Με αφορμή τη συμπλήρωση ενός χρόνου από το λουκέτο (11/06/2013) το Tvxs.gr στο πλαίσιο του αφιερώματός του για την ΕΡΤ, δημοσιεύει αναλυσεις και άρθρα των πρωταγωνιστών. Ο καθηγητής και πρόεδρος του τμήματος Επικοινωνίας & ΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γιώργος Πλειός, μιλάει στο Tvxs.gr και τη Φωτεινή Λαμπρίδη για το λουκέτο στην ΕΡΤ, τη σημασία αυτής της απόφασης αλλά και για το τι πρέπει να γίνει.

Λουκέτο στην ΕΡΤ έναν χρόνο μετά. Τί σηματοδότησε τελικά η κυβερνητική αυτή απόφαση;

Πριν απ’ όλα να υπογραμμίσω  ότι ο γιορτασμός αυτής της επετείου δεν πρέπει να έχει το χαρακτήρα της μνημόνευσης ενός παρελθόντος γεγονότος, αλλά ενός γεγονότος που βρίσκεται σε εξέλιξη.  Το πλήγμα στη δημόσια ραδιοτηλεόραση ήταν και παραμένει βαρύ, η  πληγή στο σώμα της πυορροεί και θα πυορροεί για μεγάλο διάστημα ακόμα.  Από αυτό που ήταν η ΕΡΤ απέμεινε, από τη ένας  μικρός σε περιεχόμενο και απήχηση, αλλά κυβερνητικός ραδιοτηλεοπτικός σταθμόςκαι από την άλλη μια εναλλακτική ΕΡΤ αλλά κι αυτή  με περιορισμένη εμβέλεια, η οποία, παρ’ όλα αυτά, συνεχίζει την προσπάθειά της με περιορισμένο ανθρώπινο δυναμικό και ακόμα πιο περιορισμένους χρηματικούς και τεχνικούς πόρου.

Συνολικά, η κυβέρνηση πέτυχε να διαλύσει το δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα και να κρατήσει μόνο εκείνο το τμήμα που συνεχίζει να αποτελεί φερέφωνό της και, όπως φαίνεται από πλήθος στοιχείων, εργαλείο πελατειακών σχέσεων. Από την άλλη όμως η συρρίκνωση της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης αλλά και του ραδιοτηλεοπτικού συστήματος συνολικά συνέβαλλε ώστε  να διογκωθεί η πολιτική επικοινωνία μέσω του διαδικτύου, και η οποία σε μεγάλο βαθμό είναι αντικυβερνητική, εναντιωματική. Έτσι, ενώ η κυβέρνηση είχε κάποια βραχυπρόθεσμα οφέλη, μακροπρόθεσμα οι απώλειές της φαίνεται να είναι πολύ μεγαλύτερες. Γι’ αυτό και περιορίζει τη σύγκρουσή της με την ΕΡΤ, αλλά και τα εναλλακτικά μέσα στο σύνολό τους, παραδοσιακά ή νέα, στον εντελώς απαραίτητο για την άσκηση της πολιτικής της βαθμό, υπολογίζοντας για στήριξη κυρίως στα παραδοσιακά μέσα που ελέγχει, τα κρατικά και ιδιαίτερα τα ιδιωτικά.

Στις απώλειες της κυβέρνησης θα πρέπει να συνυπολογίσουμε και τις αμιγώς πολιτικές απώλειες. Η επίθεση στην ΕΡΤ ήταν το έναυσμα για μια σειρά επιθέσεις στα δημόσια αγαθά και το κοινωνικό κράτος. Θυμίζω επιγραμματικά τη διάλυση του συστήματος υγείας, τη συρρίκνωση και υποβάθμιση της εκπαίδευσης, ιδιαίτερα της ανώτατης, την παραχώρηση του φυσικού  πλούτου σε ιδιώτες, όπως συνέβη στη Χαλκιδική ή όπως δρομολογείται με την πώληση του αιγιαλού, τη διαφαινόμενη ιδιωτικοποίηση αρχαιολογικών χώρων κ.ά.πολιτιστικής κληρονομιάς, κοκ. Αυτές οι επιθέσεις δενσυνιστούν επίθεση μόνον εναντίον των δημόσιων αγαθών, αλλά και εναντίον της κοινωνίας, διότι τα δημόσια αγαθά σε τελευταία ανάλυση συντηρούν την ύπαρξη της ίδιας της κοινωνίας . 

