Ως μια κίνηση που στοχεύει στην αποθάρρυνση νέων αφίξεων και θα έχει ως αποτέλεσμα χιλιάδες άνθρωποι να μείνουν «στο κενό», ερμηνεύουν αναλυτές του προσφυγικού ζητήματος την απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να ορίσει ως ασφαλή χώρα την Τουρκία για αιτούντες άσυλο από τη Συρία, το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές και τη Σομαλία. Με άλλα λόγια, όποιος ζητά άσυλο στην Ελλάδα από αυτές τις χώρες, η αίτησή του θα απορρίπτεται σχεδόν αυτόματα ως απαράδεκτη και θα μπαίνει στη λίστα με τους προς επιστροφή ανθρώπους στην Τουρκία, η οποία όμως από τον Μάρτιο του 2020 δε δέχεται πίσω κανέναν.
 
Πρόκειται για την Κοινή Υπουργική Απόφαση των υπουργείων Εξωτερικών και Μετανάστευσης και Ασύλου 42799/2021 η οποία σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις αφορά περί το 70% των αιτούντων ασύλου που βρίσκονται στην Ελλάδα. Αν και δεν έχει ακόμα ξεκαθαριστεί, από τη διατύπωση θα συμπέραινε κανείς ότι αφορά και σε εκκρεμείς αιτήσεις α’ βαθμού.
 
Άνθρωποι δηλαδή από αυτές τις πέντε χώρες που έχουν καταθέσει τα χαρτιά τους ελπίζοντας σε παροχή ασύλου στην Ευρώπη, καθ’ εφαρμογή της σημερινής κυβερνητικής απόφασης είναι πιθανό να μάθουν ότι η αίτησή τους δεν εξετάστηκε καν στην ουσία της, με το ελληνικό κράτος να τους λέει ότι πρέπει να γυρίσουν στην Τουρκία για να κάνουν εκεί αίτηση ασύλου.
 
«Με την απόφαση αυτή η κυβέρνηση δίνει ουσιαστικά διαταγή στην υπηρεσία Ασύλου να εκδίδει αυτοματοποιημένα και μαζικά απορριπτικές αποφάσεις. Πρόκειται για ξεκάθαρο μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση ότι η Ελλάδα δεν θέλει άλλους αιτούντες άσυλο και έναν γρήγορο τρόπο χιλιάδες που έχουν ήδη κάνει αίτηση να πεταχτούν εκτός συστήματος», λέει στο tvxs.gr έμπειρος παρατηρητής του προσφυγικού ζητήματος.
 
Ακόμα κι αν η Τουρκία ήταν όντως ασφαλής χώρα για τους αιτούντες άσυλο, η ΚΥΑ των κ.κ. Δένδια και Μηταράκη είναι προς το παρόν ανεφάρμοστη αφού η γείτονα από τον Μάρτιο του 2020 δε δέχεται επιστροφές ανθρώπων από την Ελλάδα. Συνεπώς όσων οι αιτήσεις απορριφθούν ως απαράδεκτες, μαζικά πλέον, χάνουν κάθε δικαίωμα αίτησης ασύλου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, θεωρούνται ανεπιθύμητοι στην Ελλάδα και ανεπιθύμητοι στην Τουρκία. Χωρίς καμία βοήθεια από το ελληνικό κράτος (στέγαση, σίτιση, οικονομική βοήθεια), θα αποτελούν τα… τέλεια θύματα εκμετάλλευσης από κάθε λογής επιτήδειους.
 
Χρειάζεται… θωράκιση η Ελλάδα «έναντι αιτημάτων πολιτών»;
 
Ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Νότης Μηταράκης ανακοίνωσε την ΚΥΑ με ένα σύντομο βίντεο στο οποίο έκανε λόγο για θωράκιση του νομικού οπλοστασίου της Ελλάδας. «Ως προϊόν συνεργασίας  του Υπουργείου Εξωτερικών και του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, η Κοινή Υπουργική Απόφαση είναι απολύτως σύμφωνη με το Διεθνές Δίκαιο και θωρακίζει το νομικό οπλοστάσιο της Ελλάδας έναντι αιτημάτων πολιτών από χώρες όπως η Συρία, το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές και η Σομαλία, που αντικειμενικά δεν έχουν λόγο να μη θεωρούν την Τουρκία ασφαλή χώρα», είπε ο υπουργός.
 
Από τη διατύπωση αυτή προκύπτει καταφανώς το γεγονός ότι η κυβέρνηση αντιλαμβάνεται τις αιτήσεις ασύλου, τουλάχιστον από αυτές τις πέντε χώρες, ως απειλή. Αλλιώς γιατί να χρειάζεται «το νομικό μας οπλοστάσιο» θωράκιση; Η φράση δε ότι οι πολίτες αυτών των χωρών «αντικειμενικά δεν έχουν λόγο να μη θεωρούν την Τουρκία ασφαλή χώρα», όταν ειδικά από το 2016 ο διεθνής τύπος βρίθει δημοσιευμάτων για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη γείτονα, δημιουργεί ερωτηματικά.
 
Στη συνέχεια της δήλωσής του ο Νότης Μηταράκης υποστήριξε πως η απόφαση αυτή συνιστά «ένα ακόμα βήμα για την πλήρη και απαρέγκλιτη εφαρμογή της Κοινής Δήλωσης ΕΕ – Τουρκίας, που υποχρεώνει τη γείτονα χώρα να μην επιτρέπει τη δράση των κυκλωμάτων των λαθροδιακινητών και τη διέλευση στην Ελλάδα». Η ελληνική κυβέρνηση δηλαδή αποφάσισε για την τύχη χιλιάδων ανθρώπων επικαλούμενη μια συμφωνία η οποία έχει μείνει ανεφάρμοστη επι 15 μήνες.
 
Μια απόφαση που για τους Σύρους… ήδη εφαρμόζεται
 
Όπως είχε προκύψει από το ρεπορτάζ του tvxs.gr τον περασμένο Φεβρουάριο, οι απορρίψεις αιτήσεων για άσυλο ως απαράδεκτες με το σκεπτικό ότι οι αιτούντες έχουν διέλθει από ασφαλή τρίτη χώρα δεκαπλασιάστηκαν το 2020 σε σχέση με το 2019, με τη συντριπτική τους πλειοψηφία να αφορά Σύρους πολίτες. Η σημερινή ΚΥΑ έρχεται ουσιαστικά να επιβεβαιώσει την πρακτική αυτή για τους Σύρους και να την «εγκαινιάσει» για τις υπόλοιπες τέσσερις χώρες προέλευσης.