Οι τριήμερες εκδηλώσεις μνήμης για την 39η επέτειο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, που ξεκίνησαν την Πέμπτη και θα κορυφωθούν το Σάββατο με τις πορείες και τα συλλαλητήρια από την Πατησίων μέχρι την αμερικανική πρεσβεία, διεξάγονται μέσα σε ένα πλαίσιο έντονων πολιτικών και κοινωνικών αντιδράσεων  για την οδυνηρή κατάσταση που βιώνει η χώρα. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που κάνουν λόγο για μια «σύγχρονη Χούντα». Είναι έτσι όμως; Το tvxs.gr μίλησε με πρωτοετείς φοιτητές και με διδακτικό προσωπικό του Πολυτεχνείου, ώστε να περιγράψουν πως αντιλαμβάνονται οι ίδιοι την επέτειο της 17ης Νοεμβρίου. Συνεντεύξεις: Νίκος Μίχος

Ads

Οι διδάσκοντες
 
Ο Θάνος Βλαστός, καθηγητής του τμήματος Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, ανέφερε πως  «τότε ξεκινούσα τις σπουδές στο Πολυτεχνείο. Ήμουν πολύ νέος για να βλέπω τον κόσμο όπως είναι πραγματικά. Αρκετά μεγάλος για να τον ονειρεύομαι. Πίστευα τότε ότι η Ελλάδα ήταν ενιαία, συνεκτική, αθώα και ότι ήξερε τι ήθελε. Τίποτα από αυτά δεν ισχύει. Το ότι δεν πήγαινε άλλο ως προς τη δικτατορία ήταν μια πολύ εύκολη παραδοχή. Τα δύσκολα άρχισαν μετά. Μέχρι που φτάσαμε τώρα σε μια κατάσταση που σε κάνει να νιώθεις τραγικά μόνος. Και να βλέπεις ότι όλοι εκείνοι που, μέσα από τις διεκδικήσεις τους νομίζουν ότι είναι μαζί, στην πράξη περπατούν απροσανατόλιστα πάνω στην άμμο».
 
«Μπήκα στο πολυτεχνείο το 1975. Ήταν η δεύτερη χρονιά μετά τα γεγονότα. Η εμπειρία ήταν συγκλονιστική, γνωρίζοντας το τι συνέβη, τον αγώνα κατά της δικτατορίας. Είχα επηρεαστεί από την συμβολικότητα του αγώνα εκείνου. Αυτό συγκινεί όλους τους φοιτητές, αλλά τότε καθώς ήταν χρονικά κοντά, ήταν πιο έντονο. Προς την αποφοίτηση, τα πράγματα, όμως, είχαν αλλάξει. Κάθε τέτοια μέρα το νόημα της ημέρας είχε αρχίσει να αλλοιώνεται και να γίνεται σαν πανηγύρι με αποτέλεσμα να αφαιρεί σημαντικά στοιχεία από τον αγώνα των φοιτητών». δηλώνει στο tvxs.gr ο Πάνος Ντακούλας, αναπληρωτής καθηγητής στην Πολυτεχνική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών, περιγράφοντας εκείνος πως αισθάνεται για την επέτειο του Πολυτεχνείου. «Σήμερα έχω φτάσει στο σημείο να αποστασιοποιούμαι από τις εκδηλώσεις. Όχι, όμως, από τον αγώνα ενάντια στον φασισμό. Δυστυχώς σήμερα κάποιοι οικειοποιούνται πλήρως τα γεγονότα εκείνα για να επιβάλλουν τον δικό τους φασισμό. Διαφωνώ με αυτό. Οι εκδηλώσεις θα έπρεπε να είναι διαφορετικές. Ομάδες χρησιμοποιούν κάτι που πρέπει να είναι ιερό και όσιο για να επιβάλλουν την δικιά τους τυραννία. Αυτό μέσα μου με προβληματίζει και με θυμώνει. Θυμώνω με την πολιτεία που επιτρέπει κάτι τέτοιο να συμβαίνει», συμπληρώνει.
 
«Ήμουν μέσα στο Πολυτεχνείο εκείνες τις μέρες. Ήμουν στο δεύτερο έτος τότε. Αποτελεί ένα ιστορικό γεγονός, για το οποίο μπορεί κανείς να πει πολλά. Το «Πολυτεχνείο» καθιερώθηκε ως κινητήρια δύναμη των φοιτητών. Ήταν μια εξέγερση που σε μεγάλο βαθμό δεν καθορίστηκε από τα κόμματα της εποχής, αλλά από τις τότε παρατάξεις. Ήταν μια κατάσταση προερχόμενη κυρίως «εκ των κάτω» και όχι «εκ των άνω». Αυτό αποδεικνύει και η αυθόρμητη συμμετοχή χιλιάδων φοιτητών, μαθητών και κόσμου που πλαισίωσαν αυτή την κίνηση. Ήταν ένας αγώνας ενάντια στην Χούντα. Σήμερα έχει έναν εορταστικό χαρακτήρα. Το νόημα του αγώνα, όμως, και τα αιτήματά του συνεχίζονται. Το «Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία» παραμένει εξαιρετικά επίκαιρο με την κρίση και την πρωτόγνωρη χρεοκοπία της χώρας. Η Ελευθερία και η Δημοκρατία είναι συνεχείς διαδικασίες που πρέπει διαρκώς να διεκδικούνται και να κερδίζονται. Δεν αποτελούν κεκτημένο», σχολιάζει ο Τάσσης Παπαϊωάννου, καθηγητής της Αρχιτεκτονικής Σχολής του ΕΜΠ, έχοντας βιώσει τα γεγονότα.
 