Όμως η συμβολή της ΕΡΤ, όπως και των εναλλακτικών μέσων, στην οργάνωση και την έκφραση της αντίδρασηςτης κοινωνίας ήταν σημαντική. Το μαύρο δημιούργησε έναν κοινωνικό σεισμό που διήρκεσε μήνες, και ο οποίος  όξυνε την συντήρησε ευαισθησία της κοινωνίας απέναντι στην ιδιωτικοποίηση των δημόσιων αγαθών και την αφαίρεση των δικαιωμάτων της, και επιπλέον τηςέδωσε φωνή  στη οθόνη και στα ερτζιανά. Συνεπώς, η συμβολή της ΕΡΤ ήταν πολύ σημαντική στην αντίδραση της κοινωνίας απέναντι σ’ αυτήν την επίθεση, και η οποία θεωρώ ότι εκφράστηκε πολιτικά και στις ευρωεκλογές. Με άλλα λόγια η φωνή της ΕΡΤ μαζί με τα εναλλακτικά μέσα έπαιξαν και παίζουν σημαντικό ρόλο στην διόγκωση και την έκφραση της εναντιωματικής στάσης της ελληνικής κοινωνίας.

Ήταν τελικά κίνηση ακροδεξιάς εμπνεύσεως, ή συνταγματικό πραξικόπημα;

Το ένα δεν αναιρεί το άλλο, αντίθετα το συμπληρώνει.  Αναμφισβήτητα το κλείσιμο της ΕΡΤ ήταν ακροδεξιάς έμπνευσης ενέργεια. Αυτό προκύπτει πρώτα από δυο στοιχεία. Πρώτον από το γεγονός της κατάργησης ενός δημόσιου αγαθού το οποίο η κυβέρνηση ήταν υποχρεωμένη από το Σύνταγμα και το ευρωπαϊκό δίκαιο να παρέχει αδιαλείπτως.  Η δημόσια τηλεόραση είναι δημόσιο αγαθό όπως λ.χ. η εκπαίδευση, η υγεία, η εθνική άμυνα, οι δημόσιοι δρόμοι κ.ά. Μπορεί κάποιος να φανταστεί ότι είναι δυνατό να καταργηθούν, να μετατεθεί για άγνωστο χρονικό διάστημα η εξαφάλισήτους ή να ανατεθούν σε ιδιώτες; Κι όμως αυτό συνέβη με την κατάργηση της ΕΡΤ.

Η επιθετική αυτή ενέργεια προς τα δημόσια αγαθά, κατά παράβαση μάλιστα της νομιμότητας (σας θυμίζω ότι το μαύρο έπεσε με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου που δεν δικαιολογείται από την περίσταση και τελικά δεν ήρθε για ψήφιση στη Βουλή),  είναι χαρακτηριστική για την ακροδεξιά ιδεολογία και πρακτική. Η ακροδεξιά ανέχεται τους δημοκρατικούς θεσμούς στο βαθμό που την εξυπηρετούν. Όταν αυτό δεν συμβαίνει τότε δεν έχει αναστολές να τους καταργήσει. Στην ουσία δεν δέχεται την ουσία του δημοκρατικού παιχνιδιού.  Θυμηθείτε για παράδειγμα με ποιο τρόπο προσπάθησαν να δημιουργήσουν επίορκους δημοσίους υπαλλήλους για να τους απολύσουν ή τις απειλές τους υπουργού υγείας στους γιατρούς που διαφωνούσαν με την πολιτική του κ.λπ. 

