Νέες μαρτυρίες και καταγγελίες αποφοίτων για κακοποιητική και ανάρμοστη – πολλές φορές και σεξουαλικά – συμπεριφορά καθηγητών στο Αρσάκειο έρχονται στο φως της δημοσιότητας, ενώ ήδη μάρτυρες έχουν καταθέσει στη Δικαιοσύνη πως ο Δημήτρης Λιγνάδης «είχε ερωτικές επαφές με μαθητές του σχολείου στο σπίτι του».

Τις νέες μαρτυρίες αποφοίτων του «Αρσάκειου» Ψυχικού και της Εκάλης δημοσιεύει το 2020mag.gr. Οι πρώην μαθητές αποκαλύπτουν ένα συγκεκριμένο μοτίβο ψυχολογικής, λεκτικής και σωματικής βίας, από καθηγητές προς μαθητές, με την ανοχή, τη συμμετοχή, την αδιαφορία ή και την άγνοια της Διεύθυνσης. Παράλληλα υπάρχουν αναφορές και για σεξουαλικές παρενοχλήσεις. 

Ακολουθούν όλες οι μαρτυρίες όπως δημοσιεύτηκαν από τον Κωνσταντίνο Ταχτσίδη στο 2020mag.gr

Η ιστορία της Δ.Α. (Αρσάκειο Ψυχικού) 

Ads

Σε ποιο Αρσάκειο φοίτησες και πως αποτιμάς μετά από τόσα χρόνια την εμπειρία σου σε αυτό το σχολείο; Ποια, για παράδειγμα, ήταν η συμπεριφορά του προς τους μαθητές;

Φοίτησα στο Αρσάκειο Ψυχικού από το νηπιαγωγείο έως και το Λύκειο. Στο Λύκειο πήγα στο Κλασικό ή αλλιώς Γενικό Λύκειο Αρσακείου. Θα σταθώ αποκλειστικά σε αυτό, καθώς ήταν η εμπειρία αυτών των χρόνων που χαράκτηκε περισσότερο στο μυαλό μου. Το Κλασικό απευθυνόταν υποτίθεται στην αφρόκρεμα της Θεωρητικής Κατεύθυνσης. 8 στις 10 ήμασταν κορίτσια και όλες άριστες, του 18 και πάνω. Νομίζω πως κατάλαβα που βρέθηκα ήδη από τη δεύτερη μέρα, όταν η Ν.Μ., καθηγήτρια των Αρχαίων, πέταξε το τετράδιο μου στον τοίχο φωνάζοντας επειδή είχα δυο μικρά λάθη στην κλίση ενός ρήματος. Μας αντιμετώπιζαν σαν άλογα κούρσας. Το 20, ήταν αυτοσκοπός, ανεξαρτήτως του αν ήθελες να περάσεις σε μια σχολή που το απαιτούσε. «Θα γίνεις του 20 με όποιο κόστος γιατί εκπροσωπείς το Αρσάκειο και μάλιστα το Κλασικό». Αυτή ήταν η λογική. Μέσα στα χρόνια υπήρξαν κάποιοι καθηγητές και καθηγήτριες που ήταν εξαιρετικές στο αντικείμενό τους και κάποιοι που ήταν καλοί άνθρωποι και παιδαγωγοί. Αλλά ήταν μειοψηφία. Η εμπειρία μου στο Λύκειο συγκεκριμένα ήταν από δυσάρεστη έως τραυματική. Σε καμία περίπτωση δεν άξιζε το ψυχικό κόστος.

Πιστεύεις πως πολλές/οι απόφοιτοι αποκόμισαν προβλήματα στην μετέπειτα ζωή τους λόγω της συμπεριφορά του σχολείου; Μπορείς να μας δώσεις κάποια παραδείγματα αυταρχικής συμπεριφοράς;

