Τη λέξη που θα σφραγίσει τον «έντιμο συμβιβασμό» και θα αποτρέψει τη μετωπική σύγκρουση αναζητούν από σήμερα κι έως τη Δευτέρα η Ελλάδα κι η Ευρώπη – μια λέξη, που δεν κατέστη δυνατό να βρεθεί στο ευρωπαϊκό λεξικό στις επτά ώρες του χθεσινοβραδινού θρίλερ στις Βρυξέλλες.

Το έκτακτο Eurogroup έκλεισε χωρίς συμφωνία αλλά και χωρίς οριστική ρήξη, η απόσταση όμως ήταν τόση που δεν επέτρεψε ούτε καν να εκδοθεί κοινό ανακοινωθέν. Οι εταίροι πίεσαν ασφυκτικά την Αθήνα να υποβάλει αίτημα τεχνικής παράτασης του Μνημονίου, η ελληνική πλευρά είπε «όχι», και στη 1.15 τα ξημερώματα ο Γερούν Ντάισελμπλουμ αναγκάστηκε να βγει στην συνέντευξη Τύπου και, με εμφανώς παγωμένο ύφος να δηλώσει:

«Καλύψαμε πολύ έδαφος αλλά όχι αρκετό για να υπάρξει κοινό ανακοινωθέν. Δεν υπάρχουν πραγματικά συμπεράσματα για να ανακοινώσω»…
Ήταν ίσως η πιο σύντομη συνέντευξη Τύπου στα χρονικά των συνεδριάσεων του Eurogrpoup και, σίγουρα, η πιο αμήχανη. Είχαν προηγηθεί εξίμισι ώρες ενός μαραθωνίου διαβουλεύσεων, παρασκηνίου, διαρροών και φημών: Η σύνοδος των υπουργών Οικονομικών κράτησε τρεισήμισι ώρες και η προσπάθεια συγγραφής του ανακοινωθέντος άλλες δυόμισι. 

Τελικά, σκίστηκαν τρία προσχέδια ανακοινωθέντος και το τελευταίο κρατήθηκε stand by τουλάχιστον μισή ώρα προκειμένου να υπάρξει επικοινωνία Βαρουφάκη – Τσίπρα και να δοθεί το τελικό ΟΚ. Το ΟΚ, όμως, δεν δόθηκε ποτέ με την ελληνική πλευρά να διαμηνύει ότι «παράταση του Μνημονίου δεν γίνεται αποδεκτή».

Έως εκείνη τη στιγμή, η πλειοψηφία των υπουργών Οικονομικών πίεζε ασφυκτικά την Ελλάδα να δεσμευτεί ότι έως τη Δευτέρα θα υποβάλει αίτημα παράτασης του προγράμματος, με την υπόσχεση ότι «όλα τα υπόλοιπα τελούν υπό συζήτηση».

Αυτή η αξίωση ήταν που, τελικά, ακύρωσε την όποια πρόοδο είχε γίνει στις υπόλοιπες παραμέτρους καθώς και τη βούληση που διαφάνηκε από πολλές πλευρές να οριοθετηθεί το πολιτικό πλαίσιο για την επίτευξη συμφωνίας στο επόμενο, τακτικό Eurogroup, την Δευτέρα 16 Φεβρουαρίου. Όταν όμως ήρθε η ώρα να αποτυπωθεί αυτή η βούληση και στο χαρτί, η απόσταση αποδείχθηκε ανυπέρβλητη στη φράση «extent, amend and conclude», δηλαδή «παράταση, τροποποίηση και ολοκλήρωση» του υφιστάμενου προγράμματος.

Το θρίλερ επέτειναν οι διαρροές περί επίτευξης «κατ’ αρχήν συμφωνίας» – διαρροές που ήρθαν γύρω στις 11 το βράδυ και από, ορισμένες πλευρές, αποδόθηκαν ακόμη και σε σκοπιμότητα προκειμένου να δοθεί δυναμική στην γερμανική, άτεγκτη θέση για παράταση του Μνημονίου.

Η πρώτη απάντηση δόθηκε μέσω twitter από τον υπουργό Επικρατείας Νίκο Παππά: «Γελάω μ’ αυτούς που ονειρεύονται κωλοτούμπες. Λίγη υπομονή», έγραψε και λίγα λεπτά αργότερα έφθασε στις Βρυξέλλες το ελληνικό μήνυμα, από πηγές του Μεγάρου Μαξίμου: «Στο Eurogroup αυτό δεν υπήρξε συμφωνία. Παράταση του μνημονίου δεν γίνεται αποδεκτή. Θα συνεχιστεί η διαβούλευση με σκοπό την αμοιβαία επωφελή συμφωνία».

