Ενισχυμένο ρόλο και αρμοδιότητες στον έλεγχο των διοικήσεων των τραπεζών, με δικαίωμα βέτο σε κρίσιμα ζητήματα, θα έχει το Δημόσιο μέσω του ΤΧΣ με βάση το νομοσχέδιο για την ανακεφαλαιοποίηση που κατέθεσε η κυβέρνηση.

Ο βασικός άξονας του νέου νόμου προβλέπει ότι το Δημόσιο θα λάβει κοινές μετοχές με πλήρη δικαιώματα ψήφου και όχι με περιορισμένα, σε στρατηγικής σημασίας θέματα, όπως ισχύει σήμερα.

Οι όροι συμμετοχής του ΤΧΣ

Το ΤΧΣ θα μπορεί να μετέχει στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών με συνδυασμό κοινών μετοχών και Cocos(μετατρέψιμων ομολόγων με συγκεκριμένη ημερομηνία λήξης). Ο επιμερισμός των κοινών μετοχών και των Cocos θα καθορίζεται με πράξη του υπουργικού συμβουλίου.

Το ΤΧΣ θα μπορεί να ασκεί, να διαθέτει ή να παραιτείται των δικαιωμάτων προτίμησης σε περιπτώσεις αύξησης κεφαλαίου ή μετατρέψιμων ομολογιών.

Στην πράξη, στόχος της πρόβλεψης αυτής είναι στην περίπτωση του δυσμενούς σεναρίου των stress tests το ΤΧΣ να μετέχει στην κάλυψη των κεφαλαιακών αναγκών με μια αναλογία της τάξης του 70% με 75% σε Cocos και 25% με 30% σε κοινές μετοχές με πλήρη δικαιώματα ψήφου.

Σε ό,τι αφορά τα δικαιώματα ψήφου, θα καθορίζονται με βάση την συμμετοχή των ιδιωτών στην ανακεφαλαιοποίηση. Συγκεκριμένα, εάν η συμμετοχή ιδιωτών στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου μιας τράπεζας φθάνει τουλάχιστον στο 50%, τότε το ΤΧΣ θα έχει περιορισμένο ρόλο στα διοικητικά συμβούλια ενώ στις Γενικές συνελεύσεις περιορίζεται σε θέματα αλλαγής καταστατικού ή ΑΜΚ.

Ο εκπρόσωπος του ΤΧΣ στην τράπεζα έχει το δικαίωμα του veto στην λήψη οποιασδήποτε απόφασης του διοικητικού συμβουλίου της τράπεζας. Θα μπορεί να παρεμβαίνει στα θέματα αποδοχών και παροχών, bonus, μερισμάτων ενώ έχει το δικαίωμα να ζητήσει αναβολή 3 ημερών στην συνεδρίαση του ΔΣ. 

Το ΤΧΣ θα έχει ελεύθερη πρόσβαση στα βιβλία και συνολικά στον ισολογισμό της τράπεζας, ενώ με τη συνδρομή ανεξάρτητου συμβούλου θα θεσπίσει κριτήρια που θα αφορούν και τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου μιας τράπεζας.

Οι αποδοχές των εκπροσώπων του ΤΧΣ στις τράπεζες δεν θα μπορούν να υπερβαίνουν το σύνολο των αποδοχών του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος

Το ΤΧΣ θα μετέχει στην ανακεφαλαιοποίηση και των συνεταιριστικών τραπεζών, ενώ θα μπορεί να διαθέσει μετοχές που κατέχει σε ιδιώτες επενδυτές.

Και στους ομολογιούχους το βάρος της διάσωσης

Το νομοσχέδιο προβλέπει την συμμετοχή και των ομολογιούχων στο βάρος διάσωσης των τραπεζών, καθώς υπάρχει διάταξη για την υποχρεωτική μετατροπή των junior και senior ομολόγων που έχουν εκδώσει οι τράπεζες σε μετοχές, από τη στιγμή που το ΤΧΣ θα μετέχει έστω και κατ’ ελάχιστο την κάλυψη των κεφαλαιακών αναγκών με βάση το δυσμενές σενάριο των stress tests.

