Με ανησυχία δείχνουν να παρακολουθούν πολλοί αναλυτές τις τελευταίες εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά, με φόντο την κλιμάκωση της επιθετικής ρητορικής εκ μέρους της Άγκυρας.

Μάλιστα, δεν είναι λίγοι εκείνοι που εκφράζουν φόβους  «θερμού επεισοδίου» στο Αιγαίο.

Ανάλογες εκτιμήσεις εκφράζει μιλώντας στο tvxs.gr και ο αναπληρωτής καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Θρησκείας στη Μέση Ανατολή του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Σωτήρης Ρούσσος.

«Εκείνο που έχουμε υπόψη μας όλοι είναι το γεγονός ότι η Άγκυρα έχει προβεί του τελευταίους μήνες σε μια άνευ προηγουμένου επιθετική ρητορική, την οποία δεν είχαμε ξανασυναντήσει τις τελευταίες δεκαετίες» αναφέρει χαρακτηριστικά και συνεχίζει: «Δηλαδή εκφράσεις όπως “Θα έρθουμε τη νύχτα και θα σας πετάξουμε στη θάλασσα” ή “σκεφτείτε τι πάθατε στη Σμύρνη”κλπ δεν τις είχαμε ξανακούσει. Είχαμε άλλου είδους δηλώσεις αμφισβήτησης αλλά όχι κάτι τέτοιο».

Οι δυο επιλογές Ερντογάν

«Αυτό σημαίνει πως ο Ερντογάν ενδεχομένως να φτάσει σε ένα σημείο που δεν θα μπορεί να κάνει πίσω. Εκεί θα έχει δυο επιλογές: Η πρώτη είναι να αποκλιμακώσει χωρίς κανένα κέρδος, κάτι που θα τον φθείρει εκλογικά και πολιτικά, καθώς οι κεμαλικοί θα τον κατηγορήσουν για δειλία, για εθνική μειοδοσία κλπ. Η δεύτερη επιλογή που διαθέτει είναι να κάνει κάποια ενέργεια στο Αιγαίο, κάποιο “επεισόδιο” ή κάτι ανάλογο, προκειμένου να “γκριζάρει” κάποιες περιοχές ή να αμφισβητήσει κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας» επισημαίνει συνεχίζοντας.

Μάλιστα, ο κύριος Ρούσσος σημειώνει: «Για αυτό πολλοί αναλυτές σημειώνουμε πως, έτσι όπως πάει το πράγμα, θα βρεθεί πια ο Ερντογάν σε πολύ δύσκολη θέση και θα πρέπει εκ των πραγμάτων να κάνει “θερμό επεισόδιο”, αν δεν θέλει να χάσει μεγάλο μέρος του κύρους του εντός της Τουρκίας».

Συμπληρώνει δε ότι «το δεύτερο στοιχείο που πρέπει να έχουμε υπόψη, έχει να κάνει με το γεγονός ότι ο Ερντογάν βλέπει τις περιόδους της διεθνούς αστάθειας όχι ως περιόδους σύνεσης και χαμηλώματος των αξιώσεων, αλλά ως περιόδους ευκαιρίας για νέες αξιώσεις. Κι αυτό επίσης είναι επικίνδυνο».

Σε ότι αφορά την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών αναφέρει: «Η συγκεκριμένη αξίωση μπαίνει στον “σκληρό πυρήνα” της κυριαρχίας ενός κράτους. Αυτό που επιθυμεί η Άγκυρα -εδώ και πάρα πολλά χρόνια, όχι μόνο επί Ερντογάν- είναι να έχει τον έμμεσο -στρατιωτικό- έλεγχο των νησιών του Αιγαίου. Μιλάμε για “έμμεσο στρατιωτικό έλεγχο”, γιατί είναι σαφές πως εφόσον η Ελλάδα δεν έχει δυνάμεις ή έχει ελάχιστες δυνάμεις φυλακίων στα νησιά και απέναντι η Τουρκία έχει την στρατιά του Αιγαίου, τα νησιά βρίσκονται επί της ουσίας υπό τον στρατιωτικό έλεγχο της Τουρκίας».

Σε «τεντωμένο σχοινί λίγο πριν σπάσει» οι σχέσεις Τουρκίας-ΗΠΑ

Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το διπλό παιχνίδι του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με Δύση και Ρωσία εν μέσω μάλιστα της ουκρανικής κρίσης ο καθηγητής επισημαίνει: «Μέχρι τώρα το παιχνίδι αυτό φαίνεται ότι τον βοηθάει σε μεγάλο βαθμό. Κι αυτό γιατί αφενός αυξάνει το διεθνές κύρος της Άγκυρας -θυμίζω τη διαμεσολάβηση για τα ουκρανικά σιτηρά- κι αφετέρου βοηθάει την τουρκική οικονομία μέσω των ρωσικών κεφαλαίων που “ξεπλένονται”στην Τουρκία. Αυτό όμως έχει ένα όριο, γιατί από την άλλη μεριά του δημιουργεί μεγάλα προβλήματα με τον κύριο σύμμαχό του που είναι οι ΗΠΑ.

