«Μαγειρεύουμε μαζί, τρώμε μαζί» ήταν το σύνθημα της συλλογικής κουζίνας ElChef, όταν οι άνθρωποί της ξεκίνησαν να στήνουν ανοιχτά γεύματα κάθε Σάββατο στο Στέκι Μεταναστών, κάπου στις αρχές του 2009, στον απόηχο της εξέγερσης μετά τη δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου.

Ήθελαν να δώσουν στην αλληλεγγύη μια έκφραση έμπρακτη, που να τη νιώθεις.

Στην πορεία η Κουζίνα στάθηκε κοντά σε ανθρώπους που απεργούσαν, σε πρόσφυγες, με συνεχή παρουσία στο αντιρατσιστικό φεστιβάλ. Τώρα όμως με την πανδημία και τον εγκλεισμό, η ανάγκη για καλό ζεστό φαγητό φαίνεται να έχει αυξηθεί σημαντικά και όπως λέει στο tvxs.gr η Γωγώ Αλεξανδρή, «δίνουμε κάθε μέρα 40 με 50 μερίδες φαγητό μόνο στη γειτονιά».

«Οι βάσεις πάνω στις οποίες βρέθηκαν και συμφώνησαν οι άνθρωποι που έκαναν την Κουζίνα ήταν η αλληλεγγύη, ο αντιφασισμός και ο αντιρατσισμός. Πάρα πολύ απλά πράγματα που ακόμα διέπουν τη δράση και τη στάση της Κουζίνας απέναντι στην κατάσταση που έχει διαμορφωθεί και βαίνει επιδεινούμενη», εξηγεί η Γωγώ, που είναι 53 ετών και έχει εργαστεί στο παρελθόν ως δημοσιογράφος.

Όταν ήρθε η πανδημία, τα σαββατιάτικα γεύματα έγιναν καθημερινό μαγείρεμα. Τα τραπέζια δεν μπορούσαν πλέον να είναι ανοιχτά, όμως οι ανάγκες για ζεστό φαγητό αυξήθηκαν. Έτσι προέκυψε η σύμπραξη με το στέκι αλληλεγγύης «το Μυρμήγκι» στην Κυψέλη, όπου διανέμονται έτοιμα, συσκευασμένα γεύματα, μαγειρεμένα από τους «ElChef».

Στο ίδιο πλαίσιο και η επαφή με την ομάδα Steps. Μαζί με τη βοήθεια που προσφέρουν σε όσους διαβιούν σε συνθήκες δρόμου, δίνουν κι ένα ζεστό γεύμα. Όπως μας είπε η Γωγώ, κατά το πρώτο lockdown η Κουζίνα συμμετείχε και σε μοιράσματα που έκανε η κοινωνική κουζίνα ο «Άλλος Άνθρωπος» .

Η αρμονία στη λειτουργία

Ρωτήσαμε τη Γωγώ Αλεξανδρή πώς γίνεται άνθρωποι που δεν είναι επαγγελματίες της μαζικής εστίασης να φτάνουν να μαγειρεύουν για 100 άτομα κάθε μέρα.

«Κάνεις υπέρβαση και μετά διαπιστώνεις ότι την έχεις κάνει. Εκεί που ήμασταν πολλοί πριν την πανδημία και μαγειρεύαμε κάθε Σάββατο για 50-70 ανθρώπους, φτάσαμε στο πρώτο lockdown να είμαστε τέσσερις στη βάρδια και να μαγειρεύουμε για 100 και 120 άτομα. Απλώς το κάνεις».

«Δεν είμαστε όλοι επαγγελματίες μάγειροι. Εγώ για παράδειγμα ήμουν δημοσιογράφος και τώρα έχω βρεθεί να μαγειρεύω για 120 ανθρώπους. Σήμερα μαζί με άλλους τρεις ετοιμάσαμε 180 μερίδες. Ο καθένας και η καθεμιά συνεισφέρει όπως μπορεί, και για όσο από τον ελεύθερο χρόνο μπορεί να αφιερώσει. Στην Κουζίνα υπάρχουν άνθρωποι που αυτή την περίοδο βρίσκονται σε αναστολή, άνθρωποι σαν κι εμένα που είναι άνεργοι, κι άλλοι που εργάζονται κι έρχονται τα σαββατοκύριακα. Κανένας δεν κάθεται να μετρήσει πόσες ώρες αφιέρωσε ο διπλανός του. Ανάλογα με τις διαθεσιμότητες καταρτίζουμε το εβδομαδιαίο πρόγραμμα και μαγειρεύουμε», εξηγεί.

Όσον αφορά στην οργάνωση ενός τόσο απαιτητικού εγχειρήματος με όρους αλληλεγγύης, η Γωγώ Αλεξανδρή σημειώνει: «Κάθε προσφορά είναι ανεκτίμητη και αναγκαία. Κάποιος που έχει ένα αυτοκίνητο διαθέσιμο μεταφέρει γεύματα στο χώρο διανομής. Κάποιος που δεν ξέρει να μαγειρεύει, ασχολείται με την καθαριότητα. Κάποιος που ξέρει κάπως από μαγειρική κάνει προετοιμασία. Κάποιος που ξέρει να μαγειρεύει, το κάνει. Και κάποιος που έχει την ανάλογη σωματική διάπλαση, σηκώνει βαριά αντικείμενα. Προκύπτει στην πράξη μια αρμονία στη λειτουργία μας. Μαζί με τη σκέψη ότι κουραστήκαμε και αυτή τη στιγμή 180 άνθρωποι τρώνε ζεστό φαγητό, είναι και αυτή η αρμονία που μας δίνει χαρά και ικανοποίηση».

