Μήνυμα προς την κυβέρνηση Μητσοτάκη σχετικά με τις διώξεις των δημοσιογράφων Κώστα Βαξεβάνη και Γιάννας Παπαδάκου έστειλε η αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Vera Jourova για λογαριασμό της Κομισιόν.

Στην απάντησή της προς τους ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, Δημήτρη Παπαδημούλη, Κώστα Αρβανίτη, Αλέξη Γεωργούλη, Πέτρο Κόκκαλη, Στέλιο Κούλογλου και Έλενα Κουντουρά επεσήμανε τον κρίσιμο ρόλο των ερευνητών δημοσιογράφων στην καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, της διαφθοράς και του εξτρεμισμού.

Όσον αφορά τις διώξεις των ερευνητών δημοσιογράφων, Γιάννας Παπαδάκου και Κώστα Βαξεβάνη, που αντιμετωπίζουν κατηγορίες για συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση, παράβαση καθήκοντος και κατάχρηση εξουσίας σχετικά με τα σκάνδαλα Novartis και λίστα Λαγκάρντ τόνισε πως «η Επιτροπή δεσμεύεται να διαφυλάξει ελεύθερα και ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης».

Εξέφρασε, επίσης, για άλλη μια φορά την ανησυχία της, σχετικά με τις στρατηγικές αγωγές προς αποθάρρυνση της συμμετοχής του κοινού (SLAPP) και επαναβεβαιώνει τη λήψη πρωτοβουλίας για τον περιορισμό των καταχρηστικών προσφυγών στη Δικαιοσύνη που στοχεύει δημοσιογράφους και υπερασπιστές των δικαιωμάτων. 

Παρότι η αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Vera Jourova ακολουθεί την τακτική της Κομισιόν περί μη αρμοδιότητας να παρεμβαίνει σε ποινικές ή αστικές υποθέσεις ενώπιον εθνικών δικαστηρίων, εκφράζει τη δέσμευση ότι: «η Επιτροπή παρακολουθεί τις εθνικές εξελίξεις όσον αφορά την πολυφωνία και την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης στα Κράτη – Μέλη συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, στο πλαίσιο των ετήσιων εκθέσεων για το κράτος – δικαίου και τα μέτρα παρακολούθησής του».

Στην ερώτησή τους οι ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ ρωτούσαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αν αξιολογεί τις ανωτέρω διώξεις ως ευθείες επιθέσεις κατά της ελευθερίας του Τύπου, αν σκοπεύει να εκφράσει ειδικότερα τις ανησυχίες της για τη δίωξη των δύο ερευνητών δημοσιογράφων και τι μέτρα σκοπεύει να λάβει για την προστασία της ερευνητικής δημοσιογραφίας και της ελευθερίας του Τύπου στην Ελλάδα.

Ακολουθεί η ερώτηση των ευρωβουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή καθώς και η απάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής:

Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης E-000360/2022 προς την Επιτροπή

Άρθρο 138 του Κανονισμού

Δημήτριος Παπαδημούλης (The Left), Κωνσταντίνος Αρβανίτης (The Left), Αλέξης Γεωργούλης (The Left), Πέτρος Κόκκαλης (The Left), Στέλιος Κούλογλου (The Left), Έλενα Κουντουρά (The Left)

