«Η ανθρωπιά σου, η φροντίδα σου για την ανθρωπότητα, κάνει κι εμάς να θέλουμε να βοηθήσουμε» είπε η Δέσποινα Βανδή στον διασώστη Ιάσονα Αποστολόπουλο, μετά το τέλος της εξαιρετικής εκδήλωσης του Ιδρύματος Ρόζα Λούξεμπουργκ  στο Vox, με αφορμή την παγκόσμια ημέρα πρόσφυγα.

Επιλέγω να αρχίσω έτσι το ρεπορτάζ, γιατί στις μέρες αυτές, στον απόηχο του ναυαγίου της Πύλου δέχεται ξανά απειλές θανάτου ο διασώστης από ακροδεξιά στοιχεία, ενώ στο όχι μακρινό παρελθόν έχει στοχοποιηθεί  από στελέχη της ΝΔ όπως ο πρώην εκπρόσωπος τύπου κ. Οικονόμου. Την ώρα που ο Ιάσονας φιγουράρει ως προδότης του έθνους σε πρωτοσέλιδα επειδή υπερασπίζεται τους πρόσφυγες, έχει σημασία για την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης, το ότι μια δημοφιλής τραγουδίστρια, όχι του αριστερού κινηματικού χώρου, κλείνει τ’αυτιά της στη μαύρη προπαγάνδα και του αναγνωρίζει το έργο ενός ανθρώπου που υπερασπίζεται το διεθνές δίκαιο και λέει καθαρά πως τα ναυάγια είναι κρατικά εγκλήματα.

Η προβολή της ταινίας Mediterraneo, ήταν προγραμματισμένη για τις 9. Πήγαμε στις 8.15 και αν καθυστερούσαμε λίγο ακόμα θα μέναμε εκτός καθώς η ουρά ήταν τεράστια. Χώρεσαν 300 άτομα στο θερινό σινεμά κι έμειναν έξω τουλάχιστον 200.

Η ταινία Mediterraneo του Marcel Barrena, προβάλλεται και ο κόσμος παρακολουθεί τη μεταφορά μιας πραγματικής ιστορίας στην οθόνη. Είναι εκείνη των πρώτων ισπανών διασωστών που έσπευσαν να τείνουν χείρα βοηθείας στους πρόσφυγες στη Λέσβο το 2015. Στη Λέσβο τους τράβηξε κυριολεκτικά ο επίμονος Όσκαρ, που κινητοποιήθηκε βλέποντας τη φωτογραφία του νεκρού βρέφους, του μικρού Αϊλάν. Ο Ιάσονας Αποστολόπουλος στο βάθος αποφεύγει να κοιτάξει την οθόνη. Γιατί; ρωτάω. Την είδα πριν λίγες μέρες δεν αντέχω να τη ξαναδώ. Διαδραματίζεται στη Συκαμιά, εκεί που ζήσαμε τραυματικές στιγμές το 2015». Πράγματι οι ρεαλιστική μεταφορά ειδικά του μεγάλου ναυαγίου εκείνων των ημερών, ήταν γροθιά στο στομάχι.

Λίγο αργότερα, ο Αποστολόπουλος μαζί με δυο συντελεστές της ταινίας, τον Βασίλη Μπισμπίκη και τη Γιώτα Φέστα, ξεκίνησαν τη συζήτηση με τη βοήθεια στον συντονισμό του δημοσιογράφου Θοδωρή Χονδρόγιαννου. Ρωτάω τους ηθοποιούς πως αισθάνονται σήμερα μετά το ναυάγιο της Πύλου, να βλέπουν την ταινία αυτή. Πως αισθάνθηκαν όταν συμμετείχαν ενώ είχαν προηγηθεί όλα αυτά στη χώρα; «Μετά από αυτή την ταινία, αισθάνθηκα πως έχει νόημα ξανά η δουλειά μου, έχει αξία να είμαι ηθοποιός».

Ο Β. Μπισμπίκης ενσαρκώνει τον αρχηγό του λιμενικού στη Λέσβο. «Αυτός πίστευε ότι αυτό ήταν το σωστό. Δεν ήταν μαφιόζος. Πήγαινε μετά στα παιδιά του, δεν είχε συγκρούσεις» απαντά σχετικά με τον ρόλο, μετά από ερώτηση παρευρισκόμενης σχετικά με τον ρόλο των ανθρώπων του λιμενικού που αφήνουν αβοήθητους τους πρόσφυγες.

«Αυτά τα έχει απαντήσει η Χάνα Άρεντ, στην κοινοτοπία του κακού κάπως. Πολύ Συχνά οι πιο τερατώδεις πράξεις δεν γίνονται από ανθρώπους με ένα απύθμενο μίσος, αλλά από απλά ανθρωπάκια που ακολουθούν εντολές, που λένε εγώ τη δουλειά μου κάνω. Και είναι κομμάτια ενός μηχανισμού που μπορεί να παράγει εξαθλίωση, θάνατο και βία. Υποθέτω ότι  αυτό συμβαίνει και με το ελληνικό λιμενικό. Αν αύριο μια κυβέρνηση διατάξει: τους σώζουμε όλους, φαντάζομαι θα το κάνουν γιατί έχουν μάθει να ακούν εντολές. Αλλά αυτή τη στιγμή λειτουργούν σε πλαίσιο πλήρους ανομίας. Όταν δεν έχει τιμωρηθεί ποτέ λιμενικός στην Ελλάδα ενώ στην Ιταλία, ο υπουργός εσωτερικών είναι στο σκαμνί, φανταστείτε τι θα κάνουν οι πραγματικά ακροδεξιοί λιμενικοί που είναι εκεί» λέει ο Ιάσονας Αποστολόπουλος.

Ο διασώστης μίλησε για τις απαγωγές προσφύγων, για τις βίαιες επαναπροωθήσεις που έφεραν στο φως διεθνή δίκτυα.

«Το κράτος ξέρει ότι αυτά δεν δικαιολογούνται. Κανείς δεν μπορεί να νομιμοποιήσει το πέταγμα μωρών στη θάλασσα, υπό κανένα πρόσχημα όπως φύλαξη πατρίδας, συνόρων θρησκείας. Γιατί όλοι αυτοί που είναι ενάντια στους πρόσφυγες υπεραμύνονται της θρησκείας της αγάπης. Επειδή λοιπόν αυτά τα εγκλήματα δεν νομιμοποιούνται στην κοινωνία,  δεν μιλάει κανένα τηλεοπτικό κανάλι γι’αυτά. Είδατε τα βίντεο του CNN σε κάποιο κανάλι; Όχι. Πρέπει να σπάσουμε λοιπόν τη μονοφωνία στη δημόσια σφαίρα που είναι ασφυκτική».

Για την στοχοποίησή του τόνισε:

«Δεν είναι δυνατόν να αναδημοσιεύεις Guardian και BBC και να σε λένε εθνοπροδότη. Αυτό το πράγμα είναι άνευ προηγουμένου. Είναι ασφυκτικό. Τίποτα από όσα λέω δεν είναι δική μου πηγή. Είναι ειδησειογραφία του διεθνούς τύπου. Έχουμε φτάσει στο σημείο τα διεθνή δίκτυα να βγάζουν ειδήσεις και στην Ελλάδα όποιος τις αναπαράγει να είναι πράκτορας του Ερντογάν, προδότης ή διακινητής. Ζούμε σε μια χώρα που το κράτος έχει επιλέξει να μη διασώζει πρόσφυγες, να τους πετάει στη θάλασσα, να τους βασανίζει και πρέπει να δούμε πως θα ζήσουμε σε αυτή την κοινωνία».