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πολλές απέκτησαν προβλήματα, τα οποία ήταν εμφανή ήδη από τα σχολικά χρόνια. Νευρικές ανορεξίες, ψυχοφάρμακα, μηδενική αυτοεκτίμηση και κατάθλιψη είναι μερικά από αυτά που είδα προσωπικά όσο ήμουν ακόμα στο σχολείο. Πάρα πολλά παιδιά χρειάστηκαν ψυχολόγο για να ξεπεράσουν όλα αυτά που εσωτερίκευσαν. Πως να νιώσει ένα παιδί που έχει διαλυθεί από την προσπάθεια και όταν δεν απαντάει σωστά η δασκάλα του λέει «άνοιξε το παράθυρο να πέσεις από κάτω;» Γιατί αυτά γίνονταν. Μας έκαναν να νιώθουμε σκουπίδια όσο καλές και να ήμασταν. Προσωπικά ήταν τέτοια η πίεση που βίωνα που δεν έκανα τίποτα άλλο πέρα από το να διαβάζω. Σταμάτησα να τρώω, έγινα 46 κιλά και οι γονείς μου με παρακαλούσαν να σταματήσω να διαβάζω. Μια μέρα λιποθύμησα πάνω στα βιβλία. Δεν ήμουν εξαίρεση. Ήμασταν όλοι σε οριακό σημείο κατάρρευσης. Ήταν τέτοια η πίεση της απόδοσης που τα παιδιά μόνα τους αποφάσισαν να μην πάνε πενταήμερη για να κάτσουν να διαβάσουν. Δεν είχαμε καμία σχέση με 16χρονα, ήμασταν θλιμμένα και φοβικά παιδιά, ισοπεδωμένα από τις ανούσιες ως επί τω πλείστων υποχρεώσεις και πειθαρχήσεις. Γνωρίζω δυο παιδιά στην ίδια χρονιά αποφοίτησης που αυτοκτόνησαν μερικά χρόνια μετά. Σε αυτές τις περιπτώσεις δεν μπορείς να έχεις αποδεικτικά στοιχεία ώστε να το αποδώσεις στο σχολείο, αλλά σίγουρα ένα νοσηρό σχολικό περιβάλλον δε βοηθάει σε μια ήδη βεβαρημένη ψυχική κατάσταση.

Η σκληρότητα και ο αυταρχισμός ήταν το θεωρούμενο συστατικό της επιτυχίας του Αρσακείου. Μας τιμωρούσαν για το οτιδήποτε, συμπεριλαμβανομένων περιστατικών που δεν αφορούσαν καν τη σχολική ζωή. Κάποια παιδιά είχαν πάρει αποβολή επειδή είχαν συμμετάσχει σε μια διαδήλωση. Εγώ είχα πάρει αποβολή επειδή μια καθηγήτρια με είχε δει να καπνίζω εκτός σχολείου και «έδινα το κακό παράδειγμα». Η καθηγήτρια των αρχαίων ηλίθιες μας ανέβαζε, άχρηστες μας κατέβαζε. Δε θα ξεχάσω ποτέ τη φορά που με είχε πιάσει νευρικός βήχας στο μάθημα και επειδή την ενοχλούσα μου είπε να της πω τη σύνταξη μιας πρότασης που είχε γράψει στον πίνακα, την ώρα που δεν μπορούσα να αναπνεύσω. Ακόμα θυμάμαι ότι αυτή η πρόταση ήταν βουλητική. Μόνο όταν μπόρεσα να το αρθρώσω με άφησε να πάω να πιω νερό. Ήταν σαδιστική συμπεριφορά, δεν ξέρω πως αλλιώς να τη χαρακτηρίσω. Η υποτίμηση και ο εξευτελισμός ήταν διαρκής. Μια κοπέλα δυστυχώς υπέφερε τα πάνδεινα και αποτελούσε για τρία χρόνια αντικείμενο συνεχούς παραδειγματισμού για τις υπόλοιπες. Νομίζω το μόνο που επιθυμούσαμε ήταν να μην μπούμε στο στόχαστρό της. Υπήρχε ένας διάχυτο κλίμα τρομοκρατίας.

Το σχολείο θα το χαρακτήριζες συντηρητικό;