Θέμα: Ποινικές διώξεις κατά ερευνητών δημοσιογράφων στην Ελλάδα

Η πρώην ερευνήτρια δημοσιογράφος, Γιάννα Παπαδάκου, έχει κληθεί ενώπιον της ελληνικής Δικαιοσύνης, κατά παράβαση του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας και της ΕΣΔΑ, κατηγορούμενη για συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση που κατασκεύασε «ψεύτικο σκάνδαλο» για την υπόθεση Novartis και τη «Λίστα Λαγκάρντ». Παράλληλα, ο ερευνητής δημοσιογράφος, Κώστας Βαξεβάνης, αντιμετωπίζει κατηγορίες για συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση, παράβαση καθήκοντος και κατάχρηση εξουσίας σχετικά με το σκάνδαλο Novartis. Πρόκειται για σκάνδαλο που ανέδειξαν οι ανωτέρω δημοσιογράφοι και για το οποίο η εταιρεία πραγματοποίησε εξωδικαστικό συμβιβασμό 346 εκ. δολαρίων με την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Η δίωξη των ανωτέρω δημοσιογράφων έχει προκαλέσει την κατακραυγή δημοσιογραφικών οργανισμών και παρατηρητηρίων ελευθερίας του Τύπου . Την ίδια στιγμή, η Ελλάδα τοποθετείται στις χαμηλότερες θέσεις του δείκτη ελευθεροτυπίας , ενώ η Αντιπρόεδρος της Επιτροπής, Věra Jourová, αναγνώρισε ότι η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις προβληματικές χώρες όσον αφορά την ελευθερία του Τύπου.

Σε μια περίοδο που η ελευθερία του Τύπου, ως συστατικό στοιχείο της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου, βάλλεται με τρομοκράτηση των φορέων της και οργανωμένες αγωγές εκφοβισμού (SLAPP), ερωτάται η Επιτροπή:

1. Αξιολογεί τις ανωτέρω διώξεις ως ευθείες επιθέσεις κατά της ελευθερίας του Τύπου;

2. Σκοπεύει να εκφράσει ειδικότερα τις ανησυχίες της για τη δίωξη των δύο ερευνητών δημοσιογράφων;

3. Τι μέτρα σκοπεύει να λάβει για την προστασία της ερευνητικής δημοσιογραφίας και της ελευθερίας του Τύπου στην Ελλάδα;

EL E-000360/2022 Απάντηση της αντιπροέδρου κ. Jourová εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (7.4.2022)

Η Επιτροπή δεσμεύεται να διαφυλάξει ελεύθερα και ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης, τα οποία διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο σε κάθε δημοκρατία και αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του συστήματος του κράτους δικαίου. Οι δημοσιογράφοι διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στους δημοκρατικούς ελέγχους και στις ισορροπίες και πρέπει να είναι σε θέση να ασκούν το έργο τους ελεύθερα και με ασφάλεια για να διασφαλίζουν ότι οι πολίτες της ΕΕ έχουν πρόσβαση σε ζωτικής σημασίας πληροφορίες. Η Επιτροπή αναγνωρίζει τον σημαντικό ρόλο που έχουν ιδίως οι ερευνητές δημοσιογράφοι στην καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, της διαφθοράς και του εξτρεμισμού.

Η Επιτροπή έχει καταστήσει σαφή την ανησυχία της σχετικά με τις στρατηγικές αγωγές προς αποθάρρυνση της συμμετοχής του κοινού (SLAPP) και προετοιμάζει επί του παρόντος μια πρωτοβουλία για τον περιορισμό των καταχρηστικών προσφυγών στη δικαιοσύνη που στοχεύουν δημοσιογράφους και υπερασπιστές των δικαιωμάτων, ως μέρος των ευρύτερων προσπαθειών στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης για την ευρωπαϊκή δημοκρατία με στόχο την ενίσχυση της ελευθερίας και της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης. Η πρωτοβουλία αυτή θα συμπληρώσει τη σύσταση του 2021 σχετικά με την προστασία, την ασφάλεια και την ενδυνάμωση των δημοσιογράφων, καθώς και την επικείμενη πράξη για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης.

Η Επιτροπή δεν έχει αρμοδιότητα να παρεμβαίνει σε μεμονωμένες ποινικές, αστικές ή διοικητικές υποθέσεις ενώπιον εθνικών δικαστηρίων ή άλλων εθνικών αρχών.

Η Επιτροπή παρακολουθεί τις εθνικές εξελίξεις όσον αφορά την πολυφωνία και την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης στα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, στο πλαίσιο των ετήσιων εκθέσεων για το κράτος δικαίου και τα μέτρα παρακολούθησής τους.