Οι αποφάσεις στη συλλογική κουζίνα ElChef λαμβάνονται με σύνθεση απόψεων μέσα από τη συνέλευση. Οι συνεδριάσεις είναι μόνο έκτακτες, «μόνο όταν η κουζίνα έχει να αντιμετωπίσει μια καινούργια κατάσταση ή το ντουλάπι μας αδειάζει και πρέπει να βρεθούν νέοι τρόποι για να ξαναγεμίσει», όπως μας είπε η Γωγώ.

Η διαφορά ενός γεύματος αλληλεγγύης από το συσσίτιο φιλανθρωπίας

Στο κείμενο με το οποίο οι άνθρωποι της συλλογικής κουζίνας ElChef κάνουν κάλεσμα στον κόσμο να συνεισφέρει με πρώτες ύλες και χρήματα προκειμένου να ανταποκριθούν στις αυξημένες ανάγκες για ζεστό φαγητό μέσα στην πανδημία, αναφέρουν σε ένα σημείο: «Δεν οργανώνουμε συσσίτιο, δεν προσφέρουμε βοήθεια από κάποια ανώτερη θέση, δεν κάνουμε φιλανθρωπία».

«Δεν υπάρχει σε εμάς η προτεσταντική αντίληψη σύμφωνα με την οποία η ένδεια είναι αμαρτία. Έχει τύχει και σε κάποιους από εμάς να περάσουμε τέτοιες περιόδους. Όταν αυτό συμβαίνει παίρνουμε από τα φαγητά που μαγειρεύουμε και τρώμε σπίτι μας», λέει χαρακτηριστικά η Γωγώ Αλεξανδρή.

«Οι άνθρωποι έχουμε μια εγγενή αξιοπρέπεια και αυτή προσπαθούμε να διαφυλάξουμε. Όταν προσφέρουμε ένα πιάτο φαγητό, προσπαθούμε να το κάνουμε με τέτοιο τρόπο ώστε ο άλλος άνθρωπος να λαμβάνει το σήμα ότι η δική του εγγενής αξιοπρέπεια εκείνη τη στιγμή είναι αδιαπραγμάτευτη».

Μεγάλη ανάγκη, κάλεσμα για συνεισφορά

Δεν είναι μόνο ότι το σαββατιάτικο ανοιχτό γεύμα έχει αλλάξει σε καθημερινό μαγείρεμα για την συλλογική κουζίνα ElChef. Η ανάγκη για φαγητό φαίνεται κι αλλού:

«Έχουμε μείνει έκπληκτοι από το πόσο αυξάνεται η ανάγκη για φαγητό μέσα στην πανδημία. Πέρα από τον αριθμό των μερίδων που ετοιμάζουμε, που έχει αυξηθεί αρκετά, ένας άλλος δείκτης είναι ο χρόνος μέσα στον οποίο εξαντλούνται τα γεύματα. Όταν 150 μερίδες εξαντλούνται σε δέκα λεπτά, μπορείτε να καταλάβετε», επισημαίνει η Γωγώ Αλεξανδρή.

«Προσπαθούμε να καταγράφουμε, όχι με επίσημο τρόπο προφανώς, τις ανάγκες από τα σχολεία της περιοχής των Εξαρχείων, όπου ζούμε και κινούμαστε οι περισσότεροι. Άνθρωποι που σιτίζονταν από τα σχολικά γεύματα, τα παιδιά και εν μέρει και οι οικογένειες, τώρα που τα σχολεία είναι κλειστά, έρχονται και παίρνουν γεύματα από εμάς. Δίνουμε κάθε μέρα 40 με 50 μερίδες μόνο στη γειτονιά» εξηγεί και συμπληρώνει: «Ο Δήμος έχει τα μέσα να κάνει τη δουλειά αυτή και δεν την κάνει».

Η ανάγκη για συνεισφορά λοιπόν είναι μεγάλη. «Άβυσσος μας χωρίζει από το να απευθυνόμαστε σε εταιρίες και οργανισμούς. Καλούμε τον κόσμο να συνεισφέρει. Με πρώτες ύλες, για όποιον έχει την ευχέρεια να τις φέρει στο Στέκι Μεταναστών στην οδό Τσαμαδού ή με την κατάθεση ενός ποσού στον τραπεζικό λογαριασμό που αναγράφεται στο κάλεσμα. Αυτά τα χρήματα μας επιτρέπουν να προμηθευόμαστε πράγματα που δεν μπορεί να φέρει ένας άνθρωπος όπως φιάλες υγραερίου, φρέσκα προϊόντα, λάδι και μπαχαρικά».

* Οι άνθρωποι της συλλογικής κουζίνας ElChef αυτή την περίοδο μαγειρεύουν τουλάχιστον έξι  ημέρες την εβδομάδα, ίσως όχι τις Πέμπτες, 11:00 με 14:30 στο Στέκι Μεταναστών (Τσαμαδού 15 στα Εξάρχεια).