Το σχολείο θα το χαρακτήριζα κάτι παραπάνω από συντηρητικό, για την ακρίβεια θα έλεγα πως ήταν απολίθωμα μιας άλλης εποχής. Στην Πέμπτη δημοτικού θυμάμαι τη διευθύντρια να μου κάνει παρατήρηση μέσα στην τάξη επειδή φορούσα άσπρο σορτσάκι. Με είχε κάνει να νιώσω τόσο άσχημα μπροστά σε όλους. Δεν ήξερα καλά-καλά τι είναι η σεξουαλικότητα, πόσο μάλλον ότι κάτι που φοράει κάποιος μπορεί να νοηθεί ως «προκλητικό». Προαγόταν ένας ακραίος καθωσπρεπισμός, που είναι ο ακρογωνιαίος λίθος και της ρητορικής του victim-blaming. Είναι δυνατόν να κατηγορείς ένα παιδί 10 χρονών ότι φοράει κάτι προκλητικό;
Στις εκδρομές μας έλεγαν «φερθείτε όμορφα, είμαστε το Αρσάκειο». Οι περισσότερες καθηγήτριες ήταν βαθιά θρησκευόμενες και ήταν σχεδόν επαναστατική πράξη κάποιο παιδί να μην κάνει προσευχή. Η καθηγήτρια των λατινικών μας έλεγε ότι πρέπει να υπηρετούμε τη φιλοκαλία και την ευταξία. Η καθηγήτρια των θρησκευτικών μας είχε βάλει να δούμε φωτογραφίες από εκτρώσεις και μας είχε πει ότι δεν είμαστε έτοιμες να έχουμε ολοκληρωμένες σχέσεις, αν δεν είμαστε έτοιμες να αναπαραχθούμε. Απαγορεύονταν δια ροπάλου τα σκουλαρίκια και ήταν μόνιμη η πειθάρχηση για το τί φορούσες. Εν τω μεταξύ η πλάκα είναι– όση πλάκα μπορεί να έχει οτιδήποτε σε αυτήν την κατάσταση – ότι όπως ήμασταν στο Λύκειο δεν είχαμε μυαλό για καρδιοχτύπια στο σχολείο ούτως η άλλως. Τελικά, οι μόνοι από τους οποίους κινδυνεύαμε, ακόμα και σεξουαλικά, ήταν εν τέλει οι ίδιοι μας οι καθηγητές.

Είχες προσωπική εμπειρία ανάρμοστης, σεξουαλικής φύσεως, συμπεριφορά από καθηγητή; (τα στοιχεία του καθηγητή θετικών επιστημών, βρίσκονται στη διάθεσή του 2020mag.gr)

Ναι. Ο συγκεκριμένος ήταν ο μοναδικός άνδρας καθηγητής που είχαμε. Ήταν προσηνής και ιδιαίτερα φιλικός, κάτι που τον διέκρινε από τη γενικότερη αυστηρότητα των υπολοίπων και τον έκανε συμπαθή. Δυστυχώς, όπως πολύ σύντομα αποδείχτηκε αυτό ήταν το έδαφος πάνω στο οποίο δρούσε. Για ένα χρόνο είχα την ατυχία να κάθομαι στο τελευταίο θρανίο, γεγονός που του έδινε ελεύθερη πρόσβαση να έρχεται από πίσω μου και να με «πιάνει». Εν ώρα μαθήματος μου χάιδευε τα μαλλιά και μου έκανε μασάζ. Στα διαλείμματα μου έκλεινε συνεχώς το μάτι στο διάδρομο. Μια φορά με έπιασε από το χέρι και με τράβηξε λίγο απόμερα να με ρωτήσει το τηλέφωνό μου. Για κακή μου τύχη με συνάντησε στο δρόμο μια φορά που επέστρεφα σπίτι και μου πρότεινε να με πάει. Πάγωσα, δεν ήξερα τί δικαιολογία να πω εκείνη την ώρα, οπότε του είπα εντάξει. Στο δρόμο με έπιανε ανάρμοστα και με ρωτούσε πότε θα πάμε για καφέ. Ένιωθα τρομερά αμήχανα και άσχημα. Η παρενόχληση ήταν διαρκής. Είχα καταλήξει με το που τον βλέπω να κοιτάζω κάτω και να αλλάζω δρόμο για να τον αποφύγω.

Γνωρίζεις άλλα κορίτσια που είχαν αντίστοιχες εμπειρίες ανάρμοστης συμπεριφοράς από τον συγκεκριμένο καθηγητή;

Γνωρίζω αρκετές περιπτώσεις. Γνωρίζω κοπέλα που της έγραψε το τηλέφωνό του στο χέρι της αλλά αυτή αντέδρασε. Σε άλλη κοπέλα προσφέρθηκε να την επιστρέψει στο σπίτι της με το αμάξι και εκεί της έπιασε το μπούτι και τη ρώτησε αν έχει ολοκληρωμένες ερωτικές σχέσεις. Γνωρίζω κοπέλα με την οποία είχε συνάψει δεσμό όσο αυτή ήταν στο σχολείο μαθήτρια. Και γνωρίζω πως υπήρχαν και άλλες με τις οποίες είχε σχέση. Τέλος έχω μάθει ότι παντρεύτηκε μαθήτριά του. Φαντάζομαι προφανώς όταν αυτή αποφοίτησε, αλλά η σχέση σίγουρα θα προϋπήρχε κρίνοντας από τον τρόπο λειτουργίας του.

