της κρίσης. Έτσι, ο τρόπος για διάσωση δεν θα έπρεπε να έρχεται μέσα από τις ίδιες πρακτικές που οδήγησαν στην οικονομική κατάρρευση. Στηρίζει την ανάγκη πανευρωπαϊκής συνεργασίας των αριστερών κινημάτων με κοινό στόχο την μη πληρωμή των χρεών αλλά και την αντίσταση στις πολιτικές του ΔΝΤ, της ΕΕ και της ΕΚΤ.

Ακολουθεί η συνέντευξη με τον Kieran Allen:

Η ιρλανδική κυβέρνηση τελικά συμφώνησε να υποβάλλει αίτηση για διάσωση ύψους 90 δισεκατομμυρίων ευρώ από το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα. Πώς έγινε αυτό, από τη στιγμή που η Ιρλανδία θεωρείτο ότι είχε ένα οικονομικό μοντέλο που δούλευε σωστά;

H Κέλτικη Τίγρη ήταν για πολλές χώρες ένα πρότυπο. Ο κύριος λόγος ήταν το ότι επρόκειτο για ένα υπόδειγμα νεοφιλελευθερισμού. Υπήρχε ένα καθεστώς ήπιας νομοθεσίας και χαμηλή φορολογία για τις επιχειρήσεις. Προτάθηκε ότι αν άλλες χώρες ακολουθούσαν το μοντέλο της κέλτικης τίγρης, θα μπορούσαν να έχουν θεαματικά ποσοστά ανάπτυξης.

Στην πραγματικότητα υπήρξαν δύο φάσεις για την Κέλτικη Τίγρη. Κατά την πρώτη φάση, η οποία διήρκεσε από το 1995 ως το 2001, υπήρξε μια τεράστια εισροή επενδύσεων από τις ΗΠΑ. Αμερικανικές εταιρείες χρειάζονταν μια βάση στην Ε.Ε για να εισέλθουν στις πωλήσεις της νέας ενιαίας αγοράς. Η Ιρλανδία ήταν τυχερή επειδή ήταν μία από τις λίγες χώρες που προσέφερε φθηνά εργατικά χέρια, ένα αγγλόφωνο εργατικό δυναμικό και, φυσικά, χαμηλή φορολογία επί των κερδών σε αυτή τη χρονική στιγμή.

Ωστόσο, αυτή η φάση της Κέλτικης Τίγρης έληξε το 2001 με 2002 και μετά η οικονομία παρασύρθηκε από μια έκρηξη στην αγορά ακινήτων. Οι ιρλανδικές τράπεζες δανείζονταν πέντε φορές το μέγεθος της εθνικής οικονομίας και δημιούργησαν μια φούσκα ακινήτων. Οι χαλαρές κανονιστικές ρυθμίσεις δεν κατάφερναν να διατηρήσουν τα υψηλά αποθέματα κεφαλαίου από την κερδοσκοπική τους δραστηριότητα. Και το αναπόφευκτο που έγινε: υπήρξε μια κατάρρευση της ιδιοκτησίας.

Το πρόγραμμα «διάσωσης» του ΔΝΤ και της Ε.Ε για την Ιρλανδία είναι εικονικό. Προωθούν πόρους για να στηρίξουν τις προσπάθειες του κράτους να τονώσει το ιδιωτικό τραπεζικό σύστημα. Οι αγγλικές, οι γερμανικές και οι γαλλικές τράπεζες έχουν τεράστιες δανειακές απαιτήσεις και το ΔΝΤ επέμεινε ότι αυτές οι τράπεζες πρέπει στηριχθούν εις βάρος του ιρλανδικού λαού.

Ποια είναι η οικονομική και πολιτική κατάσταση στη χώρα μετά τα μέτρα που πήρε η ιρλανδική κυβέρνηση; Τι έδωσε, κατά τη γνώμη σας, στα κόμματα της αριστεράς μια νέα δυναμική;

Η τελευταία κυβέρνηση του Fianna Fail (συντηρητικό κόμμα) και των Πρασίνων επέβαλε μια πολιτική συνεχών περικοπών. Οι μισθοί του δημοσίου τομέα μειώθηκαν κατά 15% και η κοινωνική ασφάλιση κατά 4%. Οι εργαζόμενοι πρέπει τώρα να δουλεύουν μέχρι τα 67 τους για να μπορέσουν να συνταξιοδοτηθούν. Παράλληλα, ξοδεύουν γύρα στα 80 δισεκατομμύρια ευρώ για τη διάσωση των τραπεζών. Αυτές οι επιθετικές πολιτικές κατάφεραν μόνο να βαθύνουν την ύφεση και δεν λειτουργούν. Κατά τις τελευταίες βουλευτικές εκλογές, το Fainna Fail σχεδόν εξαφανίστηκε. Θα πρέπει να ξέρετε ότι ήταν στην κυβέρνηση για 60 χρόνια από το 1932 και ήταν το κυρίαρχο δεξιό κόμμα. Σήμερα στο Δουβλίνο, η επαναστατική αριστερά έχει τέσσερις φορές περισσότερα μέλη στο κοινοβούλιο σε σχέση με το Fianna Fail.

