Οι αλλαγές που επιφέρει η ψήφιση του Μνημονίου 3, σε όλους τους τομείς της καθημερινής ζωής είναι ριζικές. Οι μεταρρυθμίσεις στα εργασιακά μειώνουν το κόστος εργασίας, όπως και το κόστος απόλυσης, περικόπτουν τις συντάξεις και καταργούν τα επιδόματα. Σύμφωνα με τα όσα ορίζει το νέο πολυνομοσχέδιο θα αυξηθεί σε προϊόντα, όπως τσιγάρα και καύσιμα, ο φόρος κατανάλωσης, ενώ ανάμεσα σε άλλα θα θεσπισθούν νέα ελεγκτικά όργανα και συστήματα πληρωμών. Την ίδια στιγμή παύουν ορισμένες φοροαπαλλαγές, όπως οι τόκοι των στεγαστικών δανείων για την πρώτη κατοικία.

Ads

 
Φόροι Κατανάλωσης
 
Σύμφωνα με τα όσα ορίζει το νέο Μνημόνιο, η τιμή του υγραερίου κίνησης θα είναι πλέον αυξημένη κατά 23 λεπτά του ευρώ, καθώς τόσο αυξάνεται ο φόρος κατανάλωσης του συγκεκριμένου καυσίμου. Κατά 0,045 λεπτά του ευρώ αυξάνεται και ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης στο ντίζελ, που χρησιμοποιούν οι αγρότες για καλλιέργειες, όπως τα θερμοκήπια.
 
Οι καπνιστές θα κληθούν να πληρώσουν πιο ακριβά τα τσιγάρα και τον καπνό, μια αύξηση που γίνεται με στόχο την συσσώρευση των φορολογικών εσόδων. Η αύξηση του φόρου στα καπνικά θα είναι 20%. Αυτό ερμηνεύεται ως 115 ευρώ ανά 1000 βιομηχανοποιημένα τσιγάρα, και ως 150 ευρώ ανά κιλό στην περίπτωση του καπνού στριφτών τσιγάρων. Ταυτόχρονα, ο επιστρεφόμενος ΦΠΑ στους αγρότες μειώνεται από 11% σε 6%.
 
Φόροι ελεύθερων επαγγελμάτων
 
Οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι ατομικές επιχειρήσεις θα φορολογούνται από το 2013 με συντελεστή 26% για κέρδη ως 40.000 ευρώ και από εκεί και πάνω η φορολογία θα είναι 33%.
 
Για τους ελεύθερους επαγγελματίες, επίσης, καταργείται το αφορολόγητο των 5.000 ευρώ, αφού τα εισοδήματά τους θα προκύπτουν με βάση τα βιβλία εσόδων – εξόδων, δηλαδή του συνόλου των συναλλαγών που πραγματοποιούνται σε ένα έτος.
 
Ακόμη, στόχος του υπουργείου Οικονομικών είναι να εφαρμοστεί η φορολογία του εισοδήματος των αγροτών με συντελεστή 6% επί των πραγματικών εσόδων που προκύπτουν από τα βιβλία τους καταργώντας την τεκμαρτή φορολόγηση των εισοδημάτων τους.
 
Φοροαπαλλαγές
 
Το νέο πολυνομοσχέδιο έρχεται αντιμέτωπο και με τις μέχρι τώρα φοροαπαλλαγές. Ανάμεσα σε αυτές που καταργούνται είναι οι τόκοι των στεγαστικών δανείων για την πρώτη κατοικία, το ενοίκιο για την πρώτη κατοικία και για τα παιδιά που σπουδάζουν, τα δίδακτρα φροντιστηρίων, οι δωρεές και οι χορηγίες, όπως και οι δαπάνες για τις εγκαταστάσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
 
Βέβαια, θα διατηρηθούν οι απαλλαγές για τα έξοδα ιατροφαρμακευτικής και νοσοκομειακής περίθαλψης και θα εκπίπτει το μέρος που ξεπερνά το 10% του φορολογητέου εισοδήματος. Ακόμη προς διατήρηση είναι και οι απαλλαγές για τη διατροφή από τον ένα σύζυγο στον άλλο, οι εισφορές στα ασφαλιστικά ταμεία, κύριας και επικουρικής, όπως και τα ασφάλιστρα ζωής, ασθένειας και προσωπικών ατυχημάτων.
 