Πως αντιμετώπισε το σχολείο αυτές τις συμπεριφορές;

Δεν τις αντιμετώπισε. Τις συμπεριφορές ψυχολογικής κακοποίησης στην ουσία τις επιβράβευε. Η καθηγήτρια των αρχαίων παρουσιαζόταν ως κορυφή γιατί έφερνε πολύ καλούς βαθμούς οπότε η ιδιαίτερη «παιδαγωγική» της μέθοδος θεωρείτο επιτυχής. Για τον καθηγητή θετικών επιστημών δεν γνωρίζω αν έγινε ποτέ κάτι. Δεν υπήρχε περίπτωση να μην ήταν γνωστό σε άλλους καθηγητές καθώς ο άνθρωπος ήταν ανεξέλεγκτος για κάποιο καιρό. Μας έπιανε στους διαδρόμους που κυκλοφορούσαν οι υπόλοιποι καθηγητές, οι φήμες για τις σχέσεις κυκλοφορούσαν και τα παιδιά συζητούσαν μεταξύ τους πόσο γλοιώδης είναι. Ίσως δεν το ομολογούσαν μεταξύ τους για να μην έρθουν σε δύσκολη θέση και προτιμούσαν να το αφήνουν να γίνεται.

Το σίγουρο είναι πως ο άνθρωπος αυτός δεν λογοδότησε ποτέ. Τρανή απόδειξη ότι διδάσκει ακόμα και σήμερα. Είμαι σε θέση να γνωρίζω πως άνθρωποι σε διευθυντικές θέσεις εντός του Αρσακείου έχουν πλέον ενημερωθεί. Δυστυχώς η πρακτική μέχρι σήμερα μου δείχνει ότι δεν τους ενδιαφέρει να διερευνήσουν αν έχουν βλαφθεί παιδιά όσο το να μη θιχτεί η φήμη τους και δεν πρόκειται να κάνουν κάτι αν δεν εξαναγκαστούν.
Το Αρσάκειο έχει ευθύνη και δεν μπορεί να στρουθοκαμηλίζει άλλο. Πόσα άλλα παιδιά πρέπει να το υποστούν αυτό; Ευελπιστώ πραγματικά ότι άνθρωποι που θα διαβάσουν τη μαρτυρία μου και θα αναγνωρίσουν το μοτίβο δράσης του ανθρώπου αυτού, θα πάρουν το θάρρος να επικοινωνήσουν με το 2020mag.gr, για να ενώσουμε τις φωνές μας και να αποδοθεί επιτέλους δικαιοσύνη.

Η ιστορία της Μ.Κ. (Αρσάκειο Εκάλης) 

«Το πρώτο  περιστατικό που θα σου πω αφορά τον αδερφό μου που αποφοίτησε από το Αρσάκειο της Εκάλης το 1999. Τα περισσότερα που θα σου αναφέρω αφορούν σωματική και ψυχολογική βία. Σεξουαλική βία δεν υπέπεσε στην αντίληψή μου. Ο διευθυντής του Δευτέρου Αρσακείου Λυκείου (θυμάμαι το επίθετο που άρχιζε από Τ.), καλούσε κατ’ επανάληψη συγκεκριμένους μαθητές στο γραφείο του, για να μην υπάρχουν μάρτυρες, τους χαστούκιζε, τους κλώτσαγε, τους χτύπαγε και τους τραμπούκιζε», αποκαλύπτει η Μ.Κ. και συνεχίζει, «στο Δεύτερο Δημοτικό Αρσάκειο Εκάλης, αρχές της δεκαετίες του 90, και έχω προσωπική εμπειρία, η δασκάλα Μ.Ζ. τραβούσε, σε παιδιά ακόμα και πρώτης δημοτικού, τόσο δυνατά τα αυτιά τα αυτιά όπου είχαν δημιουργηθεί σοβαρά προβλήματα. Το χειρότερο ήταν ότι φαινόταν αν το ευχαριστιέται κιόλας. Ήταν καθημερινή πρακτική. Γονείς είχαν παραπονεθεί, αλλά η αντίδραση του σχολείου ήταν πολύ “light”. To προσπερνούσανε».