Οι φοιτητές
 
Μια παρέα πρωτοετών φοιτητών, η Ηρώ, ο Γιάννης, ο Αντρέας, η Υπατία, η Βάσω, ο Λουκάς, η Ελπινίκη, η Βασιλική και ο Τάσος μιλούν στο tvxs.gr και δίνουν την δική τους οπτική και αίσθηση γύρω την σημασία της επετείου.
 
«Για μένα είναι ένα σημαντικό γεγονός για όλους τους φοιτητές. Κυρίως γιατί πάλεψαν για την μόρφωση, για τα γράμματα, την πρόοδο και την επιστήμη. Δεν στάθηκαν απαθείς. Αισθάνομαι μια περηφάνια για τον αγώνα των φοιτητών και μια θλίψη για την Χούντα και όλα όσα συνέβαιναν τότε», δήλωσε η Ηρώ.
 
«Είναι μια μέρα εναντίον του φασισμού και της απολυταρχίας. Σήμερα, θα πρέπει να έχει ιδιαίτερη σημασία, ειδικά όταν υπάρχουν κόμματα, όπως η Χρυσή Αυγή. Για εμάς τους φοιτητές πρέπει να είναι μια ξεχωριστή ημέρα», σχολίασε ο Γιάννης. 
 
«Το Πολυτεχνείο είναι μια πράξη που εμπνέει εμένα και τους συμφοιτητές μου ειδικά όταν σπουδάζουμε στον ίδιο αυτό χώρο. Αισθάνεσαι ένα δέος όταν κάθεσαι στα ίδια έδρανα που κάθονταν και εκείνοι. Παίρνουμε δύναμη από τον αγώνα που έκαναν οι προγενέστεροι για να έχουμε σήμερα όσα έχουμε και να απολαμβάνουμε όλα αυτά για τα οποία έχουν πληρώσει οι γονείς μας. Είναι ένα έναυσμα για να διεκδικήσουμε και εμείς με τη σειρά μας αυτά που χρειαζόμαστε», ανέφερε ο Αντρέας.
 
Η Υπατία αισθάνεται ότι «η 17 Νοέμβρη είναι μια σημαντική ημέρα για την κοινωνία ολόκληρη και όχι μόνο για την ακαδημαϊκή κοινότητα. Παρόλα αυτά με την δράση διάφορων ακραίων που καταφεύγουν στην βια το μόνο αποτέλεσμα είναι να μειώνεται η σπουδαιότητα του νοήματος».
 
«Είναι η επέτειος μιας σειράς γεγονότων που συνέβησαν κατά την περίοδο της δικτατορίας. Για μένα δεν πρόκειται αποκλειστικά για εκείνη η μέρα. Πιστεύω ότι εκφράζει τον αγώνα στο σύνολο του. Είναι το σημάδι της αντίδρασης των ανθρώπων σε ότι τους καταδυναστεύει. Συμβολίζει και προβάλλει την ελπίδα. Ήταν κάποια νέα άτομα που προσπάθησαν να προβάλλουν μια ιδεολογία αντίθετη με την επικρατούσα. Μέσα από την πάλη το καθεστώς έπεσε. Οι υπόλοιποι τους χρωστάνε γιατί αυτοί επανέφεραν την Δημοκρατία», είπε η Βάσω περιγράφοντας τι σημαίνει για εκείνη η επέτειος του Πολυτεχνείου.
 
Για τον Λουκά η 17η Νοεμβρίου είναι «μια σημαντική επανάσταση που έριξε την δικτατορία. Αυτό σήμερα δεν ισχύει. Όλοι κάνουν καταλήψεις και πορείες και αρκούνται σε αυτό. Ε, δεν αλλάζει έτσι ο κόσμος».
 
Η Ελπινίκη μπαίνει σε σκέψεις γύρω από το νόημα της 17ης Νοεμβρίου, πέραν του ότι είναι μια εθνική επέτειος. «Σκέφτομαι την αναλογία του κυριολεκτικού φασισμού τότε με τα τανκς, με τον καλυμμένο φασισμό του σήμερα».
 
«Νιώθω δέος όταν αναλογίζομαι πόσοι σκοτώθηκαν για τον σκοπό αυτό. Ταυτόχρονα αισθάνομαι αδρανής, που η γενιά μου δεν κάνει κάτι», είπε η Βασιλική.
 
«Αισθάνομαι απογοήτευση καθώς η τότε αριστερή κίνηση ήταν θεμιτή, συμβάδιζε με την εποχή και πάλευε για όσα ήταν σημαντικά. Τώρα οι συνεχιστές τους μέσα στο Πολυτεχνείο, οι παρατάξεις, δεν ικανοποιούν τους ίδιους σκοπούς αλλά αρκούνται στο να μαλώνουν μεταξύ τους και να αναλώνονται σε μικροκομματικά συμφέροντα», τόνισε ο Τάσος.
 
Ο δημοσιογράφος
 
«Σήμερα γιορτάζεται όπως κάθε φορά το Πολυτεχνείο και κάθε χρόνο που περνάει η γιορτή είναι σαν μια μνήμη κουρελού όπου το κάθε μπάλωμα είναι ικανοποιητικό προκειμένου να επιβραδύνει το ξέφτισμα. Επίσης το ξέφτισμα αυτό είχε αρχίσει μετά το ‘81 όπου τα απόντα το 1973 κόμματα ενσωμάτωσαν πολιτικά μια ομάδα καταληψιών ειδικού βάρους με αποτέλεσμα να αποριζοσπαστικοποιήσουν της βασικές ιδέες της εξέγερσης. Έτσι το Πολυτεχνείο εντάχθηκε χρονιά με την χρονιά σε μια εθνορομαντική θαυματοποιία χάνοντας την σημασία και την ορμή που είχε την στιγμή της κατάστασής του», δήλωσε ο δημοσιογράφος Θανάσης Βασιλείου.