Ακόμα πιο ενδεικτική της ακροδεξιάς προέλευσης του «μαύρου» είναι η επιχειρηματολογία της κυβέρνησης για να το δικαιολογήσει. Ανάμεσα στα ψεύδη (ότι η ΕΡΤήταν ελλειμματική) και τον κυνισμό (ότι ήταν αδιαφανής ενώ ήταν ακριβώς η κυβέρνηση της ΝΔ όπως και οι προηγούμενες που τη χειρίστηκαν  με αδιαφάνεια), τα στελέχη της κυβέρνησης υποστήριξαν ότι την έκλεισαν επειδή ήταν αριστερή, δηλαδή για πολιτικούς λόγους. Ήταν επιχείρημα με οποίο συμφώνησε και η Χρυσή, όπως και ο Πάγκαλος. 

Βέβαια δεν προκύπτει από πουθενά ότι η ΕΡΤ ήταν αριστερή στο στελεχιακό της δυναμικό ή στο περιεχόμενό της. Ιδιαίτερα αν αναλύσει κάποιος τα δελτία ειδήσεων της ΕΡΤ θα δει μια συνεπή πολιτική λογική προς όφελος της κυβέρνησης και του παλιού δικομματισμού, και εις βάρος των «μικρών» κομμάτων όπως τα αποκαλούσαν τότε ειρωνικά.  Αν πάλι εννοούσαν ότι δεν πρέπει να εργάζονται αριστεροί στους δημόσιους οργανισμούς, τι μεγαλύτερη απόδειξη υπάρχει πως πρόκειται για ακροδεξιά λογική?  Η ΕΡΤ σαφώς δεν ήταν αριστερή, αλλά μετά τα αποτελέσματα των εκλογών του Ιουνίου 2012 η αριστερά θα ακούγονταν όλο και περισσότερο στις ειδήσεις και τα ενημερωτικά της προγράμματα, με γνώμονα την εδραιωμένη επί δεκαετίες λογική της κρατικής ΕΡΤ, και με δεδομένη τη ριζοσπαστοκοποίηση των δημοσιογράφων της , την οποία την προκάλεσε η κρίση.

Συνεπώς το ακροδεξιάς έμπνευσης κλείσιμο της ΕΡΤ (όπως το χαρακτήρισαν και ορισμένοι συνταγματολόγοι, λ.χ. ο κ. Αλιβιζάτος) δεν μπορούσε να γίνει παρά με παραβίαση της νομιμότητας.  Έγκριτοι συνταγματολόγοι (λ.χ. ο κ. Κασιμάτης, ο κ. Κατρούγκαλος, ο κ.Σωτηρέλης και άλλοι) έχουν πολλάκις διατυπώσει την άποψη ότι το κλείσιμο της ΕΡΤ ήταν αντισυνταγματικό διότι δεν πληρούνται οι όροι για την έκδοση σχετικής Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου.  Βέβαια το ΣτΕ  αποφάνθηκε ότι ήταν συνταγματικό. Φυσικά οι αποφάσεις της δικαιοσύνης είναι σεβαστές με την έννοια ότι πρέπει να γίνεται σεβαστή η τήρησή τους, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δεν μπορούν να κρίνονται. Επιπλέον υπάρχουν ακόμα και τα ευρωπαϊκά δικαστικά όργανα τα οποία δεν έχουν ακόμα αποφανθεί και στα οποία πιθανόν να προσφύγουν οι άνθρωποι της ΕΡΤ. 

Χωρίς να είμαι νομικός, εξακολουθώ να διερωτώμαι. Τηρούντο οι προϋποθέσεις  του Συντάγματος για την έκδοση Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου που κλείνει την ΕΡΤ;  Η ΕΡΤ ήταν Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικάιου, ώστε να δικαιολογείται το κλείσιμό της από την κυβέρνηση, ή ιδιωτικού δικαίου? Ήταν ποτέ στις λίστες δημόσιων φορέων που τηρούσαν δημόσιες υπηρεσίες  όπως λ.χ. τα ΚΕΠ; Εγκρίθηκε από τη Βουλή των Ελλήνων το σχετικό νομοθέτημα;  Ποιος νομοθετεί στην Ελληνική Δημοκρατία, η Βουλή ή η κυβέρνηση:

