Το 14% των ψηφοφόρων που το 2015 είχε ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ πήγε χθες απ’ ευθείας στη Νέα Δημοκρατία. Πήγε με θυμό, πήγε αποφασισμένο, κι έδωσε στον Κυριάκο Μητσοτάκη ένα πρόσθετο ποσοστό που ξεπερνά το 5%. Το κοινό των νέων ψηφοφόρων (520 χιλιάδες ψηφοφόροι) έμεινε παγερά αδιάφορο στο αφήγημα της αριστεράς. Κι από όσους πήγαν να ψηφίσουν, ένα 30% επέλεξε ΝΔ και ένα – ανατριχιαστικό – 13% την Χρυσή Αυγή. Οι αναποφάσιστοι, «προέλευσης ΣΥΡΙΖΑ» που μετεωρίζονταν μέχρι τέλους στην ζώνη του πουθενά, δεν επέστρεψαν ποτέ. Πήγαν εκδρομή, έμειναν σπίτι τους, ή ρίσκαραν να χορέψουν στο ρεύμα των τριών τελευταίων ημερών που στέλνει το ΜΕΡΑ25 του Γιάνη Βαρουφάκη στην Ευρωβουλή.

Πάνω σ’ αυτές τις πραγματικότητες γράφτηκε η μεγάλη ήττα του ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές και τις αυτοδιοικητικές εκλογές – μια ήττα που φέρνει ως μονόδρομο τις εθνικές εκλογές στις 30 Ιουνίου ή, το αργότερο, στις 7 Ιουλίου. Και πίσω από αυτές τις πραγματικότητες βρίσκονται οι δομικοί παράγοντες της ευρείας νίκης της Νέας Δημοκρατίας η οποία αιφνιδίασε βαριά (μάλλον ως μη όφειλε) χθες το βράδυ τα επιτελεία του Μαξίμου και της Κουμουνδούρου.

Ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε κατ’ αρχάς, και κατά κράτος, την μάχη του κέντρου. Υποτίμησε βαθιά το κόστος της διάρρηξης της σχέσης του με την μεσαία τάξη. Η επιλογή – είτε αναγκαστική, είτε ταξική – της υπερφορολόγησης και, κυρίως, η επιλογή να μην τεθεί η αποκατάσταση αυτής της στρέβλωσης στις πρώτες προτεραιότητες της μεταμνημονιακής εισοδηματικής αναδιανομής ήταν μια από τις βασικές αιτίες που έστειλε απ’ ευθείας την ψήφο του «θυμού» στην ΝΔ.

Δεν κέρδισε επίσης, σε πρώτο χρόνο τουλάχιστον και με απόλυτους όρους, την μάχη της κεντροαριστερής διεύρυνσης. Η ήττα του μπορεί να μην είναι στρατηγική και μπορεί να παραμένει ο κυρίαρχος προοδευτικός πόλος, αυτό όμως οφείλεται αποκλειστικά στο προσωπικό πολιτικό κεφάλαιο του Αλέξη Τσίπρα και στην απ’ ευθείας πολιτική του επαφή με τον κόσμο της κεντροαριστεράς.

Η αναντιστοιχία της εκλογικής βάσης με τον κομματικό μηχανισμό του ΣΥΡΙΖΑ είναι εξώφθαλμη στον γαλάζιο χάρτη των αυτοδιοικητικών εκλογών. Το 35% των εκλογών του 2015 δεν ήταν «προίκα» όπως έλεγε στο tvxs.gr προ ολίγων μόνον εβδομάδων κορυφαίο κομματικό στέλεχος. Ηταν μάλλον αυτό που λέει έμπειρος δημοσκόπος, από εκείνους που εδώ και καιρό κατέγραφαν την τάση της μεγάλης εκλογικής διαφοράς: Ηταν εκείνοι που «ερωτεύτηκαν πολιτικά τον Τσίπρα αλλά δεν παντρεύτηκαν τον ΣΥΡΙΖΑ». Σ’ αυτό συνέβαλαν τα μέγιστα αρκετά από τα ίδια τα κομματικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που, πολλαπλώς τορπίλησαν και υπονόμευσαν το άνοιγμα Τσίπρα στην κεντροαριστερά προς χάριν της κομματικής καθαρότητας.

Πέραν τούτων, ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε επίσης την μάχη της Μακεδονίας και πλήρωσε αρκούντως υψηλό τίμημα σε ζητήματα πολιτικού ύφους και αισθητικής τύπου Πολάκη. Ως προς το πρώτο, οι Πρέσπες ήταν μια εμβληματική ιστορική επιλογή και το πολιτικό κόστος δεδομένο. Ως προς το δεύτερο, μπορεί και να ήταν και ο σωρευτικός παράγοντας της αποσυσπείρωσης.

Στο δια ταύτα, από εδώ ακριβώς ξεκινά και η μάχη της επόμενης μέρας – και σε σχέση με τις εθνικές εκλογές και πολύ πέρα από αυτές. Ο Αλέξης Τσίπρας παραμένει ο κυρίαρχος εκφραστής του προοδευτικού και αντιδεξιού πόλου. Για να παγιωθεί ωστόσο και να κεφαλαιοποιηθεί αυτό, επήλθε η ώρα του στρατηγικού επαναπροσδιορισμού του ΣΥΡΙΖΑ – της μεγάλης απόφασης, εν ολίγοις, για το εάν θα είναι ο κορμός της νέας προοδευτικής παράταξης ή εάν θα επιμείνει στην περιχαράκωση της ριζοσπαστικής αριστερής καθαρότητας.

Το αυτό ισχύει και για το Κίνημα Αλλαγής το οποίο, παρεμπιπτόντως, δεν κέρδισε τίποτα από την ήττα του ΣΥΡΙΖΑ – απλώς επιβίωσε πολιτικά. Το εάν αυτή η παράταση ζωής θα εξελιχθεί και σε πορεία πολιτικής ανάνηψης θα εξαρτηθεί από τον δικό του επαναπροσδιορισμό, τόσο σε ό,τι αφορά το ιδεολογικό του στίγμα όσο και τις στρατηγικές, κοινωνικές και πολιτικές του, συμμαχίες…