Το φυτίλι της υπερθέρμανσης που ανάβει η Τουρκία στην ανατολική Μεσόγειο και την κυπριακή ΑΟΖ έφθασε σήμερα ως το Σιμπίου της Ρουμανίας και την άτυπη σύνοδο κορυφής της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Και τα – ασυνήθιστα ηχηρά – μηνύματα που πυροδότησε είναι ενδεικτικά των εξαιρετικά λεπτών, και ήδη εύθραυστων, ισορροπιών που θα δοκιμαστούν αυτό το καλοκαίρι στην περιοχή μας.

Από την δήλωση του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ «σε αυτό το θέμα είμαι Κύπριος» σε ό,τι αφορά τις παράνομες γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ, έως την προειδοποίηση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου προς την Αγκυρα ότι η ΕΕ θα εξετάσει μέτρα εναντίον της εάν δεν αρθεί η τουρκική προκλητικότητα, οι ευρωπαίοι ηγέτες έκαναν σήμερα την πιο δυναμική ίσως παρέμβαση που έχει καταγραφεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο μετά το κείμενο συμπερασμάτων που κατήγγειλε επισήμως, και για πρώτη φορά, την τουρκική προκλητικότητα.

Κατά τις πληροφορίες, το κλίμα που επικράτησε εντός του Συμβουλίου, ειδικά από τους ηγέτες των μεγαλύτερων χωρών της ΕΕ, ήταν απόλυτο κατά των τουρκικών ενεργειών – «ήταν σχεδόν όλοι στην γραμμή Γιούνκερ, ήταν “κύπριοι”», όπως είπε χαρακτηριστικά διπλωματική πηγή. Η απόφαση που ελήφθη, μετά από αίτημα του κύπριου προέδρου Νίκου Αναστασιάδη, ήταν πως η ΕΕ θα παρακολουθήσει τις εξελίξεις στην κυπριακή ΑΟΖ και, εάν η τουρκική προκλητικότητα συνεχιστεί, θα εξετάσει την πιθανή λήψη μέτρων κατά της Αγκυρας είτε στην έκτακτη σύνοδο κορυφής της 28ης Μαίου, είτε στην τακτική σύνοδο της 20ης Ιουνίου.

Σύμφωνα με πληροφορίες, μάλιστα, από διπλωματικούς κύκλους, το επόμενο βήμα θα είναι να εξεταστεί το πλαίσιο και το είδος των μέτρων που μπορούν να ληφθούν. Κατά τις ίδιες πηγές μια ενδεχόμενη μορφή μέτρων θα μπορούσαν να είναι οι κυρώσεις σε πρόσωπα που εμπλέκονται με την ίδια την εταιρία των παράνομων γεωτρήσεων. Άλλη εκδοχή μπορεί να είναι μια άμεση επίπτωση στις ευρωτουρκικές σχέσεις, είτε σε ό,τι αφορά τα προενταξιακά κονδύλια προς την Τουρκία, είτε την αναθεώρηση της τελωνειακής ένωσης και την στρατηγική συνεργασίας, ενώ δεν αποκλείονται ακόμη και οι διμερείς κυρώσεις από ευρωπαϊκές χώρες που τρέχουν επιχειρηματικά και επενδυτικά projects στην Τουρκία.

Το θέμα των πιθανών κυρώσεων έβαλε στο Συμβούλιο ο κύπριος πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης μετά την συνάντησή του με τον έλληνα πρωθυπουργό και είχε την πλήρη στήριξη του Αλέξη Τσίπρα. Ο κύπριος πρόεδρος και ο έλληνας πρωθυπουργός, άλλωστε, είχαν παράλληλες επαφές με τους ηγέτες της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ισπανίας και της Ολλανδίας, ενώ ο Αλέξης Τσίπρας στην παρέμβασή του στο Συμβούλιο τόνισε την ανάγκη να υπάρξει άμεσο μήνυμα προς την Τουρκία προκειμένου να σταματήσει την επιχείρηση των παράνομων γεωτρήσεων.

Στις δηλώσεις που έκανε μετά την σύνοδο, ο έλληνας πρωθυπουργός τόνισε μεταξύ άλλων: «Είχαμε την ευκαιρία τόσο εγώ όσο και ο πρόεδρος Αναστασιάδης να αναδείξουμε ως κεντρικό ζήτημα τις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ… Στήριξα απόλυτα τις θέσεις του προέδρου Αναστασιάδη, ο οποίος ζήτησε να αντιμετωπιστεί το ζήτημα ως ευρωπαϊκό ζήτημα και ανέδειξα το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ιδιαίτερο γεωπολιτικό και ενεργειακό συμφέρον στην Ανατολική Μεσόγειο. Ανέδειξα τις βασικές θέσεις της Ελλάδας σε ότι αφορά τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και της Κύπρου και βεβαίως ζήτησα και εγώ όσο και ο Κύπριος πρόεδρος στην επόμενη Σύνοδο μετά τις ευρωπαϊκές εκλογές να εξετάσουμε εμπεριστατωμένα συγκεκριμένα και μεθοδικά τα απαραίτητα βήματα και τις απαραίτητες ενέργειες και τα απαραίτητα μέτρα που θα πρέπει να λάβουμε εάν αυτή η μονομερής προκλητική συμπεριφορά και η μονομερής παραβίαση του διεθνούς δικαίου συνεχιστεί».