Θεωρώ λοιπόν ότι υπάρχουν ζητήματα που θα πρέπει να επαναξεταστούν με ψυχραιμία και γενναιότητα, ειδικά από τη στιγμή που το καράβι της ΝΕΡΙΤ, ανυπόληπτο και απομονωμένο από το κοινό, τον πολιτικό κόσμο και τον κόσμο του πολιτισμού, ήδη πριν ξεκινήσει έχει πέσει στη δίνη μιας τρικυμίας από την οποία δεν φαίνεται να βγαίνει. Με άλλα λόγια, η αποκατάσταση της νομιμότητας επιβάλλει την επαναφορά της ΕΡΤ, φυσικά με τον αναγκαίο  εκσυγχρονισμό της ώστε να καταστεί πραγματικά δημόσια και όχι κυβερνητική, και αντιστρόφως, η επαναφορά της ΕΡΤ είναι απαραίτητη προκειμένου να αποκατασταθεί η νομιμότητα στη δημόσια ραδιοτηλεόραση.

Προσωπικότητες από την Ελλάδα και το εξωτερικό αλλά και πολίτες βίωσαν το γεγονός ως έγκλημα σε βάρος της δημοκρατίας. Ένα χρόνο μετά η κυβέρνηση αποφασίζει να κλείσει τη βουλή. Πως αξιολογείτε τις κυβερνητικές αποφάσεις από κει κι έπειτα σε σχέση με το πολίτευμα; Ήταν η ΕΡΤ η αρχή;.

Δεν χωρά καμιά αμφιβολία ότι το κλείσιμο της ΕΡΤ ήταν και παραμένει ένα ισχυρό πλήγμα στη Δημοκρατία. Δημοκρατία δεν έχουμε μόνο όταν έχουμε εκλογές, διότι εκλογές έκανε και ο Σαντάμ Χουσείν, ο Παπαδόπουλος ή ο Τσαουσέσκου. Η Δημοκρατία είναι πριν απ’ όλα η ισότητα ατομικών, πολιτικών αλλά και αρκετών κοινωνικών δικαιωμάτων στην πράξη. Η Δημόσια ραδιοτηλεόραση αποτελεί ένα πεδίο στο οποίο εκφράζονται ισότιμα όλες οι πολιτικές απόψεις και όλες οι πολιτιστικές προτιμήσεις, κατά προτίμηση στο υψηλότερο ποιοτικό τους επίπεδο.

Ταυτόχρονα είναι και εκείνη η περιοχή στην οποία ανταλλάσσονται ισότιμα όλες οι πολιτικές απόψεις για όλα τα ζητήματα δημόσιας πολιτικής  με στόχο να τις πληροφορούνται οι πολίτες και να λαμβάνουν τις πλέον  θεμελιωμένες αποφάσεις για τα κοινά. Με άλλα λόγια η δημόσια τηλεόραση είναι τόσο πεδίο έκφρασης όσο και μέσο διατήρησης και εμπλουτισμού της δημοκρατίας. Γι’ αυτό το κλείσιμο της ΕΡΤ συνιστά ένα βαρύ τραύμα της δημοκρατίας στη χώρα μας και γι’ αυτό, επιπλέον, το επέφεραν πολιτικοί ακροδεξιών απόψεων των οποίων οι εκπρόσωποι έχουν πρωταγωνιστήσει κατά το παρελθόν στην πρόκληση παρόμοιων πληγών στο σώμα της δημοκρατίας.   

Σε ότι αφορά το κλείσιμο της Βουλής, αν και είναι σοβαρό γεγονός, ιδιαίτερα σε μια δύσκολη περίοδο,νομίζω πρόκειται για διαφορετική περίπτωση σε σύγκριση με το κλείσιμο της ΕΡΤ. Η κυβέρνηση δεν κατήργησε τη Βουλή, έστω εν μέρει, ελπίζω και εύχομαι να μην κάνει τέτοιες σκέψεις. Έκανε ένα πολιτικό τέχνασμα προκειμένου να περάσει στη λειτουργία των θερινών τμημάτων περίπου δυο βδομάδες νωρίτερα από την καθιερωμένη ημερομηνία. Δεν είναι ακόμα ευκρινής, τουλάχιστον σε μένα, ο λόγος για τον οποίο το έκανε.