Πολύτεκνες Οικογένειες
 
Αναμορφώνεται το καθεστώς που διέπει τα υφιστάμενα πολυάριθμα οικογενειακά επιδόματα με σκοπό τον εξορθολογισμό τους και την αντικατάστασή τους από ένα ενιαίο οικογενειακό επίδομα που καταβάλλεται από το πρώτο παιδί.
 
Το ενιαίο επίδομα στήριξης τέκνων θα καταβάλλεται στα παιδιά που αντιμετωπίζουν μεγαλύτερη ανάγκη και έτσι θα υπολογίζεται βάσει κλιμακούμενου εισοδηματικού κριτηρίου.  Αυτό έχει αιτιολογηθεί ότι συμβαίνει αφενός για την ενίσχυση των ασθενέστερων οικονομικά δικαιούχων και αφετέρου για την προσαρμογή στην υφιστάμενη δημοσιονομική συγκυρία.
 
Ως κλίμακα ισοδυναμίας ορίζεται το σταθμισμένο άθροισμα των μελών της οικογένειας. Ο πρώτος γονέας έχει στάθμιση 1, ο δεύτερος γονέας έχει στάθμιση 1/3 και κάθε εξαρτώμενο τέκνο έχει στάθμιση 1/6. Ως ισοδύναμο εισόδημα ορίζεται το καθαρό, ετήσιο, οικογενειακό εισόδημα (φορολογητέο εισόδημα) διαιρεμένο με την κλίμακα ισοδυναμίας.
 
Οι οικογένειες που δικαιούνται το ενιαίο επίδομα στήριξης τέκνων διαιρούνται αναλόγως αυτού του ισοδυνάμου εισοδήματος σε τέσσερις εισοδηματικές κατηγορίες. Η πρώτη κατηγορία έχει ως όριο τις έξι χιλιάδες ευρώ, και θα λαμβάνει το πλήρες επίδομα. Η δεύτερη κατηγορία φτάνει μέχρι τις 12.000 ευρώ, όπου λαμβάνει τα 2/3 του επιδόματος. Η τελευταία κατηγορία που λαμβάνει επίδομα, στο 1/3,  είναι εκείνη που το εισόδημα δεν ξεπερνά τις δεκαοχτώ χιλιάδες ευρώ.
 
Ειδικότερα, θα καταβάλλεται 40 ευρώ για ένα παιδί, 80 ευρώ για δύο παιδιά, 130 ευρώ για τρία παιδιά και 180 ευρώ για 4 παιδιά μηνιαίως. Πέραν του 4ου παιδιού το ποσό προσαυξάνεται κατά 60 ευρώ για κάθε παιδί.
 
Ταυτόχρονα, θεσπίζεται από 1/1/2014 το επίδομα των μακροχρόνια ανέργων. Αυτό θα μπορούν να το λάβουν μόνο όσοι έχουν εξαντλήσει το δικαίωμα τακτικής επιδότησης, εφόσον το εισόδημά τους δεν ξεπερνά τα δέκα χιλιάδες ευρώ. Το ποσό αυτό προσαυξάνεται κατά 586 ευρώ για κάθε ανήλικο παιδί της οικογένειας. Για να λάβει κανείς το επίδομα αυτό θα πρέπει να είναι από 20 ετών μέχρι 66. Θα κυμαίνεται μέχρι 200 ευρώ και δεν θα καταβάλλεται για περισσότερο από 12 μήνες.
 