Η απόφαση για συμμετοχή και των ομολογιούχων στα βάρη διάσωσης ελήφθη κατ’ απαίτηση του  Εurogroup  όπως επισημαίνεται και στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου: «Την ουσιαστική αλλαγή στο άρθρο 6α αποτελεί η προσθήκη κατά απαίτηση του Eurogroup των εγχειρόγραφων υποχρεώσεων μη προτιμητέων από διάταξη αναγκαστικού δικαίου (senior liabilities non preferred by mandatory provisions of law) στην κατηγορία των υποχρεώσεων εκείνων των οποίων η ονομαστική αξία μειώνεται ή οι οποίες δύνανται να μετατρέπονται σε τίτλους κεφαλαίου που προσμετρώνται στα ίδια κεφάλαια της κατηγορίας 1 (CET 1)», επισημαίνεται στην αιτιολογική έκθεση.

Η πρόβλεψη αυτή σημαίνει ότι τα τραπεζικά ομόλογα θα μετατραπούν σε μετοχές αν μια τράπεζα εμφανίσει αρνητική καθαρή θέση με βάση το βασικό σενάριο των stress tests, ή εαν το ΤΧΣ χρειαστεί να καλύψει το δυσμενές σενάριο.

Οι διατάξεις ισχύουν εως το τέλος του έτους καθώς από 1.1.2016 τίθεται σε πλήρη εφαρμογή η πανευρωπαϊκή οδηγία BRRD που προβλέπει bail in στις διασώσεις τραπεζών.
 
Ο αναβαλλόμενος φόρος
 
Το νομοσχέδιο ρυθμίσει και την τροποποίηση του αναβαλλόμενου φόρου ώστε να μπορούν οι τράπεζες να σχηματίζουν οριστικές αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις (DTC) για ζημίες πιστωτικού κινδύνου έως την 30ή Ιουνίου του τρέχοντος έτους, εξέλιξη που επιτρέπει να αναγνωρίσουν πρόσθετο αναβαλλόμενο από τις προβλέψεις και διαγραφές δανείων.

Η τιμή κάλυψης

Η τιμή κάλυψης των μετοχών ορίζεται ως η χρηματιστηριακή τιμή, όπως αυτή προκύπτει από τη διαδικασία του βιβλίου προσφορών που διενεργείται από κάθε πιστωτικό ίδρυμα. Με απόφαση του Γενικού Συμβουλίου, το Ταμείο θα μπορεί να δεχτεί αυτή την τιμή υπό την προϋπόθεση ότι έχει αναθέσει και έχει λάβει γνώμη από ανεξάρτητο χρηματοοικονομικό σύμβουλο, ο οποίος συμπεραίνει ότι η διαδικασία βιβλίου προσφορών είναι σύμφωνη με τη διεθνή βέλτιστη πρακτική στις συγκεκριμένες περιστάσεις.

δεν μπορούν να υπερβαίνουν το σύνολο των αποδοχών του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος. Οι πάσης φύσης πρόσθετες απολαβές των ιδίων προσώπων καταργούνται για το χρονικό διάστημα συμμετοχής του πιστωτικού ιδρύματος στο πρόγραμμα κεφαλαιακής ενίσχυσης του παρόντος νόμου.
 
Αξιολόγηση των διοικήσεων των τραπεζών

Το Ταμείο, με τη βοήθεια ανεξάρτητου συμβούλου διεθνούς κύρους, εμπειρίας και εξειδίκευσης, θα προβεί στην αξιολόγηση του πλαισίου εταιρικής διακυβέρνησης των πιστωτικών ιδρυμάτων με τα οποία το Ταμείο έχει υπογράψει Σύμβαση Πλαισίου Συνεργασίας. Ειδικότερα η αξιολόγηση θα περιλαμβάνει το μέγεθος, τη δομή και την κατανομή των αρμοδιοτήτων εντός του διοικητικού συμβουλίου και των επιτροπών του σύμφωνα με τις επιχειρηματικές ανάγκες του πιστωτικού ιδρύματος. Η αξιολόγηση θα περιλαμβάνει και τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου και των επιτροπών του.

Η αξιολόγηση αφορά όλες τις επιτροπές του διοικητικού συμβουλίου, καθώς και κάθε άλλη επιτροπή την οποία το Ταμείο κρίνει απαραίτητο να αξιολογήσει για να εκπληρώσει τους στόχους του σύμφωνα με τον παρόντα νόμο.

Το νομοσχέδιο

Η αιτιολογική έκθεση