Με περικοπή όλων των κονδυλίων για το προσφυγικό, απείλησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την Ελλάδα, αν δεν φροντίσει το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής να ενεργοποιήσει πρόγραμμα Επιτροπείας για τα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες του tvxs. Θυμίζουμε πως με ρεπορτάζ που δημοσιεύθηκε τον Αύγουστο του 2021, το tvxs αποκάλυπτε πως η κυβέρνηση Μητσοτάκη άφησε χωρίς Επιτροπεία τη χώρα κατά παράβαση του ευρωπαϊκού κανονισμού, ενώ τα κονδύλια για την επιτροπεία είχαν εισπραχθεί! 

Η κ. Δόμνα Μιχαηλίδου δεν είχε απαντήσει στα ερωτήματα του tvxs και απ’ότι φαίνεται δύο χρόνια μετά εξακολουθεί η Ελλάδα να είναι η μόνη ευρωπαϊκή χώρα χωρίς Επιτροπεία, γεγονός που έχει καταστροφικές συνέπειες στις ζωές των ανήλικων προσφύγων και θα επηρεάσει και τη συσσώρευση κονδυλίων υπέρογκων ποσών, αν δεν τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα που τέθηκαν (το dead line συμπίπτει με την περίοδο των εκλογών). «Τώρα, το υπουργείο τρέχει και δεν προλαβαίνει. Θεωρούσαν ότι η χώρα θα πληρώσει ένα πρόστιμο  1-2 εκατομμυρίων -από τα πολλά που πληρώνει σε τέτοιες περιπτώσεις- και θα ξεμπερδέψει. Δεν περίμεναν ότι θα κινδύνευαν να χάσουν όλη τη χρηματοδότηση για το προσφυγικό» λέει γνώστης της υπόθεσης στο tvxs. Στο ρεπορτάζ που ακολουθεί, το χρονικό και το παρασκήνιο. 
 
Τι σημαίνει να είναι η Ελλάδα χωρίς Επιτροπεία δύο χρόνια;

Σημαίνει ότι ο εισαγγελέας ανηλίκων είναι χωρίς εξουσιοδοτημένους εκπροσώπους, οι οποίοι διαπιστώνουν αν τηρείται ο νόμος σε σχέση με τα δικαιώματα των παιδιών στα κέντρα υποδοχής αλλά και στις δομές φιλοξενίας. Σημαίνει ότι τα παιδιά  δεν έχουν διερμηνείς και νομική εκπροσώπηση, ότι φιλοξενούνται σε κάποια καμπς μαζί με τον γενικό πληθυσμό -με τους οποιους κινδύνους συνεπάγεται αυτό- ότι αν αρρωστήσουν δεν υπάρχει εκπρόσωπος να μεριμνήσει. «Σε πολλές περιπτώσεις, οι σεκιουριτάδες αγοράζουν τα φάρμακα και τους τα χορηγούν στα καμπς, αν θέλουν κι αν μπορούν» λέει εργαζόμενος σε νησί στο tvxs. Δεν  έχει ακόμα υπογραφεί η σύμβαση για διερμηνεία στα καμπς,  ενώ έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία από τον Δεκέμβρη. 
 
Υπήρχε μέχρι τον Αύγουστο του 2021 ένα μεταβατικό πρόγραμμα Επιτροπείας το οποίο είχε αναλάβει η ΜΚΟ «Μετάδραση». Μεταβατικό γιατί θα εφαρμοζόταν ο νόμος Φωτίου (ΣΥΡΙΖΑ) που προέβλεπε το πέρασμα της Επιτροπείας στα χέρια της Πολιτείας.  Η ΜΚΟ, έστελνε εξουσιοδοτημένους εκπροσώπους στις δομές φιλοξενίας ασυνόδευτων προσφύγων, οι οποίοι διαπίστωναν μιλώντας μαζί τους, αν σιτίζονται σωστά, αν έχουν κατάλληλη νομική εκπροσώπηση, ιατρική και ψυχολογική υποστήριξη και αναφέρονταν στους εισαγγελείς ανηλίκων. Η κυβέρνηση της ΝΔ δεν ανανέωσε το πρόγραμμα, ούτε ενεργοποίησε τον νόμο Φωτίου με αποτέλεσμα να μείνουν στον αέρα τα ανήλικα προσφυγόπουλα.
 
 Η μετάθεση  της Αγαπηδάκη
 
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, δημιούργησε ένα «μπάχαλο συναρμοδιοτήτων» όπως λένε πηγές στο tvxs ανάμεσα στο υπουργείο Εργασίας και Μεταναστευτικής Πολιτικής και τα προσφυγόπουλα έγιναν μπαλάκι στο πινκ πονκ ανάμεσα στην Δ. Μιχαηλίδου και την Ειρ. Αγαπηδάκη (πρώτη σήμερα στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας της ΝΔ). Στο μπάχαλο αυτό προστέθηκε και η πολιτική του κ. Μηταράκη, να αγνοεί συστηματικά τα δικαιώματα των προσφύγων ως μέσο αποτροπής προσφυγικών ροών στη χώρα, θέμα που ανέδειξαν τα διεθνή ΜΜΕ και ευρωπαϊκοί θεσμοί με παράδειγμα τα push backs (παράνομες επαναπροωθήσεις). 