Πιθανολογώ ότι σχετίζεται με τη λήψη νέων επώδυνων μέτρων και ήθελε σε υπολειτουργία τη Βουλή, άρα και χαμηλωμένα τα φώτα της δημοσιότητας, σε μια εποχή στην οποία τα ΜΜΕ επιτελούν πολύ σημαντικό ρόλο για την ανάδειξη των θεμάτων δημοσίου ενδιαφέροντος αλλά και για τη νομιμοποίηση πολιτικών αποφάσεων και πρακτικών. Περαιτέρω όμως, το βιαστικό κλείσιμο της Βουλής θα πρέπει να το δει κάποιος και σε σχέση με τις βουλευτικές εκλογές που  δεν είναι απίθανες καθώς ένα νέο μνημόνιο,  νέα ελλείμματα (σας θυμίζω ότι το έλλειμμα επισήμως είναι ήδη 12% για τη χρονιά που διανύουμε)και νέα επώδυνα μέτρα που πρέπει να ληφθούν δεν αποκλείεται να τις καταστήσουν αναπόφευκτες παρά την αντίθεση των δανειστών και τις προτάσεις του Ιδρύματος Αντενάουερ.

Σε κάθε περίπτωση το αβασάνιστο κλείσιμο της Βουλής σε μια δύσκολη περίοδο, στην οποία μάλιστα τα κόμματα της συγκυβέρνησης έχουν  υποστεί ήττα στις ευρωεκλογές, δείχνει, όπως σας έλεγα και πριν, ότι η κυβέρνηση δεν τόχει τίποτα να παίζει με τους θεσμούς.Αυτό συνιστά πλήγμα  για τη Δημοκρατία, έστω και μικρότερης έκτασης σε σχέση με το κλείσιμο της ΕΡΤ,έρχεται επίσης από ακροδεξιά νοοτροπία και οδηγεί σε ακόμα πιο ακροδεξιά νοοτροπία.  Θυμηθείτε ότι βασικός στόχος της Χρυσής Αυγής είναι το ίδιο το δημοκρατικό πολίτευμα και ο κοινοβουλευτισμός.  Κάθε πλήγμα στη Δημοκρατία, ιδιαίτερα σε συνθήκες παρατεταμένης κρίσης, είναι δώρο για τη Χρυσή Αυγή.

Πως αποκαθίσταται κατά τη γνώμη σας μελλοντικά αυτή η κατάσταση;

Θα πρέπει να είμαστε ειλικρινείς. Το πλήγμα στην ΕΡΤ και εν γένει στη δημόσια ραδιοτηλεόραση ήταν μεγάλο. Ακόμα και αν ξεκινήσουμε αύριο την επαναφορά της ΕΡΤ, αυτό θα πάρει αρκετό καιρό. Εκτιμώ ότι θα χρειαστούν το λιγότερο τρία χρόνια για να γίνει κάτι τέτοιο.

Ωστόσο δεν  μπορούμε να επιστρέψουμε στην ΕΡΤ όπως ήταν πριν την 11η Ιουνίου 2013. Η ΕΡΤ αυτή δεν υπάρχει, αλλά και δεν την θέλουν εκείνοι που αγωνίζονται ένα χρόνο τώρα για την κρατήσουν ζωντανή και το κάνουν επιτυχώς με τεράστιες θυσίες. Η ΕΡΤ εκείνη δεν υπάρχει γιατί δεν υπάρχουν οι εργαζόμενοί της ως είχαν. Άλλοι συνταξιοδοτήθηκαν, άλλοι πήγαν στη ΔΤ/ΝΕΡΙΤ, άλλοι βρήκαν αλλού δουλειά, άλλοι άλλαξαν τελείως επάγγελμα. Υπογραμμίζω ότι ακόμα κι αν επέστρεφαν ακριβώς όσοι διώχτηκαν, η σύνθεσή τους σε ομάδες εργασίας είναι πλέον διαφορετική.

