Η χθεσινή τρίωρη σύσκεψη υπό τον Αλέξη Τσίπρα στην Κουμουνδούρου – η πρώτη μετά το καλοκαίρι – έβγαλε μια ανακωχή και μια μεγάλη πρόκληση για τον ΣΥΡΙΖΑ: Η ανακωχή αφορά τις δεδομένες αντιθέσεις ανάμεσα στο προεδρικό επιτελείο και σε παραδοσιακά κομματικά στελέχη, όπως ο Πάνος Σκουρλέτης και ο Νίκος Βούτσης, για το εύρος και τα ιδεολογικά και πολιτικά χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει ο μετασχηματισμός του ΣΥΡΙΖΑ και το άνοιγμα στην εκλογική του βάση.

Η πρόκληση είναι η προσαρμογή αυτής της ανακωχής σε ρεαλιστική βάση: Πως θα καταφέρει ο ΣΥΡΙΖΑ του 31,5% και μιας μεγάλης δεξαμενής κεντροαριστερών ψηφοφόρων να γίνει ενιαίο κόμμα με την Προοδευτική Συμμαχία, και να καταθέσει εναλλακτική πρόταση εξουσίας χωρίς παράλληλα να απολέσει τα ριζοσπαστικά αριστερά του χαρακτηριστικά και χωρίς να διαταραχθούν οι εύθραυστες ισορροπίες στον παλαιό κομματικό μηχανισμό.

Το στοίχημα προφανώς δεν είναι εύκολο αλλά όσοι γνωρίζουν όσα διαμείφθηκαν στην χθεσινή σύσκεψη υποστηρίζουν πως ο Αλέξης Τσίπρας «έχει πάρει τις αποφάσεις του κι έχει χαράξει πολύ συγκεκριμένο δρόμο από τον οποίο δεν σκοπεύει να παρεκκλίνει».

Οι ίδιες πηγές ωστόσο υποστηρίζουν ότι ο ίδιος αυτός δρόμος «δεν είναι συγκρουσιακός και δεν θα ξεφύγει σε… λακούβες εσωστρέφειας».

Στο πολιτικό δια ταύτα το μήνυμα αυτό μεταφράζεται στο ότι δεν υπάρχει θέμα «απομάκρυνσης» Σκουρλέτη όπως κάποιες πλευρές διακινούσαν – ή και επεδίωκαν – τις τελευταίες ημέρες, ταυτοχρόνως όμως δεν υπάρχει και θέμα κλειστών κομματικών θυρών εν όψει συνεδρίου.

Το εν λόγω μήνυμα αποτυπώνεται εύγλωττα σε δυο από τις αποφάσεις που ελήφθησαν στην χθεσινή «τετραμερή» στην Κουμουνδούρου στην οποία συμμετείχαν μαζί με τον Αλέξη Τσίπρα ο γραμματέας του ΣΥΡΙΖΑ Πάνος Σκουρλέτης, ο διευθυντής του Γραφείου του προέδρου Μιχάλης Καλογήρου και ο εκπρόσωπος Τύπου Αλέξης Χαρίτσης. Η πρώτη ισχυρού συμβολισμού απόφαση είναι η τοποθέτηση Σκουρλέτη στην θέση του γραμματέα της Κεντρικής Οργανωτικής Επιτροπής Συνεδρίου (ΚΟΕΣ) στην οποία θα συμμετέχουν στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και της Προοδευτικής Συμμαχίας. Η τοποθέτηση Σκουρλέτη στην συγκεκριμένη θέση κλείνει αυτομάτως και τα σενάρια των τελευταίων ημερών περί πιθανής αντικατάστασης του λόγω των επιφυλάξεων που έχει ανοιχτά εκφράσει για τα πολιτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά της διεύρυνσης το κόμματος.

Εξίσου ισχυρό συμβολισμό όμως έχει και η απόφαση για άνοιγμα των «θυρών της Κουμουνδούρου» και έναρξη της εγγραφής νέων μελών στο κόμμα από τα τέλη Σεπτεμβρίου και αμέσως μετά την συνεδρίαση της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό σημαίνει πως τα νέα μέλη που θα εγγραφούν, και τα οποία δεν θα προέρχονται αναγκαστικά από την παραδοσιακή ριζοσπαστική βάση του ΣΥΡΙΖΑ, θα έχουν συμμετοχή στην εκλογή των νέων οργάνων του κόμματος και στην διαμόρφωση των θέσεων του συνεδρίου που ορίστηκε ότι θα γίνει έως τα τέλη Ιανουαρίου.