Η κ. Αγαπηδάκη συμφωνα με πληροφορίες του tvxs, ήταν εκείνη που ήθελε το πρόγραμμα Επιτροπείας, ο κ. Μηταράκης όχι. Έτσι αφαιρέθηκε από την πρώτη η σχετική αρμοδιότητα και μετατέθηκε από τον πρωθυπουργό στο υπ. Υγείας στη θέση της Γενικής Γραμματείας τον Δεκέμβριο του 2021, μετάθεση που επιβεβαίωσε το ρεπορτάζ του tvxs. 
 
Ο νέος νόμος Μηταράκη για την Επιτροπεία που επίσης δεν εφαρμόστηκε και το παρασκήνιο
 
Τελικά όμως, λόγω των ευρωπαϊκών υποχρεώσεων,  το 2022 ψηφίζεται  ο νόμος 4960 περί Επιτροπείας, που αντικατέστησε τον 4554 της Φωτίου. Το θέμα μεταφέρθηκε δηλαδή από το υπ. Εργασίας στο Μεταναστευτικής Πολιτικής και άλλαξε το περιεχόμενο.  Ο νέος νόμος λέει, ότι μπορεί η Επιτροπεία να δοθεί με διαγωνισμό ή προκήρυξη από το υπ. Μετανάστευσης. Και ο νόμιμος εκπρόσωπος (ΜΚΟ που θα αναλάβει το έργο) είναι πλέον ο Επίτροπος. Αυτό σημαίνει πως ενώ πριν την εξουσία για τα ανήλικα την είχε ο εισαγγελέας, τώρα θα την έχει η ιδια η ΜΚΟ ως επίτροπος, η οποία θα αναφέρεται στη Μονάδα Εθνικής Προστασίας. 
 
Ο νόμος, ενώ είχε περιθώριο να εφαρμοστεί μέχρι τέλη Νοέμβρη, δεν εφαρμόστηκε. Με  τροπολογία πήρε παράταση  για τέλη Απρίλη και μετά νέα  παράταση για τις 31 Δεκεμβρίου. «Οι παρατάσεις δόθηκαν γιατί δεν υπήρχε πρόγραμμα επιτροπείας. Πως θα εφαρμοζόταν ο νόμος;» λέει στο tvxs στέλεχος υπουργείου. 
 
Το υπ. Μεταναστευτικής Πολιτικής, έδωσε με απευθείας ανάθεση το έργο να συνταχθεί η προγραμματική σύμβαση για το πρόγραμμα, σε μια δικηγορική εταιρεία με χρήματα που απέσπασε από μια Ολλανδική ΜΚΟ. Η σύμβαση, επειδή αφορά κονδύλι πάνω από 5 εκ. ευρώ, έπρεπε να περάσει από το Ελεγκτικό Συνέδριο του Κράτους (ανεξάρτητη αρχή δικαστών). Εταίροι της συμβασης ήταν οι ΜΚΟ Solidarity Naw, Arsis και Μετάδραση.
 
Το Ελεγκτικό Συνέδριο, απέρριψε τη σύμβαση με  την αιτιολόγηση  οτι το κράτος δεν γίνεται να υπογράφει σύμβαση με ΜΚΟ γιατί δεν είναι αξιόπιστοι φορείς κατά τη γνώμη του. Το αίτημα πήγε ως κατεπείγον λόγω του μεγάλου αριθμού ασυνόδευτων (2.500 τον περασμένο Γενάρη). Έγινε αίτημα ανάκλησης από το υπουργείο προς το Ελεγκτικό Συμβούλιο και ξεκίνησε η διαδικασία να προκηρυχθεί διαγωνισμός μέσω ΤΑΜΕ (Ταμείο Μετανάστευσης Ένταξης και Ασύλου). Το ΤΑΜΕ όμως, είναι επίσης είναι υποστελεχωμένο και δεν φαινόταν εφικτό, να «τρέξει» τη διαδικασία.
 
Η επίτροπος, τα 3.3 δις, τα απρόθυμα υπουργεία και το τελεσίγραφο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
 
Τον Νοέμβριο του 2020, ο Υπουργός κ. Μηταράκης και η επίτροπος κ. Beate υπέγραψαν τη συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ελληνικού Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, για τη χρηματοδότηση της κατασκευής νέων κέντρων πρώτης υποδοχής στη Σάμο, την Κω και τη Λέρο. Σε σχετική της ομιλία σημείωνε πως «..Από το 2015, η ΕΕ έχει διαθέσει πάνω από 3,3 δισεκατομμύρια ευρώ σε χρηματοδοτική βοήθεια προς την Ελλάδα, για να στηρίξει τη διαχείριση της μετανάστευσης». Για να αναλογιστεί κανείς τα κονδύλια που διαχειρίζεται το υπουργείο Μετανάστευσης, αρκεί η πληροφορία ότι μόνο το καμπ της Σάμου στοιχισε (γιατί άραγε;) 43 εκατομμύρια ευρώ!