Επιπλέον, κι ας μην το κρύβουμε, έχει δημιουργηθεί ένα χάσμα μεταξύ των ανθρώπων της ΕΡΤ και εκείνων που πήγαν στη ΔΤ/ΝΕΡΙΤ, το οποίο θα κλείσει αλλά όχι εύκολα.  Προσθέστε ακόμα ότι συμβόλαια και συνεργασίες έχουν χαθεί και δεν είναι εύκολο να αποκατασταθούν. Και βέβαια μην ξεχνάμε το ηθικό πλήγμα, τη δυσφήμηση της ΕΡΤ που επέφερε ο κυνισμός και οι κατηγορίες που εκτόξευσαν και εξακολουθούν να εκτοξεύουν ένα χρόνοτώρα τα στελέχη της συγκυβέρνησης, της Χρυσή Αυγής και όσοι επιδιώκουν, για διάφορους λόγους. την ιδιωτικοποίηση των δημόσιων αγαθών.

Θεωρώ, ότι με οποιαδήποτε κυβέρνηση το θέμα της ΕΡΤ, το θέμα της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης θα επανέλθει. Η ΝΕΡΙΤ δεν έχει μέλλον. Σε κάθε περίπτωση για μένα επαναφορά της ΕΡΤ σημαίνει ότι πρώτον θα πρέπει να αποκατασταθεί το brand name της ΕΡΤ και οι εργαζόμενοι που απολύθηκαν.

Δεύτερο, πρέπει να αποφύγουμε το σενάριο πρώτα να αποκατασταθεί και μετά να δούμε πότε και πως θα ανασυγκροτηθεί. Οι δυνάμεις της αδράνειας, καθώς και άλλοι παράγοντες είναι πιθανόν να φρενάρουν την ανασυγκρότηση της ΕΡΤ με αποτέλεσμα να διατηρηθούν παλιές παθογένειες, σε ακόμα μεγαλύτερη έκταση. Άρα η επαναφορά της ΕΡΤ θα πρέπει γίνει  ταυτόχρονα με την ανασυγκρότησή της, και αντιστρόφως. Η ΕΡΤ θα πρέπει να επανέλθει ανασυγκροτημένη. 

Τρίτον, πρέπει να ενσωματωθούν στη δομή και λειτουργία της ΕΡΤ οι κατακτήσεις της μετά την 11ηΙουνίου, που μεταξύ άλλων την έκαναν να αρέσει στο κοινό. Απ’ αυτά θεωρώ σημαντικότερα την πολυθεματικότητα των δελτίων ειδήσεων και των ενημερωτικών εκπομπών, την πολυφωνία, την αυτοδιαχείριση (ή οριζόντια ιεραρχία όπως προτιμώ να την αποκαλώ) και τη συνεργασία με τα νέα μέσα.

Τέταρτο, και σημαντικότερο, σ’ αυτή την ανασυγκρότηση πρέπει να κοπεί ο ομφάλιος λώρος  μεταξύ ΕΡΤ και κυβέρνησης – κράτους. Η ΕΡΤ δεν πρέπει να ελέγχεται ούτε από την κυβέρνηση ούτε από διακομματική επιτροπή της Βουλής (όπως λ.χ. το ΕΣΡ, του οποίου τα προβλήματα λειτουργίας δεν μπορούν να κρυφτούν), ούτε από άλλους παράγοντες του πολιτικού συστήματος. Στην Ελλάδα, η κυβέρνηση, που τη θέλει φερέφωνό της, και το κράτος, είναι ο κύριος αντίπαλος της δημόσιας τηλεόρασης, το στόμα του λύκου. Από την κυβέρνηση και το κράτος πρέπει να προστατευθεί, αν θέλουμε να είναι δημόσια, και όχι να υπαχθεί στον έλεγχό τους.