Φορολόγηση κερδών
 
Προς υιοθέτηση ενός ενιαίου συντελεστή φορολόγησης των κερδών οδεύει το υπουργείο Οικονομικών, βάσει των ορισμών του Μνημονίου 3.
Κατά συνέπεια θα καταργηθούν οι τρεις ανώτεροι συντελεστές της κλίμακας φόρου εισοδήματος (38%, 40% και 45%) και θα εφαρμόζεται πλέον ένας συντελεστής 35%. Έτσι θα ευθυγραμμιστεί ο ανώτατος φορολογικός συντελεστής της κλίμακας φορολογίας εισοδημάτων των φυσικών προσώπων.
 
Επίσης η φορολόγηση επί των τόκων των τραπεζικών καταθέσεων θα αυξηθεί από 10%, που είναι σήμερα, σε 15%.
 
Φόρος στις δικαστικές διαμάχες
 
Την αύξηση των τελών για τις νομικές αγωγές σχεδιάζουν οι αρμόδιοι αναμένοντας επιπλέον ετήσια έσοδα της τάξης των 50 εκατομμυρίων ευρώ.
 
Φόρος χωρητικότητας
 
Όπως επιτάσσει το πολυνομοσχέδιο, η κυβέρνηση στοχεύει στην σύναψη συμφωνίας με τους πλοιοκτήτες εμπορικών πλοίων, που θα εξασφαλίσει την καταβολή φόρου χωρητικότητας. Αυτός ο φόρος αναμένεται να προσφέρει στα ταμεία του κράτους μέχρι το 2016 διακόσια εκατομμύρια ευρώ.
 
Φορολόγηση ακίνητης περιουσίας
 
Στην φορολογία της ακίνητης περιουσίας προβλέπεται πλέον αντικατάσταση από το 2013 του Έκτακτου Ειδικού Τέλους Ηλεκτροδοτούμενων Δομημένων Επιφανειών και του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας από ενιαίο προοδευτικό φόρο ακινήτων. Αυτός ο φόρος θα βαρύνει όλα τα κτίσματα είτε πρόκειται για εντός, είτε για εκτός σχεδίου.
 
Στις πωλήσεις ακινήτων οι οποίες θα ξεπερνούν κάποιο όριο θα επιβάλλεται φόρος υπεραξίας. Την ίδια στιγμή θα θεσμοθετηθούν νέες αντικειμενικές αξίες και θα μειωθεί ο συντελεστής του φόρου μεταβίβασης για να εξισωθεί με τους ισχύοντες στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
 
Παράλληλα, θα καταρτιστεί περιουσιολόγιο και θα εφαρμοστεί ηλεκτρονικό «πόθεν έσχες». Αυτό θα ισχύσει για 8,5 εκατομμύρια φορολογούμενους, οι οποίοι θα δηλώσουν ακίνητα, αυτοκίνητα, σκάφη αναψυχής, καταθέσεις, μετοχές, μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων και λοιπά περιουσιακά στοιχεία μεγάλης αξίας.
 
Θεσμικές αλλαγές
 
Με το νέο πολυνομοσχέδιο καταργούνται δεκάδες άρθρα του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων. Ο Κώδικας πλέον μετονομάζεται σε Κώδικας Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών. Ταυτόχρονα, δημιουργείται και ένα νέο σύστημα πληρωμής των τελών κυκλοφορίας των οχημάτων. Με την δημιουργία του θα καταργηθεί το ισχύον σύστημα.
 
Παράλληλα θεσπίζεται με το Μνημόνιο ΙΙΙ μια Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων. Ο επικεφαλής της θα επιλέγεται βάσει κριτηρίων, όπως ακαδημαϊκά και επαγγελματικά υψηλά προσόντα και εμπειρία.
 
Επιπλέον, με ειδική νομοθεσία θα θεσπιστεί ο έλεγχος των offshore εταιριών ώστε αυτές να φορολογηθούν στην Ελλάδα. Ακόμη θα ενοποιηθούν οι μηχανισμοί φορολογικού ελέγχου και η νομοθεσία περί ενδοομιλικών συναλλαγών.