Δεκτή φαίνεται ότι κάνει το Διοικητικό Εφετείο, σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες, την αίτηση ακύρωσης που είχε καταθέσει η πρωτοβουλία Vouliwatch σχετικά με την άρνηση της Εθνικής Επιτροπής Διαφάνειας να ζητήσει από την κυβέρνηση τα κριτήρια επιλεξιμότητας των ΜΜΕ που έλαβαν χρήματα από τη «λίστα Πέτσα». Σύμφωνα με το Vouliwatch, πρόκειται για «μια σπουδαία νίκη για το δικαίωμα πρόσβασης στη δημόσια πληροφορία!»

Αν και από τις καταθέσεις των μαρτύρων στην εξεταστική επιτροπή της Βουλής προέκυψε πως κατά την κατάρτιση της λίστας η εταιρία Initiative Μedia έκανε προτάσεις που ενέκρινε ή όχι η κυβέρνηση, και άρα συγκεκριμένα αντικειμενικά κριτήρια δεν φαίνεται να τηρήθηκαν, η απόφαση αυτή του Διοικητικού Εφετείου μπορεί να αναγκάσει την κυβέρνηση να δώσει περαιτέρω εξηγήσεις. 

Πώς φτάσαμε ως εδώ

Τον Ιούνιο του 2020, η κυβέρνηση είχε μοιράσει 20 εκατ ευρώ δημόσιο χρήμα σε ΜΜΕ για την καμπάνια «Μένουμε σπίτι», χωρίς να δίνει αρχικά στη δημοσιότητα ούτε τα ποσά, ούτε τα κριτήρια επιλεξιμότητας. Τότε η μη κερδοσκοπική πρωτοβουλία Vouliwatch, που προωθεί δράσεις για την ενίσχυση της διαφάνειας και της λογοδοσίας, κατέθεσε επίσημο αίτημα προς τη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και τον τότε υφυπουργό παρα τω πρωθυπουργώ και κυβερνητικό εκπρόσωπο Στέλιο Πέτσα ζητώντας τα εξής:

1. Την ονομαστική λίστα με τα ΜΜΕ που έλαβαν τη χρηματοδότηση των 20 εκατομμυρίων ευρώ και τα ακριβή ποσά που αντιστοιχούν στο καθένα από αυτά.

2. Το ακριβές ποσό το οποίο έχει δεσμευτεί στο δημόσιο ταμείο καθώς και αυτό που έχει ήδη ληφθεί/εκταμιευθεί ή δεσμευτεί προς το κάθε μέσο ενημέρωσης της προαναφερθείσας λίστας. Τα κριτήρια επιλογής των ΜΜΕ και διανομής των ποσών (ειδικότερα αναλυτικά έγγραφα στοιχεία σχετικά με επισκεψιμότητα, τηλεθέαση κοκ.)

3. Τα νόμιμα κριτήρια επιλεξιμότητας των ΜΜΕ που επωφελούνται από την κρατική χρηματοδότηση καθώς και τη διαδικασία υπολογισμού των ποσών που έλαβε ή πρόκειται να λάβει το κάθε μέσο ενημέρωσης.

4. Το συνολικό ποσό της αμοιβής της εταιρείας Initiative Μedia στην οποία έχει ανατεθεί η διαχείριση του έργου όπως ορίζει το άρθρο 1 της κοινής υπουργικής απόφασης 227/2020 (Β’ 948).

5. Τη σύμβαση απευθείας ανάθεσης που υπεγράφη με την ανάδοχο εταιρεία Initiative Media.

Στις αρχές Ιουλίου η λίστα με τα ονόματα των ΜΜΕ και τα ποσά δόθηκε στη δημοσιότητα, ενώ είχε διαρρεύσει άτυπα η σύμβαση ανάθεσης στην εταιρία Initiative Media. Ωστόσο το Vouliwatch δεν είχε λάβει επίσημη γραπτή απάντηση από τη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και τον Στέλιο Πέτσα. Τα κριτήρια επιλεξιμότητας παρέμεναν στο κοινό. Έτσι στις 29 Ιουλίου 2020 οι διαχειριστές του Vouliwatch προσέφυγαν στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας (ΕΑΔ) κατά της σιωπηρής απόρριψης στο αίτημά τους.