Κατά συνέπεια, κινείται πάνω σε ένα “τεντωμένο σχοινί”, κερδίζει κάπου χάνει κάπου αλλού.  Κι αυτό γιατί οι σχέσεις του Τούρκου προέδρου με την Ουάσινγκτον φαίνεται να βρίσκονται σε οριακό σημείο, στην πραγματικότητα είναι “λίγο πριν κοπεί το σχοινί”. Βέβαια θα πρέπει να έχουμε υπόψη πως ο Ερντογάν και η κάθε τουρκική κυβἐρνηση βασίζεται στο γεγονός πως βρίσκεται σε μια εξαιρετικά σημαντική γεωγραφική θέση. Αυτό λοιπὀν δίνει στην Τουρκία ένα πλεονέκτημα, καθως καμιά συμμαχία δεν θέλει να τη βγάλει από τις τάξεις της ακριβώς λόγω αυτής της θέσης της».

Οι -εν υπνώσει- κυρώσεις κατά τη Άγκυρας και η «μέση γραμμή» ΗΠΑ-ΕΕ

Σε ότι αφορά τη διάθεση “αποκλιμάκωσης” της έντασης που διαφάνηκε στην ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη ο κύριος Ρούσσος αναφέρει:

«Υπάρχει μια αντίληψη πως δεν θα πρέπει να ακολουθήσουμε την Τουρκία στη ρητορική της κλιμάκωσης και της έντασης, την οποία προσωπικά την ακούω με ενδιαφέρον. Από την άλλη, η εν λόγω αντίληψη έχει ένα όριο. Εάν δηλαδή κάποιος σε βρίζει εκείνη τη στιγμή μπορεί να μην θες να τον βρίσεις κι εσύ, γιατί δεν επιθυμείς να δημιουργήσεις σύγκρουση. Αν αυτός όμως σε βρίζει καθημερινά, δεν είναι δυνατό να συνεχιστεί επ’ άπειρον».

Επιπλέον, θέτει ερωτήματα αναφορικά την στρατηγική της ελληνικής κυβέρνησης.

«Εκείνο που διερωτώμαι είναι γιατί η Ελλάδα δεν επαναφέρει το ζήτημα των κυρώσεων της Τουρκίας, με βάση τη συμπεριφορά που έχει υιοθετήσει αυτή. Δηλαδή από τη στιγμή που η Άγκυρα έχει υιοθετήσει πολύ επιθετική ρητορική, το οποία δεν τίθενται καν σε επίπεδο ρητορικής. Εδώ ακούμε “θα έρθουμε το βράδυ”, “θα φωτιστεί ο κόσμος”, “θυμηθείτε τη Σμύρνη”, “θα σας πετάξουμε στη θάλασσα”. Όλα αυτά θα έπρεπε κατά τη γνώμη μου να έχουν κινητοποιήσει την διαδικασία των κυρώσεων, την οποία εμείς από την πλευρά μας έχουμε αφήσει εν υπνώσει» υπογραμμίζει.

Τέλος, αναφερόμενος στην στάση Ουάσινγκτον και Βρυξελλών ο κύριος Ρούσσος εμφανίζεται επιφυλακτικός.

«Από την πλευρά των Αμερικανών και των Ευρωπαίων, πάρα πολύ καλό είναι να έχουμε συμμαχία και συνεργασία μαζί τους, αλλά πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πως τις περισσότερες φορές -για να μην πως όλες- ιδιαίτερα στα ελληνοτουρκικά ζητήματα, η θέση τους είναι της “μέσης γραμμής”. Δεν είναι δηλαδή πάντοτε υπέρ των ελληνικών θέσεων, θα έλεγα πως δεν είναι ποτέ. Δεν είναι ούτε υπέρ των τουρκικών, είναι της “μἐσης γραμμής”. Και η “μέση γραμμή” εμάς δεν μας συμφέρει. Εμείς θεωρούμε πως έχουμε σε πολλά ζητήματα δίκιο και η Τουρκία σε πολλά ζητήματα άδικο. Δεν ξέρω αν τώρα η θέση των Ευρωπαίων ή των Αμερικανών θα αλλάξει, αλλά μέχρι τώρα έχουμε δει να ακολουθούν τη συγκεκριμένη στάση, της “μέσης γραμμής”» σημειώνει καταλήγοντας.