Οι πολίτες ψήφισαν για έναν συνασπισμό των Εργατικών με ένα άλλο αριστερό κόμμα, το Fine Gael, επειδή χρησιμοποίησαν μια ρητορική περί «καψίματος των δανειστών» και επαναδιαπραγμάτευσης της συμφωνίας με το ΔΝΤ και την ΕΕ. Όμως, όταν εκλέχθηκαν, πήραν πίσω τις υποσχέσεις τους. Μια μειοψηφία ψήφισε την νεοσύστατη Ενιαία Αριστερή Συμμαχία (United Left Alliance) bondholders και το Sinn Fein, που χρησιμοποίησαν αριστερό-εθνική ρητορική. Αυτό δείχνει μια αποφασιστική στροφή προς τα αριστερά με εκλογικούς όρους. Όμως, αυτό που χρειάζεται επίσης είναι μια ελληνικού τύπου κοινωνική εξέγερση που να περιλαμβάνει απεργίες και διαδηλώσεις.

Στην Ελλάδα, το σοσιαλιστικό και κυβερνών κόμμα επέβαλλε πολύ σκληρά μέτρα, αν και φαίνεται ότι οι εκπρόσωποι της Ε.Ε δεν είναι ακόμη ικανοποιημένοι. Συμφωνείτε με αυτούς που προτείνουν μια αναδιάρθρωση του χρέους για την Ελλάδα ή πιστεύετε ότι η χώρα πρέπει να αλλάξει την πολιτική της;

Αυτό είναι το μοντέλο σε όλη την Ευρώπη. Οι σοσιαλδημοκράτες κάποιες φορές χρησιμοποιούν μια ρητορική σχετικά με τον έλεγχο του κράτους πάνω στις αγορές. Όμως, μόλις εκλεγούν απλώς δέχονται διαταγές από τους νεοφιλελεύθερους του ΔΝΤ και της ΕΕ. Το ελληνικό και ιρλανδικό παράδειγμα δείχνουν γιατί αυτές οι νεοφιλελεύθερες λύσεις δεν λειτουργούν. Είναι μια φαντασίωση να σκέφτεται κανείς ότι οι άνθρωποι αποδέχονται τη λιτότητα. Ο καπιταλισμός θα κλοτσήσει αρχίζοντας να λειτουργεί κανονικά. Η πραγματικότητα είναι ότι η λιτότητα βαθαίνει την ύφεση. Ακόμη και ο Keynes, ο κατεξοχήν υπερασπιστής του φιλελευθερισμού το ήξερε αυτό. Η πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας είναι ότι καμία τράπεζα στην Ευρώπη δεν πρέπει να καταρρεύσει. Έτσι, επιμένουν σε έναν ακόμα μεγαλύτερο δανεισμό για να βοηθήσουν τους τραπεζίτες.

Την ίδια στιγμή, το ΔΝΤ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αλλά και η ΕΚΤ υποστηρίζουν ότι οι PIG χώρες (Portugal-Ireland-Greece) πρέπει να αποτελέσουν το παράδειγμα. Πρέπει να αποδεχτούμε ακόμα μεγαλύτερη λιτότητα και όταν δεν θα μπορούμε άλλο, τότε απλώς ζητούν περισσότερη (λιτότητα). Πρέπει να δώσουμε τέλος σε αυτή την τρέλα. Η αναδιάρθρωση του χρέους είναι μια ευγενική λέξη που χρησιμοποιείται από καθωσπρέπει ανθρώπους. Εγώ προτιμώ να λέω: Ακυρώστε το χρέος, δεν προκαλέσαμε εμείς την κρίση και δεν πρέπει να την πληρώσουμε.

Υπάρχει μια εναλλακτική λύση;

Μπορώ να μιλήσω μόνο γενικά για την Ελλάδα αλλά πιο ειδικά για την Ιρλανδία. Κατά τις τελευταίες εκλογές, η Ενιαία Αριστερή Συμμαχία (ιρλανδικό κόμμα) έδωσε μια ξεκάθαρη εναλλακτική λύση. Συμφωνήσαμε ότι οι εγγυήσεις για τις τράπεζες θα πρέπει να σταματήσει και ότι αυτές θα πρέπει να γίνουν δημόσια ιδιοκτησία χωρίς το κράτος και χωρίς να αναλαμβάνεται καμία ευθύνη για τα χρέη τους. Αντί να διασώζει τις τράπεζες, η κυβέρνηση θα πρέπει να θεσπίσει ένα πρόγραμμα δημοσίων έργων που θα παρέχει δουλεία σε ανέργους.