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, «η  Ελληνική πλευρά θεμελίωσε με επιχειρήματα την αποτυχία των μνημονίων και έθεσε επί τάπητος το θέμα της ανθρωπιστικής κρίσης και του δημοσίου χρέους». Ακολούθησε νέος γύρος πυρετωδών διαβουλεύσεων και απόπειρες διαμόρφωσης της κοινής ανακοίνωσης, η λέξη «επέκταση» όμως, παρέμεινε ανυπέρβλητος σκόπελος.

«Χάος στο Eurogroup» μετέδωσε στη 1 τα ξημερώματα ο ανταποκριτής του Bloomberg Arne Delfis, γράφοντας στο twitter: «Ο Βαρουφάκης αρχικά συμφώνησε σε επέκταση του προγράμματος και μετά υπαναχώρησε. Τώρα περιμένει το ΟΚ από τον Τσίπρα».

Ο ίδιος ο Γιάνης Βαρουφάκης, ωστόσο, μιλώντας στους δημοσιογράφους μετά τη λήξη του μαραθωνίου είπε ότι δέχθηκε πιέσεις για επέκταση του Μνημονίου τις οποίες απέκρουσε. «Κάτι τέτοιο», είπε, «δεν συνάδει με τη νωπή εντολή του ελληνικού λαού». Ο υπουργός Οικονομικών χαρακτήρισε εποικοδομητικές τις συνομιλίες και τόνισε ότι θα συνεχιστούν τη Δευτέρα, προσθέτοντας ότι «η σύνθεση είναι χαρακτηριστικό της δημοκρατίας».

«Παρά τις προσπάθειες και την καλή θέληση, δεν μπορέσαμε να καταλήξουμε σε κοινή δήλωση, θα συνεχίσουμε τις προσπάθειες», δήλωσε, από την πλευρά του, και ο επίτροπος Οικονομικών Πιέρ Μοσκοβισί.

Πέραν των ευχών, ωστόσο, η αδυναμία εξεύρεσης κοινής πολιτικής αφετηρίας καθιστά πλέον ακόμη πιο δύσκολη την επίτευξη τελικής συμφωνίας μέσα στις επόμενες πέντε ημέρες. Στην διάρκεια της χθεσινής συνεδρίασης, η ελληνική αντιπροσωπεία παρουσίασε το γνωστό σχέδιο των 4 πυλώνων του κ. Βαρουφάκη (συμφωνία -γέφυρα, αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, μείωση του στόχου για τα πλεονάσματα κι έναρξη της συζήτησης για το χρέος), δεχόμενη έντονη κριτική κυρίως σε ό,τι αφορά την κοστολόγηση των προτάσεών της. 

Ο κ. Βαρουφάκης πέρασε τρεις δύσκολες ώρες καθισμένος ανάμεσα στους υπουργούς Οικονομικών της Ισπανίας Αντόνιο Πιρές ντε Λίμα και της Ιρλανδίας Μάικλ Νούναν οι οποίοι, μαζί με τον Πορτογάλο ομόλογό τους πρωτοστάτησαν – για ευνόητους λόγους – στην απαίτηση «τήρησης των δεσμεύσεων και των κανόνων» από την Ελλάδα. Έντονες ήταν και οι αντιδράσεις – με προεξάρχουσα την Φινλανδία – και για το θέμα του χρέους, με τους εταίρους να τονίζουν πως οποιαδήποτε αλλαγή του προγράμματος προϋποθέτει έγκριση από τουλάχιστον τέσσερα εθνικά κοινοβούλια της ευρωζώνης, ανάμεσά τους και το γερμανικό. 

Εν τέλει, η φόρμουλα που προκρίθηκε ήταν να αποσταλεί στην Αθήνα κλιμάκιο τεχνοκρατών του EuroWorkingGroup για να εξετάσει, από κοινού με τις ελληνικές αρχές, τις αποκλίσεις μεταξύ του υφιστάμενου προγράμματος και του σχεδίου Βαρουφάκη. Η επιλογή του EWG, δε, μόνον τυχαία δεν είναι, καθώς φαίνεται να προδιαγράφει την ντε φάκτο κατάργηση της τρόικας. 

Ωστόσο, και αυτή η προοπτική «παγώνει» μετά την τελική διαφωνία επί της «επέκτασης» του Μνημονίου και πλέον η ώρα της τελικής κρίσης παραπέμπεται στο νέο Eurogroup, αυτό της Δευτέρας…