Η ΕΑΔ απάντησε την 1η Σεπτεμβρίου 2020 ότι δεν είναι αρμόδια να κρίνει την αίτηση, με το Vouliwatch να επανέρχεται λίγες ημέρες αργότερα παραθέτοντας νομικά επιχειρήματα. Στις 29 Σεπτεμβρίου 2020, ο Στέλιος Πέτσας έστειλε δελτίο Τύπου στα ΜΜΕ με τίτλο «Απάντηση σε Vouliwatch για την εκστρατεία επικοινωνίας και ενημέρωσης Covid 19». Μόνο που στο δελτίο αυτό δεν έδινε τα κριτήρια επιλεξιμότητας των ΜΜΕ και δεν συμπεριέλαβε το Vouliwatch στους παραλήπτες.

Στις 19 Οκτωβρίου 2020 το Vouliwatch επανέρχεται με νέο αίτημα προς τη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και τον Στέλιο Πέτσα ζητώντας:

• την υποβληθείσα πρόταση της αναδόχου, που περιλαμβάνει τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, ανά κατηγορία, τον τρόπο και τη συχνότητα μετάδοσης ή καταχώρησης σε αυτά, προς το σκοπό της επιλογής των κατάλληλων μέσων ανακοίνωσης και προβολής του ενημερωτικού υλικού
• την υποβληθείσα πρόταση κατανομής της προϋπολογιζόμενης δαπάνης του επικοινωνιακού προγράμματος στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, που αφορά κατά περίπτωση αγορά χώρου ή χρόνου, περιλαμβανομένου του σχετικού προϋπολογισμού χρήσης μέσων και
• τις υποβληθείσες μετρήσεις και αναφορές απόδοσης, καθώς και τις βεβαιώσεις καλής εκτέλεσης, με βάση τις οποίες έγινε ή πρόκειται να γίνει η αποπληρωμή των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας που «φιλοξένησαν» τα σχετικά Μηνύματα.

Στις 16 Νοεμβρίου 2020 το Vouliwatch υπέβαλε νέα προσφυγή κατά της σιωπηρής απόρριψης του αιτήματός του από Στέλιο Πέτσα και τη Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας και Ενημέρωσης, ενώπιον του ίδιου του υφυπουργού και της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας.

Τέσσερις μήνες αργότερα, τον Μάρτιο του 2021, και χωρίς να έχει λάβει απάντηση, οι διαχειριστές του Vouliwatch προχώρησαν στην κατάθεση αίτησης ακύρωσης κατά της ΕΑΔ στο Διοικητικό Εφετείο Αθηνών. Η πρώτη δικάσιμος είχε οριστεί για τις 21 Οκτωβρίου.

Στις 20 Ιανουαρίου 2022, με ανάρτησή του στα κοινωνικά δίκτυα το Vouliwatch ανακοίνωσε πως η αίτηση ακύρωσης έγινε δεκτή στο Διοικητικό Εφετείο Αθηνών, σχολιάζοντας ότι πρόκειται για «μια σπουδαία νίκη για το δικαίωμα πρόσβασης στη δημόσια πληροφορία!»

Τί γνωρίζουμε για την απόφαση

Η απόφαση του Διοικητικού Εφετείου δεν έχει ακόμα καθαρογραφεί. Όμως σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες αναφέρει πως κακώς το Vouliwatch δεν έλαβε απαντήσεις στα αιτήματα που είχε καταθέσει και πως το Δημόσιο οφείλει να απαντά σε παρόμοια αιτήματα. Η σιωπηρή απόρριψη δεν είναι αποδεκτή. Με αυτό το σκεπτικό, το δικαστήριο φέρεται να καλεί την ΕΑΔ να ζητήσει από την Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης να ασχοληθεί με τα αιτήματα του Vouliwatch και να απαντήσει αναλόγως.

Αν και σύμφωνα με τις μέχρι τώρα γνωστές πληροφορίες το Διοικητικό Εφετείο δεν αναφέρεται ρητά σε υποχρέωση κοινοποίησης των εγγράφων που έχει ζητήσει η πρωτοβουλία, και άρα των κριτηρίων επιλεξιμότητας των ΜΜΕ της «λίστας Πέτσα», εντούτοις το πνεύμα της απόφασης είναι τέτοιο που ουσιαστικά υπονοεί μια τέτοια υποχρέωση. Νομικοί κύκλοι με γνώση του θέματος δεν μπορούν να σκεφτούν κάποιο νομικό επιχείρημα που θα μπορούσε να επικαλεστεί η Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης για να απαντήσει στο Vouliwatch αλλά να αρνηθεί την κοινοποίηση των εγγράφων.

Το tvxs.gr θα παρακαλοθεί το θέμα και θα επανέλθει μόλις υπάρχουν εξελίξεις.