Οι αποκαλυπτικές αναμνήσεις της Μ.Κ. συνεχίζονται. «Μετά στο Δεύτερο Αρσάκειο Λύκειο Εκάλης πάλι, το 2001-2002, είχαμε έναν καθηγητή φιλόλογο, τον Α.Ρ., ο οποίος μέσα στην τάξη, μπροστά σε όλους μας, έπιανε μαθητές από τον λαιμό και τους κολλούσε στον τοίχο ενώ κόλλαγε και το κεφάλι του πάνω τους. Εκτός αυτού, τους χτυπούσε, τους κλώτσαγε, τους έβριζε και γενικότερα τους προκαλούσε. Το περίεργο ήταν πως οι μαθητές φοβόντουσαν (ή ντρέπονταν να το μεταφέρουν στους γονείς τους)» (Εδώ να κάνουμε μια παρένθεση και να αναφέρω πως στις δεκάδες συνεντεύξεις που έχω κάνει σε απόφοιτους του Αρσακείου, είναι ένα μοτίβο που συναντώ συχνά. Δηλαδή τον φόβο (ίσως και την ασυνείδητη αίσθηση ενοχής) του μαθητή να επικοινωνήσει στο συγγενικό του περιβάλλον, την κακοποίηση).

«Γύρω στο 1995-96», συνεχίζει η Μ.Κ., «η Μ.Α., διευθύντρια του Δεύτερου Δημοτικού, η οποία για να “συνετίσει” κάποιους μαθητές επειδή άργησαν να μπουν στην αίθουσα -μιλάμε επαναλαμβάνω για Τετάρτη Δημοτικού- καλούσε τους μαθητές στον πίνακα, άπλωναν τα χέρια τους χτυπούσε με ξύλινη βέργα, η οποία μάλιστα είχε σπάσει και σε χέρι μαθητή. Φυσικά αυτή συνέχιζε. Έπαιρνε μια άλλη και συνέχιζε αυτό το πράγμα». Σε ερώτηση μου -και σύμφωνα με την εμπειρία που αποκόμισα από μια σειρά συνεντεύξεων και μαρτυριών, ρώτησα την Μ.Κ. αν η φοίτηση στο συγκεκριμένο σχολείο τους έχει επηρεάσει στην μετέπειτα ζωή τους. «Μας έχει δημιουργήσει ψυχολογικά το σχολείο, δεν στο κρύβω. Όταν αποφοιτήσαμε, η πλειοψηφία των μαθητών λέγαμε ότι “επιτέλους φύγαμε από αυτό το ίδρυμα”. Και όταν λέω “ίδρυμα” εννοώ ίδρυμα κανονικό» δήλωσε χωρίς δισταγμό η Μ.Κ.

2002-2003 – Η ιστορία της Τ.Μ. (Αρσάκειο Εκάλης) 

Τ.Μ.: «Τραβούσε τα σκουλαρίκια μέχρι να ματώσει το αυτί και έτριβε τα μαλλιά των αγοριών και κοριτσιών μέχρι να φύγει το ζελέ. Υπήρχε ρητή εντολή να μην φορούν ζελέ και λακ. Έχουν δημιουργηθεί ψυχολογικά σε κάποια παιδιά και οι αναμνήσεις είναι ακόμα νωπές. Φόβος είναι η σωστή λέξη. Τους εξευτέλιζαν μπροστά στους άλλους μαθητές. Θυμάμαι έναν συμμαθητή μας, στο δημοτικό, που του ασκούσαν σωματική βία διά του χάρακα, προκειμένου να σιωπήσει, θυμίζοντας άλλες εποχές που χρησιμοποιούσαν την βέργα για παραδειγματισμό.   Ήταν εκπαιδευτικοί με άγριες διαθέσεις που ξεσπούσαν στα παιδιά».

Περίοδος 2002-2003: Η ιστορία της Ι.Φ. (Αρσάκειο Εκάλης) 

Ένας καθηγητής για να συνετίσει την μαθήτρια Ι.Φ., την έβαλε να κρατάει ένα ρολό τουαλέτας και να περιφέρεται σε όλη την αίθουσα με αποτέλεσμα να γίνει αντικείμενο γελοιοποίησης από τους συμμαθητές της. Ι.Φ: «Με εξευτέλισε μπροστά στους συμμαθητές μου, το θυμάμαι ακόμα και σήμερα, δεν το έχω ξεχάσει ποτέ, έκλαιγα για ώρες στο σπίτι. Δεν ήθελα να πάω στο σχολείο την επόμενη μέρα» δηλώνει η ίδια.

Περίοδος 1997-1999: Η ιστορία της K.K. (Αρσάκειο Εκάλης)

Λ.Λ.: «Ασκούσε σωματική βία σε μαθητές, πίστευε ότι έτσι τους συνετούσε. Γενικά, υπήρχε πολύ bullying από δασκάλους και καθηγητές, χρησιμοποιούσαν αντιπαιδαγωγικές μεθόδους, μας τραμπούκιζαν και μας φοβέριζαν διαρκώς»