Πρόκειται για μια απόφαση με την προσωπική «σφραγίδα» του Αλέξη Τσίπρα , ο οποίος από το βράδυ των εκλογών της 7ης Ιουλίου είχε διαμηνύσει πως αποτελεί πλέον πρώτη προτεραιότητα η αντιστοίχιση του κομματικού ΣΥΡΙΖΑ με την εκλογική του βάση.

Την δική της ιδιαίτερη αξία στα όσα συμφωνήθηκαν χθες επί της διαδικασίας της οργανωτικής ανασύνταξης έχει και η απόφαση για, επί της ουσίας, ενοποίηση των κεντρικών πολιτικών επιτροπών ΣΥΡΙΖΑ και Προοδευτικής Συμμαχίας – μια κίνηση που, στην πράξη, αποτελεί και το πρώτο βήμα για την δημιουργία νέου, ενιαίου κόμματος.

Από εκεί και πέρα έχει ενδιαφέρον πως θα αποτιμηθούν σε πρώτο χρόνο οι αποφάσεις αυτές στην συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ την επόμενη Τρίτη, ενώ παρά την συμφωνία επί του «οδικού χάρτη» άπαντες στην Κουμουνδούρου αναγνωρίζουν ότι ο δρόμος έως τον Γενάρη δεν θα είναι ανέφελος.

Σε ό,τι αφορά τις εσωκομματικές τριβές η δυσαρέσκεια Σκουρλέτη είναι δεδομένη καθώς ο γραμματέας του κόμματος θεωρεί όντως ότι «στοχοποιήθηκε» το τελευταίο διάστημα όχι μόνον από κυβερνητικά μέσα ενημέρωσης αλλά και από συντρόφους του που τον βλέπουν ως ανασταλτικό παράγοντα στο εγχείρημα της κομματικής διεύρυνσης.

Από την άλλη πλευρά υπάρχουν στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που εξακολουθούν να χρεώνουν στον γραμματέα του κόμματος «επιλογές ήττας» και απροθυμία για δυναμικές προοδευτικές συμμαχίες στις αυτοδιοικητικές εκλογές. Πρόκειται για μια κριτική στην οποία το περιβάλλον του Πάνου Σκουρλέτη απαντά υπενθυμίζοντας ότι ο ίδιος διαφωνούσε εξ αρχής και θεωρούσε επίσης «επιλογή ήττας» την απόφαση να μην διεξαχθούν ταυτόχρονα οι ευρωεκλογές και οι εθνικές εκλογές.

Το κομβικό ερώτημα είναι το κατά πόσο η παρέμβαση και οι χθεσινές επιλογές του Αλέξη Τσίπρα θα κλείσουν αυτόν τον κύκλο της εσωστρέφειας και της εκατέρωθεν απόδοσης ευθυνών, ενώ ο πιο δύσκολος και ουσιαστικός γύρος της εσωτερικής διαβούλευσης για τον «νέο ΣΥΡΙΖΑ» δεν έχει ακόμη ξεκινήσει. Σ’ αυτόν τον γύρο κεντρικό ρόλο θα παίξει η απόφαση ή μη για την εκλογή του προέδρου από την βάση – μια προοπτική την οποία στηρίζουν ένθερμα στελέχη της προεδρικής πλευράς όπως ο Νίκος Παππάς, ο Δημήτρης Βίτσας και η Όλγα Γεροβασίλη αλλά αντιμετωπίζουν με μεγάλες επιφυλάξεις και πάλι ο Πάνος Σκουρλέτης, ο Νίκος Βούτσης και ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, επικεφαλής της ομάδας των «53». Εδώ, έχουν το δικό τους ιδιαίτερο ενδιαφέρον και οι θέσεις που θα πάρει την επόμενη εβδομάδα ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, ο οποίος μέχρι στιγμής δεν έχει τοποθετηθεί ανοιχτά για τον μετασχηματισμό του κόμματος.