Είπαμε ότι η πλούσια ελίτ, η οποία εμπλέκεται σε μια τεράστια κερδοσκοπία θα πρέπει να αναγκαστεί να πληρώσει την κρίση. Ζητήσαμε εισφορά πλούτου από το παγκόσμιο ενεργητικό τους, υψηλότερους φόρους σε όλα τα εισοδήματα πάνω από τα 80.000 ευρώ, ένα φόρο-Robin Hood επί των χρηματοοικονομικών συναλλαγών, εθνικοποίηση των φυσικών πόρων πετρελαίου και φυσικού αερίου. Στον πυρήνα της ιρλανδικής κρίσης είναι το σταμάτημα των επενδύσεων από τους πλουσίους και η διαφυγή κεφαλαίων. Στηρίξαμε την επιβολή ελέγχων στα κεφάλαια και στην κατάσχεση των κεφαλαίων που δεν χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία θέσεων εργασίας.

Φυσικά υπάρχουν εναλλακτικές. Μόνον ένα δεξιό κόμμα τόσο φανατικό όσο η Μάργκαρετ Θάτσερ, θα μπορούσε να πει «Δεν υπάρχει καμία εναλλακτική». Οι σοσιαλδημοκράτες στο ΠΑΣΟΚ ή το Ιρλανδικό Εργατικό Κόμμα επαναλαμβάνουν αυτή την καραμέλα για να διασπείρουν τη μοιρολατρία και να σπάσουν το ηθικό των ανθρώπων.

Βαδίζουν η Ιρλανδία, η Ελλάδα και η Πορτογαλία στην ίδια πορεία; Θα μπορούσε να υπάρξουν κοινοί αγώνες για αυτές τις χώρες ή μια κοινή στάση-λύση στο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν;

Νομίζω πως ναι. Πρέπει να ορθώσουν το ανάστημά τους απέναντι την προσβλητική μας περιγραφή ως PIGS (τα αρχικά των χωρών στα αγγλικά, που επίσης σημαίνουν στα αγγλικά «γουρούνια»). Οι περιφερειακές χώρες της Ε.Ε είναι θύματα της ευρωπαϊκής πολιτικής, η οποία έχει σχεδιαστεί αποκλειστικά για να στηρίξει το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα και να διατηρήσει το ευρώ ως παγκόσμιο νόμισμα. Μας παρουσιάζουν ως ανθρώπους που είναι πολύ τεμπέληδες και που τώρα επιδιώκουν διάσωση. Αυτοί οι μύθοι πρέπει να απορριφθούν και να αναπτυχθεί μια κοινή στάση, οργανωμένη από την αριστερά, σε αυτές τις χώρες. Χωρίς την δραστηριοποίηση των εργαζομένων σε όλη την Ευρώπη, η αριστερά θα παίζει μόνο παιχνίδια ρητορικής στο κοινοβούλιο. Οι απεργίες στην Ελλάδα είναι πηγή έμπνευσης για τους εργαζόμενους της Ευρώπης. Η αντίστασή σας στο πρόγραμμα του ΔΝΤ είναι αυτό που φοβούνται περισσότερο. Ελπίζω ότι η δύναμη αυτού του καλού παραδείγματος θα οδηγήσει σε μια επανάσταση που μπορεί να ξεριζώσει το σύστημα που προκαλεί αυτό το χάλι, δηλαδή τον ίδιο τον καπιταλισμό.

Στην ομιλία στην Ελλάδα θα αναφερθείτε στην ανάγκη παγκοσμιοποίησης της αντίστασης; Πώς μπορεί αυτό να επιτευχθεί;

Με την σφυρηλάτηση δεσμών και την ανάπτυξη κοινής στρατηγικής. Είχαμε Έλληνες ομιλητές σε συνέδρια της ιρλανδικής αριστεράς και είμαι πολύ χαρούμενος που βρέθηκα στην Ελλάδα για να μεταφέρω τις εμπειρίες μου σε Έλληνες συντρόφους.

Δεν πρέπει να ελπίζουμε σε ένα πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων να αναδυθεί στο εσωτερικό της Ε.Ε. Η ελίτ της Ε.Ε είναι εντελώς προσκολλημένη στο νεοφιλελευθερισμό και στη λιτότητα και θα χρησιμοποιήσει την κρίση για να ενσπείρει ακόμα περισσότερο αντιδημοκρατικές δομές, τις οποίες αυτές οι πολιτικές προωθούν, στον ευρωπαϊκό λαό. Πρέπει να αγωνιστούμε στις δικές μας χώρες πρώτα και να διαδώσουμε τα παραδείγματα αντίστασης και σε άλλους. Δεν υπάρχει κανένα νόημα να περιμένουμε μία πανευρωπαϊκή λύση που θα καθηλώσει τους εργαζόμενους. Ο πραγματικός διεθνισμός, όπως το έθεσε ο μεγάλος Ιρλανδός σοσιαλιστής James Connolly, σημαίνει καταπολέμηση των καπιταλιστών παντού, με τους δικούς μας καπιταλιστές πρώτους στη λίστα.