Οποιαδήποτε ρύθμιση της δημόσιας τηλεόρασης που αφήνει τη στελέχωση και τον έλεγχό της στα χέρια της κυβέρνησης του κράτους ή εν γένει του πολιτικού συστήματος, είναι εμπόδιο για την άνθιση της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης και εργαλείο εξυπηρέτησης κομματικών, πελατειακών και ιδιωτικών συμφερόντων, όπως έγινε και γίνεται ως τώρα, ιδιαίτερα σε συνθήκες κρίσης. Ο μόνος τρόπος να για επιτευχθεί η ανεξαρτησία της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης από το κράτος, αλλά και τα ιδιωτικά συμφέροντα, είναι η γέφυρά της με την κοινωνία, το Εποπτικό Συμβούλιο, να στελεχώνεται από εκπροσώπους της κοινωνίας πολιτών με συνάφεια προς το αντικείμενο της ΕΡΤ, κατά το πρότυπο της γερμανικής δημόσιας ραδιοτηλεόρασης, εμπλουτισμένο από την ελληνική εμπειρία και ιδιαίτερα της περιόδου της αυτοδιαχείρισης. 

Πέμπτο,  η επαναφορά μιας ανασυγκροτημένης ΕΡΤ, με το όνομα και το προσωπικό της, πρέπει να ξεκινά από την υπαρκτή στη δεδομένη χρονική στιγμή βάση, να υπάρχει συνέχεια. Δεν πρέπει να επαναληφθεί αυτό που έκανε η κυβέρνηση την 11η Ιουνίου. Έκτο, στις συνθήκες κρίσης δεν αρκεί να κάνουμε πράξη  μόνο τις αρχές της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης όπως τις ξέραμε μέχρι σήμερα, και που κατακτήθηκαν σε μια περίοδο άνθησης του κοινωνικού κράτους.

Χρειάζονται και άλλα πράγματα. Η δημόσια ραδιοτηλεόραση χρειάζεται να προσπαθεί διαρκώς να υπερασπίζει με έργο τη θέση τηςμε τη βελτίωση του προγράμματος. Γι’ αυτό πρέπει να υπάρχει σύγχρονος κώδικας ενημερωτικών και ψυχαγωγικών προγραμμάτων της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης, αλλά και διαρκής διερεύνηση των αποτελεσμάτων της στο κοινό, καθώς και της στάσης του κοινού απέναντί της. Χρειάζεται ακόμα να αναπτύξειπαράλληλα ένα πλούσιο ενημερωτικό οπτικοακουστικόπεριεχόμενο στο διαδίκτυο, που θα φιλοξενεί όλο το υλικό που θα παράγει και που πρακτικά δεν είναι δυνατό να προβληθεί στις ειδήσεις και τις ενημερωτικές εκπομπές.

Το ανάλογο πρέπει να γίνει και από τους περιφερειακούς σταθμούς της ΕΡΤ.  Χρειάζεται ακόμα εκσυγχρονισμός της περιφερειακής οργάνωσης της ΕΡΤ και αντίστοιχη στελέχωση της περιφερειακής της  διοίκησής κατά το πρότυπο του Εποπτικού Συμβουλίου. Ακόμα είναι απαραίτητο, μαζί με τα τηλεοπτικά κανάλια που υπήρχαν και πρέπει να αποκατασταθούν, ναδημιουργηθεί ένα διεθνές κανάλι, τουλάχιστον στην αγγλική γλώσσα.  Θα είναι το κανάλι της προβολής της χώρας διεθνώς, το κανάλι της ελληνικής δημόσιας διπλωματίας, από το ποίο θα ενημερώνονται άμεσα πολίτες και φορείς στο εξωτερικό για την πολιτική, κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική ζωή στην Ελλάδα, για τις διεθνείς της σχέσεις, για τις θέσεις της. Θα μπορούν ακόμα να ενημερώνονται άμεσα και όσοιενδιαφέρονται να κάνουν τουρισμό στη χώρα μας ή να αναπτύξουν οικονομικές, πολιτιστικές κ.ά. δραστηριότητες.

Βέβαια η άποψή μου για το πώς πρέπει να γίνει η ανασυγκρότηση της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης και το πώς πρέπει να είναι η νέα ΕΡΤ χρειάζεται ειδική και διεξοδική ανάλυση.