Η επίτροπος που περίμενε μάταια, ένα νέο πρόγραμμα Επιτροπείας στην Ελλάδα, ξεκινώντας έναν έλεγχο άρχισε να κάνει αιτήματα πριν λίγους μήνες σε διάφορα υπουργεία. Τα περισσότερα δεν τη δέχονται. Στέλνει μέιλ ζητώντας επίσκεψη και δεν λαμβάνει καν απάντηση. Το υπουργείο που την δέχτηκε, ήταν το Μεταναστευτικής Πολιτικής, το οποίο όμως δεν μπορούσε να εγγυηθεί άμεσα την ενεργοποίηση του προγράμματος και απάντησε πως το πρόγραμμα θα είναι έτοιμο τον Σεπτέμβρη!
 
Η απάντηση ήρθε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον προηγούμενο μήνα. Η Επιτροπή διαμήνυσε πως αν δεν λάβει τα κριτήρια επιλεξιμότητας  του διαγωνισμού (δηλαδή το προφίλ των φορέων που αναλαμβάνουν) σε μία εβδομάδα και τα κριτήρια συγκρισιμότητας (την εμπειρία κάθε ΜΚΟ σε θέματα ανηλίκων), κόβεται κάθε χρηματοδότηση. «Το γεγονός θορύβησε το υπουργείο και την κυβέρνηση, καθώς πρόκειται για υπέρογκα ποσά, η έλλειψη των οποίων δεν επηρρεάζει μόνο τις δομές προσφύγων αλλά και άλλους τομείς όπως τα νοσοκομεία που αντλούν χρηματοδότηση και λόγω του προσφυγικού» λέει γνώστης της υπόθεσης στο tvxs. 
 
Απευθείας αναθέσεις 6 εκ. ευρώ προεκλογικά; 
 
Εξαιτίας και της προεκλογικής περιόδου, σήμανε συναγερμός στο υπουργείο Μηταράκη και στάλθηκαν τα σχετικά έγγραφα εντός προθεσμίας στην Επιτροπή. Η Επιτροπή ενώ συνήθως απαντάει σε 1-2 μήνες, απάντησε σε 4 ημέρες, γεγονός που δείχνει και τη σοβαρότητα του θέματος και την ετοιμότητα. Ένας άλλος παράγοντας που επέτεινε την εγρήγορση της Επιτροπής είναι ότι όλα αυτά διαδραματίζονται αμέσως μετά το δυστύχημα των Τεμπών, μετά το οποίο διαπιστώθηκε σωρεία παραβάσεων και παραλείψεων της Ελλάδας και κονδύλια που απορροφήθηκαν για τις μεταφορές και απ’ότι φάνηκε δεν αξιοποιήθηκαν εκεί που έπρεπε. 
 
Το Ελεγκτικό Συμβούλιο,  ανέτρεψε την απόφαση του και αποφάσισε  να κάνει δεκτούς τους όρους, αλλά με ανάθεση έργου και όχι με σύμβαση, γεγονός που κάνει πιο ευέλικτη τη διαδικασία αλλά επίσης πιο διαβλητή. Όμως ανάθεση έργου για 6 εκατ. ευρώ προεκλογικά ποιος υπουργός θα τολμήσει να το κάνει; Ούτε η κ. Βούλτεψη δέχτηκε, ούτε ο κ. Μηταράκης. 
 
Επομένως απορρίφθηκε αυτή η πρόταση του συμβουλίου και η κυβέρνηση προσβλέπει στην επίλυση του θέματος μέσω ΤΑΜΕ (Ταμείο Μεταναστευτικού) το οποίο θα βγάλει προκήρυξη έως το τέλος του μήνα ώστε να γίνει ο διαγωνισμός, να προλάβουν το dead line (που συμπίπτει με την περίοδο των εκλογών) να υπάρχει έστω και ελάχιστος χρόνος για τις ενστάσεις και μετά το τέλος των εκλογών, να έχουμε Επίτροπο. 
 
Το tvxs απηύθυνε τα παρακάτω ερωτήματα στον κ. Μηταράκη. Λάβαμε απάντηση πως θα απαντηθούν άμεσα τα ερωτήματα, αλλά μέχρι αυτή την ώρα δεν έχουμε λάβει τη θέση του υπουργείου. 
 
1. Η Ελλάδα είναι σχεδόν δύο χρόνια χωρίς Επιτροπεία για τα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα κατά παράβαση των κανονισμών της ΕΕ. Γιατί;
 
2.  Σύμφωνα με πληροφορίες του site μας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή  προειδοποίησε πως αν δεν λυθεί το θέμα θα τιμωρηθεί η χώρα με στέρηση κονδυλίων για το προσφυγικό. Τι έχει να πει το υπουργείο και τι έχει σκοπό να κάνει;